Canada ‘khước từ’ hợp đồng 5,2 tỷ USD với Boeing để trả đũa vụ kiện thương mại

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Canada, ông Harjit Sajjan phát biểu tại một cuộc họp báo: "Chúng tôi đã nhận được đề nghị chính thức từ Chính phủ Australia và chúng tôi dự định sẽ mua máy bay của họ". Theo đó, nước này sẽ mua những chiếc F/A-18 đời cũ hơn và đã qua sử dụng từ Australia.

Hợp đồng bán 18 chiến đấu cơ F/A-18 Super Hornet cùng thiết bị liên quan cho Canada được Bộ Ngoại giao Mỹ thông qua ngày 12/9. Tổng giá trị hợp đồng là hơn 5,2 tỷ USD. Tuy nhiên, tranh chấp thương mại giữa hai hãng máy bay Boeing của Mỹ và Bombardier của Canada đã tạo ra bức tường rào mới trong quan hệ thương mại vốn đã căng thẳng giữa 2 nước.

Máy bay CS300 thuộc dòng CSeries của Bombardier.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã đưa ra cảnh báo sẽ hủy thỏa thuận mua F/A-18 nếu Boeing không từ bỏ vụ kiện.

Sau khi Bombardier giành được hợp đồng cung cấp 125 chiếc CSeries cho Hãng hàng không Delta (Mỹ) hồi tháng 4/2016, Boeing "tố" chính phủ Canada và Anh đã tài trợ cho Bombardier, giúp hãng này có ưu thế cạnh tranh không công bằng. Giá trị niêm yết của số máy bay trên vào khoảng 6 tỷ USD song con số thực sự không được công khai và Boeing cho rằng Bombardier chào giá thấp hơn nhiều.

Vào ngày 26/9/2017, Bộ Thương mại Mỹ đưa ra phán quyết sơ bộ cho rằng Bombardier đã nhận được những trợ cấp không phù hợp với luật thương mại từ Chính phủ Canada, và áp thuế đối kháng 220% đối với máy bay thương mại CSeries của tập đoàn này. Một tuần sau đó, Mỹ áp thêm mức thuế chống bán phá giá sơ bộ 80%, nâng mức thuế nhập khẩu dòng máy bay này lên tới 300%.

Chính phủ Canadavà Bombardier phản ứng mạnh trước mức thuế trên, cáo buộc Boeing đang "thao túng" hệ thống phòng vệ thương mại của Mỹ, ngăn chặn một đối thủ cạnh tranh bước chân vào thị trường máy bay Mỹ.

Về phía mình, Bombardier phủ nhận có hành vi thương mại không bình đẳng. Theo dự kiến, Bộ Thương mại Mỹ sẽ ra quyết định cuối cùng về vấn đề này vào tháng 2/2018.

Giới chức Canada ngày 13/12 cũng nói rằng nước này dự định mua 88 chiến đấu cơ mới, và đang nhận được lời chào hàng từ các tập đoàn công nghiệp quốc phòng từ khắp nơi trên thế giới. Canada vẫn "bật đèn xanh" với Boeing, tuy nhiên nước này nhấn mạnh Boeing cần bỏ vụ kiện Bombardier nếu muốn nắm bắt được cơ hội.