Bất cập cao tốc 2 làn xe: Trình Quốc hội thay đổi quy chuẩn đường cao tốc

Nội dung này được Bộ GTVT nêu trong văn bản trả lời kiến nghị của cử tri tỉnh Bình Phước gửi tới sau Kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV về việc đầu tư hoàn chỉnh các tuyến cao tốc.

Quy chuẩn cao tốc: tối thiểu 4 làn xe, đủ làn dừng khẩn cấp 

Theo cử tri, hiện nay một số đường cao tốc được thiết kế có 2 làn đường, tốc độ cho phép tối đa là 80km/h, chưa đảm bảo nhu cầu tham gia giao thông của người dân. Do đó, cử tri đề nghị Bộ GTVT tham mưu thi công đường cao tốc phải đảm bảo 3 làn đường trở lên và quy định tốc độ tối đa cho phương tiện lưu thông trên đường là 100km/h, nhằm rút ngắn thời gian di chuyển cho các phương tiện.

Trả lời cử tri, Bộ GTVT cho biết theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, các tuyến cao tốc đều được quy hoạch giai đoạn hoàn chỉnh với quy mô 4-10 làn xe để đáp ứng nhu cầu vận tải trong tương lai, bảo đảm tầm nhìn dài hạn. 

Trong thời gian qua, nhu cầu vốn đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông nói chung và đầu tư phát triển đường bộ cao tốc nói riêng là rất lớn trong khi nguồn vốn ngân sách hạn hẹp nên việc phân kỳ đầu tư là giải pháp phù hợp, vừa bảo đảm phù hợp quy hoạch, tiêu chuẩn thiết kế, nhu cầu vận tải giai đoạn trước mắt, vừa bảo đảm khả năng cân đối vốn và để sớm triển khai xây dựng được nhiều tuyến cao tốc, đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Bộ GTVT đã tham khảo kinh nghiệm của một số nước trên thế giới để xem xét phân kỳ đầu tư (bề rộng mặt cắt ngang đường) đối với một số tuyến có nhu cầu vận tải trong thời gian đầu khai thác chưa cao; đối với các tuyến có nhu cầu vận tải cao đã được đầu tư ngay theo quy mô hoàn chỉnh như tuyến Hà Nội - Hải Phòng, Dầu Giây - Phan Thiết, cầu Mỹ Thuận 2...

Tuy nhiên, việc vận hành các tuyến cao tốc có quy mô phân kỳ đầu tư còn một số hạn chế như phân kỳ đầu tư với bề rộng mặt cắt ngang đường 2 làn xe, không bố trí dải phân cách giữa tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông; đường 4 làn xe với dải dừng xe khẩn cấp không liên tục có nguy cơ gây ùn tắc trong trường hợp xảy ra sự cố nếu không xử lý kịp thời; tốc độ khai thác chưa cao. 

Để khắc phục hạn chế trong vận hành, khai thác đường bộ cao tốc có quy mô phân kỳ, tăng cường an toàn giao thông, nâng cao tốc độ khai thác và hiệu quả đầu tư các tuyến đường bộ cao tốc, Bộ GTVT cho biết đã có văn bản đề nghị các địa phương được giao làm cơ quan chủ quản các dự án cao tốc rà soát, báo cáo phương án triển khai đầu tư mở rộng các tuyến cao tốc phân kỳ đầu tư để Bộ GTVT tổng hợp đề xuất, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, Bộ GTVT cũng đã xây dựng, ban hành Quy chuẩn thiết kế đường bộ cao tốc trong quý I/2024, trong đó quy định về quy mô đầu tư giai đoạn phân kỳ cần đáp ứng tối thiểu 4 làn xe hoàn chỉnh, bố trí đầy đủ làn dừng xe khẩn cấp và đầu tư đồng bộ các công trình phục vụ khai thác như hệ thống giám sát, điều hành giao thông, trạm dừng nghỉ... bảo đảm thuận lợi, an toàn, nâng cao tốc độ trong quá trình vận hành, khai thác.

Bộ GTVT cũng đang đẩy nhanh hoàn thiện thủ tục đầu tư mở rộng một số tuyến từ 2 làn xe lên 4 làn xe và từ 4 làn xe lên 6 làn xe. Đặc biệt, cơ quan này sẽ trình Quốc hội thông qua Luật Đường bộ tại kỳ họp thứ 7, trong đó có cơ chế cho phép mở rộng, cải tạo, nâng cấp, hiện đại hóa đường bộ cao tốc theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT để huy động nguồn lực ngoài ngân sách tham gia đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông...

5 cao tốc 2 làn xe được ưu tiên nâng cấp

Đầu tháng 3 vừa qua, tại họp báo Chính phủ thường kỳ, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Duy Lâm cho biết các ban quản lý dự án đang rà soát, nghiên cứu để đề xuất phương án đầu tư nâng cấp, mở rộng các tuyến cao tốc phân kỳ đầu tư theo quy hoạch hoàn chỉnh. Bộ Giao thông sau đó sẽ tập hợp đề xuất để báo cáo Thủ tướng trong tháng này.

Theo ông Lâm, hiện chỉ có 5 tuyến cao tốc khai thác quy mô hai làn xe là Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Yên Bái - Lào Cai, Hòa Lạc - Hòa Bình, Thái Nguyên - Chợ Mới. "Kế hoạch mở rộng 5 tuyến này là ưu tiên số một, còn các tuyến phân kỳ 4 làn xe, một làn dừng khẩn cấp không liên tục sẽ cân đối nguồn lực, nguồn vốn để mở rộng", Thứ trưởng Nguyễn Duy Lâm nói.

Để có cơ sở đầu tư xây dựng và quản lý, khai thác các tuyến cao tốc, Thủ tướng cũng chỉ đạo phải khẩn trương xây dựng thống quy chuẩn quốc gia về đường cao tốc. Ông Lâm cho hay Bộ GTVT đã chỉ đạo các cơ quan chức năng hoàn thiện dự thảo quy chuẩn quốc gia về đường cao tốc. Sau khi có ý kiến thẩm định dự thảo, Bộ sẽ ban hành quy chuẩn ngay trong tháng 3.

Ngoài ra, Bộ GTVT đang chỉ đạo rà soát để hoàn thiện kết cấu hạ tầng giao thông và phương án tổ chức giao thông. Việc này để nâng cao an toàn khai thác trên các tuyến cao tốc phân kỳ đầu tư hai làn hoặc 4 làn xe, một làn dừng khẩn cấp không liên tục cũng như trên toàn bộ các tuyến cao tốc và quốc lộ khác.

Sau khi rà soát, Bộ sẽ bổ sung hệ thống cọc tiêu, biển báo, sơn vạch kẻ đường và các phương án về tốc độ lưu thông trên tuyến. Bộ cũng phối hợp cảnh sát giao thông để xử lý nghiêm người điều khiển phương tiện vi phạm.