Anh lập căn cứ quân sự trên Biển Đông: Viễn cảnh thách thức Trung Quốc
Thành Đạt -
04/01/2019 11:16 (GMT+7)
Anh được cho là đã có những tính toán nhất định khi thành lập căn cứ quân sự tại khu vực Biển Đông và kế hoạch này của London nhiều khả năng sẽ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ Trung Quốc.
Tàu hộ vệ HMS Argyll của Anh (giữa) tham gia cuộc tập trận Bersama Lima 2018 hồi tháng 10 cùng các tàu của Malaysia, Singapore, Australia và New Zealand. (Ảnh: Royal Navy)
Khi Bộ trưởng Quốc phòng Anh Gavin Williamson tuần này tiết lộ Anh đang cân nhắc kế hoạch thiết lập các căn cứ quân sự mới tại châu Á, nhiều ý kiến đã hoài nghi rằng liệu London có đủ kinh phí hay tầm nhìn chiến lược để thực hiện kế hoạch này hay không.
Tuy nhiên, việc xem xét các sáng kiến quốc phòng của Anh gần đây cho thấy một căn cứ quân sự tại châu Á không phải là ý tưởng “bốc đồng”. Thay vào đó, đây là một kế hoạch hợp lý sau hàng loạt động thái mà Anh đã thực hiện trong những năm vừa qua.
Bộ trưởng Williamson đã đề cập tới những ý tưởng về việc xây dựng lực lượng quân sự Anh thời hậu Brexit (Anh rời Liên minh châu Âu) trong cuộc phỏng vấn với báo Sunday Telegraph.
“Đây là thời cơ lớn nhất của chúng ta với tư cách là một quốc gia kể từ khi kết thúc Chiến tranh Thế giới thứ hai. Đây là thời cơ để chúng ta trở lại là một quốc gia có tầm ảnh hưởng toàn cầu. Và tôi nghĩ lực lượng vũ trang đóng vai trò thực sự quan trọng trong vấn đề này”, ông Williamson nhấn mạnh.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh Gavin Williamson (Ảnh: AFP)
Trong khi Bộ trưởng Williamson nói rằng các căn cứ quân sự mới của Anh có thể được đặt ở khu vực “Viễn Đông”, song các nguồn tin quốc phòng cho biết Singapore và Brunei sẽ là nơi Anh thiết lập căn cứ quân sự.
Xét từ lập trường của Anh, hai quốc gia Đông Nam Á trên đều có vai trò nhất định. Cả hai đều là nơi đồn trú của lực lượng quân sự Anh, một “di sản” từ nửa đầu thế kỷ 20, khi Anh nắm quyền kiểm soát Singapore và Brunei theo hình thức thuộc địa. Hơn nữa, cả hai nước này đều nằm trong khu vực Biển Đông - nơi Trung Quốc đang mở rộng tầm ảnh hưởng.
Tuân thủ luật lệ
Trung Quốc cho đến nay vẫn đưa ra yêu sách “đường chín đoạn” phi lý hòng chiếm phần lớn diện tích Biển Đông, bất chấp phán quyết của tòa án quốc tế cũng như sự phản đối của nhiều quốc gia trên thế giới.
Tại diễn đàn an ninh Shangri-La ở Singapore vào tháng 6 năm ngoái, Bộ trưởng Williamson tuyên bố Anh sẽ thể hiện cam kết của nước này với “hệ thống dựa trên luật lệ” tại các vùng biển châu Á bằng cách triển khai thêm các tàu chiến tới đây. Thời điểm đó, Anh tập trung vào các mối đe dọa từ Triều Tiên.
“Chúng ta phải thể hiện rõ rằng các nước cần tuân thủ luật lệ và sẽ có những hệ quả trong vấn đề này”, ông Williamson nói hôm 3/6.
Tuy nhiên khoảng một tuần sau đó, cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Kim Jong-un tại Singapore đã tháo ngòi căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên.
Khi tàu tấn công đổ bộ HMS Albion của Hải quân Anh xuất hiện trên Biển Đông hai tháng sau đó, sự kiện này đã trở thành đề tài gây chú ý do tàu Anh di chuyển gần quần đảo Hoàng Sa - nơi Trung Quốc ngang nhiên tuyên bố chủ quyền. Bắc Kinh đã chỉ trích đây là “hành động khiêu khích” của Anh.
Mỹ “bật đèn xanh”
Những chuyến đi của các tàu chiến trên Biển Đông như tàu HMS Albion không phải là ngoại lệ. Hải quân Mỹ vẫn thường xuyên đưa các tàu tới vùng biển này để thực hiện chiến dịch tuần tra đảm bảo tự do hàng hải và Washington cũng khuyến khích các đồng minh cùng tham gia để giảm bớt gánh nặng.
Do vậy, theo CNN, một căn cứ quân sự mới hoặc mở rộng của Anh tại Singapore, nơi Mỹ cũng đặt các căn cứ quân sự, chắc chắn sẽ được Washington hoan nghênh, đặc biệt trong bối cảnh Anh là đồng minh quân sự số 1 của Mỹ hiện nay.
“Đây là một bước tiến mở rộng cho chiến lược Ấn Độ - Thái Bình Dương của Mỹ và Washington sẽ hài lòng với kế hoạch này”, Ni Lexiong, chuyên gia hải quân tại Đại học Khoa học và Luật Thượng Hải, nhận định.
Liên quan tới thỏa thuận an ninh, vào năm 1971, Anh đã ký Hiệp ước Phòng thủ Ngũ Cường gồm 5 nước Anh, Singapore, Australia, New Zealand và Malaysia. Hiệp ước này được đưa ra khi Anh đang rút dần lực lượng khỏi khu vực châu Á trong thập niên 1970 và cho đến nay vẫn là hiệp ước phòng vệ lâu dài nhất của Anh tại Đông Nam Á.
Hồi tháng 10, nhóm 5 nước trên đã tổ chức cuộc tập trận kéo dài 3 tuần ở ngoài khơi Singapore, trong đó các chiến dịch trên Biển Đông là một phần trong cuộc tập trận.
Hợp đồng vũ khí
Ngoài tầm quan trọng chiến lược, một căn cứ quân sự tại Singapore cũng mang lại cho Anh nhiều lợi ích về kinh tế.
Theo báo cáo của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI), Anh là nhà xuất khẩu vũ khí lớn thứ 6 thế giới trong giai đoạn từ năm 2013 đến năm 2017. Bộ Quốc phòng Anh cũng xác nhận Anh là nhà xuất khẩu quân sự lớn thứ hai thế giới từ năm 2008 đến năm 2017.
Các căn cứ quân sự tại châu Á có thể là “nơi trưng bày” một số khí tài quân sự của Anh. Các hợp đồng mua bán vũ khí giá trị lớn có thể là đòn bẩy quan trọng cho nền kinh tế Anh thời hậu Brexit.
Theo Bộ Quốc phòng Anh, năm 2017, Anh đã đạt được 11,3 tỷ USD hợp đồng quân sự nước ngoài. Mặc dù con số này chỉ chiếm 2,6% trong tổng số hàng hóa xuất khẩu của Anh, song ngành công nghiệp vũ khí đã mang lại những việc làm có thu nhập cao tại Anh. Bộ Quốc phòng Anh cho biết trung bình 1/200 việc làm tại Anh có liên quan tới lĩnh vực quốc phòng trong giai đoạn 2015-2016.
Tàu HMS Albion của Hải quân Anh từng đi qua Biển Đông hồi tháng 8. (Ảnh: Philstar)
Khi Australia ký thỏa thuận trị giá 26 tỷ USD hồi tháng 6 năm ngoái để mua 9 tàu hộ vệ tác chiến chồng ngầm, tạp chí Financial Times đã gọi đây là bước đột phá của nhà thầu quốc phòng BAE khi Anh chuẩn bị rời khỏi Liên minh châu Âu.
Sự xuất hiện của các tàu hộ vệ như trên tại các căn cứ quân sự của Anh ở châu Á có thể giúp đẩy mạnh các hợp đồng mua sắm vũ khí. Và trong số các đối thủ của Anh tại thị trường xuất khẩu tàu hộ vệ, không thể bỏ qua Trung Quốc.
Quân đội Trung Quốc tuần này thông báo Tập đoàn Đóng tàu Quốc gia Trung Quốc đã bắt đầu đóng một tàu hộ vệ mang tên lửa dẫn đường cho Pakistan và đây là một phần trong “thỏa thuận vũ khí lớn” của Bắc Kinh.
Báo cáo của SIPRI cho biết các thị trường vũ khí đang ngày càng mở rộng tại châu Á, châu Đại Dương và Trung Đông trong khi thu hẹp lại tại châu Âu, châu Phi và châu Mỹ. Báo cáo cũng chỉ ra rằng Indonesia là khách hàng mua vũ khí lớn thứ 3 của Anh, sau Ả rập Xê út và Oman.
Anh sẽ trung lập?
Trong bài phát biểu tại Australia vào năm 2017, cựu Ngoại trưởng Anh Boris Johnson từng nói Hải quân Hoàng gia Anh sẽ đưa tàu sân bay HMS Queen Elizabeth và một tàu đang được đóng mới là HMS Prince of Wales tới Biển Đông vào năm 2020. Do vậy, một căn cứ quân sự trên Biển Đông để đủ sức đón các tàu chiến 65.000 tấn uy lực nhất từ trước đến nay của Anh sẽ hỗ trợ cho chuyến đi của các tàu này.
Nếu quyết tâm triển khai kế hoạch mở căn cứ quân sự tại châu Á, Anh chắc chắn sẽ vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ phía Trung Quốc. Theo Tân Hoa Xã, khi Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp người đồng cấp Anh Jeremy Hunt tại Liên Hợp Quốc hồi tháng 9 năm ngoái sau chuyến đi của tàu chiến Anh tới gần Hoàng Sa, ông Vương đã hối thúc Anh thực hiện đúng lập trường “không đứng về bên nào” trong vấn đề Biển Đông. Tân Hoa Xã đưa tin Ngoại trưởng Hunt đã trấn an người đồng cấp Trung Quốc rằng Anh sẽ không làm như vậy.
Tuy nhiên, trong cuộc phỏng vấn với Financial Times hồi tháng 10, Tư lệnh Hải quân Hoàng gia Anh, Đô đốc Philip Jones, đã đề xuất hỗ trợ các đồng minh của Anh tại châu Á - Thái Bình Dương, đồng thời cho biết Anh sẽ phản đối việc Trung Quốc phớt lờ luật biển quốc tế.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.