Anh nguy cơ thành 'kẻ thua cuộc' trong trật tự kinh tế thế giới mới
Nhật Minh -
15/08/2023 22:57 (GMT+7)
(VNF) - Sự sắp xếp lại trật tự kinh tế thế giới mới đang khiến các nền kinh tế nhỏ dễ bị tổn thương hơn bao giờ hết. Khi các nền kinh tế lớn nhất thế giới đang chạy đua trợ cấp để làm chủ các ngành công nghiệp tương lai thì những người thua cuộc chính là những quốc gia không thể chi trả cho khoản phí khổng lồ này.
Một trật tự kinh tế thế giới mới đang hình thành khiến các nền kinh tế nhỏ bị "tổn thương".
Các lĩnh vực sản xuất pin, thiết bị năng lượng mặt trời và công nghệ xanh của Mỹ đang thu hút dòng vốn khổng lồ. Liên minh châu Âu đang chuẩn bị cho gói hỗ trợ năng lượng xanh của riêng mình. Nhật Bản công bố kế hoạch vay 150 tỷ USD để tài trợ cho làn sóng đầu tư vào công nghệ xanh.
Tất cả các nền kinh tế lớn trên thế giới đều đang nỗ lực để ít phụ thuộc hơn vào Trung Quốc, quốc gia đang dẫn đầu trong lĩnh vực pin và chất hiếm để sản xuất pin.
Điều này khiến các nền kinh tế nhỏ hơn bị bỏ lại ở phía sau. Nhiều nền kinh tế nhỏ đang trên đà phát triển trong một thị trường thương mại tự do nhiều thập kỷ qua, nay bị đẩy vào thế bất lợi trước những lệnh hạn chế “kém thân thiện” của các nền kinh tế lớn.
Thậm chí, ngay cả các quốc gia công nghiệp hóa như Anh hay Singapore cũng khó có thể cạnh tranh với các cường quốc ở khía cạnh trợ cấp.
Các nền kinh tế đang lên như Indonesia, quốc gia vốn kỳ vọng sẽ tận dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên dồi dào để phát triển kinh tế, nay cũng đang bị đe dọa bởi sự thay đổi trong nền kinh tế toàn cầu.
Nhà máy pin của Panasonic đang xây dựng tại Mỹ.
Intel đã nhận được khoản trợ cấp trị giá 11 tỷ USD từ chính phủ Đức để xây dựng hai nhà máy chất bán dẫn. Thủ tướng Đức Olaf Scholz gọi đây là khoản đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất trong lịch sử nước Đức. Khoản trợ cấp này thậm chí còn nhiều hơn đáng kể so với ngân sách hàng năm của Bộ Thương mại và Công nghiệp Singapore.
Công ty khởi nghiệp về công nghệ pin Nexeon tại Anh đã nhận được khoản trợ cấp 200 triệu USD từ chính phủ vào năm ngoái. Thế nhưng, nhà máy đầu tiên của Nexeon lại sẽ được đặt ở Hàn Quốc và một nhà máy khác sẽ đặt ở Bắc Mỹ.
“Đáng tiếc là những nhà máy này không được đặt ở Anh”, ông Scott Brown, Giám đốc điều hành của Nexeon nói. Nếu như chính phủ không có thêm nhiều trợ cấp cho ngành công nghiệp pin thì Nexeon khó có thể thay đổi ý định của mình.
Arrival, một startup về xe điện, vào năm ngoái đã chia sẻ về kế hoạch tập trung sản xuất tại thị trường Mỹ thay vì Anh với lý do được giảm thuế. AMTE Power, một trong những nhà sản xuất pin nội địa của Anh, cũng cho biết sẽ suy nghĩ lại về kế hoạch xây dựng nhà máy trị giá hơn 200 triệu USD nếu chính phủ có thể cung cấp những khoản trợ cấp giá trị hơn.
Trái lại, Mỹ, quốc gia cung cấp gói trợ cấp 369 tỷ USD cho lĩnh vực năng lượng sạch, đang trở thành điểm đến của nhiều công ty nước ngoài. Hãng xe Đức BMW mới đây đã động thổ nhà máy sản xuất pịn tại phía nam Carolina. Các công ty Hàn Quốc như Hyundai và LG cũng đã thông báo về việc xây dựng nhà máy pin trị giá 4,3 tỷ USD tại Georgia. Trong khi đó, hãng Panasonic của Nhật Bản cũng đặt nhà máy tại Kansas.
Cuộc chạy đua trợ cấp khiến các nền kinh tế nhỏ bị bỏ lại phía sau.
Cuộc chạy đua trợ cấp đã phá vỡ hoàn toàn những thành tựu mà một nền kinh tế hội nhập đạt được trong nhiều thập kỷ qua.
Toàn cầu hóa đã giúp các quốc gia như Hàn Quốc, Đài Loan đổi mình từ nghèo khó đi lên nền kinh tế hiện đại, phát triển, giúp hàng triệu người thoát nghèo. Các quốc gia phương Tây cũng có cơ hội tiếp cận với các mặt hàng hóa với giá cả phải chăng, từ đó nâng cao mức sống của mình.
Mặc dù vậy, quá trình toàn cầu hóa cũng khiến nhiều quốc gia phải trả giá đắt. Nhiều quốc gia từng thịnh vượng ở phương Tây và Mỹ phải chứng kiến hàng loạt công việc sản xuất di chuyển đến châu Á và các quốc gia thuộc Liên xô cũ. Nền kinh tế toàn cầu cũng đã khiến nguồn tài nguyên thiên nhiên dần cạn kiệt trong khi các mối quan tâm về môi trường tăng mạnh.
Thế nhưng, việc đảo ngược quá tringh hội nhập, dù là vì lý do an ninh quốc gia, mối lo lắng về chuỗi cung ứng hay cạnh tranh địa chính trị, đều có thể gây ra các hậu quả nghiêm trọng. Các nền kinh tế đang phát triển sẽ dễ bị tổn thương hơn bởi họ cần tiếp cận thị trường toàn cầu để thúc đẩy phát triển thương mại.
Indonesia với tham vọng trở thành có ngành công nghiệp pin hàng đầu thế giới.
Ông David Loevinger, cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ, cho biết: “Toàn thế giới đang trở nên hướng nội hơn và quay lưng với thương mại và đầu tư mở. Châu Âu, Mỹ và Trung Quốc đang cạnh tranh trong cuộc đua trợ cấp và những người thua cuộc trong cuộc cạnh tranh đó là các nền kinh tế nghèo hơn với ít nguồn tài chính hơn”.
Việc phương Tây áp dựng chính sách trợ cấp công nghiệp có thể gây đau đớn cho các quốc gia từng hy vọng sẽ tận dụng được các công nghệ xanh để thúc đẩy sự phát triển kinh tế của đất nước.
Như Indonesia, quốc gia Đông Nam Á với tham vọng dựa vào nguồn tài nguyên niken dồi dào để xây dựng ngành công nghiệp pin hàng đầu thế giới, cũng đang gặp phải nhiều khó khăn. Mặc dù thu hút được nhiều nhà đầu tư Trung Quốc nhưng Indonesia lại gặp khó khi Mỹ từ chối trợ cấp cho pin xe điện chứa một lượng lớn khoảng sản được khai thác và chế biến từ những nền kinh tế không phải là đối tác thương mại tự do của Mỹ, trong đó có Indonesia.
Ông Arsjad Rasjid, người đứng đầu Phòng Thương mại và Công nghiệp Indonesia, chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú. Chúng tôi có nguồn nhân lực dồi dào. Và chúng tôi là một quốc gia dân chủ. Vì thế, xin đừng đóng cửa với chúng tôi”.
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Giá cổ phiếu tăng nhẹ trong bối cảnh kỳ vọng ngày càng lớn về việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) có thể cắt giảm lãi suất ngay trong tháng tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các đồng tiền chủ chốt, ngoại trừ yên Nhật – đồng tiền vẫn đang được theo dõi sát sao khi thị trường cân nhắc khả năng Tokyo nâng lãi suất trước cuối năm.
(VNF) - Năm 2024, giá đất trung bình ở Hồng Kông là khoảng 1,2 tỷ đồng/m2, cao nhất thế giới. Giá nhà quá cao khiến nhiều người phải sống trong các căn hộ chật hẹp giống như quan tài, hoặc đăng ký thuê nhà ở xã hội từ khi còn học cấp 3.
(VNF) - Truyền thông Mỹ đưa tin Apple sắp có biến động lớn, khi CEO lâu năm Tim Cook có thể rời vị trí sớm nhất là vào đầu năm tới. Ứng cử viên sáng giá nhất cho vị trí kế nhiệm ông đã lộ diện.
(VNF) - Bất động sản Trung Quốc đang đối mặt với sóng gió mới khi China Vanke, từng được xem là “đại bàng” của ngành, lần đầu tiên đề xuất hoãn thanh toán trái phiếu trong nước. Động thái này khiến nhà đầu tư lo ngại về thanh khoản của Vanke và mức độ hỗ trợ từ chính phủ trong bối cảnh thị trường bất động sản suy yếu.
(VNF) - Vụ cháy bùng phát và lan rộng tại một khu chung cư ở Hong Kong chiều 24/11 khiến ít nhất 13 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương. Giới chức Hong Kong cho biết số người mắc kẹt bên trong các tòa nhà hiện vẫn chưa được xác định.
(VNF) - Hãng xe Great Wall Motor (GWM) của Trung Quốc đang đặt mục tiêu sản xuất 300.000 xe mỗi năm vào năm 2029 tại châu Âu, nơi công ty đang tìm kiếm địa điểm xây dựng nhà máy ô tô đầu tiên trong nỗ lực khôi phục doanh số bán hàng đang sụt giảm tại khu vực.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo đặc phái viên Steven Witkoff và con rể Jared Kushner sẽ gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow (Nga) vào tuần tới trong một nỗ lực thúc đẩy hòa bình ở Ukraine. Các diễn biến ngoại giao này, nếu thành công, có thể ảnh hưởng tới giá năng lượng, thị trường cổ phiếu quốc phòng và dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Theo một tài liệu của Bộ An ninh Nội địa (DHS), Mỹ đang tìm cách vượt lên Trung Quốc trong cuộc đua khai thác và kiểm soát vùng Bắc Cực, đồng thời cảnh báo rằng tình trạng thiếu hụt thợ đóng tàu tại Mỹ có thể cản trở nỗ lực này.
(VNF) - Các nước vùng Vịnh đang chi không tiếc tay vào trí tuệ nhân tạo (AI) nhằm đa dạng hóa nền kinh tế và khẳng định vị thế công nghệ trên bản đồ thế giới. Dù tiềm lực tài chính vượt trội, họ vẫn đối mặt thách thức về nhân lực, hạ tầng và khung pháp lý để biến tham vọng thành hiện thực.
(VNF) - Một loạt dữ liệu ảm đạm được công bố ngay trước kỳ nghỉ Lễ Tạ ơn đã làm gia tăng quan ngại về sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới, đồng thời tạo thêm áp lực lên Tổng thống Mỹ Donald Trump.
(VNF) - Alphabet – công ty mẹ của Google – đang trên đà chạm mức định giá kỷ lục 4.000 tỷ USD trong phiên giao dịch ngày 25/11, tiếp tục nối dài chuỗi tăng trưởng suốt một năm qua nhờ chiến lược tập trung mạnh vào các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI).
(VNF) - Sự biến động mạnh trên thị trường chứng khoán toàn cầu và những phản ứng bất thường của cổ phiếu công nghệ đang khiến tâm lý của các nhà đầu tư quốc tế chuyển từ lạc quan sang bi quan. Dù vậy, các chuyên gia tài chính nhấn mạnh những biến động ngắn hạn không đồng nghĩa với việc đánh mất cơ hội đầu tư dài hạn.
(VNF) - Các quỹ đầu tư hàng đầu châu Á đang rút vốn khỏi Hàn Quốc và Đài Loan để chuyển sang cổ phiếu AI tại Trung Quốc, nơi mức định giá còn thấp, chi phí đầu tư rẻ và tiềm năng tăng trưởng dài hạn hấp dẫn hơn.
(VNF) - Ngày 25/11, tập đoàn Amazon cho biết họ sẽ đầu tư 50 tỷ USD để mở rộng năng lực cung cấp trí tuệ nhân tạo (AI) và khả năng điện toán hiệu năng cao cho khách hàng là các cơ quan chính phủ Mỹ.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục khủng hoảng với gần 80 triệu căn hộ trống và giá nhà liên tục giảm sâu. Trước sức ép chưa từng có, nhiều chủ sở hữu và dân buôn BĐS buộc phải tìm đến các biện pháp tâm linh, từ cầu nguyện ở chùa đến đặt bùa nhằm tìm tia hy vọng trong bối cảnh thị trường tê liệt.
(VNF) - Từng bị xem là “thủ phạm” tàn phá rừng nhiệt đới và đẩy loài đười ươi tới bờ tuyệt chủng, các tập đoàn dầu cọ Malaysia nay bất ngờ bước vào một cuộc đua mới: xây dựng trung tâm dữ liệu AI và pin mặt trời. Liệu những “kẻ thù khí hậu” suốt nhiều thập kỷ có thật sự lột xác thành các nhà cung cấp năng lượng xanh?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.