Chủ nhân Nobel kinh tế: 'Nhân dân tệ chưa thể thách thức USD'

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ngày 30/11 đã chấp thuận đồng nhân dân tệ trở thành đồng tiền dự trữ có Quyền rút vốn đặc biệt (SDR) cùng với đồng USD, Euro, bảng Anh và yên Nhật với tỷ lệ lớn hơn cả bảng Anh và yên Nhật. Giới quan sát cho rằng việc này có thể giúp Bắc Kinh tiến gần hơn một bước trong quá trình thách thức sự thống trị của USD.

Tuy nhiên, theo nhà kinh tế Eric Maskin, đồng thời là Giáo sư tại Đại học Harvard, động thái này của IMF "hầu hết mới chỉ mang tính tượng trưng" và không có nhiều ảnh hưởng đến hiện tại. Trung Quốc sẽ cần 5 năm hoặc nhiều hơn nữa để xây dựng được sự tin tưởng từ các nhà đầu tư vốn đã đặt niềm tin mạnh mẽ vào Mỹ. Các nhà đầu tư toàn cầu hầu như đều ưa chuộng các tài sản niêm yết bằng USD. 

Sự thay đổi lần đầu tiên trong giỏ tiền tệ của IMF kể từ năm 1999 đánh dấu một cột mốc quan trọng đối với Trung Quốc sau một thập kỷ dài nỗ lực để tham gia vào hệ thống tài chính toàn cầu do Mỹ, châu Âu và Nhật Bản thống trị. Tuy nhiên, chính quyền Bắc Kinh đã từng khiến thị trường thế giới bị sốc bởi động thái phá giá tiền tệ vào ngày 11/8 năm nay.

"Khi kinh tế thế giới bước vào suy thoái, mọi người sẽ đổ dồn vào đồng USD hơn bởi nó an toàn hơn so với các đồng tiền khác," Maskin nói. "Tiền tệ của Trung Quốc chưa đủ tin cậy để các nhà đầu tư đặt niềm tin vào nó, đặc biệt khi nhìn vào sự mất giá mạnh mẽ của đồng tiền này trong mùa hè vừa qua".

Việc Trung Quốc liên tục nới lỏng khi cắt giảm lãi suất 6 lần liên tiếp từ cuối năm ngoái vẫn không đủ để vực dậy nền kinh tế đang đà chậm lại và đứng trước nguy cơ không đạt mục tiêu tăng trưởng 7% năm 2015. Trong khi đó, nền kinh tế Mỹ đã phát tín hiệu lạc quan hơn với tốc độ tăng trưởng GDP tăng 2,1% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý III/2015, cao hơn mức tăng là 1,5% trong báo cáo sơ bộ lần đầu. 

Chủ tịch Cục dự trữ liên bang Mỹ (Fed), bà Janet Yellen cho biết trong tuần trước, việc tăng lãi suất trong cuộc họp ngày 15 - 16/12 sắp tới là một minh chứng cho nền kinh tế Mỹ đang phục hồi.

"Lý do tại sao đồng USD có được vị thế là một loại tiền tệ trú ẩn an toàn được giới đầu tư ưa chuộng là bởi hầu hết giới đầu tư đều tin tưởng vào chính sách tiền tệ của Mỹ nói riêng và nền kinh tế Mỹ nói chung," Maskin nói. "Không có gì là tuyệt đối, tuy nhiên, Mỹ vẫn là lựa chọn tương đối an toàn so với các quốc gia khác".

Các nhà lãnh đạo Trung Quốc đã thông qua kế hoạch 5 năm để tăng cường khả năng giao dịch đồng nhân dân tệ, trong đó đặt mục tiêu sẽ đưa đồng nhân dân tệ có thể từ do chuyển đổi vào năm 2020. Bắc Kinh sẽ phải nỗ lực để nhân dân tệ chuyển đổi mạnh mẽ hơn sau quyết định của IMF, đồng thời tiếp tục mở rộng hệ thống tài chính và thúc đẩy cải cách tài chính.

Maskin cho biết quyết định của IMF đã công nhận những bước tiến của Trung Quốc trong việc cải tổ nền kinh tế. "Điều này thừa nhận tầm quan trọng của nền kinh tế Trung Quốc trên thị trường thế giới, nhưng tôi không nghĩ rằng nó sẽ thay đổi một cách mạnh mẽ hành vi giới đầu tư cũng như người dân", Maskin nói.