Chatbot AI đã xuất hiện nhiều trong những năm gần đây, nhưng hầu hết đều không gây được tiếng vang hoặc nhận phải nhiều chế giễu vì không đủ “thông minh” như con người mong muốn. Tuy nhiên, với sự xuất hiện của ChatGPT từ OpenAI, cuộc tranh luận đã hoàn toàn xoay chuyển. Tốc độ và khả năng của ChatGPT không chỉ mang lại cảm giác “ưu việt” của AI, mà còn khiến con người cảm nhận rõ mối “đe dọa” từ sự phát triển của máy móc. Nó không chỉ trả lời được các truy vấn của con người, mà còn có thể kể chuyện cười, nghĩ ra cốt truyện cho một bộ phim hoặc cuốn sách, viết mã máy tính và thậm chí vượt qua các bài thi chuyên môn.
Một số người coi ChatGPT là một trong những tiến bộ công nghệ lớn nhất kể từ khi phát minh ra Internet và là một phần của xu hướng rộng lớn hơn được gọi là “thế hệ AI”, cho phép máy tính tạo ra không chỉ từ ngữ mà còn cả hình ảnh, video và thậm chí cả thế giới ảo chỉ từ một số lời nhắc bằng văn bản. Điểm mấu chốt là AI cho phép máy tính không chỉ làm cho các quy trình hiện có hiệu quả hơn mà còn sử dụng những nguồn có sẵn để tạo ra thứ gì đó hoàn toàn mới mẻ.
Trong ấn bản “Xu hướng và dự đoán báo chí, truyền thông và công nghệ 2023” của Viện nghiên cứu Reuters, các nhà nghiên cứu đã đưa ra dự đoán năm 2023 sẽ là năm đột phá của AI và ứng dụng của nó trong báo chí. Peter Medwid, đồng sáng lập và đối tác của Katahdin Media Management, cho biết hầu hết các công ty truyền thông đều “thận trọng” về AI nhưng ông khuyến khích các nhà lãnh đạo nên thử nghiệm xu hướng này.
“AI đang bùng nổ ở rất nhiều lĩnh vực khác nhau – đừng giới hạn nó ở ChatGPT. AI dành cho nhiếp ảnh, video, minh họa và âm nhạc... luôn được phát triển”, ông Medwid nói, đồng thời chỉ ra rằng AI có thể loại bỏ một số “công việc cực nhọc và thời gian” liên quan đến việc thực hiện một số tác vụ, chẳng hạn như đăng bài trên mạng xã hội.
AI đang chuyển đổi các ngành công nghiệp trên toàn cầu và lĩnh vực xuất bản tạp chí cũng không ngoại lệ. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, việc tích hợp AI trong quy trình xuất bản ngày càng trở nên phổ biến. Từ việc tạo nội dung đến tương tác với độc giả, AI đang định hình lại cách sản xuất và tiêu thụ tạp chí.
Hồi tháng 4 năm nay, hai doanh nhân người Đức, Arian Okhovat và Jörg Salamon đã chính thức ra mắt tạp chí đầu tiên trên thế giới được viết và thiết kế hoàn toàn bằng AI. Với tiêu đề PANTA RHAI (một cách chơi chữ trong cụm từ tiếng Hy Lạp có nghĩa là “mọi thứ đều trôi chảy”), cuốn tạp chí dày 136 trang này chỉ mất 5 ngày để hoàn thành. Theo hai nhà sáng lập, tạp chí được sản xuất hoàn toàn bởi ChatGPT và MidjTHER (sử dụng lời nhắc) và được tạo ra để thể hiện tiềm năng của AI. Số đầu tiên của tạp chí có sẵn dưới dạng kỹ thuật số miễn phí và bản in, với số lượng giới hạn là 500 bản.
Ông Jörg Salamon nói rằng hai nhà sáng lập muốn tạo ra một sản phẩm thể hiện “tiềm năng to lớn” của AI: “Chúng tôi muốn giới thiệu cách AI có thể được sử dụng trong đổi mới sản phẩm và để chứng minh rằng các công cụ này đủ tiên tiến”. Ông Salamon mô tả PANTA RHAI là một “tạp chí phong cách sống” kết hợp AI với sự sáng tạo của con người và hướng đến những người quan tâm đến AI, đổi mới, sáng tạo và tương lai của ngành xuất bản. Các tính năng trong số ra mắt bao gồm các câu chuyện “AI có thể mở rộng tầm nhìn của bạn không?” và “Sự phức tạp của thời gian”, cùng với đồ họa do Midjourney sản xuất.
Deep Brain AI, một công ty công nghệ có trụ sở tại Hàn Quốc, tạo ra các bản sao kỹ thuật số của các bản tin truyền hình nổi tiếng và những bản tin này hiện xuất hiện thường xuyên trên các kênh chính thống ở châu Á. MBN hay Arirang ở Hàn Quốc và BTV và CCTV ở Trung Quốc cũng đang sử dụng công nghệ này để giúp tiết kiệm chi phí và tăng cường sự hiện diện của những người dẫn chương trình nổi tiếng nhất.
Ngày càng có nhiều doanh nghiệp, bao gồm cả các nhà xuất bản, chuyển sang sử dụng AI để thực hiện một số tác vụ nhất định nhanh hơn, rẻ hơn với độ tin cậy và độ chính xác cao hơn so với nhân viên thông thường. Một trong những cách quan trọng nhất mà AI đang cách mạng hóa ngành xuất bản tạp chí là thông qua việc tự động hóa việc tạo nội dung. Các công cụ và thuật toán do AI cung cấp hiện có khả năng tạo các bài báo, bản tóm tắt với sự can thiệp tối thiểu của con người. Những bài báo do AI tạo ra này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn tiết kiệm thời gian, cho phép các nhà xuất bản tập trung vào các khía cạnh khác trong hoạt động kinh doanh của họ. Hơn nữa, AI có thể phân tích lượng dữ liệu khổng lồ để xác định các chủ đề thịnh hành và tạo nội dung phù hợp với sở thích của đối tượng mục tiêu. Điều này đảm bảo rằng nội dung vẫn phù hợp và hấp dẫn, cuối cùng là tăng lượng độc giả và đăng ký.
Một khía cạnh khác mà AI đang tạo ra tác động đáng kể là trong quá trình chỉnh sửa và hiệu đính. Theo quy trình truyền thống, đây là một nhiệm vụ tốn nhiều công sức và thời gian, đòi hỏi các biên tập viên lành nghề phải xem xét và tinh chỉnh nội dung một cách tỉ mỉ. Tuy nhiên, các công cụ do AI cung cấp hiện có thể xác định các lỗi ngữ pháp, sự không nhất quán và thậm chí đề xuất các cải tiến trong phong cách viết. Điều này không chỉ tăng tốc quá trình chỉnh sửa mà còn đảm bảo mức độ chính xác và nhất quán cao hơn trên tất cả nội dung được xuất bản.
Ngoài việc tạo và chỉnh sửa nội dung, AI cũng đang thay đổi cách thiết kế và định dạng tạp chí. Bố cục và thiết kế là những yếu tố quan trọng tạo nên sức hấp dẫn tổng thể của một tạp chí và các công cụ do AI cung cấp giờ đây có thể phân tích và học hỏi từ các thiết kế thành công trước đây để tạo bố cục hấp dẫn về mặt hình ảnh.
Việc sử dụng AI không chỉ giới hạn ở khía cạnh sản xuất của ngành xuất bản tạp chí; nó cũng đang được sử dụng để tăng cường sự tham gia của khán giả và cải thiện trải nghiệm tổng thể của người đọc. Ví dụ, các chatbot do AI cung cấp có thể cung cấp các đề xuất được cá nhân hóa dựa trên sở thích và lịch sử duyệt web của người đọc. Điều này không chỉ giúp độc giả khám phá nội dung mới mà còn tăng khả năng họ tương tác với tạp chí và trở thành người đăng ký trung thành. Hơn nữa, AI có thể được sử dụng để phân tích hành vi và sở thích của người đọc, cho phép các nhà xuất bản điều chỉnh nội dung và chiến lược tiếp thị của họ cho phù hợp. Bằng cách hiểu nội dung nào phù hợp với khán giả của họ, nhà xuất bản có thể đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu để tối ưu hóa dịch vụ nội dung của họ và tăng số lượng đăng ký.
Cuối cùng, AI cũng đang đóng một vai trò trong lĩnh vực quảng cáo của ngành xuất bản tạp chí. Với khả năng phân tích lượng dữ liệu khổng lồ, AI có thể giúp nhà quảng cáo xác định các vị trí và định dạng quảng cáo hiệu quả nhất, đảm bảo rằng quảng cáo của họ tiếp cận đúng đối tượng vào đúng thời điểm. Điều này không chỉ làm tăng hiệu quả của các chiến dịch quảng cáo mà còn giúp duy trì trải nghiệm tích cực của người đọc bằng cách giảm thiểu các quảng cáo xâm nhập hoặc không liên quan.
Tóm lại, bằng cách tự động hóa các khía cạnh khác nhau của quy trình xuất bản và tăng cường mức độ tương tác của người xem, AI đang giúp các nhà xuất bản duy trì tính cạnh tranh trong một thế giới ngày càng kỹ thuật số. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, rõ ràng là AI sẽ đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong việc định hình tương lai của ngành xuất bản tạp chí.
Tất nhiên, phía sau những tiện ích to lớn, AI vẫn mang trên mình những “ẩn số”, cụ thể là về tính chính xác của tri thức cũng như vấn đề độc quyền và tính sáng tạo. Nhiều chuyên gia trong ngành đã bày tỏ lo ngại với sự xuất hiện của ngày càng nhiều các chatbot thông minh và các ứng dụng AI tiên tiến, ngành báo chí, vẫn được gọi là ngành sáng tạo, sẽ dần đánh mất “chất riêng” và đi vào lối mòn với những tác phẩm “bổn cũ soạn lại”. Không chỉ vậy, AI càng phổ biến thì càng sinh ra nhiều tình huống khó xử về đạo đức và quy định. Một ví dụ quá nổi tiếng là DeepFake, từ lâu đã được sử dụng để tạo nội dung khiêu dâm mà không có sự đồng thuận, lừa đảo và thúc đẩy các chiến dịch thông tin sai lệch.
“Sự trỗi dậy của AI” là chủ đề chính tại lễ hội PPA 2023, một cuộc họp thường niên của những người đứng đầu ngành tạp chí Vương quốc Anh. Theo bà Nina Wright, Chủ tịch PPA, “truyền thông là trung tâm của cuộc tranh luận về AI” và AI sẽ “thay đổi sâu sắc cách chúng ta sản xuất và tiêu thụ phương tiện truyền thông”. Bà Wright, đồng thời là giám đốc điều hành của Harmsworth Media, cho biết PPA muốn sử dụng “sức mạnh của tiếng nói tập thể” để hỗ trợ những người sáng tạo nội dung khi chính phủ xem xét các quy định tiềm năng về AI.
Về phía Giám đốc điều hành Sajeeda Merali, bà cho biết PPA muốn giúp lĩnh vực tạp chí và ngành truyền thông “tạo ra một số hướng dẫn chung về cách sử dụng AI” và “để đảm bảo đạt được sự cân bằng phù hợp” giữa sự đổi mới và các quy định hiện hành.
Nhìn chung, xuyên suốt các nghiên cứu về nguy cơ của ngành báo chí trước “thách thức” AI, không có nhiều nỗi lo ngại về việc nhân lực hay các tác phẩm báo chí sẽ dần bị thay thế bởi các sản phẩm của “báo chí AI”. Bởi lẽ, dù có tiên tiến đến đâu, thì rất khó để trí tuệ nhân tạo có thể hoàn toàn thay thế trí tuệ con người trong những “độc bản” sáng tạo. Thay vào đó, người ta chú trọng hơn vào việc ứng dụng AI một cách hiệu quả trong báo chí.
Các cuộc tranh luận về tự động hóa trong báo chí vẫn đang diễn ra không ngừng nghỉ. Nhiều người hoan nghênh khả năng làm cho các nhiệm vụ báo chí trở nên hiệu quả hơn, nhưng đồng thời cũng lo ngại rằng phương tiện truyền thông tổng hợp và nội dung bán tự động được sản xuất bằng AI có thể biến tin tức thành “hàng hóa” giá rẻ và làm mất lòng tin của độc giả.
“Chúng tôi muốn áp dụng AI một cách cơ bản để tăng cường quản lý thủ công chứ không phải để thay thế nó. Tất cả công việc của chúng tôi trong lĩnh vực này đều bắt nguồn từ sự hiểu biết về giá trị mà quy trình chọn lọc thủ công mang lại cho độc giả và giúp ngành này khác biệt với các ngành có khả năng tự động hoá cao hơn”, một nhân viên kỳ cựu trong ngành cho biết.
Trên hết, một điều trọng yếu đối với các nhà xuất bản và nhân viên của họ cần hiểu là AI không thay thế con người trong quá trình xuất bản. Do đó, trước khi tính tới việc tự động hóa quy trình sản xuất tin tức và xuất bản báo chí, tất cả các lãnh đạo và nhà xuất bản trong ngành cần xác định rõ sẽ sử dụng AI trong giai đoạn nào và giải quyết vấn đề gì, sau đó có thể tiến tới tìm kiếm các công cụ phù hợp với yêu cầu và “cải tạo” quy trình sản xuất tin tức, hưởng lợi từ việc tối ưu hóa năng suất và tập trung hơn vào việc thu hút khán giả mới, cải thiện lợi nhuận.
