Ngày 9/7, trong khuôn khổ Báo cáo kinh tế vĩ mô thường niên, Trường Đại học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh tổ chức “Hội thảo Báo cáo Kinh tế vĩ mô: Chủ động trước các cú sốc - Duy trì ổn định kinh tế vĩ mô”; trong đó, vấn đề tỷ giá được coi là điểm nhấn.
Theo phân tích của PGS.TS. Nguyễn Đức Trung, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh, từ đầu năm đến nay, điều hành kinh tế vĩ mô, đặc biệt là chính sách tiền tệ liên tục bị áp lực từ bên ngoài dội vào.
Trước hết, kinh tế Trung Quốc giảm tốc và xuất hiện những bất ổn trầm trọng. Đồng CNY giảm mạnh nhất trong vòng 3 năm, thị trường chứng khoán chịu áp lực từ chiến tranh thương mại với Mỹ, khiến 5.000 tỷ USD vốn hoá bốc hơi.
Tiếp đó, thị trường tài chính tiền tệ thế giới biến động mạnh từ việc FED thắt chặt tiền tệ. Trong năm 2018, Fed dự định tăng lãi suất 3 lần, sau lần tăng lãi suất lần 1 năm 2018 vào ngày 21/3/2018, lãi suất USD đã lên tới 1,75%, mức cao nhất kể từ năm 2008.
Chỉ số USD Index tăng mạnh trong khi nhiều đồng tiền trong khu vực giảm so với USD, đã tác động tiêu cực tới khả năng cạnh tranh hàng xuất khẩu Việt Nam.
Mặt khác, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm cũng tăng lên mức kỷ lục 3,07% vào ngày 17/5/2018, đẩy áp lực tháo chạy của các dòng vốn đầu tư khỏi các thị trường tài chính khu vực mới nổi (emerging market) và thị trường cận biên (frontier market).
Đáng chú ý, do bất ổn về địa chính trị và cắt giảm sản lượng của OPEC, giá dầu tăng mạnh. Đến hết tháng 6/2018, giá dầu Brent chạm 77 USD/thùng, tăng 62,47% trong vòng 1 năm qua.
Rõ ràng, những tác động bất lợi từ các yếu tố nêu trên, cộng với sự xuất hiện của chủ nghĩa bảo hộ, biệt lập từ các đối tác xuất khẩu Việt Nam, đã tác động mạnh lên cán cân thương mại trong nước, dẫn đến mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 10% trong năm nay khó đạt.
PGS.TS Nguyễn Đức Trung tính toán: Quý I/2018, cán cân thương mại hàng hoá thặng dư khoảng 4,86 tỷ USD, kéo theo cán cân vãng lai thặng dư khoảng 3,93 tỷ USD.
Tuy nhiên, khi cán cân thương mại hàng hoá đảo chiều trong quý II, thâm hụt 2,1 tỷ USD, đã góp phần trọng yếu đẩy cán cân vãng lai thâm hụt khoảng 3,5 tỷ USD.
Tính chung 6 tháng đầu 2018, cán cân vãng lai thặng dư khoảng 0,5 tỷ USD và trong 6 tháng cuối năm, khó có thể tiếp tục thặng dư do những nhân tố bất ổn nêu trên.
Đáng mừng, trong khi cán cân vãng lai thâm hụt thì cán cân tài chính 2 quý đầu năm tiếp tục thặng dư.
Trong hai quý đầu năm 2018, cán cân tài chính với mức thặng dư là 5,7 tỷ USD, đã trở thành nhân tố quyết định đẩy cán cân tổng thể thặng dư, tạo điều kiện cho Ngân hàng Nhà nước mua ngoại tệ vào, làm tăng quy mô dự trữ ngoại hối.
Chỉ tính riêng 2 quý đầu năm 2018, Ngân hàng Nhà nước mua vào xấp xỉ 9 tỷ USD, chiếm 14% tổng giá trị dự trữ ngoại hối tích luỹ đến tháng 6 năm 2018. Cuối quý II/2018, dự trữ ngoại hối đạt kỷ lục trên 63 tỷ USD, tương đương với 15 tuần nhập khẩu ước tính cho cả năm 2018.
Ngày 5/7/2018, tỷ giá vọt lên đỉnh điểm khi mà tỷ giá liên ngân hàng đạt mức 23.040 VND/USD, tăng 1,45% so với cuối 2017, đẩy tỷ giá thị trường tự do mua vào bán ra lần lượt là 23.120 VND/USD và 23.150 VND/USD, tăng khoảng 1,90%.
Đây là mức tăng mạnh nếu so với thời điểm đầu năm 2016 đến hết năm 2017, tỷ giá VND/USD tăng chưa đến 1%.
Các chuyên gia phân tích, tỷ giá tăng nóng, ngoài việc gây bất ổn đối với vĩ mô, còn tạo ra nhiều tiêu cực tới hoạt động của doanh nghiệp cũng như thu nhập người lao động.
Bởi lẽ, sản xuất trong nước chủ yếu phụ thuộc vào nhập khẩu; trong đó, 60% nhập khẩu máy móc; 30% nhập khẩu máy móc, thiết bị và 7% - 8% là nhập khẩu tiêu dùng. Với nền kinh tế thuần tuý gia công, hàm lượng giá trị gia tăng thấp, nếu VND mất giá 2% sẽ khiến chi phí trung gian toàn bộ nền kinh tế tăng thêm do giá trị nhập khẩu tăng và chỉ số giá sản xuất (PPI) tăng.
Chưa kể, những doanh nghiệp có nhiều khoản nợ ngoại tệ như ngành dầu khí (PVN, PVT, GAS), điện lực, hàng không, vận tải biển, nếu biến động tỷ giá tăng, sẽ đẩy nợ lên cao.
Có thể thấy, trước thực tế trên, Ngân hàng Nhà nước đã mạnh mẽ can thiệp bằng cả hai kênh truyền thông và nghiệp vụ. Chưa bao giờ cả vụ trưởng chuyên ngành và Thống đốc cùng xuất hiện tại một thời điểm khẳng định tiềm lực dự trữ ngoại hối trên 63 tỷ USD.
Tiếp theo sau đó, Ngân hàng Nhà nước hạ giá niêm yết bán ra thị trường với mức giảm tới 264 đồng so với trần tỷ giá, tương đương 1%, về 23.050 VND/USD cho đến cuối tuần trước.
Kết quả là sau 3 ngày chào bán giá thấp, không một ngân hàng nào gửi đơn đăng ký mua ngoại tệ; trong khi, giá giao dịch trên liên ngân hàng vẫn thấp hơn so với giá chào bán của nhà điều hành.
Có vẻ như Ngân hàng Nhà nước đang ung dung nhìn ngắm thị trường tự điều tiết, tự cân đối cung cầu và giá.
Tất nhiên, để có được kết quả này thì nhà điều hành còn tác động vào thị trường một công cụ khác: bơm hút trên nghiệp vụ thị trường mở (OMO).
Nhớ lại các năm 2007 – 2008, khi dòng vốn ngoại chảy vào, Ngân hàng Nhà nước đã mua một lượng ngoại tệ khủng khiếp, ước 9 tỷ USD trong một thời gian ngắn. Song song, Ngân hàng Nhà nước đẩy ra một lượng tiền đồng tương đương, khiến cho lạm phát nhảy vọt lên 2 con số. Trong bối cảnh đó, OMO ít được dùng, thay vào đó là các động thái có phần nặng nề như phát hành tín phiếu bắt buộc, hút hàng chục nghìn tỷ đồng tiền gửi kho bạc về nhốt trong kho.
Tuy nhiên, theo phân tích của PGS.TS Nguyễn Đức Trung, trong 2 năm qua, đặc biệt là 6 tháng đầu năm 2018, Ngân hàng Nhà nước đã áp dụng cách thức tiếp cận mới trong nghiệp vụ mua vào ngoại tệ để tăng dự trữ, kèm với khả năng trung hòa lượng tiền trong lưu thông một cách linh hoạt.
Cụ thể, trước đây, giao dịch ngoại hối giao ngay là hình thức giao dịch chủ yếu trong nghiệp vụ mua vào ngoại tệ, nay giao dịch kỳ hạn với các ngân hàng thương mại được áp dụng khá linh hoạt, góp phần điều chỉnh thời điểm cũng như quy mô bơm tiền vào hệ thống. Trong khi đó, khả năng hút tiền từ lưu thông về thông qua nghiệp vụ thị trường mở tốt hơn.
Nhờ đó, vốn khả dụng ở các ngân hàng dư thừa ít, ngăn họ dùng VND “đánh quả” ngoại tệ. Trong trường hợp găm giữ, với tiềm lực dự trữ ngoại hối mạnh mẽ, bất kể lúc nào, Ngân hàng Nhà nước cũng có thể xả ra, những đơn vị nào găm, chắc chắn lỗ nặng.
Tại hội thảo, các chuyên gia đều thống nhất, trong bối cảnh từ nay đến hết năm, thậm chí kéo dài sang 2019, vẫn tiềm ẩn những bất ổn. Trong trường hợp không dự báo được, sẽ biến thành những cú sốc kinh tế.
Ông Nguyễn Xuân Thành, Giám đốc Phát triển, Trường Đại học Fulbright Việt Nam phân tích: trong doanh số hàng xuất khẩu Việt Nam (tính cả khối FDI và doanh nghiệp nội địa) có một tỷ trọng lớn xuất sang các nước châu Á, trong đó có Trung Quốc, từ đó đi Mỹ. Khi chiến tranh thương mại Mỹ - Trung nổ ra, chắc chắn số hàng hoá của ta xuất sang Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng. “Càng dựa vào FDI, càng phải thấy rủi ro không ít và đó chính là cú sốc mà ta phải dự báo và tính toán”, ông Thành nhấn mạnh.
Ông Võ Trí Thành, nguyên Phó Viện Trưởng Viện Nghiên Cứu và Quản lý Kinh tế Trung ương phân tích, về nhân tố chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến kinh tế thực thương mại của Việt Nam và được truyền dẫn, tạo thành cú sốc đối với thị trường tài chính. Cú sốc tài chính gắn với 2 điểm mà đầu tiên là chính sách tiền tệ của FED tăng lãi suất.
Tiếp đó, ở các nước, khi đồng USD tăng, họ sẽ phá giá để giữ vị thế cạnh tranh, từ đó, sẽ gây áp lực lên VND.
Theo đánh giá của PGS.TS Trần Hoàng Ngân, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng phân tích, trong tình hình hiện nay, sự biến động về kinh tế, chính trị trên thế giới rất khó lường, khiến các dự báo của IMF và các tổ chức quốc tế liên tục thay đổi. Bởi vậy, Việt Nam cũng không nên ngần ngại đưa ra các dự báo.
“Cách đây hai ngày, Mỹ đưa ra các sắc thuế với nhập khẩu hàng từ Trung Quốc, lập tức sẽ tác động đến cán cân thương mại toàn cầu, cũng như chuyển dịch trong cán cân thương mại Việt Nam”, ông Trần Hoàng Ngân nói.
Ngoài ra theo ông, hiện tại, cần phải lưu tâm đặc biệt đến yếu tố giá dầu, bởi mối liên hệ rõ rệt với lạm phát.
Ông Bùi Quốc Dũng, Trợ lý Trưởng Ban kinh tế Trung ương phân tích thêm một bất cập nội tại, đó là: tiền gửi kho bạc trong hệ thống ngân hàng hiện quá nhiều, tạo ra dư cung thanh khoản, dẫn đến lãi suất thấp.
Khi lãi suất VND thấp thì trên thị trường liên ngân hàng, ngân hàng muốn giữ USD hơn là VND do chênh lệch lãi suất có lợi cho nắm giữ USD.
“Chúng tôi cho rằng, tiền gửi Kho bạc nhà nước phải được giữ ở Ngân hàng Nhà nước chứ không được để ngân hàng thương mại, để tránh thừa VND quá lâu trong hệ thống ngân hàng”, ông Dũng nhấn mạnh.
Đánh giá về cân đối cán cân thanh toán tổng thể, một chuyên gia dự tính, trong 2 quý cuối năm, cán cân thanh toán có thể thặng dư mỗi quý khoảng 1 tỷ USD với điều kiện yếu tố FDI không biến động bất thường. Bởi vậy, những thán 9 – 11 và 12, cần theo dõi đặc biệt để tránh căng thẳng với thị trường ngoại hối.
| Đến cuối tháng 6/2018 khối lượng tín phiếu Ngân hàng Nhà nước đạt 150.999 tỷ VND. Điều này giúp Kho bạc phát hành thành công trái phiếu Chính phủ, thị trường ngoại hối diễn biến ổn định; đồng thời, đảm bảo trung hoà hợp lý lượng tiền VND (PGS.TS Nguyễn Đức Trung, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Ngân hàng Tp. Hồ Chí Minh). |
Tags:
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
(VNF) - 592.000 tài khoản thanh toán/ví điện tử có dấu hiệu nghi ngờ gian lận, lừa đảo. 2,13 triệu lượt khách được cảnh báo, 670.000 lượt khách tạm dừng/hủy bỏ giao dịch.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đồng loạt tiến hành tăng lãi suất tiết kiệm, nâng lãi suất kỳ hạn ngắn lên mức kịch trần 4,75%/năm do áp lực thanh khoản mùa cao điểm cuối năm.
(VNF) - Thao tác nhanh chóng, dễ dàng, hoàn toàn miễn phí cùng cam kết bảo mật tối ưu… dịch vụ chuyển tiền quốc tế online của ngân hàng Phương Đông (OCB) đang trở thành giải pháp tài chính tin cậy được đông đảo khách hàng lựa chọn.
(VNF) - Trong năm 2025, công nghệ mới - đặc biệt là trí tuệ nhân tạo (AI) và tự động hóa - không chỉ thay đổi cách vận hành của các tổ chức tài chính toàn cầu mà còn đặt ra nhiều cơ hội lẫn thách thức cho các nền kinh tế như Việt Nam.
(VNF) - Một số ngân hàng đã điều chỉnh lãi suất huy động tăng tới hai lần chỉ trong chưa đầy nửa tháng, phản ánh áp lực huy động vốn ngày càng lớn.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng tiếp tục đi lên, kỳ hạn ngắn cao hơn kỳ hạn dài. Lãi suất huy động kỳ hạn ngắn tại nhiều ngân hàng lên mức kịch trần.
(VNF) - Hiện nay, phần lớn nhu cầu cho vay đến từ lạm phát tài sản, khi giá trị các loại tài sản, đặc biệt là bất động sản, tăng lên, thị trường kinh doanh tài sản cũng trở nên sôi động. Điều này kéo theo nhu cầu vay vốn để đầu tư, mua bán tài sản, và thực tế, tín dụng chảy vào khu vực sản xuất không nhiều.
(VNF) - Đến nay, Sacombank vẫn chưa nhận được phản hồi của NHNN về thương vụ xử lý 32,5% cổ phần liên quan đến nhóm ông Trầm Bê do quá trình tái cơ cấu nội bộ tại ngân hàng trung ương.
(VNF) - Lãi suất tăng, kéo theo chi phí vốn tăng trở lại khiến dòng vốn tín dụng vào bất động sản đang có dấu hiệu “dịch chuyển”.
(VNF) - Giá USD tự do tiếp đà giảm mạnh, về sát mốc 27.000 đồng/USD, trong khi giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng được điều chỉnh tăng nhẹ.
(VNF) - Khi việc đi – đến – trải nghiệm khắp thế giới trở thành một phần không thể thiếu của thế hệ công dân toàn cầu, TPBank đang kết hợp cùng Visa tạo nên sức bật mạnh mẽ với đa dạng giải pháp thanh toán và chuyển tiền quốc tế liền mạch. Những bước tiến này giúp khách hàng giao dịch tiện lợi và khám phá thế giới ngày càng dễ dàng.
(VNF) - Không ít người vẫn có thói quen rút tiền mặt trực tiếp từ thẻ tín dụng khi cần tiền gấp mà chưa đánh giá đầy đủ các chi phí và rủi ro đi kèm. Theo các chuyên gia tài chính, đây là lựa chọn tiềm ẩn nhiều hệ lụy và người dùng nên cân nhắc các kênh tín dụng minh bạch, chi phí thấp hơn.
(VNF) - Tại Lễ trao giải Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (Vietnam Listed Company Awards – VLCA) 2025, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) tiếp tục được vinh danh trong Top 10 Doanh nghiệp có Báo cáo thường niên tốt nhất nhóm ngành tài chính, đánh dấu lần thứ 5 SHB nhận giải thưởng danh giá này.
(VNF) - Tình trạng rút tiền mặt và "rút khống" thẻ tín dụng bùng phát mạnh, gây thiệt hại hàng tỷ đồng và tạo kẽ hở cho tội phạm công nghệ cao. Chuyên gia cho rằng, việc siết hạn mức rút tiền, quy trình xác thực và quản lý thẻ là cần thiết nhằm ngăn chặn gian lận, bảo vệ người dùng cũng như hệ thống tài chính.
(VNF) - Từ 1/1/2026, các ngân hàng ngừng giao dịch online với khách hàng chưa chuẩn hóa thông tin định danh và sinh trắc học theo chuẩn Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
(VNF) - Nhiều ngân hàng dừng gói vay ưu đãi dành cho người trẻ mua nhà, đồng thời nâng lãi suất khoản vay mới khiến kế hoạch an cư của nhiều người buộc phải gác lại.
(VNF) - Giải Marathon quốc tế TP. HCM Techcombank mùa thứ 8 đã khép lại thành công rực rỡ, chính thức trở thành sự kiện marathon có số người tham gia đông nhất Việt Nam với hơn 23.000 vận động viên đến từ 81 quốc gia và vùng lãnh thổ, tăng hơn 30% so với năm trước.
(VNF) - Lãi suất liên ngân hàng lên đỉnh 3 năm; lãi suất OMO bất ngờ tăng mạnh; NHNN can thiệp để ổn định tỷ giá... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Theo Phó Thống đốc Nguyễn Thanh Hà, tính đến 27/11/2025, tín dụng nền kinh tế đạt trên 18,2 triệu tỷ đồng, tăng 16,56% so với cuối năm 2024.
(VNF) - Cuối năm 2025, nhiều ngân hàng tại Việt Nam đồng loạt điều chỉnh tăng lãi suất thẻ tín dụng, có nơi chạm ngưỡng gần 40%/năm. Đây là mức rất cao so với mặt bằng thu nhập của đại đa số người dân. Việc dùng thẻ tín dụng đồng nghĩa với lợi ích - hoàn tiền, ưu đãi thanh toán - giờ tiềm ẩn nguy cơ dễ rơi vào “vòng xoáy” nợ nần nếu không có kỷ luật chi tiêu.
(VNF) - Điển hình cho xu hướng sinh lời có thể nhắc đến “Bộ đôi Sinh lời” từ VIB – một giải pháp tài chính mà nhiều nhân vật đại diện cho thế hệ người dùng hiện đại đang tận dụng để sinh lời kép.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Đại Chúng Việt Nam (PVcomBank) triển khai gói tín dụng hỗ trợ cùng nhiều ưu đãi khác giúp người dân và doanh nghiệp khắc phục thiệt hại do ảnh hưởng của các cơn bão số 10, 11, 12 và 13 gây ra.
(VNF) - Theo ông Lưu Minh Sang, Giảng viên Trường Đại học Kinh tế - Luật, Đại học Quốc gia TP. HCM, Nghị định 304 đóng vai trò tạo nên khung pháp lý dài hạn và bền vững cho hoạt động xử lý nợ xấu của các ngân hàng trong giai đoạn mới.
(VNF) - Theo đánh giá của chuyên gia, việc lãi suất tăng chắc chắn tạo ra những sức ép nhất định lên chi phí vốn của doanh nghiệp, đặc biệt với những kế hoạch mở rộng sản xuất – kinh doanh đang chuẩn bị triển khai. Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất không hoàn toàn mang sắc thái tiêu cực
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
