Biến động thời Trump 2.0, tỷ giá gây áp lực lớn với Việt Nam trong 2025

Thuế quan và đồng USD

Sau tháng đầu tiên khá “yên ắng”, thị trường tài chính đã trải qua một giai đoạn biến động mạnh kể từ đầu tháng 2/2025 sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe đọa sẽ áp dụng mức thuế thương mại đối với 3 quốc gia là Canada, Mexico và Trung Quốc.

Hiện tại, ông Trump đã đồng ý hoãn việc áp thuế thương mại trừng phạt để chờ đàm phán. Tuy vậy, theo nhận định của Bộ phận Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore), nếu chính sách thuế quan mới của ông Trump được thực hiện, nền kinh tế của Canada và Mexico khả năng cao sẽ rơi vào suy thoái.

Ở phía Mỹ, các chính sách thuế quan của ông Trump có thể gây áp lực lạm phát lên nền kinh tế. Điều này khiến Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đang trở nên thận trọng hơn trong việc xem xét cắt giảm lãi suất vào năm 2025.

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ trong cuộc họp tháng 12/2024, đánh dấu lần cắt giảm thứ ba liên tiếp. Lãi suất mục tiêu của Fed Funds (FFTR) đã giảm xuống 4,25% - 4,5%, phù hợp với kỳ vọng của thị trường và dự báo trước đó.

Tuy nhiên, trước những biến động về chính sách thuế quan, các quan chức Fed đã phát đi những tín hiệu “diều hâu” hơn. Phần lớn các quan chức Fed hiện chỉ kỳ vọng hai đợt cắt giảm 25 bp trong năm 2025, thay vì bốn đợt cắt giảm theo dự báo trước đó. Số lần cắt giảm đã được điều chỉnh giảm để phản ánh áp lực lạm phát gia tăng từ việc triển khai thuế quan vào cuối năm 2025.

Các chuyên gia UOB dự báo, Fed sẽ có 3 lần cắt giảm lãi suất trong năm 2025, lần lượt vào các quý I, II và III. Tổng cộng Fed sẽ cắt giảm 75 điểm phần trăm (bp), đưa mức lãi suất cuối chu kỳ về mức 3,75%.

Mức cắt giảm 75 (bp) của Fed trong năm 2025 vẫn thấp hơn đáng kể so với mức cắt giảm dự báo 100 bp của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) và Ngân hàng Anh (BOE), 110 bp của Ngân hàng Dự trữ Úc (RBA) và 125 bp của Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ).

“Khoảng cách lãi suất giữa Mỹ và các nền kinh tế khác sẽ là động lực thúc đẩy đồng USD so với các đồng nội tệ khác, giúp duy trì sức mạnh của đồng bạc xanh trong nửa đầu năm 2025”, các chuyên gia UOB nhấn mạnh.

Chỉ số USD Index (DXY) hiện đang giao dịch gần mức 109, mức cao nhất trong vòng hai năm qua. Trong đó, đối với đồng NDT, trong bối cảnh tăng trưởng của Trung Quốc chậm lại và nguy cơ leo thang thuế quan lên mức cơ sở dự kiến là 25%, việc đồng tiền này mất giá thêm là điều không thể tránh khỏi. UOB duy trì dự báo tỷ giá USD/NDT sẽ tiếp tục tăng lên 7,65 vào quý III/2025.

Các đồng tiền châu Á khác cũng sẽ đi theo xu hướng này, với tỷ giá cao nhất năm 2025 lần lượt được ghi nhận vào quý III/2025 ở các mức: USD/SGD là 1,4, USD/MYR là 4,65, USD/IDR là 16.900, USD/THB là 35,4 và USD/VND là 26.000.

Tỷ giá là thách thức của Việt Nam trong năm 2025

Ông Suan Teck Kin, Chuyên gia kinh tế, Giám đốc điều hành Khối nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB (Singapore) cho hay, bên cạnh thuế quan và chuỗi cung ứng, biến động của USD và tỷ giá USD/VND là những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt trong nhiệm kỳ 2.0 của Tổng thống Mỹ.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú cũng cho rằng năm 2025, nhiều yếu tố bất trắc, khó dự báo có khả năng gây áp lực lên tỷ giá và thị trường ngoại tệ. Với độ mở kinh tế lớn, Việt Nam dễ bị tác động bởi các cú sốc bên ngoài, đặc biệt là lượng ngoại tệ ra - vào nền kinh tế trong khoảng thời gian ngắn là khá lớn.

Sau tháng 1 “tạm lắng”, trước sự phục hồi của đồng bạc xanh kể từ tháng 2, tỷ giá USD/VND cũng “tăng nhiệt” sau dịp Tết Nguyên đán Ất Ty. Trong phiên ngày 8/2, khi chỉ số US Dollar Index (DXY) tăng lên hơn 108,1 điểm, tỷ giá USD/VND cũng được điều chỉnh tăng. Tỷ giá trung tâm của NHNN được niêm yết ở mức 23.400 – 25.450 đồng/USD (mua – bán) trong khi tỷ giá tại các ngân hàng thương mại cao nhất ở mức 24.970 – 25.550 đồng/USD. Trước đó, trong tháng 1, tỷ giá neo ở mức 25.100.

Về dài hạn, chuyên gia của UOB nhận định, với lập trường thận trọng hơn của Fed về việc cắt giảm lãi suất trong năm 2025, cùng với những bất ổn từ thuế quan và Trung Quốc, USD/VND có khả năng duy trì xu hướng tăng trong thời gian tới. UOB dự báo tỷ giá USD/VND ở mức 25.800 đồng/USD vào quý I/2025; 26.000 đồng/USD vào quý II/2025; 26.200 đồng/USD trong quý III/2025 và 26.000 đồng/USD trong quý VI/2025.

Ở góc độ cơ quan quản lý, trước những biến động khó lường của đồng bạc xanh dưới thời Trump 2.0, Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú khẳng định NHNN sẵn sàng can thiệp khi cần thiết để giữ tỷ giá ở mức hợp lý, tránh tình trạng găm giữ ngoại tệ và đảm bảo ổn định thị trường. Đồng thời, NHNN tự tin có đủ kinh nghiệm, công cụ để duy trì ổn định của tỷ giá.

Trước đó, tỷ giá USD/VND tăng 5,03% vào cuối năm 2024. Đây là mức tăng tương đối thấp so với nhiều nước trong khu vực và trên thế giới. Để có được kết quả này, NHNN đã triển khai cùng lúc nhiều giải pháp. Tính riêng trong đợt sóng đầu tiên của tỷ giá trong năm 2024 (từ tháng 4 – tháng 7), Chứng khoán Rồng Việt ước tính, NHNN đã phải bán ra khoảng 6,4 tỷ USD nhằm kiềm chế đà tăng của tỷ giá. Bên cạnh đó, NHNN cũng đã sử dụng “công cụ” phát hành tín phiếu với mục đích hút ròng thanh khoản, kiểm soát dòng tiền trong hệ thống ngân hàng.

Về định hướng điều hành tỷ giá trong năm 2025, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Nguyễn Chí Quang chia sẻ, NHNN sẽ tập trung vào các nhiệm vụ kép, bao gồm kiểm soát lạm phát, ổn định tỷ giá và lãi suất, đồng thời duy trì tốc độ tăng trưởng GDP con số như mục tiêu Chính phủ đã đề ra.

NHNN cũng sẽ tiếp tục bám sát diễn biến kinh tế toàn cầu và phối hợp hiệu quả với các Bộ, ngành để điều hành phù hợp, đảm bảo ổn định tỷ giá.

“Đây là nhiệm vụ đầy thách thức, nhưng với sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, NHNN tin tưởng vào khả năng kiểm soát thị trường ngoại tệ, góp phần ổn định vĩ mô trong thời gian tới”, ông Phạm Chí Quang khẳng định trong họp báo về kết quả hoạt động ngân hàng năm 2024 và triển khai nhiệm vụ năm 2025.