Cuộc chiến thuế quan: Mô hình tăng trưởng truyền thống và thách thức trong bối cảnh mới

Kỳ Thư - 10/04/2025 17:00 (GMT+7)

(VNF) - GS.TS Tô Trung Thành, Đại học Kinh tế Quốc dân cho rằng, mô hình tăng trưởng truyền thống, thiếu động lực mới, thiếu bền vững về môi trường; Khu vực tư nhân và doanh nghiệp còn đang đối mặt với nhiều khó khăn; Tính lành mạnh của hệ thống tài chính tiền tệ và rủi ro bất ổn kinh tế vĩ mô là những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt.

Thúc đẩy các động lực trong nước để tăng trưởng cao

Tại Hội thảo Kinh tế Việt Nam năm 2024 và triển vọng năm 2025 “Thúc đẩy cải cách thể chế kinh tế trong bối cảnh mới”, GS.TS Tô Trung Thành, Đại học Kinh tế Quốc dân đã phác hoạ bức tranh bối cảnh kinh tế thế giới và khu vực cũng như dự báo tăng trưởng kinh tế Việt Nam 2025.

Về thách thức từ thế giới, ông Thành cho biết, căng thẳng địa chính trị thế giới còn diễn biến phức tạp; Chiến tranh và xung đột chính trị làm đứt gãy các chuỗi cung ứng, gây ra ảnh hưởng đến nguồn cung, chi phí logistics, giá dầu và lương thực.

Bên cạnh đó, nguy cơ kinh tế thế giới suy giảm cùng cuộc chiến thuế quan và thương mại toàn cầu cũng như chính sách thuế quan của Mỹ và phản ứng của quốc gia hay nhóm quốc gia đang gây ảnh hưởng đến kinh tế Việt Nam.

Ba động lực chính gồm: Xuất khẩu - Đầu tư - Tiêu dùng đều đang kém tích cực.

Ở trong nước, mô hình tăng trưởng truyền thống, thiếu động lực mới, thiếu bền vững về môi trường; Khu vực tư nhân và doanh nghiệp còn đang đối mặt với nhiều khó khăn; Tính lành mạnh của hệ thống tài chính tiền tệ và rủi ro bất ổn kinh tế vĩ mô là những thách thức mà Việt Nam phải đối mặt.

Đối với các động lực tăng trưởng kinh tế, cả ba động lực chính gồm: Xuất khẩu - Đầu tư - Tiêu dùng đều đang đố mặt nhiều thách thức. Trong đó, đầu tư tư nhân khó tăng mạnh do những khó khăn của khu vực doanh nghiệp; Xuất khẩu và FDI trong quý I tăng trưởng tốt, đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế nhưng mới đây lại phải đối diện sức ép lớn từ chính sách của Mỹ.

Hiện tăng trưởng chủ yếu được hậu thuẫn bởi các chính sách tiền tệ mở rộng, đầu tư công và tiêu dùng cuối cùng khu vực tư nhân đóng vai trò chủ chốt, ông Thành nhận định.

Về bối cảnh hiện tại, PGS.TS Phạm Thế Anh, Đại học Kinh tế Quốc dân cũng cho rằng, mục tiêu tăng trưởng kinh tế 8% hoặc cao hơn được đặt ra từ đầu năm và chưa tính đến những diễn biến hiện tại trên thị trường quốc tế đặc biệt là chính sách thuế quan của Mỹ đối với tất cả các đối tác thương mại trong đó có Việt Nam.

Nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất nhiều vào xuất khẩu và khu vực FDI hướng ra xuất khẩu. Vì vậy, những chính sách thuế quan hiện nay làm cho hàng hoá của Việt Nam khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ trở lên đắt đỏ hơn. Đây là một rào cản rất lớn cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam trong năm nay.

Do vậy, ở góc độ vĩ mô, muốn đạt được tăng trưởng cao 8% hoặc thậm chí cao hơn, đặc biệt là trong bối cảnh quốc tế không thuận lợi như vậy thì cần tập trung vào thúc đẩy các động lực tăng trưởng trong nước để đạt cao hơn.

Đầu tư tư nhân: Động lực tăng trưởng trong dài hạn

Nhận diện các động lực tăng trưởng trong thời gian tới, trong ngắn hạn, xuất khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng do chính sách thuế quan của Mỹ. Tiêu dùng cũng không phải là một động lực tăng trưởng có thể bứt phá trong năm nay khi thu nhập của người dân không tăng nhanh trong mấy năm vừa qua khiến sức mua của người dân đã bị hạn chế đi rất nhiều, chuyên gia phân tích.

Theo ông Thế Anh, sự tăng nóng của thị trường bất động sản, thuế thu nhập cá nhân chưa phù hợp đều làm giảm khả năng tiêu dùng của người dân.

"Chúng ta có thể bù đắp một phần từ thị trường quốc tế nếu Việt Nam thích ứng nhanh thì có thể nới lỏng thêm điều kiện về thị thực, phát triển du lịch quốc tế để bù đắp một phần tác động tiêu cực từ xuất khẩu", chuyên gia Phạm Thế Anh nói.

Về đầu tư, ông Thế Anh cho rằng từ nay đến cuối năm sẽ là giai đoạn khó khăn của đầu tư FDI bởi bối cảnh thế giới càng bất ổn, các doanh nghiệp sẽ cẩn trọng hơn bởi Việt Nam không còn là điểm đến an toàn trong việc né tránh thuế quan nữa.

Có thể các doanh nghiệp FDI vẫn vào Việt Nam để tận dụng các FTA, lao động giá rẻ nhưng họ đang gặp rào cản ở thị trường lớn nhất là thị trường Mỹ. Vì vậy, đây sẽ không phải một yếu tố trở thành động lực tăng trưởng cho năm nay.

Về đầu tư tư nhân, doanh nghiệp nội địa vẫn gặp rất nhiều khó khăn từ bất ổn chính sách ở cả bên trong lẫn bên ngoài. Vì vậy, để thu hút được đầu tư tư nhân cần phải tạo môi trường kinh doanh, thể chế ổn định trong nhiều năm, nhiều thời kỳ kéo dài từ nhiệm kỳ này sang nhiệm kỳ khác, chứ nếu thay đổi quá thường xuyên thì các doanh nghiệp trong nước sẽ không đầu tư lâu dài.

Năm nay là năm khởi đầu đặt ra tham vọng tăng trưởng cao, thế nên chưa thể tác động ngay đến khu vực đầu tư tư nhân. Nếu các chính sách giảm được thủ tục hành chính, gỡ bỏ rào cản kinh doanh và thể hiện được sự cam kết của Chính phủ thì đầu tư tư nhân sẽ tăng trở lại trong các năm tiếp theo.

"Trong bối cảnh thế giới bất ổn như hiện nay thì môi trường đầu tư trong nước phải rất an toàn thì các doanh nghiệp mới đầu tư lâu dài", ông Thế Anh phân tích.

Cuối cùng là đầu tư công, yếu tố này phụ thuộc rất nhiều vào năng lực chủ quan trong triển khai. Nếu gỡ bỏ các rủi ro về pháp lý, khơi thông các dự án đầu tư công thì sẽ đem lại động lực cho tăng trưởng kinh tế.

Tăng trưởng cao phải gắn với ổn định vĩ mô.

Tuy nhiên, đầu tư công sẽ chỉ bù đắp được phần nào tác động tiêu cực từ bên ngoài. Việc đạt được tăng trưởng GDP hai con số hay trên 8% rất thách thức và rủi ro bởi nếu "ép giải ngân" sẽ khó mang lại hiệu quả thu hút đầu tư tư nhân.

Nếu quá dễ dãi với tín dụng, chính sách tiền tệ, giải ngân đầu tư công để bằng mọi giá đạt mục tiêu tăng trưởng thì sẽ rất rủi ro cho nền kinh tế, nguy cơ lạm phát, mất giá tiền tệ, thâm hụt ngân sách và đặc biệt là bong bóng giá tài sản sẽ xuất hiện.

"Trường hợp tiền sẽ không đi vào sản xuất mà đi vào các bong bóng giá tài sản khiến chúng ta thất bại trong việc thu hút các nguồn lực tư nhân vào sản xuất kinh doanh, đầu tư, đổi mới công nghệ tạo ra tăng trưởng thực trong dài hạn", chuyên gia phân tích.

Nguồn lực đầu tư trong dài hạn phải đến từ khu vực tư nhân chứ không phải khu vực đầu tư công bởi so với nền kinh tế khu vực này rất nhỏ và ngân sách cũng không để dồi dào để tài trợ ở mức cao cho các dự án này.

GS. TS Tô Trung Thành cũng nhấn mạnh rằng tăng trưởng cao phải gắn với ổn định kinh tế vĩ mô.

Do đó, cần cẩn trọng sử dụng chính sách tiền tệ, tăng cường chính sách lành mạnh tài chính. Các chính sách tài khóa mở rộng, tập trung vào tăng hiệu quả giải ngân đầu tư công, giảm thuế có chọn lọc và tăng cường chính sách an sinh xã hội.

Đồng thời, cần tập trung vào nội lực, tạo môi trường cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển thành động lực quan trọng nhất của nền kinh tế

Bên cạnh đó, cần tái cơ cấu chuỗi sản xuất theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, thu hút FDI chất lượng cao, khu vực trong nước tham gia sâu vào chuỗi toàn cầu.

“Cùng với đó, phải tận dụng các FTA để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu và thúc đẩy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; phát triển kinh tế số, kinh tế dữ liệu; tập trung các ngành công nghiệp chiến lược”, ông Thành nói.

ADB dự báo Việt Nam tăng trưởng 6,6% năm 2025, cảnh báo những thách thức lớn

Tài chính quốc tế

(VNF) - Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6% trong năm 2025 và 6,5% vào năm 2026. Tuy nhiên, ADB cũng đưa ra cảnh báo rằng những rủi ro từ bên ngoài, đặc biệt là căng thẳng thương mại toàn cầu và chính sách thuế quan mới của Mỹ, có thể đặt ra những thách thức đáng kể cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay.

Tags:

tăng trưởng

GDP

nền kinh tế

FDI

công nghệ

môi trường

đầu tư

Điểm danh 10 dự án 'khủng' nhất khởi công, khánh thành vào ngày 19/12

(VNF) - Khu đô thị thể thao Olympic, trục đại lộ cảnh quan sông Hồng, Khu đô thị phức hợp Hạ Long Xanh... là những dự án có tổng mức đầu tư lớn nhất sẽ được khởi công vào ngày 19/12.

Tăng trưởng 2 con số: 'Đủ vốn để vận hành theo mô hình mới là yếu tố quyết định'

Bộ Công an đề xuất phát triển ví điện tử quốc gia gắn với VNeID

Hai cựu Cục phó Cục An toàn thực phẩm ‘chia chác’ hàng chục tỷ tiền hối lộ

Cựu Cục trưởng Trần Việt Nga ‘ngâm hồ sơ’, buộc doanh nghiệp chi hơn 8 tỷ đồng

Hộ kinh doanh phải thông báo tất cả số tài khoản ngân hàng với cơ quan thuế

'Muốn tăng trưởng hai con số, cơ cấu kinh tế phải chuyển dịch về chất'

17/12/25 07:30 (GMT+7)

(VNF) - TS Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng Ban Chính sách, chiến lược Trung ương nhận định để đạt được con số tăng trưởng hai con số này, cơ cấu nền kinh tế buộc phải có sự chuyển dịch mạnh mẽ về chất. Khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo cần phải đạt mức tăng trưởng gần 13% mỗi năm, trong khi khu vực dịch vụ cũng phải duy trì tốc độ tăng trưởng 12,5%.

Thủ tướng: 'Mục tiêu tăng trưởng 2 con số có nền tảng, có dư địa và khả thi'

16/12/25 22:27 (GMT+7)

(VNF) - Thủ tướng khẳng định mục tiêu tăng trưởng 2 con số của Việt Nam là có nền tảng, có dư địa và khả thi. Trên cơ sở đó, Chính phủ quyết tâm thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, tăng tốc phục hồi và hướng tới mục tiêu tăng trưởng cao gắn với phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Vụ 39-39B Bến Vân Đồn: Hối lộ hàng chục tỷ đồng, tiền mặt giấu trong thùng rượu và vali

16/12/25 20:03 (GMT+7)

(VNF) - Theo Bộ Công an, vụ thâu tóm khu đất "vàng" Bến Vân Đồn có việc giao tiền hối lộ bằng hai vali, vỏ thùng rượu, quà tặng xa xỉ và lời hứa cho penthouse.

Triệt phá đường dây lừa đảo đa cấp tiền ảo chiếm đoạt 2.000 tỷ đồng

16/12/25 17:41 (GMT+7)

(VNF) - Công an TP. Đà Nẵng vừa triệt phá thành công chuyên án, bắt giữ nhóm đối tượng hoạt động phạm tội sử dụng công nghệ cao để lừa đảo chiếm đoạt tài sản bằng hình thức kinh doanh đa cấp tiền ảo với tính chất phức tạp, quy mô toàn quốc, số tiền chiếm đoạt hàng ngàn tỷ đồng.

Phó Thủ tướng: 'Tăng lương khu vực công từ 2026'

16/12/25 17:20 (GMT+7)

(VNF) - Sáng 16/12, tiếp xúc cử tri phường Võ Cường (Bắc Ninh) sau Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, Phó Thủ tướng Nguyễn Hòa Bình cho biết Nhà nước sẽ điều chỉnh tăng lương khu vực công từ năm 2026, trong khi chờ ban hành bảng lương mới theo chủ trương cải cách tiền lương.

Việt Nam cần 120 tỷ USD cho Quy hoạch điện VIII: Dòng tiền lấy ở đâu?

16/12/25 16:15 (GMT+7)

(VNF) - Trong bối cảnh an ninh năng lượng trở thành thách thức chiến lược, Việt Nam cần hơn 120 tỷ USD để triển khai Quy hoạch điện VIII trong 5 năm tới, song nguồn lực trong nước chỉ có thể đáp ứng khoảng một nửa. Theo ông Đặng Huy Đông, phần thiếu hụt 60 – 70 tỷ USD buộc Việt Nam phải trông cậy vào thị trường vốn và nhà đầu tư quốc tế, đặt ra bài toán lớn về cơ chế, thị trường điện và bảo đảm nguồn điện ổn định cho mục tiêu tăng trưởng cao trong những năm tới.

UNDP: 'Tăng trưởng nhanh sẽ không bền vững nếu thiếu kinh tế tuần hoàn'

16/12/25 15:55 (GMT+7)

(VNF) - UNDP cho rằng tăng trưởng cao sẽ khó duy trì bền vững nếu nền kinh tế vẫn vận hành chủ yếu theo mô hình tuyến tính. Trước sức ép ngày càng lớn từ cạn kiệt tài nguyên, ô nhiễm và biến đổi khí hậu, kinh tế tuần hoàn cần được thúc đẩy như một hướng đi chiến lược, giúp Việt Nam vừa giữ nhịp tăng trưởng nhanh, vừa nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực và sức chống chịu của nền kinh tế trong dài hạn.

Hàng vạn m2 bất động sản bị kê biên của cựu Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong

16/12/25 15:54 (GMT+7)

(VNF) - Bộ Công an đã kê biên tổng cộng 6 bất động sản, với tổng diện tích hơn 12.000m2 của cựu Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong.

Từ núi rừng bước vào không gian số: Phụ nữ Cơ Tu giúp gia đình thoát nghèo

16/12/25 14:15 (GMT+7)

(VNF) - Từ chỗ quen với lối sản xuất tự cung tự cấp, vật đổi vật, nhiều phụ nữ Cơ Tu ở các xã miền núi phía Tây TP. Đà Nẵng đã mạnh dạn thay đổi tư duy, học cách làm ăn, tham gia thị trường và tiếp cận kinh tế số, vươn lên thoát nghèo.

Cơ chế chia tiền ‘bôi trơn’ gần 100 tỷ ở Cục An toàn thực phẩm

16/12/25 13:00 (GMT+7)

(VNF) - Hàng chục nghìn hồ sơ tại Cục An toàn thực phẩm bị “bôi trơn” gần 100 tỷ đồng, trong đó nguyên Cục trưởng Nguyễn Thanh Phong chiếm đoạt gần 44 tỷ đồng.

Cựu Bí thư Vĩnh Phúc cũ Hoàng Thị Thúy Lan được đề nghị giảm 24-30 tháng tù

16/12/25 11:30 (GMT+7)

(VNF) - Tại phiên xét xử phúc thẩm cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc Hoàng Thị Thúy Lan được Viện kiểm sát đề nghị giảm án 24-30 tháng tù về tội Nhận hối lộ (án sơ thẩm tuyên 14 năm tù).

Cựu Cục trưởng An toàn thực phẩm bị cáo buộc chủ mưu nhận hối lộ 95 tỷ đồng

16/12/25 10:14 (GMT+7)

(VNF) - Ông Nguyễn Thanh Phong, cựu Cục trưởng An toàn thực phẩm Bộ Y tế, bị cáo buộc để chuyên viên nhận tiền khi xét hồ sơ công bố sản phẩm, tổng 95 tỷ đồng.

Khai mạc Đại hội Thể dục thể thao Thủ đô lần thứ XI năm 2025

15/12/25 23:00 (GMT+7)

(VNF) - Tối 15/12, tại Cung Điền kinh Hà Nội, UBND TP. Hà Nội long trọng tổ chức Lễ khai mạc Đại hội Thể dục thể thao (TDTT) Thủ đô lần thứ XI năm 2025 - sự kiện thể thao quy mô lớn nhất của Thủ đô, được tổ chức 4 năm một lần, thu hút sự quan tâm của đông đảo cán bộ, nhân dân và người yêu thể thao cả nước.

Shark Bình bị khởi tố thêm tội trốn thuế

15/12/25 21:07 (GMT+7)

(VNF) - Liên quan vụ án tiền số AntEx thuộc hệ sinh thái của Công ty NextTech gồm có 35 doanh nghiệp, ông Nguyễn Hòa Bình (thường gọi là Shark Bình) mới bị khởi tố thêm tội trốn thuế.

Bộ Công an vào cuộc xác minh sai phạm tại dự án trụ sở mới Bộ Ngoại giao

15/12/25 19:26 (GMT+7)

(VNF) - Sau khi Thanh tra Chính phủ chỉ ra những sai phạm tại dự án trụ sở mới Bộ Ngoại giao, Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu Bộ Công an đang nghiên cứu, xác minh.

Vụ Mailisa, vợ chồng Phan Thị Mai nộp 300 tỷ đồng khắc phục hậu quả

15/12/25 19:21 (GMT+7)

(VNF) - Sau khi khởi tố, cơ quan điều tra đang phối hợp cơ quan chuyên môn giám định các sản phẩm của Mailisa còn vợ chồng chuỗi thẩm mỹ viện này cũng đã giao nộp 300 tỷ đồng khắc phục hậu quả vụ án.

'Mr Hunter' Lê Khắc Ngọ đã được dẫn độ về Việt Nam

15/12/25 19:20 (GMT+7)

(VNF) - "Mr Hunter" Lê Khắc Ngọ - nghi phạm cầm đầu đường dây lừa đảo hơn 5.300 tỷ đồng cùng Mr Pips, đã bị dẫn độ từ Philippines về nước.

Cận cảnh tàu bay thương mại đầu tiên 'xông đất' sân bay Long Thành

15/12/25 17:09 (GMT+7)

(VNF) - Ngày 15/12, sân bay Long Thành đã chính thức đón tàu bay thương mại đầu tiên hạ cánh do Vietnam Airlines thực hiện.

Cựu Bí thư Hoàng Thị Thuý Lan xin giảm án vì 'hoàn cảnh gia đình rất khó khăn'

15/12/25 17:00 (GMT+7)

(VNF) - Cựu Bí thư Tỉnh ủy Vĩnh Phúc (cũ) Hoàng Thị Thúy Lan đưa ra nhiều tình tiết để xin giảm nhẹ hình phạt, trong đó 'hoàn cảnh gia đình rất khó khăn.

Giỏi nghề để thoát nghèo: Hướng đi bền vững của Hà Tĩnh

15/12/25 16:42 (GMT+7)

(VNF) - Hà Tĩnh, nơi nhiều vùng biển bãi ngang và miền núi còn đối mặt với nghèo đa chiều, các chương trình giảm nghèo đang chuyển hướng mạnh sang nâng cao dân trí, dạy nghề và hỗ trợ sinh kế thực chất. Những lớp học cộng đồng, khóa đào tạo nghề gắn với doanh nghiệp và các mô hình hỗ trợ vốn – kỹ thuật đã mở ra cơ hội mới cho phụ nữ, lao động nghèo và đồng bào vùng khó.

Hôm nay, máy bay lớn nhất Việt Nam hạ cánh tại Sân bay Long Thành

15/12/25 11:45 (GMT+7)

(VNF) - Chiều nay, chuyến bay kỹ thuật sử dụng máy bay Boeing 787 của Vietnam Airlines sẽ hạ cánh xuống sân bay Long Thành để thực hiện thử tải, đánh dấu bước kiểm tra quan trọng trước khi sân bay này chính thức đón các chuyến bay chở khách đầu tiên vào ngày 19/12.

Trao truyền và mở cơ hội: Người dân tộc thiểu sổ thay đổi cuộc sống của chính mình

15/12/25 11:25 (GMT+7)

(VNF) - Mô hình "nâng cao nhận thức - chuyển đổi thói quen - ứng dụng số” không chỉ giúp hơn 200 hộ nông dân Tây Nguyên cải thiện kỹ thuật sản xuất, tăng thu nhập và tiếp cận thị trường quốc tế, mà còn trở thành điểm sáng về trao quyền kinh tế cho phụ nữ và người dân tộc thiểu số.

'Động lực tăng trưởng mới đã manh nha hình thành'

15/12/25 07:30 (GMT+7)

(VNF) - Theo TS Lê Duy Bình, dù duy trì được ổn định vĩ mô và nhiều động lực tăng trưởng mới đã manh nha hình thành song kinh tế Việt Nam vẫn cần tăng tốc chuyển đổi mô hình, nâng cao năng suất và giá trị gia tăng để tạo nền tảng vững chắc cho mục tiêu tăng trưởng cao, bền vững trong giai đoạn tới.

Giải bóng đá Báo chí các tỉnh thành năm 2025: Ngày hội trọn vẹn của những người làm báo

15/12/25 07:22 (GMT+7)

(VNF) - Sau một ngày thi đấu sôi nổi, Giải bóng đá Báo chí các tỉnh thành lần thứ XI – năm 2025 đã chính thức khép lại thành công vào tối 13/12 tại sân bóng Nguyên Dương (Hà Nội). Giải đấu tiếp tục khẳng định vị thế là sân chơi thể thao truyền thống, giàu ý nghĩa dành riêng cho cộng đồng những người làm báo đang công tác tại Hà Nội và các tỉnh, thành.

Tin khác

Điểm danh 10 dự án 'khủng' nhất khởi công, khánh thành vào ngày 19/12