Song nếu khăng khăng giữ các tiêu chí “ngặt nghèo” như hiện nay, khả năng nhiều dự án rơi vào tay các liên danh nhà đầu tư Trung Quốc rất cao.
Trong khi chính ngành giao thông đã có nhiều bài học khi phụ thuộc vào dòng tiền và nhà thầu Trung Quốc như dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông.
Dự kiến tháng 9 tới đây mới kết thúc vòng sơ tuyển với 8 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam. Tuy nhiên, nếu nhìn vào danh sách các nhà đầu tư tham gia vòng sơ tuyển, tỷ lệ các nhà đầu tư Trung Quốc dưới hình thức liên danh với nhau hoặc với doanh nghiệp (DN) Việt Nam trúng vòng sơ tuyển là rất cao. Cụ thể, đoạn Nghi Sơn (Thanh Hóa) - Diễn Châu (Nghệ An), có 6 bộ hồ sơ thì 3 bộ hồ sơ có liên danh nhà đầu tư Trung Quốc tham gia.
Đoạn Diễn Châu - Bãi Vọt (Hà Tĩnh) với 10 nhà đầu tư, thì 4 nhà đầu tư và liên danh nhà đầu tư Trung Quốc, đoạn Mai Sơn (Ninh Bình) - QL45 (Thanh Hóa) có 11 bộ hồ sơ thì 6 bộ có sự tham gia của nhà đầu tư Trung Quốc, đoạn QL45 - Nghi Sơn (Thanh Hóa) không có nhà đầu tư Việt Nam tham gia, có 5 bộ hồ sơ thì 3 liên danh nhà đầu tư Trung Quốc.
Đoạn Nha Trang - Cam Lâm (Khánh Hòa) có 8 bộ hồ sơ thì có tới 4 nhà đầu tư/liên danh nhà đầu tư Trung Quốc, đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo (Bình Thuận) có 6 bộ hồ sơ thì có 3 bộ liên danh nhà đầu tư Trung Quốc tham gia sơ tuyển.
Tương tự, đoạn Vĩnh Hảo - Phan Thiết (Bình Thuận) có 5 bộ hồ sơ thì 3 liên danh nước ngoài có nhà đầu tư Trung Quốc, đoạn Phan Thiết - Dầu Giây (Đồng Nai) có 9 bộ hồ sơ thì 4 bộ hồ sơ có nhà đầu tư Trung Quốc.
Theo Bộ Giao thông vận tải (GTVT), hồ sơ dự sơ tuyển phải đáp ứng về tư cách hợp lệ. Theo đó, phần đánh giá năng lực tài chính được chấm điểm tối đa 60 điểm, trong đó giá trị tài sản ròng 30 điểm, vốn chủ sở hữu 20 điểm, khả năng thu xếp vốn vay 10 điểm. Ngoài ra, năng lực kỹ thuật chấm tối đa 40 điểm. Tối đa 5 nhà đầu tư có điểm đánh giá cao nhất tại giai đoạn sơ tuyển sẽ được lựa chọn vào giai đoạn đấu thầu tiếp theo.
Nói cách khác, vòng sơ tuyển tuy chỉ là bước 1 nhưng có tính chất quyết định cơ hội tham gia dự án của các nhà đầu tư. Với điểm năng lực tài chính chiếm tới 60% số điểm, cơ hội của các nhà đầu tư nội là rất thấp nếu so với những nhà đầu tư ngoại tham gia dự án như Trung Quốc, Hàn Quốc.
Lãnh đạo một DN tham gia vòng sơ tuyển (trong liên danh nhiều nhà đầu tư) cho biết một số DN trong nước tham gia sơ tuyển nhưng là hình thức “mượn tên” để lấy tiêu chí kinh nghiệm.
“Đa số DN giao thông từng làm BOT đều đang gặp khó khăn vì tài chính âm. Lý do nếu hạch toán theo hợp đồng BOT thì không lỗ (lãi cố định trong hợp đồng BOT với mỗi dự án từ 11 - 14,5% tùy từng dự án - PV), nhưng nếu hạch toán theo sổ sách kế toán từng năm thì đa số đều đang lỗ, rất khó đáp ứng tiêu chí vốn chủ sở hữu khi dự tuyển cao tốc Bắc - Nam. Vì thế nhiều DN tham gia liên danh nhưng là mượn tên để lấy tiêu chí kinh nghiệm, còn vốn là không có”, ông này cho hay.
Trên thực tế, gặp khó về tiêu chí vốn khiến các DN trong nước tham gia nhiều vào các dự án “dễ thở” hơn về mặt vốn. Cụ thể như đoạn Nha Trang - Cam Lâm, có tới 6/8 bộ hồ sơ có sự tham gia của DN nội (4 liên danh hoàn toàn DN trong nước, 2 liên danh DN nội với nước ngoài), do phần vốn nhà đầu tư huy động là 2.557 tỷ đồng (trong tổng vốn đầu tư 7.615 tỷ đồng).
Các nhà đầu tư trong nước phải đáp ứng các tiêu chí tối thiểu theo quy định về đấu thầu và Nghị quyết 20/NQ-CP, như: vốn chủ sở hữu bảo đảm tối thiểu 20% tổng vốn đầu tư, đã triển khai dự án có tổng vốn đầu tư tối thiểu bằng 50% tổng vốn đầu tư dự án đang xét, đã thi công dự án/gói thầu có giá trị 30% giá trị xây lắp của các dự án đang xét...
Nếu theo các tiêu chí có phần ngặt nghèo này, với những dự án đòi hỏi nguồn vốn huy động lớn như Dầu Giây - Phan Thiết (tổng mức đầu tư khoảng 14.359 tỷ đồng, trong đó 11.879 tỷ đồng từ vốn chủ sở hữu và vốn huy động của nhà đầu tư), cơ hội DN trong nước lọt qua được vòng sơ tuyển là khá khó khăn dù đã liên danh.
Câu hỏi đặt ra là có nên xem xét lại tiêu chí để tạo thêm cơ hội cho các DN trong nước hay không? Trường hợp không thể hạ tiêu chí do phải tuân thủ các quy định của Luật Đấu thầu, có thể dừng sơ tuyển dự án để tính toán, cân nhắc các phương án tối ưu hay không?
Bởi Luật Đấu thầu quy định trong một số trường hợp, các cấp có thẩm quyền sẽ phê duyệt và có thể dừng sơ tuyển. Trả lời Thanh Niên, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông thừa nhận về luật thì có thể dừng sơ tuyển trong các trường hợp cấp bách, nhưng phải trên cơ sở cân nhắc của các cấp có thẩm quyền.
“Bộ GTVT đã tổng hợp các vấn đề liên quan đến dự án cao tốc Bắc - Nam để báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định và thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ, các cấp thẩm quyền liên quan”, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông nói.
PGS-TS Võ Trí Hảo, Trưởng khoa Luật, Đại học Kinh tế TP. HCM, nhận định việc Bộ GTVT đưa ra rất nhiều tiêu chí cao, khắt khe đối với dự án cao tốc Bắc - Nam là có lý do. Đã có quá nhiều bài học đến từ các dự án giao thông được thực hiện theo hình thức BOT do nhà đầu tư trong nước là sân sau của các nhóm lợi ích, thực hiện theo kiểu “tay không bắt giặc”.
Họ không có vốn, không có kinh nghiệm, không đầu tư tài chính nhưng vẫn tham gia đấu thầu, sau đó thuê đơn vị khác yếu kém thực hiện hoặc thậm chí “lướt sóng”, có trường hợp bán dự án lại cho DN Trung Quốc. Minh chứng là nhiều dự án do nhà đầu tư trong nước thực hiện không chỉ chậm tiến độ, chất lượng kém mà còn đẩy giá thành các công trình giao thông ở Việt Nam lên rất cao vì các đơn vị thi công, nhà thầu thật sự có năng lực không được tiếp cận trực tiếp với dự án để đưa giá gốc.
Bên cạnh đó, đặc thù DN Việt là nhỏ, cứ một con đường chẻ nhỏ ra cho 2 - 3 đơn vị làm, biến nhiều tuyến quốc lộ trở thành chắp vá lem nhem, lổm nhổm. Do đó, yêu cầu DN phải có 20% vốn chủ sở hữu và đòi hỏi năng lực kinh nghiệm cao đối với dự án quan trọng như cao tốc Bắc - Nam là cần thiết.
Cũng theo ông Hảo, việc đấu thầu quốc tế các công trình giao thông không chỉ nhằm tăng khả năng kêu gọi vốn, công khai minh bạch để lựa chọn những nhà đầu tư chất lượng, giá thành tốt mà còn nhằm đảm bảo nguyên tắc qua lại khi Việt Nam tham gia rất nhiều hiệp định quốc tế.
Cụ thể, chúng ta muốn xuất khẩu nông sản, dệt may... thì cũng phải chấp nhận nhập khẩu những “mặt hàng” của các nước khác có nhu cầu xuất khẩu, trong đó có công nghệ cầu đường. Mặt khác, khi đã tổ chức đấu thầu quốc tế, cần bình đẳng với tất cả các nhà đầu tư. Những điều kiện khắt khe để “lọc” nhà đầu tư tốt đưa tiền, đưa công nghệ vào là cần thiết.
Đồng tình, luật sư Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Hội Trọng tài thương mại TP. HCM, cho rằng đấu thầu quốc tế là điều kiện để tạo sự cạnh tranh trong việc thực hiện các dự án giao thông. Cho rằng, nếu cố gắng hạ tiêu chuẩn, “ép” chính sách cho vừa “tình trạng sức khỏe yếu” của một số DN Việt, kết quả sẽ là một dự án chất lượng kém, có thể trễ hẹn và đội vốn như nhiều dự án DN trong nước đã và đang thực hiện. Để chọn được nhà đầu tư đủ năng lực, tiêu chí hàng đầu phải là chất lượng, tiến độ rồi mới tới giá.
Tags:
(VNF) - Gần hai thập kỷ sau ngày Mê Linh (cũ) sáp nhập vào Hà Nội, những kỳ vọng về một đô thị vệ tinh hiện đại ở cửa ngõ phía bắc Thủ đô gần như vẫn còn nằm trên giấy. Hàng loạt khu đô thị từng được phê duyệt ngay trước thời điểm chuyển giao địa giới vẫn “án binh bất động”, nhiều nơi trở thành bãi cỏ hoang hóa, khu trồng rau, chăn thả gia súc của người dân, trái với những lời quảng bá rầm rộ một thời.
(VNF) - UBND xã Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai đang lấy ý kiến người dân đối với hồ sơ Quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu vực trên đỉnh núi Chứa Chan, xã Xuân Lộc, tỉnh Đồng Nai.
(VNF) - Tổng công ty Nhà đất Hàn Quốc đang triển khai khảo sát, xây dựng hồ sơ đề nghị tỉnh Bắc Ninh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án khu đô thị Đông Nam với tổng vốn đầu tư dự kiến 19.780 tỷ đồng.
(VNF) - Với tổng vốn hơn 1.100 tỷ đồng và quy mô 33ha, dự án Khu đô thị Bắc Thung tại xã Nam Đàn (tỉnh Nghệ An) đang mở ra cơ hội hiếm có cho các nhà đầu tư, hứa hẹn thay đổi diện mạo đô thị và tạo chỗ ở cho 3.000 cư dân trong tương lai gần.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
(VNF) - HoREA đề xuất tháo gỡ vướng mắc đất đai cho doanh nghiệp nhà nước cổ phần hóa, Rice City Long Châu sẽ tổ chức bốc thăm online 1.951 căn nhà ở xã hội ngày 24/11, Huế lấy ý kiến dự thảo bảng giá đất áp dụng từ 1/1/2026... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 24/11.
(VNF) - Thị trường đất nền Đà Nẵng đang trong giai đoạn trầm lắng khi bước vào mùa mưa bão, lượng giao dịch giảm do nhà đầu tư ngoài tỉnh tạm nghỉ. Tuy nhiên, mặt bằng giá vẫn duy trì ở mức cao, không xuất hiện xu hướng giảm. Các chuyên gia nhận định đây là giai đoạn “đi ngang” cần thiết để thị trường tái cân bằng, chuẩn bị cho nhịp tăng mới vào cuối năm.
(VNF) - Ninh Bình chọn liên danh phát triển khu đô thị sinh thái 163ha, Ngân hàng Nhà nước thông tin về gói ưu đãi 145.000 tỷ đồng mua NƠXH, Bắc Ninh triển khai bồi thường dự án khu đô thị sân golf 6.600 tỷ... là những tin tức nổi bật về thị trường bất động sản ngày 23/11.
(VNF) - Doji Land mới được phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường đối với dự án 26ha tại Hải Phòng, dự án dự án sẽ triển khai thi công hạ tầng trong quý IV/2025.
(VNF) - Chênh lệch lớn giữa giá trị căn hộ và giá cho thuê đang kéo tỷ suất sinh lời xuống mức thấp hiếm thấy và buộc nhà đầu tư phải cơ cấu lại danh mục.
(VNF) - Thị trường bất động sản thời gian qua chứng kiến làn sóng “Nam tiến” của nhà đầu tư miền Bắc, dòng vốn mạnh mẽ đang đổ về TP. HCM và các đô thị vệ tinh. Sự dịch chuyển này đánh dấu bước chuyển quan trọng, mở ra cơ hội tăng giá và định hình lại các thị trường vệ tinh.
(VNF) - Tuyến đường Bạch Đằng tiếp tục dẫn đầu bảng giá đất tại Đà Nẵng trong dự thảo bảng giá đất mới, với 350 triệu đồng/m2, dự kiến áp dụng từ ngày 1/1/2026.
(VNF) - Dự án Tòa nhà chung cư FPT Plaza 4 - Khu đô thị Công nghệ FPT với gần 1.400 căn hộ đáp đứng điều kiện được bán theo quy định.
(VNF) - Liên danh Ecopark Hải Dương - Hồng Phong - Minh Anh vừa được Ninh Bình chọn làm nhà đầu tư dự án Khu đô thị sinh thái phía Đông TP Hoa Lư (cũ), quy mô 163 ha và tổng vốn gần 16.443 tỷ đồng.
(VNF) - Bắc Ninh phê duyệt mở rộng khu công nghiệp Hòa Phú giai đoạn 2, vốn 1.760 tỷ đồng; Đà Nẵng giao đất làm khu dân cư Nam Bàu Mạc; Bình Trưng cho phép xây dựng tạm sân thể thao trên đất trống... là những tin tức đáng chú ý về thị trường bất động sản ngày 22/11.
(VNF) - Giữa thị trường bất động sản hạng sang đang ngày một bão hòa bởi những cuộc đua vật liệu và tiện ích xa hoa, MEYGROUP chọn một hướng đi khác biệt: kiến tạo không gian sống tinh khiết – nơi con người được hít thở trong lành, tái tạo năng lượng và an trú thực sự trong chính nhịp sống của mình.
(VNF) - Miền Nam đang là thị trường chính của nhà đầu tư miền Bắc hiện nay. Cơ hội nhiều, nhưng giữa “rừng” dự án, chỉ nhà đầu tư cẩn trọng mới nắm chắc cơ hội có lợi nhuận cao.
(VNF) - 237 căn hộ thuộc Khối C thuộc dự án Chung cư cho người thu nhập thấp tại Khu tái định cư Đại Địa Bảo được xác định đủ điều kiện đưa vào kinh doanh theo quy định.
(VNF) - Kỷ luật vốn, minh bạch dữ liệu và giá nhà - xét từ góc nhìn nhà đầu tư, dự thảo Nghị quyết kiểm soát giá bất động sản mà Bộ Xây dựng đang lấy ý kiến không đơn thuần là nỗ lực “hạ nhiệt” kỳ vọng.
(VNF) - Bén duyên với nghề môi giới bất động sản, bà Nguyễn Thị Thanh Tâm đã có 6 năm kinh nghiệm tại Vingroup trước khi sáng lập và xây dựng nên thương hiệu môi giới bất động sản Queen Land.
(VNF) - Công ty cổ phần Hóa dầu Quân đội (MIPEC) - doanh nghiệp sở hữu năng lực tài chính đáng nể trong lĩnh vực bất động sản đang tăng tốc thi công dự án khu đô thị gần 2.000 tỷ đồng ven sông Cày (Hà Tĩnh).
(VNF) - Thị trường bất động sản đang bước vào giai đoạn tái cấu trúc nhu cầu, khi lực lượng trung lưu và thượng trung lưu trẻ nổi lên như nhóm dẫn dắt mới. Theo các chuyên gia, thập kỷ tới sẽ không còn xoay quanh nhóm siêu giàu, mà được định hình bởi những người coi nhà ở là trải nghiệm và phong cách sống, thay vì chỉ là tài sản tích lũy.
(VNF) - Trong khi hàng loạt người dân không thể đặt được lịch trên ứng dụng iHanoi để làm Mẫu 02 xác nhận điều kiện nhà ở mua NƠXH, thì dịch vụ “cò” lại dễ dàng nhận hồ sơ và hứa trả kết quả chỉ sau 5 ngày - một sự đối lập gây nhiều băn khoăn.
(VNF) - UBND tỉnh Bắc Ninh đã phê duyệt chủ trương đầu tư và chọn Tập đoàn Phú Mỹ đầu tư dự án mở rộng khu công nghiệp Hòa Phú giai đoạn 2 quy mô 120 ha.
(VNF) - Hiện giá bán hai tòa nhà ở xã hội CT-05 và CT-06 tại huyện Mê Linh do Tổng công ty Đầu tư phát triển nhà và đô thị (HUD) làm chủ đầu tư có giá dao động từ 14,88 - 14,79 triệu đồng/m2 (đã bao gồm VAT và phí bảo trì).
(VNF) - Gần hai thập kỷ sau ngày Mê Linh (cũ) sáp nhập vào Hà Nội, những kỳ vọng về một đô thị vệ tinh hiện đại ở cửa ngõ phía bắc Thủ đô gần như vẫn còn nằm trên giấy. Hàng loạt khu đô thị từng được phê duyệt ngay trước thời điểm chuyển giao địa giới vẫn “án binh bất động”, nhiều nơi trở thành bãi cỏ hoang hóa, khu trồng rau, chăn thả gia súc của người dân, trái với những lời quảng bá rầm rộ một thời.
(VNF) - Dự án Khu phức hợp công nghiệp – đô thị – dịch vụ Tiên Tiến (Mường Central) do Công ty cổ phần Thương mại Dạ Hợp thực hiện, với quy mô diện tích lên tới 82ha.
