Trở thành cái bóng của chính mình
Trước khi cuộc chiến Nga – Ukraine nổ ra vào tháng 1/2022, nền kinh tế Nga đứng thứ 11 trên thế giới và Nga được ví như một nhà xuất khẩu đáng tin cậy. Thế nhưng, sau nhiều tác động, nền kinh tế Nga giờ đây lại trở thành “cái bóng của chính nó vào 16 tháng trước”, tờ Business Insider nhận định.
Từ sự suy yếu của đồng Rúp đến sự ảm đạm trong giao dịch thương mại, tất cả các dấu hiệu đều cho thấy nền kinh tế Nga đang suy giảm nghiêm trọng và đối mặt nhiều khó khăn.
Đồng Rúp là một trong những đơn vị tiền tệ hoạt động kém nhất trong năm nay. Chưa kể, đơn vị tiền tệ này còn phải hứng chịu nhiều biến động do sự bất ổn địa chính trị. Cuộc nổi dậy của Tập đoàn Wagner vào tháng 6 thất bại khiến nhiều công dân Nga hoảng loạn, đổi đồng rúp lấy các loại tiền tệ khác. Vì thế, giá trị của đồng rúp giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 15 tháng qua so với đồng USD. Trong tháng 6 vừa qua, giá trị của đồng rúp đã giảm tới hơn 6,8%. Trong năm ngoái, giá trị đồng rúp còn giảm tới 35%.
Không chỉ đồng rúp suy yếu, số dư tài khoản vãng lai của Nga cũng chứng kiến mức sụt giảm nghiêm trọng. Theo số liệu của Ngân hàng Trung ương, tính từ tháng 4 đến tháng 6, Nga có thặng dư tài khoản vãng lai và 5,4 tỷ USD, giảm tới 93% so với mức kỷ lục 76,7 tỷ USD trong cùng kỳ năm ngoái.
Sự sụt giảm này là do khối lượng giao hàng hóa xuất khẩu giảm và tình hình giá cả đối với hàng hóa cơ bản giảm, theo Ngân hàng Trung ương Nga. Thặng dư tài khoản vãng lai ít dần là dấu hiệu cho thấy Nga không thể đảm bảo nhập khẩu những thứ cần thiết trong khi lợi nhuận từ xuất khẩu năng lượng không thể hỗ trợ nền kinh tế như trước.
Hồi tháng 6 vừa qua, Bộ Tài chính Nga cho biết doanh thu từ thuế dầu khí đã giảm tới 36% so với một năm trước đó. Lợi nhuận từ dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ cũng chịu kịch bản tương tự, giảm tới 31%.
Trước khi bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine, Nga chịu trách nhiệm cung cấp gần 40% lượng khí đốt tự nhiên và 1/4 dầu thô của liên minh châu Âu. Cuộc chiến nổ ra khiến những con số này gần như bằng 0. Mặc dù đã chuyển hướng sang Trung Quốc và Ấn Độ nhưng Nga vẫn khó tìm lại thời đỉnh cao khi phải bán năng lượng với giá chiết khấu cao. Janis Kluge, chuyên gia về kinh tế Nga chia sẻ với CNN: “Kỷ nguyên lợi nhuận khủng từ dầu thô và khí đốt của Nga đã kết thúc”.
Ngành công nghiệp ô tô của Nga cũng bị ảnh hưởng phần nào. Từ 100.000 xe/tháng, giờ đây, doanh số bán ô tô tại Nga chỉ còn 1/4. Hầu hết các hãng xe trên thế giới đã rút khỏi Nga vì chiến tranh. Nguồn cung xe khan hiếm, giá cả tăng vọt và tâm lý người tiêu dùng sa sút khiến sức mua ô tô tại quốc gia này tụt dốc không phanh.
Làn sóng di cư và chảy máu chất xám cũng bùng nổ ở Nga sau xung đột Nga – Ukraine. Theo dữ liệu của Yale, hàng triệu công dân Nga đã chọn rời đất nước, chuyển sang các nước láng giềng như Armenia, Georgia và Kyrgyzstan. Vào tháng 3/2022, khoảng 500.000 công nhân lành nghề và ít nhất 700.000 người Nga (chủ yếu là nam giới) đã di cư khỏi Nga do lo sợ phải nhập ngũ.
Hơn 1.200 công ty toàn cầu cũng tự nguyện rời khỏi Nga trong tháng 2 năm 2022. Những công ty này có vốn doanh thu trong nước tương đương với 35% GDP của Nga, theo CNBC. Chưa kể, họ còn sử dụng 12% lực lượng lao động của quốc gia này. Điều này đã khiến nền kinh tế của Nga bị “tổn thương” nghiêm trọng.
Nỗ lực tìm cách vượt khó
Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine đã khiến Nga phải hứng chịu hơn 13.000 lệnh hạn chế, nhiều hơn số biện pháp trừng phạt áp đặt với Triều Tiên, Cuba và Iran cộng lại. Dù nền kinh tế đang chao đảo nhưng không thể không thừa nhận rằng Nga vẫn đạt được một số thành công nhất định.
Đầu tiên phải kể đến phản ứng nhanh nhạy của chính phủ Nga đã giúp giảm thiểu nhiều tác động tiêu cực đối với nền kinh tế. Khi Mỹ và Liên minh châu Âu sử dụng “con át chủ bài” – đóng băng dự trữ và ngoại hối cũng như đẩy một số ngân hàng chủ chốt của Nga ra khỏi SWIFT (hệ thống kết nối hơn 11.000 tổ chức tài chính và ngân hàng tại hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ trên toàn thế giới), Ngân hàng Trung ương Nga lập tức tăng lãi suất cơ bản từ 9,5% lên 20%. Hành động quyết liệt và kịp thời này đã giúp ngăn chặn dòng tiền chảy ra khỏi hệ thống ngân hàng.
Bên cạnh đó, nền kinh tế Nga cũng bật chế độ “hướng nội” khi chuyển sang tự cung tự cấp. Với chính sách có tên “Pháo đài Nga”, chính phủ nước này đã đẩy mạnh sản xuất lương thực, thực phẩm trong nước. Trong khi đó, các nhà máy cũng tăng cường sản xuất hàng hóa quân sự và các sản phẩm thay thế cho những mặt hàng nhập khẩu từ phương Tây.
Nền công nghiệp ô tô tại Nga cũng đang đi theo hướng “nội địa hóa”. Vào năm 2022, tập đoàn ô tô lớn nhất Nga Avto VAZ và là công ty mẹ của hãng xe Lada đã cho nối lại dây chuyền sản xuất mẫu xe Granta. Ngoài ra, Nga cũng hồi sinh lại thương hiệu ô tô Moskvich sau 20 năm ngừng sản xuất với mục tiêu sản xuất cả ô tô sử dụng động cơ đốt trong lẫn ô tô điện.
Nỗ lực cứu lấy ngành ô tô nội địa của Nga đang thu về những “trái ngọt” đầu tiên khi hãng xe nội địa Lada đứng đầu thị trường ô tô trong 6 tháng đầu năm 2023 với doanh số 143.618 xe. Với lợi thế là một nước sản xuất hàng hóa cơ bản vào hàng lớn nhất thế giới, rõ ràng, Nga đã tự tạo ra sức bền cho nền kinh tế bất chấp nhiều khó khăn bủa vây, nhà phân tích Hassan Malik của công ty tư vấn Loomis Sayles, Mỹ nhận định.
Tuy nhiên, chính Tổng thống Nga Putin cũng phải thừa nhận rằng việc thay thế hàng hóa nhập khẩu bằng hàng hóa sản xuất trong nước “không phải là thuốc chữa bách bệnh”. Và trước khi Nga tìm kiếm được các đối tác thương mại mới cũng như phát triển được ngành công nghiệp trong nước để thay thế những công nghệ hiện đại của phương Tây, nền kinh tế Nga sẽ vẫn còn phải hứng chịu “những cơn gió ngược” trong thời gian tới.
Tags:
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong nhiệm kỳ thứ hai, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện một loạt lệnh ân xá và giảm án mang tính chất phi truyền thống, mở rộng từ những chính khách đến các doanh nhân và tỷ phú có tầm ảnh hưởng trong các lĩnh vực kinh tế mới như tiền điện tử. Gây chú ý cả về khía cạnh pháp lý lẫn tác động tài chính.
(VNF) - Ngày 30/11, cử tri Thụy Sĩ đã bác bỏ sáng kiến thu thuế thừa kế 50% đối với giới tỷ phú. Kết quả này có tác động trực tiếp tới niềm tin nhà đầu tư và môi trường kinh tế Thụy Sĩ.
(VNF) - Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) khẳng định lập trường nghiêm ngặt với tiền điện tử, nhấn mạnh kinh doanh tài sản kỹ thuật số là bất hợp pháp trong phạm vi lãnh thổ nước này. Cơ quan này cũng cảnh báo nguy cơ các stablecoin tiềm ẩn rủi ro tài chính và khả năng bị lợi dụng cho các hoạt động phi pháp như rửa tiền, huy động vốn gian lận và chuyển vốn xuyên biên giới bất hợp pháp.
(VNF) - Hoạt động sản xuất của Trung Quốc cải thiện nhưng vẫn thu hẹp trong tháng 11, kéo dài chuỗi suy giảm lên mức kỷ lục khi nền kinh tế tiếp tục đối mặt với đà giảm tốc.
(VNF) - 25 năm sau bong bóng Dot-Com, thị trường AI 2025 đứng trước nguy cơ bong bóng 10 nghìn tỷ USD. Liệu lịch sử có lặp lại?
(VNF) - Chính phủ Indonesia triển khai chiến dịch quy mô lớn nhằm đóng cửa khoảng 1.400 mỏ vàng trái phép tại Vườn quốc gia Halimun Salak. Đánh dấu một trong những chiến dịch mạnh tay nhất của quốc đảo trong nhiều năm với lĩnh vực tài nguyên khoáng sản.
(VNF) - Khi mới 16 tuổi, Zames Chew bỏ ra 23 USD (khoảng 600.000 đồng) mua một tên miền trên Internet - quyết định ngẫu hứng mà chính anh không ngờ sẽ trở thành nền tảng cho sự nghiệp sau này. 9 năm trôi qua, khoản đầu tư nhỏ ấy đã dẫn đường để chàng trai 26 tuổi xây dựng Repair.sg, doanh nghiệp sửa chữa - dọn dẹp quy mô với doanh thu khoảng 1,3 triệu USD (33 tỷ đồng) mỗi năm.
(VNF) - Thị trường toàn cầu ghi nhận nhiều biến động trước kỳ vọng Fed hạ lãi suất. Trên thị trường tiền điện tử, Bitcoin phục hồi nhẹ nhưng vẫn tiềm ẩn rủi ro, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho TT Trump. Thế giới cũng rung chuyển sau vụ cháy chung cư nghiêm trọng ở Hong Kong, phơi bày cuộc khủng hoảng nhà ở và BĐS trầm trọng ở Trung Quốc.
(VNF) - Các hãng hàng không Trung Quốc ra thông báo sẽ hủy hơn 900 chuyến bay tới Nhật Bản trong tháng 12, do căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Sự kiện này gây áp lực lớn lên các sân bay tại Nhật Bản, đồng thời tác động mạnh tới du lịch và kinh tế Tokyo với thiệt hại ước tính 1,2 tỷ USD.
(VNF) - Nhà sản xuất dầu lớn nhất của Nga Rosneft ngày 28/11 cho biết lợi nhuận ròng từ tháng 1 đến tháng 9 đã giảm 70% so với cùng kỳ năm trước, xuống còn 277 tỷ rúp (tương đương 3,57 tỷ USD), trong bối cảnh lãi suất cao, giá dầu giảm và đồng rúp mạnh hơn.
(VNF) - Giá bạc vượt mốc lịch sử khi chạm ngưỡng 55 USD/ounce, đánh dấu một giai đoạn tăng nóng hiếm thấy trên thị trường kim loại quý. Diễn biến này vừa phản ánh tình trạng thiếu hụt nguồn cung kéo dài, vừa cho thấy dòng vốn lớn tiếp tục đổ vào thị trường, củng cố kỳ vọng bạc sẽ bước vào chu kỳ tăng giá mạnh mẽ và bền vững trong nhiều năm tới.
(VNF) - Một gia đình Canada đã mất 1,6 triệu USD Bitcoin sau khi bị một nhóm nghi phạm đột nhập, trói giữ và cưỡng ép suốt nhiều giờ. Vụ việc không chỉ thu hút sự chú ý về mức độ bạo lực mà còn phản ánh xu hướng gia tăng các tấn công nhắm vào chủ sở hữu crypto, cảnh báo rủi ro với tài sản kỹ thuật số.
(VNF) - Thụy Sĩ từ lâu đã được xem là thiên đường của giới siêu giàu, nơi 300 cư dân giàu nhất sở hữu tổng tài sản lên tới 850 tỷ franc Thụy Sĩ (tương đương hơn 1.000 tỷ USD), theo tạp chí kinh doanh Bilanz. Tuy nhiên, vào ngày 30/11 tới, cử tri nước này sẽ bỏ phiếu về một loại thuế thừa kế mới đang gây chấn động trong cộng đồng tài phiệt.
(VNF) - CEO OpenAI Sam Altman muốn dùng AI để chữa ung thư, tỷ phú Elon Musk nói robot AI sẽ xóa đói giảm nghèo, còn Trung Quốc lại đặt mục tiêu thực tế hơn: vận hành các nhà máy tốt hơn bằng AI.
(VNF) - Airbus thông báo triệu hồi khẩn cấp trên toàn cầu 6.000 máy bay dòng A320 nguy cơ lỗi phần mềm do liên quan đến bão từ khiến dữ liệu điều khiển bay bị sai lệch.
(VNF) - Indonesia được cho là đang phản đối nỗ lực của Mỹ nhằm đưa cái gọi là điều khoản “thuốc độc” vào một thỏa thuận thương mại thuế quan đang được hai bên đàm phán, hãng tin Financial Times dẫn nguồn tin am hiểu quá trình thảo luận cho hay.
(VNF) - Gần 1/4 doanh nghiệp niêm yết tại Trung Quốc báo cáo lỗ ròng trong giai đoạn từ tháng 1 đến tháng 9, ghi nhận tỷ lệ cao nhất kể từ năm 2002, trong bối cảnh công suất dư thừa và nhu cầu nội địa tiếp tục yếu ớt.
(VNF) - Cổ phiếu China Taiping Insurance Holdings từng lao dốc 8% trong phiên 27/11, khi lo ngại về khoản bảo hiểm hơn 200 triệu USD cho khu chung cư Hồng Kông – nơi xảy ra vụ hỏa hoạn khiến ít nhất 94 người thiệt mạng và gần 300 người mất tích.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.
