Chuyên gia cảnh báo Trung Quốc dùng COC để 'câu giờ' quân sự hóa Biển Đông
Khánh Lynh -
04/12/2018 17:05 (GMT+7)
Trung Quốc có thể đang cố tạo quy tắc riêng và củng cố quân sự hóa ở Biển Đông.
Một căn cứ do Trung Quốc xây trái phép ở Biển Đông. Ảnh: Inquirer.
"Càng nói nhiều về Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), chúng ta sẽ ít nói đến hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông, ít bàn đến Công ước Luật biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc và phán quyết của Tòa trọng tài quốc tế đưa ra năm 2016", Richard Javad Heydarian, Đại học De La Salle, Philippines, cảnh báo khi trao đổi với VnExpress hôm nay tại Hà Nội. Ông Heydarian tham dự hội thảo Thúc đẩy hợp tác an ninh biển ở Biển Đông, do Học viện Ngoại giao Việt Nam, Đại sứ quán Australia và Đại sứ quán Anh tổ chức.
Chuyên gia người Philippines cho biết ông và một đồng nghiệp ở Mỹ cùng gọi COC bằng cái tên "sự ảo tưởng được thể chế hóa", vì mọi người đều muốn nói đến Bộ quy tắc này, nhưng tất cả đều không biết nó là cái gì và đi đến đâu.
ASEAN và Trung Quốc tuyên bố có một số tiến triển như có đề cương, bản thảo đơn nhất COC nhưng trong đó không có các nội dung liên quan đến giới hạn trên biển hay tranh chấp lãnh thổ. Ông băn khoăn tại sao ASEAN phải chờ đợi lâu đến thế nếu Bộ Quy tắc không giúp xử lý các vấn đề chính nêu trên. Heydarian cho rằng điều tồi tệ nhất là Trung Quốc đang dùng COC để tạo nên "luật pháp quốc tế" của mình ở khu vực này, cho rằng hai bên chỉ đang bàn về COC theo cách hiểu của Trung Quốc.
"Sau 20 năm kể từ khi COC được nêu ra, nó đã chuyển từ công cụ để ASEAN yêu cầu Trung Quốc tuân thủ quy tắc, bây giờ giống như chiếc móc của Trung Quốc, kéo ASEAN đi theo những gì Bắc Kinh muốn. Nếu đúng thế, tôi nghĩ chúng ta không nên có Bộ Quy tắc đó", ông nói.
Nhà nghiên cứu của Philippines đề xuất ASEAN cần thể hiện sự cứng rắn hơn với Trung Quốc, yêu cầu Bắc Kinh đóng băng các hoạt động ở Biển Đông, gồm cải tạo các đảo, trong khi đang đàm phán. Ông dẫn ví dụ khi chính quyền Tổng thống Mỹ Trump ép Trung Quốc, Bắc Kinh đã phải thay đổi.
"Chúng ta có chứng cứ để thấy khi cứng rắn với Trung Quốc, nước này sẽ cư xử tốt hơn. Còn nếu chúng ta mềm mỏng, như chính quyền Tổng thống Philippines Duterte hiện nay, thì họ sẽ chỉ đòi hỏi thêm", Heydarian nói.
Cũng nêu cảnh báo về "luật của Bắc Kinh" ở Biển Đông, Đại sứ Australia tại Việt Nam Craig Chittick cho biết nước này ủng hộ mạnh mẽ việc ASEAN và Trung Quốc đàm phán COC trên cơ sở tôn trọng ý kiến của các bên.
"Điều quan trọng của Bộ Quy tắc này là cần phải tuân thủ luật quốc tế, chứ không phải thay thế nó", ông Chittick nói.
Đại sứ cho rằng các nước trong khu vực đang đối diện với sự thay đổi lớn về kinh tế và địa chính trị. Luật pháp và các chuẩn mực quốc tế không được tuân thủ đầy đủ là các vấn đề nổi lên ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Mặc dù vậy, Australia và các nước ASEAN cùng các quốc gia vẫn duy trì nguyên tắc chung, đó là ủng hộ tranh chấp cần được giải quyết hòa bình, không đe dọa hay sử dụng vũ lực, tôn trọng quyền tự do hàng hải và hàng không, thúc đẩy tự do thương mại. Ông đề cao việc ASEAN đóng vai trò chủ chốt trong giữ ổn định ở khu vực, dẫn dắt, định hình chuẩn mực để đảm bảo hòa bình và thịnh vượng.
Trung tá Hải quân Kara Chadwick, Cơ quan pháp lý Hải quân Hoàng gia Anh, nhấn mạnh London rất quan ngại về tình hình ở Biển Đông vì nó liên quan đến lợi ích kinh tế và ngoại giao của nước này. Bà lưu ý Anh không bình luận về chủ quyền của các nước ở Biển Đông nhưng thúc giục các nước tuân thủ luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS.
Ông Steph Lysaght, Phó đại sứ Anh tại Việt Nam nhận định hợp tác về an ninh biển ở Đông Nam Á là một phần của thách thức toàn cầu mà các nước đang phải đối phó, các nước cần có các cam kết đầy đủ với một hệ thống quốc tế dựa trên luật lệ. Bên cạnh đó, vai trò của các định chế đa phương đang bị suy giảm, do đó các quốc gia cần tăng cường hợp tác để tìm ra giải pháp.
"Anh chia sẻ mối quan tâm chung về bảo đảm tự do hàng hải, thúc đẩy vấn đề này ở các diễn đàn quốc tế. Hải quân Anh cũng sẽ tiếp tục hoạt động để ủng hộ nguyên tắc này", ông Lysaght cam kết.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Các nước vùng Vịnh đang chi không tiếc tay vào trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đa dạng hóa nền kinh tế và khẳng định vị thế công nghệ trên bản đồ thế giới. Dù tiềm lực tài chính vượt trội, họ vẫn đối mặt thách thức về nhân lực, hạ tầng và khung pháp lý để biến tham vọng thành hiện thực.
(VNF) - Một loạt dữ liệu ảm đạm được công bố ngay trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn đã làm gia tăng quan ngại về sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tạo thêm áp lực lên Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Alphabet – công ty mẹ của Google – đang trên đà chạm mức định giá kỷ lục 4.000 tỷ USD trong phiên giao dịch ngày 25/11, tiếp tục nối dài chuỗi tăng trưởng suốt một năm qua nhờ chiến lược tập trung mạnh vào các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI).
(VNF) - Sự biến động mạnh trên thị trường chứng khoán toàn cầu và những phản ứng bất thường của cổ phiếu công nghệ đang khiến tâm lý của các nhà đầu tư quốc tế chuyển từ lạc quan sang bi quan. Dù vậy, các chuyên gia tài chính nhấn mạnh những biến động ngắn hạn không đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội đầu tư dài hạn.
(VNF) - Các quỹ đầu tư hàng đầu châu Á đang rút vốn khỏi Hàn Quốc và Đài Loan để chuyển sang cổ phiếu AI tại Trung Quốc, nơi mức định giá còn thấp, chi phí đầu tư rẻ và tiềm năng tăng trưởng dài hạn hấp dẫn hơn.
(VNF) - Ngày 25/11, tập đoàn Amazon cho biết họ sẽ đầu tư 50 tỷ USD để mở rộng năng lực cung cấp trí tuệ nhân tạo (AI) và khả năng điện toán hiệu năng cao cho khách hàng là các cơ quan chính phủ Mỹ.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục khủng hoảng với gần 80 triệu căn hộ trống và giá nhà liên tục giảm sâu. Trước sức ép chưa từng có, nhiều chủ sở hữu và dân buôn BĐS buộc phải tìm đến các biện pháp tâm linh, từ cầu nguyện ở chùa đến đặt bùa nhằm tìm tia hy vọng trong bối cảnh thị trường tê liệt.
(VNF) - Từng bị xem là “thủ phạm” tàn phá rừng nhiệt đới và đẩy loài đười ươi tới bờ tuyệt chủng, các tập đoàn dầu cọ Malaysia nay bất ngờ bước vào một cuộc đua mới: xây dựng trung tâm dữ liệu AI và pin mặt trời. Liệu những “kẻ thù khí hậu” suốt nhiều thập kỷ có thật sự lột xác thành các nhà cung cấp năng lượng xanh?
(VNF) - Phố Wall từng kỳ vọng kết quả kinh doanh bùng nổ của Nvidia sẽ giúp xoa dịu nỗi lo ngày càng lớn về nguy cơ bong bóng trong nhóm cổ phiếu trí tuệ nhân tạo (AI). Nhưng thực tế lại không như vậy.
(VNF) - Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 không chỉ để bảo vệ chính sách hạn chế xuất khẩu đất hiếm của nước mình mà còn đưa ra các giải pháp nhằm xoa dịu mối quan ngại của các quốc gia đang phát triển.
(VNF) - Thị trường tiền điện tử biến động mạnh trong những tháng gần đây đã tác động rõ rệt đến tài sản liên quan crypto của gia đình Tổng thống Mỹ Donald Trump. Dù chịu thiệt hại, các thành viên vẫn giữ quan điểm lạc quan, tận dụng cơ chế đầu tư độc quyền để giảm rủi ro.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.