Bình ổn thị trường vàng: Chưa minh bạch, mọi 'đơn thuốc' đều là ngắn hạn

Vàng đi đâu?

Mở phiên giao dịch đầu tuần, giá vàng miếng SJC vẫn được Công ty SJC và Big4 giữ nguyên giá bán ra ở mức 76,98 triệu đồng/lượng. Tại các nhà vàng khác, giá vàng SJC cũng đi ngang, dao động trong khoảng từ 75,5 – 76,98 triệu đồng/lượng.

Mặc dù giá vàng “bất động” nhưng tình trạng người dân đổ xô đi mua vàng vẫn tiếp diễn. Ghi nhận trong sáng 10/6, tại nhiều địa điểm bán vàng bình ổn, người dân vẫn xếp hàng dài chờ lấy số. Thậm chí, có người còn dậy từ 3 giờ sáng để đi mua vàng. Dù đã hơn 1 tuần bán vàng bình ổn nhưng vẫn có những người chưa mua được lượng vàng nào.

Trong khi đó, các ngân hàng cho biết, họ đã nhận được thông báo từ NHNN là chỉ bán cho mỗi khách hàng tối đa 2 lượng vàng.

Không riêng các địa điểm bán vàng giá bình ổn, nhiều người còn tích cực “săn vàng” tại các nhà vàng khác nhưng cũng hóa công cốc vì nhiều nhà vàng như Bảo Tín Minh Châu, PNJ hay DOJI đều rơi vào cảnh “cháy vàng”, không có vàng để bán ra.

Khi được hỏi mua vàng miếng, nhân viên tại Bảo Tín Minh Châu chi nhánh Cầu Giấy cho biết, toàn hệ thống đã dừng bán ra cả vàng nhẫn lẫn vàng miếng SJC và hiện chỉ nhận mua vào.

Chỉ trong vòng chưa đến 30 phút, đã có tới 5, 6 lượt khách đi vào rồi lại đi ra vì không có vàng để mua. “Chưa biết bao giờ vàng mới về, anh, chị thông cảm” luôn là câu trả lời chung của nhân viên dành cho mọi khách hàng.

Nhiều chi nhánh của DOJI, PNJ cũng khá vắng khách vì hết vàng.

“Từ hôm qua đến giờ rất nhiều người đến hỏi mua nhưng đành phải ra về. Không phải cửa hàng không muốn bán, mà là không còn lượng vàng miếng hay vàng nhẫn nào để bán”, một nhân viên chia sẻ.

Tình trạng các cửa hàng vàng “không bán, chỉ mua” không chỉ diễn ra ngày một, ngày hai mà đã kéo dài trong nhiều ngày. Điều này khiến nhiều người đặt câu hỏi liệu rằng có hay không việc các nhà vàng gom vàng và ém hàng đợi giá cao mới tung ra thị trường?

Có hay không, thị trường vàng miếng hiện được dẫn dắt bởi một số tay chơi lớn là các DN kinh doanh vàng có tiếng?, là câu hỏi được nhiều người dân và chuyên gia đặt ra.

Kịch bản các doanh nghiệp này cố tình găm giữ hàng trong bối cảnh giá vàng SJC giảm sâu để đợi bán ra lúc giá vàng tăng nhằm thu lợi nhuận cao hơn là điều hoàn toàn có thể xảy ra. Bởi lẽ, chỉ cần mức chênh lệch giá vàng mua vào - bán ra vài triệu đồng cũng góp phần quyết định doanh thu của các đại gia kinh doanh vàng này.

Tuy nhiên, trong số các doanh nghiệp này, chỉ có duy nhất PNJ lên sàn. Ngoài ra, các doanh nghiệp khác không công bố báo cáo tài chính chi tiết, do đó, khó có thể biết được chính xác lượng hàng tồn kho, số lượng vàng SJC mà các doanh nghiệp này nắm giữ là bao nhiêu.

Xét riêng trường hợp của PNJ, tính đến cuối năm 2023, doanh nghiệp của đại gia Cao Thị Ngọc Dung sở hữu lượng hàng tồn kho đạt gần 10.941 tỷ đồng. Lượng hàng tồn kho của PNJ đã giảm xuống còn 9.511 tỷ đồng trong quý I/2024 khi giá vàng liên tục lập đỉnh và doanh nghiệp có mức doanh thu cao bất ngờ.

Muốn kê đơn trúng, thị trường phải minh bạch

Theo quy định, 4 ngân hàng thương mại nhà nước và công ty SJC chỉ bán vàng bình ổn cho người dân, không cho các doanh nghiệp, tổ chức. Đây là cách để nhà quản lý đo lường thử nhu cầu vàng thực sự trong dân là bao nhiêu và có đủ để “dẫn dắt” những đợt sóng vàng trong thời gian qua hay không?

Tuy nhiên, chỉ sau ít ngày các ngân hàng thương mại nhà nước và Công ty SJC mở bán vàng giá bình ổn, đã xuất hiện nhiều đối tượng thuê người xếp hàng gom vàng với mục tiêu đẩy giá, hưởng chênh lệch, gây bất ổn thị trường.

Đến đây, có thể nhận định rằng, nhu cầu vàng trong dân là có nhưng chưa hẳn là yếu tố chính khiến giá vàng liên tục sốt như thời gian qua.

Trước những dấu hiệu đầu cơ, thao túng thị trường vàng, NHNN cũng đã có văn bản đề nghị Bộ Công an vào cuộc. Trước đó, NHNN cũng tiến hành thanh tra 4 "đại gia" ngành vàng là SJC, DOJI, Bảo Tín Minh Châu và PNJ cùng hàng loạt cửa hàng vàng lớn, nhỏ trên toàn quốc. Động thái cứng rắn này sẽ phần nào giúp “gạn đục khơi trong” thị trường vàng.

Một khi thị trường minh bạch, NHNN mới có thể bốc thuốc đúng và trúng cho thị trường vàng. Bởi khi không xác định được ai đang thao túng giá vàng, dù có “bơm” thêm hàng chục nghìn lượng vàng ra thị trường thì cũng không thể lấp đầy được nhu cầu không giới hạn của nhóm lợi ích. Và các giải pháp có thể giúp giảm giá như mấy tuần qua cũng chỉ là ngắn hạn.

Chuyên gia Nguyễn Đức Hùng Linh cũng từng chia sẻ bên lề một sự kiện, “phải làm tăng tính minh bạch của thị trường vàng trước khi nghĩ đến chuyện nhập khẩu hay sửa Nghị định 24”. Khi giá vàng trong nước không phản ánh đúng cung – cầu thì việc nhập khẩu vàng ồ ạt không chỉ đi chệch mục tiêu bình ổn thị trường mà còn làm lãng phí các nguồn dự trữ không cần thiết, ông Linh nhận định.