Chủ động chuyển 'nâu sang xanh', đón dòng tài chính xanh toàn cầu
Khánh Hồng -
Thứ hai, 25/11/2024 07:00 (GMT+7)
(VNF) - Dòng tài chính theo hướng xanh đang là xu hướng tất yếu diễn ra trên quy mô toàn cầu. Các DN Việt đang chủ động chuyển từ nâu sang xanh để đón dòng tài chính xanh đang toàn cầu.
Chuyển dịch từ nâu sang xanh
TS Lại Văn Mạnh - Trưởng Ban Kinh tế tài nguyên và môi trường, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường cho hay, sau Hội nghị COP26 đã có một hội nghị rất lớn của hơn 400 định chế tài chính quốc tế, cùng ký một cái bản cam kết sẽ chuyển dịch dòng tài chính của họ từ việc cho vay dự án nâu sang dự án xanh.
Đây là cam kết chính trị của các cái tổ chức quốc tế trên toàn cầu. Từ đó nó dẫn đến dòng vốn trên thị trường thế giới có xu hướng dịch chuyển sang những các dự án thân thiện với môi trường và các dự án mang lại lợi ích cho môi trường. Khi doanh nghiệp tiếp cận sẽ tạo ra lợi ích cạnh tranh, tăng thêm giá trị kinh doanh, tăng cường triển vọng kinh tế.
“Trong quá trình chúng tôi làm văn bản pháp luật, đặc biệt là xây dựng các tiêu chí xanh, rất nhiều doanh nghiệp bảo rằng: ‘Chúng tôi cần cái tiêu chí xanh hơn là cần ưu đãi’, vì thông qua các tiêu chí xanh đó mang lại giá trị cho doanh nghiệp và quả thực là đúng”, ông Mạnh nói.
Theo TS Lại Văn Mạnh, từ năm 2010, tài chính xanh trên thị trường quốc tế có xu hướng gia tăng. Mặc dù trong một vài năm gần đây tỷ trọng có giảm nhẹ nhưng tổng thể về mặt lượng thì đang tăng mạnh.
Ảnh minh họa.
Ở Việt Nam, nhiều ngân hàng cũng đã dành một khoản vay cho các dự án xanh. Một số doanh nghiệp, đơn vị cũng đã phát hành những gói trái phiếu.
“Chuyển dịch hoạt động đầu tư, dòng tài chính theo hướng xanh đang là xu hướng tất yếu diễn ra trên quy mô toàn cầu, Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng đó. Quyết tâm chính trị, cam kết và hành động của Chính phủ, Bộ, ngành và địa phương tạo niềm tin cho nhà đầu tư tài chính xanh”, ông Mạnh nói.
Tuy nhiên, theo ông Mạnh, hạn chế của Việt Nam hiện nay là tín dụng xanh, trái phiếu xanh còn thấp; cơ cấu phân bổ cho các dự án bảo vệ môi trường, dự án mang lại lợi ích môi trường chưa phù hợp; hệ thống quy định pháp lý chưa đồng bộ, thiếu tập trung; nhiều quy định cũ chưa được sửa đổi kịp thời; chưa có đủ nguồn nhân lực về tài chính xanh…
TS Lại Văn Mạnh cũng cho hay, để tham gia vào thị trường tài chính xanh, hiện nay trên thế giới có một số cái công cụ như: tín dụng xanh, trái phiếu xanh, bảo hiểm xanh, quỹ đầu tư xanh, tín chỉ các-bon và các cái sản phẩm tài chính khác. Trong đó, thế giới đang bài luận và thống kê nhiều là tín dụng xanh và trái phiếu xanh.
Cần mô hình thí điểm
Ông Đoàn Trường Giang, Phó Giám đốc Trung tâm Truyền thông tài nguyên và môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết, Việt Nam là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề nhất từ biến đổi khí hậu như nước biển dâng, thiên tai, thời tiết cực đoan, các ảnh hưởng tiêu cực của ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu ngày càng tăng.
Vì vậy, thúc đẩy đầu tư xanh, thị trường tài chính xanh trở thành yếu tố quan trọng trong hành trình hướng đến mục tiêu Net Zero. Đến nay, đã có khoảng 140 quốc gia cam kết hoặc hướng tới mục tiêu Net Zero, trong đó có Việt Nam.
Tại Việt Nam, thực hiện cam kết Net Zero vào năm 2050 và cam kết thu hút các dòng tài chính xanh để phát triển năng lượng tái tạo, phát triển carbon thấp, Chính phủ đã nỗ lực thực hiện các giải pháp bằng hành động thiết thực. Việt Nam đã xây dựng NDC (đóng góp do quốc gia tự quyết định) với quyết tâm giảm phát thải khí nhà kính 43,5% so với kịch bản phát triển thông thường (BAU) với sự hỗ trợ của quốc tế vào năm 2030.
Nhiều doanh nghiệp trong nước đã hướng đến sản xuất xanh.
Để giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn lực cho tăng trưởng xanh, ứng phó với biến đổi khí hậu, Việt Nam cần ưu tiên thực hiện phát triển thị trường tài chính xanh và thị trường carbon.
Theo PGS.TS. Nguyễn Hồng Quân, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển kinh tế tuần hoàn, Đại học Quốc gia TP.HCM, kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh, kinh tế carbon thấp là xu hướng tất yếu và là tương lai của toàn cầu.
Trong xu hướng chuyển đổi xanh, các doanh nghiệp Việt Nam sẽ chịu nhiều tác động trước những rào cản xanh đặt ra bởi các thị trường quốc tế, đồng thời có cơ hội phát triển và lợi thế cạnh tranh khi sản xuất các sản phẩm xanh.
Bên cạnh đó, quá trình chuyển đổi xanh của doanh nghiệp vẫn còn nhiều thách thức về tài chính, công nghệ, thể chế, đặc biệt trong liên kết các bên đòi hỏi phải có sự nỗ lực, quyết tâm, đặc biệt là vai trò của Nhà nước trong thúc đẩy chuyển đổi xanh.
Vì vậy, cần mô hình thí điểm, vai trò “dẫn dắt” của doanh nghiệp đầu ngành, cùng phối hợp với nhà nước, nhà khoa học, tổ chức quốc tế. Đồng thời, cần có đề án cụ thể, mô hình thí điểm tuy nhiên áp dụng theo hướng mở, có lộ trình từng bước và thực chất, hiệu quả, khả thi, không cầu toàn.
(VNF) - Một DN dệt may quyết định chấm dứt sản xuất mặt hàng khăn bông – sản phẩm từng gắn bó với hoạt động công ty suốt chiều dài 47 năm, mang thương hiệu quốc gia, hàng Việt Nam chất lượng cao và có tỷ trọng doanh thu hơn 20%. Cắt bỏ sản phẩm làm nên tên tuổi của mình, DN thể hiện quyết tâm xây dựng công ty xanh, sạch và phát triển bền vững.
(VNF) - Nguồn lực tài chính để phát triển công nghệ mới, vật liệu mới cho sản xuất sản phẩm xanh, kinh tế xanh, tái tạo rừng tự nhiên, chuyển đổi năng lượng cũng như tiêu dùng xanh cần phải được phát triển theo hướng khuyến khích về lãi suất, kỳ hạn cho vay, điều kiện tín dụng, thuế, thưởng, phạt.
(VNF) - Diễn đàn Kinh tế TP. HCM lần thứ 5 với chủ đề 'Chuyển đổi công nghiệp, động lực mới cho phát triển bền vững TP. HCM', đã nhận được nhiều ý kiến của chuyên gia cho việc chuyển đổi hiệu quả công nghiệp.
(VNF) - Hệ thống ngân hàng và các tổ chức tài chính tại Việt Nam không ngừng đa dạng hóa các sản phẩm tín dụng. Đồng thời, các kênh huy động vốn trung và dài hạn như đầu tư tư nhân cũng ngày càng phát triển mạnh mẽ, mở ra nhiều lựa chọn chiến lược cho các doanh nghiệp.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Hữu Hiệu - Tổng Giám đốc FiinGroup, mặc dù giữ vai trò trụ cột trong nền kinh tế, khối DNNVV vẫn chưa thể khai thác hết tiềm năng do những hạn chế về năng lực và quy mô, đặc biệt là trong việc tiếp cận các nguồn vốn cần thiết cho hành trình chuyển đổi.
(VNF) - Pháp vừa cam kết đầu tư cho giai đoạn hai của chương trình hỗ trợ kỹ thuật “xanh hóa” hệ thống tài chính Việt Nam. Khoản đầu tư này do Cơ quan Phát triển Pháp (AFD) tài trợ, nhằm giúp Bộ Tài chính xây dựng thị trường carbon, thuế môi trường và trái phiếu xanh, hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050.
(VNF) - Cùng hướng đến mục tiêu gia tăng giá trị dài hạn dựa trên chuẩn mực ESG, song sự khác biệt về chiến lược quản lý giữa hai quỹ mở này đã tạo nên một cuộc đua “song mã” đầy thú vị.
(VNF) - Sự hình thành thị trường tín chỉ carbon tại Việt Nam đang mở ra một kênh đầu tư xanh tiềm năng. Tuy nhiên, để dòng vốn tài chính thực sự chảy vào lĩnh vực này, các rào cản pháp lý và kỹ thuật vẫn cần được tháo gỡ để tạo nền tảng cho một thị trường vận hành minh bạch và hiệu quả.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Tâm - Học viện Ngân hàng, hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới đã áp dụng các mô hình khác nhau, từ hệ thống mua bán phát thải, thuế carbon đến cơ chế tín chỉ carbon. Những kinh nghiệm quốc tế này không chỉ cho thấy tác động rõ rệt đến hành vi sản xuất – tiêu dùng, mà còn mang lại nhiều gợi ý quan trọng cho Việt Nam trong tiến trình xây dựng thị trường carbon nội địa.
(VNF) - PGS.TS. Đặng Tùng Lâm, Trường Đại học Kinh tế (Đại học Đà Nẵng) đã phân tích kinh nghiệm một số mô hình thị trường carbon thành công trên thế giới và đưa ra hướng đi cho Việt Nam mà Đà Nẵng là địa phương đóng vai trò tiên phong thực hiện.
(VNF) - Theo báo cáo State & Trends of Carbon Pricing 2025 của Ngân hàng Thế giới công bố tháng 5/2024, năm 2023, doanh thu từ các công cụ định giá carbon toàn cầu đạt 104 tỷ USD. Thị trường này hiện bao phủ khoảng 28% tổng phát thải khí nhà kính toàn cầu, song vẫn tồn tại khoảng cách lớn về giá, chuẩn mực và tính liên thông nếu muốn hiện thực hóa mục tiêu xanh hóa toàn cầu.