Khai thông dòng chảy đầu tư nước ngoài vào mô hình BOT
Anh Mai -
23/06/2018 15:35 (GMT+7)
(VNF) - Sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài đến dự án BOT là có thật, tuy nhiên cơ chế chưa ổn định khiến các nhà đầu tư đủ khả năng và kiên nhẫn vượt qua.
Khai thông dòng chảy đầu tư nước ngoài vào mô hình BOT.
Vốn ngoại đã rót vào BOT
Lâu nay, câu chuyện thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài vào các dự án đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP) trong lĩnh vực giao thông vận tải còn nhiều khúc mắc. Những câu hỏi vẫn được đặt ra như vì sao cho đến nay vẫn chưa có nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào các dự án PPP giao thông như BOT (xây dựng - kinh doanh - chuyển giao).
Chia sẻ tại Hội thảo “Triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2018 và đến năm 2020” do Tạp chí Nhà Đầu tư và Công ty kiểm toán quốc tế KPMG đồng tổ chức ngày 15/5, ông Nguyễn Công Ái – Phó tổng giám KPMG nhấn mạnh: “Trong lĩnh vực giao thông vận tải, không phải các nhà đầu tư nước ngoài không tham gia vào các dự án PPP. Các nhà đầu tư nước ngoài có tham gia nhưng thông qua việc mua lại cổ phần của một số các công ty Việt Nam đã đầu tư vào các dự án BOT”.
Thực tế, đã có nhiều nhà đầu tư nước ngoài tìm hiểu cơ hội đầu tư vào các dự án giao thông theo hình thức BOT và đã có nhà đầu tư nước ngoài đầu tiên tham gia vào dự án BOT đó là dự án BOT tuyến tránh thành phố Phủ Lý, Hà Nam của Công ty Cổ phần FECON.
Phải mất hơn 1 năm nghiên cứu, tháng 6/2017, hai công ty Nhật Bản là Công ty Cổ phần Đường cao tốc miền Trung Nhật Bản (NEXCO) và Công ty Cổ phần Đường cao tốc Quốc tế Nhật Bản (JEXWAY) mới hoàn thành đàm phán mua lại 20% cổ phần của FECON tại dự án này. Gần 10 năm trước, một trong 2 doanh nghiệp Nhật Bản này đã từng có ý định đầu tư mới dự án BOT tại Việt Nam nhưng rồi lại bỏ cuộc.
Phía Công ty Đường cao tốc quốc tế Nhật Bản (JEXWAY) nhận chuyển nhượng 3,92 triệu cổ phần, tương ứng 14% vốn điều lệ và Công ty Đường cao tốc miền Trung Nhật Bản (NEXCO) nhận chuyển nhượng 1,68 triệu cổ phần, tương ứng 6%.
Giá trị của đợt chuyển nhượng này không được công bố. Tuy nhiên, việc chuyển nhượng có thể đem về cho FECON khoảng 67 tỷ đồng, đem lại khoảng 11 tỷ đồng lợi nhuận tài chính. Đây là dự án đầu tiên chính thức bán được cổ phần cho nhà đầu tư ngoại, sau nhiều cam kết của doanh nghiệp Việt với các nhà đầu tư nước ngoài khác ở nhiều dự án BOT song đến nay chưa hoàn tất.
Dự án BOT tuyến tránh thành phố Phủ Lý được khởi công năm 2014, hoàn thành năm 2016, chính thức đưa vào khai thác và thu phí kể từ ngày 24/11/2016. Đây là dự án có tổng mức đầu tư 2.046 tỷ đồng do liên danh FECON, Cotteccons, Cienco 1 làm chủ đầu tư, trong đó FECON 40%, Cottecons 35%, Cienco 1 sở hữu 25% vốn.
Ngoài việc mua 20% cổ phần, NEXCO và JEXWAY còn tham gia vào việc quản lý và vận hành dự án, đồng thời áp dụng các kinh nghiệm và công nghệ quản lý của Nhật Bản vào đây. Sau đó, NEXCO và JEXWAY cùng hợp tác với FECON chuyển giao công nghệ, kỹ thuật và năng lực quản lý của Nhật Bản tại các dự án hạ tầng giao thông khác.
Chờ cơ chế ổn định
Trước FECON, Tổng công ty Phát triển hạ tầng và Đầu tư tài chính Việt Nam (VIDIFI) cũng từng ký hợp đồng ghi nhớ, bán 70% số cổ phần tại dự án BOT đường cao tốc Hà Nội - Hải Phòng cho nhóm đối tác đến từ Ấn Độ. Tuy nhiên, sau lễ ký từ năm 2014 đến nay các bên chưa có hợp đồng mua bán chính thức số cổ phần này.
Bộ Giao thông vận tải và Chính phủ cũng đã kêu gọi các nhà đầu tư nước ngoài vào mua bán, thực hiện các dự án BOT giao thông tại Việt Nam. Từ năm 2007, Bộ đã cùng Bộ Kế hoạch và Đầu tư triển khai thí điểm dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới. Đến năm 2012, Thủ tướng phê duyệt cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện dự án nhưng đến nay chưa thể triển khai. Một nguyên nhân cơ bản là các bộ ngành mất rất nhiều thời gian nhưng không thống nhất được cơ chế phân bổ rủi ro theo thông lệ quốc tế.
Bộ Giao thông vận tải cũng đã thông báo mời thầu sơ tuyển các nhà đầu tư quốc tế dự án xây dựng đường vành đai 3 TP. HCM, đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch, với cơ chế, chính sách phù hợp với quy định pháp luật hiện hành. Theo đánh giá của Bộ Giao thông vận tải, đây là dự án hấp dẫn nhưng các nhà đầu tư quốc tế sau khi nghiên cứu hồ sơ sơ tuyển đã không tham gia do cơ chế phân bổ rủi ro hiện không hợp lý (lợi nhuận thấp, nhà đầu tư phải chịu kinh phí giải phóng mặt bằng, rủi do doanh thu không được bảo lãnh…). Do vậy, họ bắt đầu hướng tới việc mua bán sáp nhập các dự án BOT mà nhà đầu tư trong nước đã vận hành, khai thác.
“Vì cơ chế của Việt Nam để tham gia vào các dự án BOT rất phức tạp nên họ không đủ khả năng và kiên nhẫn vượt qua các rào cản này. Các nhà đầu tư nước ngoài thường chờ đợi các nhà đầu tư Việt Nam tham gia vào sau đó mua cổ phần của nhà đầu tư Việt Nam”, ông Nguyễn Công Ái cho biết.
Tuy nhiên về lâu dài, theo Phó tổng KPMG, nếu không được đưa vào luật thì những thay đổi về môi trường pháp lý sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà đầu tư tham gia lĩnh vực này. Vì vậy, cơ chế chính sách thông suốt và ổn định trong thời gian dài sẽ thu hút hơn nữa các nhà đầu tư nước ngoài nước ngoài.
Chính phủ mới ban hành Nghị định 63/2018/NĐ-CP có hiệu lực thi hành từ ngày 19/6/2018 để thay thế Nghị định 15/2015/NĐ-CP về đầu tư theo hình thức đối tác công tư trong các dự án hợp tác công - tư (PPP). Những điểm mới tại Nghị định 63 về quy trình, thủ tục thực hiện các dự án PPP được kỳ vọng sẽ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, qua đó tăng sức hấp dẫn, mở ra nhiều cơ hội đối với nhà đầu tư nhờ việc đơn giản hóa quy trình thủ tục và nâng cao hiệu quả dự án.
Tuy nhiên, một trong những trở ngại chính mà các nhà đầu tư nước ngoài lo ngại là những rủi ro ngoài tầm kiểm soát, trong khi quy định hiện hành lại thiếu những cơ chế bảo lãnh cần thiết. Từ thực tiễn triển khai các dự án BOT giao thông, Bộ Giao thông vận tải cho rằng, để thu hút được nhà đầu tư nước ngoài, cần thiết có cơ chế bảo lãnh đối với một số dự án PPP giao thông quan trọng. Bộ Giao thông vận tải kiến nghị Chính phủ chấp thuận các cam kết, bảo lãnh, gồm bảo lãnh doanh thu tối thiểu, cam kết chuyển đổi ngoại tệ, bảo lãnh bên thứ ba đối với trách nhiệm của Chính phủ; đồng thời kiến nghị cho phép áp dụng thí điểm đối với 2 dự án gồm Dự án Đường cao tốc Dầu Giây - Phan Thiết và Dự án Vành đai 3 TP. HCM đoạn Tân Vạn - Nhơn Trạch.
Theo Bộ Tài chính, từ kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn triển khai ở Việt Nam cho thấy, việc Chính phủ chấp thuận bảo lãnh cho một số rủi ro của các hợp đồng PPP là cần thiết để bảo đảm thu hút được khu vực tư nhân đầu tư vào kết cấu hạ tầng. Tuy nhiên, căn cứ vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, năng lực tài chính, khả năng quản lý và môi trường đầu tư, Chính phủ sẽ phải lựa chọn áp dụng các công cụ bảo lãnh phù hợp.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc FiinRatings, đây là thời điểm phù hợp để phát triển thị trường trái phiếu hạ tầng, tạo kênh dẫn vốn dài hạn từ khu vực tư nhân và các nhà đầu tư tổ chức, giúp hiện thực hóa những dự án mang tính chiến lược của đất nước.
(VNF) - Bộ Tài chính xác định rằng, việc giảm trừ gia cảnh căn cứ vào nhiều yếu tố, trong đó mức lương tối thiểu vùng chỉ là một căn cứ tham chiếu và mức thu nhập tính thuế cần đảm bảo được nhu cầu thiết yếu
(VNF) - Người nộp thuế (NNT) ký hợp đồng dịch vụ với doanh nghiệp, lương thực nhận 119 triệu nhưng phát sinh thêm nghĩa vụ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) gần 765 triệu. Chuyên gia cho rằng, cần xem xét đánh thuế đúng với bản chất thu nhập
(VNF) - Theo chuyên gia, nữ thành viên HĐQT là nhân tố thúc đẩy quyết định bao trùm, củng cố quản trị và liêm chính, định hình khẩu vị rủi ro khác biệt,... cho doanh nghiệp.
(VNF) - Sớm nhận thấy công nghệ Blockchain dần trở thành trọng tâm trong Chiến lược phát triển công nghệ của quốc gia, Công ty Cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương (Techcom Securities - TCBS) đã tiên phong ứng dụng công nghệ này vào quản lý tài sản số từ nhiều năm trước.
(VNF) - Các công ty chứng khoán tại Việt Nam đã từng trải qua thời kỳ mà nguồn thu chính là hoạt động môi giới cổ phiếu. Và hiện nay, “chìa khóa” để các công ty chứng khoán mở “kho tiền” cũng tới từ hoạt động môi giới cổ phiếu, nhưng tính chất đã thay đổi căn bản.
(VNF) - GELEX đặt mục tiêu doanh thu năm 2025 gần 38.000 tỷ đồng, tăng trưởng 2 con số so với năm 2024. Nếu đạt được, đây sẽ là mức doanh thu cao kỷ lục của tập đoàn sau hơn 3 thập kỷ phát triển.
(VNF) - Theo ông Kang Moon Kyung, dòng vốn đầu tư gián tiếp (FII) có xu hướng rút ròng khỏi Việt Nam từ tháng 4/2023 đến đầu năm 2025 do chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ ngày càng nới rộng.
(VNF) - Góp ý về Dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, VCCI cho rằng Dự thảo Luật lần này đã điều chỉnh tăng thuế TTĐB ở mức cao và có lộ trình đột ngột trong cả hai phương án, điều này có thể gây ra nhiều tác động tiêu cực và cần được cân nhắc kỹ lưỡng hơn.
(VNF) - Cục Thuế tỉnh Thanh Hoá yêu cầu Công ty TNHH Giầy Annora Việt Nam nộp ngay số tiền hơn 4,45 tỷ đồng bao gồm số tiền thuế truy thu, tiền phạt, tiền chậm nộp vào ngân sách nhà nước.
(VNF) - Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đối mặt với nhiều biến động, việc cung cấp thông tin có giá trị, chính xác và kịp thời trở thành nhiệm vụ quan trọng của báo chí, đặc biệt là báo chí dữ liệu.
(VNF) - Cục Thuế cho biết, đã nghiên cứu, xây dựng chức năng “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” trên các ứng dụng Thuế điện tử của ngành Thuế để hỗ trợ người nộp thuế (NNT)
(VNF) - Cục Thuế cho biết, đã làm việc với 6 sàn thương mại điện tử (TMĐT) lớn gồm: Shopee, Tiki, Lazada, Sendo, Tiktok, Grab để yêu cầu và hỗ trợ các sàn cung cấp lại thông tin
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh, nguyên nhân chính khiến hồ sơ niêm yết chứng khoán bị "ứ đọng" quá lâu là do có quá nhiều giấy tờ, hồ sơ không thực sự cần thiết.
(VNF) - Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi chia sẻ, điều quan trọng với Việt Nam hiện nay là làm sao đưa thị trường chứng khoán Việt Nam lên nấc thang mới trong thời gian sớm nhất khi các điều kiện đã chín muồi.
(VNF) - Tổng nợ quá hạn thanh toán của các hãng hàng không quốc nội đối với Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) tính đến 31/12/2023 là 5.692 tỷ đồng.
(VNF) - Bộ Tài Chính mới ban hành kết luận thanh tra về việc chấp hành về tài chính, kế toán và thuế tại Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam – CTCP (ACV). Sau thanh tra, ACV phải thực hiện hạch toán tăng lợi nhuận năm 2023 là 22,2 tỷ và thuế TNDN tăng là 5,8 tỷ.
(VNF) - Cục thuế tỉnh Nghệ An vừa công bố danh sách các doanh nghiệp nợ tiền thuế, trong đó Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức đứng đầu với số tiền nợ thuế nhiều nhất hơn 1.080 tỷ đồng
(VNF) - Cơ quan Thuế đề nghị, tổ chức chi trả thu nhập khi nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đã khấu trừ của người lao động vào ngân sách nhà nước phải thực hiện cung cấp thông tin về số thuế TNCN đã nộp thay
(VNF) - Theo ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc FiinRatings, đây là thời điểm phù hợp để phát triển thị trường trái phiếu hạ tầng, tạo kênh dẫn vốn dài hạn từ khu vực tư nhân và các nhà đầu tư tổ chức, giúp hiện thực hóa những dự án mang tính chiến lược của đất nước.
(VNF) - Dự án Centerville có diện tích quy hoạch hơn 49,9ha, tọa lạc tại trung tâm xã Long Hưng, huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên, dự kiến sẽ đáp ứng cho khoảng 18.300 cư dân.