Trước đó, tháng 8/2017, Bộ Tài chính công bố đề xuất áp dụng thuế tiêu thụ đặc biệt (TTĐB) 10% đối với nước ngọt có đường, trừ các sản phẩm sữa nhằm hạn chế tiêu thụ các sản phẩm này và góp phần bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, giảm tỷ lệ người thừa cân, béo phì và tiểu đường tại Việt Nam, đồng thời tăng thêm nguồn thu cho ngân sách.
Nhằm đánh giá những tác động kinh tế của đề xuất trên đối với ngành giải khát nói riêng và nền kinh tế nói chung, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương, với sự hỗ trợ của Hiệp hội Bia – Rượu – Nước giải khát Việt Nam đã tiến hành một nghiên cứu độc lập. Kết quả chỉ ra rằng, việc áp thuế TTĐB đối với nước ngọt có đường ở mức thuế suất 10% sẽ giúp tăng ngân sách nhà nước khoảng 1.975 tỷ đồng.
Hội thảo công bố báo cáo của CIEM.
Tuy nhiên, chính sách thuế mới này cũng có thể khiến cho doanh thu và sản lượng của riêng ngành nước giải khát và ngành mía đường giảm khoảng 3.928 tỷ đồng. Bên cạnh đó, các ngành công nghiệp phụ trợ như bao bì, vận chuyển, bán lẻ… cũng bị ảnh hưởng, do vậy làm phát sinh những tác động không mong muốn đối với cả nền kinh tế.
Cụ thể, theo ước tính của nhóm nghiên cứu, nếu áp dụng thuế TTĐB 10% đối với nước ngọt và giữ nguyên mức thuế VAT, GDP sẽ giảm khoảng 0,115%, thu nhập từ sản xuất của cả nền kinh tế giảm 0,14%, thặng dư sản xuất giảm 0,077% và lao động giảm 0,06-0.08%.
Không chỉ vậy, Dự luật thuế còn có thể gây tác động đến hàng chục ngàn lao động trong chuỗi giá trị của doanh nghiệp, ảnh hưởng đến 9.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ và 1 triệu hộ kinh doanh sản phẩm. Đó là chưa kể, việc đánh thuế nước giải khát có đường dự kiến sẽ tác động tiêu cực tới sinh kế của 337.000 hộ gia đình trồng mía.
Như vậy, thuần về mặt kinh tế, chi phí và tác động bất lợi của chính sách dường như lớn hơn lợi ích từ khoản thu thuế mang lại, chưa kể đến tác động lũy thoái của chính sách thuế cũng sẽ làm nới rộng khoảng cách giàu nghèo trong dân.
Trong bối cảnh Chính phủ đặt ưu tiên cải thiện môi trường kinh doanh, giảm chi phí đầu tư kinh doanh thì việc thay đổi chính sách thuế rõ ràng có ảnh hưởng tiêu cực, làm gia tăng mức độ rủi ro và giảm tỷ suất lợi nhuận của thị trường, làm nản lòng các nhà đầu tư mới và khiến cho nền kinh tế kém cạnh tranh hơn so với các nước trong khu vực.
Ngoài ra, theo số liệu của nhiều nghiên cứu quốc tế, tỷ lệ thừa cân béo phì ở Việt Nam nằm trong nhóm thấp nhất thế giới và khu vực. Nói cách khác, vấn đề thừa cân béo phì là hiện hữu ở Việt Nam, song mức độ và quy mô không nghiêm trọng và ở diện rộng như các nước khác. Thêm vào đó, thừa cân, béo phì lại bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau như thói quen dinh dưỡng, yếu tố văn hóa, lối sống sinh hoạt, mức độ vận động. Điều đó có nghĩa là nước giải khát có đường không phải là nguyên nhân chính của việc gây ra thừa cân, béo phì.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), việc áp thuế TTĐB nước ngọt không chỉ tước đi niềm vui của các em nhỏ nông thôn mà còn làm chậm tiến trình xóa suy dinh dưỡng trẻ em.
Theo báo cáo của CIEM, việc áp thuế suất 10% đối với các loại đồ uống có đường sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nhiều doanh nghiệp và cả nền kinh tế nói chung.
Theo cách đánh thuế đề xuất của Bộ Tài chính, không chỉ các doanh nghiệp sản xuất nước giải khát, các doanh nghiệp mía đường, nông dân trồng mía chịu ảnh hưởng mà cả những doanh nghiệp, nông dân trong các ngành cà phê, chè, trái cây, thậm chí cả sữa cũng bị ảnh hưởng.
“Các tác động đó có thể bao gồm ảnh hưởng đến khả năng tiêu dùng của các gia đình tại nông thôn, vùng sâu, vùng xa, tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp và người nông dân trong một số lĩnh vực nông nghiệp”, ông Tuấn khẳng định.
Trên cơ sở đó, Báo cáo của CIEM khuyến nghị, cơ quan soạn thảo cần có cách tiếp cận toàn diện và tổng hợp về vấn đề thuế TTĐB đối với nước giải khát có đường dựa trên cơ sở đánh giá tác động kỹ lưỡng, cụ thể đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Thay vì áp thuế, Nhà nước nên đưa ra các giải pháp chính sách có tính thân thiện với thị trường hơn đã được chứng minh hiệu quả ở các nước khác như tuyên truyền, phổ biến, giáo dục cho học sinh về nếp sống và những lựa chọn lành mạnh cho sức khỏe; thuyết phục các công ty sản xuất tự cam kết và xây dựng kế hoạch giảm mức đường trong sản phẩm; công bố chuẩn dinh dưỡng; dán nhãn sản phẩm để thông tin tốt hơn cho người tiêu dùng.
“Chúng tôi hy vọng rằng, báo cáo này sẽ cung cấp cho Chính phủ và các cơ quan chức năng những thông tin và và số liệu hữu ích để tham khảo trong quá trình hoạch định các chính sách quan trọng có ảnh hưởng đến sự phát triển của một ngành công nghiệp và cả nền kinh tế”, Tiến sỹ Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng Viện Quản lý Kinh tế Trung ương chia sẻ.
Tags:
(VNF) - Bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam - cho biết mức độ hiểu biết về tài chính của người Việt dưới mức 25%, theo một nghiên cứu của PwC.
(VNF) - Đó là đánh giá của ông Nguyễn Minh Hoàng, Giám đốc Phân tích Công ty Chứng khoán Nhất Việt (VFS) tại Diễn đàn Triển vọng thị trường vốn Việt Nam 2026 với chủ đề “Bứt phá trên nền tảng mới” do Hiệp hội Tư vấn Tài chính Việt Nam (VFCA) và Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance tổ chức.
(VNF) - Làn sóng niêm yết của các công ty chứng khoán trong nước đang tăng nhiệt, nhưng con đường lên sàn ấy lại thiếu vắng bóng dáng các công ty chứng khoán ngoại.
(VNF) - Năm 2025 được xem là giai đoạn bản lề đối với Công ty Tài chính Tổng hợp Cổ phần Điện lực (EVF) khi công ty cùng lúc triển khai chiến lược tái định vị thương hiệu và đặt ra mục tiêu kinh doanh đầy thách thức với lợi nhuận trước thuế 960 tỷ đồng. Trước thềm kết thúc năm tài khóa 2025, các chỉ số tài chính tích cực cho thấy EVF đang củng cố vững chắc nền tảng tài chính, qua đó tạo đà tăng tốc cho những tháng cuối năm.
(VNF) - Công ty cổ phần Công nghệ tài chính Encapital (Encapital Fintech) mới công bố thông tin về việc phát hành thành công lô trái phiếu ECF12502 trị giá 280 tỷ đồng.
(VNF) - Thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số như Bitcoin, Ethereum... sẽ chịu mức thuế 0,1%, theo quy định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi có hiệu lực từ 1/7/2026.
(VNF) - Nhựa Bình Thuận phát hành 260 tỷ đồng trái phiếu xanh kỳ hạn 7 năm, được GuarantCo bảo lãnh thanh toán, tài trợ dự án nhà máy nhựa Hưng Yên và pallet tái chế.
(VNF) - Chuyên gia cho rằng, ngưỡng doanh thu miễn thuế 500 triệu được Quốc hội thông qua ngày 10/12 sẽ giúp khoảng 90% hộ kinh doanh không bắt buộc sử dụng hoá đơn và sổ sách kế toán.
(VNF) - Đứng giữa giá chung cư Hà Nội và áp lực an cư, nhiều gia đình rơi vào vòng tranh luận giữa tối ưu vốn và nhu cầu ổn định cuộc sống. Trao đổi với VietnamFinance, chuyên gia hoạch định tài chính cá nhân Trần Đức Trung cho rằng, để giải bài toán này không phải chọn bên nào thắng, mà cần một chiến lược dung hòa – vừa đảm bảo tăng trưởng tài sản, vừa tạo sự yên tâm cho gia đình.
(VNF) - Luật Viên chức (sửa đổi) được thông qua chuyển cơ chế quản lý và trả lương sang vị trí việc làm từ 1/7/2026, kèm theo các quy định khuyến khích sự đổi mới, sáng tạo.
(VNF) - TS Trần Anh Tuấn, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Hà Nội, cho hay, thành phố đang “đốt đuốc” tìm kiếm các kỹ sư trưởng ở nhiều lĩnh vực, trong đó có tài sản số. Ngoài ra, thành phố đã chi ngay "vốn mồi" 600 tỷ đồng cho Quỹ đầu tư mạo hiểm đầu tiên trên cả nước.
(VNF) - Nhiều doanh nghiệp lớn vừa công bố kế hoạch chi cổ tức tiền mặt quy mô lớn, trong đó FT1 trả 51,42% cho cổ đông, PAT tạm ứng tới 100% và DGC dự chi hơn 1.140 tỷ đồng.
(VNF) - Sunshine Group vừa được vinh danh là “Doanh nghiệp có chiến lược M&A tiêu biểu năm 2024-2025” tại Diễn đàn M&A Việt Nam lần thứ 17. Đây là sự kiện uy tín nhất trong lĩnh vực mua bán, sáp nhập tại Việt Nam, do Báo Tài chính – Đầu tư tổ chức dưới sự chỉ đạo và bảo trợ của Bộ Tài chính.
(VNF) - Thương vụ Kokuyo thâu tóm Thiên Long dù mới dừng lại ở khâu công bố thông tin và đang xúc tiến thực hiện tạo được tiếng vang như dấu mốc về sự trở lại mạnh mẽ của nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam.
(VNF) - Theo các chuyên gia, tài sản số sẽ sớm chính thức bước ra khỏi “vùng xám” để trở thành một kênh dẫn vốn chính thống và hiệu quả cho nền kinh tế.
(VNF) - Sau khi Bộ Tài chính ban hành Thông tư 99/2025/TT-BTC, lộ trình áp dụng IFRS đã trở thành yêu cầu bắt buộc với doanh nghiệp Việt Nam. Cơ hội nâng tầm minh bạch và chuẩn hóa quốc tế đang mở ra, nhưng đi kèm là thách thức lớn về dữ liệu, hệ thống và nhân lực – những yếu tố then chốt quyết định thành công của quá trình chuyển đổi.
(VNF) - Bà Lê Thị Duyên Hải khuyên rằng, chính sách thuế đối với hộ, cá nhân cho trường hợp có đăng ký hoặc không đăng ký kinh doanh sẽ rất khác nhau. Do đó, cần thực hiện theo quy định để hưởng đúng quyền lợi của mình.
(VNF) - Lượng tiền gửi của người dân liên tục tăng cao, cho thấy ý thức tích luỹ ngày càng rõ rệt. Tuy nhiên, đằng sau bức tranh tiết kiệm tích cực ấy là thực tế phần lớn người Việt vẫn quản lý tài chính theo thói quen, ít tham gia đầu tư và chưa khai thác hiệu quả các công cụ tài chính hiện đại.
(VNF) - Sau vài năm mạnh tay mở rộng sản xuất rồi chững lại vì đơn hàng lao dốc, chủ thương hiệu đồ chơi Nam Hoa Toys đã quyết định bán nhà máy tại Củ Chi – cơ sở vừa được đưa vào vận hành từ năm 2019.
(VNF) - Công ty Cổ phần Halcom Việt Nam (HoSE: HID) vừa có văn bản giải trình về việc cổ phiếu tăng trần 5 phiên liên tiếp từ 02 - 08/12.
(VNF) - Việc Kokuyo bày tỏ tham vọng thâu tóm Thiên Long cho thấy dòng vốn Nhật đang mở rộng lĩnh vực đầu tư tại Việt Nam, trong đó chủ yếu hướng tới các thương hiệu lâu đời.
(VNF) - Tổng giám đốc OCBS nhận định rằng bước sang năm 2026, thị trường chứng khoán Việt Nam có cơ sở để hình thành một chu kỳ tăng trưởng mới với động lực từ tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp và định giá hấp dẫn.
(VNF) - Theo quy định tại Luật Quản lý thuế (thay thế), hộ kinh doanh sẽ được chia làm 4 nhóm với sự khác nhau về ngưỡng doanh thu và phương pháp nộp thuế từ 1/1/2026.
(VNF) - Luật thuế thu nhập cá nhân (TNCN) sửa đổi quy định, mức thuế suất cao nhất là 35%, áp dụng với thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.
(VNF) - Nếu tính riêng hoạt động kinh doanh casino, lũy kế 5 năm thí điểm, kết quả kinh doanh casino của Casino Phú Quốc đạt 3.339 tỷ đồng, tuy nhiên, tính chung toàn dự án lỗ 4.239 tỷ đồng.
(VNF) - Bà Lương Thị Mỹ Hạnh - Giám đốc Quản lý tài sản, Khối trong nước, Dragon Capital Việt Nam - cho biết mức độ hiểu biết về tài chính của người Việt dưới mức 25%, theo một nghiên cứu của PwC.
(VNF) - Dự án cao tốc cửa khẩu Hữu Nghị - Chi Lăng có tổng mức đầu tư lên đến 11.029 tỷ đồng dự kiến sẽ chính thức thông tuyến vào ngày 19/12.
