Bài 5: Phải đổi mới mô hình tăng trưởng
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang đặt ra mục tiêu đầy “tham vọng” là tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và xa hơn là đạt mức tăng trưởng hai con số (10% trở lên) trong những năm tiếp theo. Để hiện thực hóa tham vọng này, theo các chuyên gia, cải cách mô hình quản lý kinh tế sẽ giúp bộ máy phát triển một cách trơn tru, có thể giúp cải thiện tăng trưởng GDP lên 1 - 2%, thêm cơ hội tăng trưởng 2 con số.
Phải tạo cơ chế 1 cửa, 1 cấp quyết định
Bình luận về nội dung này, theo các chuyên gia kinh tế, mục tiêu lớn nhất của cải cách mô hình quản lý kinh tế đó là phải tạo ra một môi trường đầu tư thông thoáng để thu hút nguồn lực một cách hiệu quả nhất.
Ông Đặng Huy Đông, Nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết hệ thống quản lý phát triển kinh tế của Việt Nam hiện tại xuất phát từ mô hình quản lý kinh tế tập trung. Mấy chục năm qua, Việt Nam đã điều chỉnh các quy định để phù hợp với quá trình hội nhập, góp phần vào các thành tựu kinh tế đáng kể. Tuy nhiên, nếu duy trì cách quản lý hiện tại, sẽ khó đạt được các mục tiêu lớn.

Ông Đông lấy ví dụ, có dự án phải mất đến 5 - 7 năm để được phê duyệt, điều này sẽ cản trở nỗ lực phát triển của doanh nghiệp. Vì vậy, cần thiết kế lại hệ thống quản lý, tối ưu hóa quy trình và rút ngắn thời gian phê duyệt dự án.
Ngoài ra, theo ông Đông, cũng cần thay đổi phương thức quản lý theo hướng chuyển dần từ số lượng sang chất lượng, lấy kết quả làm mục tiêu để tinh gọn trình tự thủ tục, tập trung vào kết quả cuối cùng. Nếu quản lý bằng kết quả cuối cùng thì các thủ tục sẽ đơn giản và nhanh gọn hơn rất nhiều. Thêm vào đó, quản lý theo kết quả còn giúp giảm rủi ro về hành chính cho cán bộ công chức.
Cùng quan điểm, TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, nhấn mạnh cải cách mô hình quản lý kinh tế phải tạo ra được cơ chế thông thoáng, tốt nhất là 1 cửa, 1 cấp quyết định để rút ngắn thời gian phê duyệt các loại thủ tục, giấy phép, từ đó giúp doanh nghiệp không tốn nhiều thời gian, công sức, chi phí và bỏ lỡ thời cơ. Bên cạnh đó, cơ chế thông thoáng cũng sẽ dễ dàng giúp những hộ gia đình, hộ kinh doanh nhỏ tham gia vào sự phát triển của nền kinh tế nói chung.
Ông Doanh nhận xét, hiện các doanh nghiệp trong nước đang gặp nhiều khó khăn khi để có thể thực hiện một dự án hay hoạt động sản xuất thì phải đối diện với nhiều “giấy phép con”. Do đó, phải rà soát lại mô hình quản lý kinh tế, những bước nào còn khiến doanh nghiệp gặp khó khăn thì nên nghiên cứu loại bỏ ngay nếu được.
Ngoài ra, mô hình quản lý kinh tế mới phải công khai và minh bạch. Đây là vấn đề rất quan trọng, chỉ khi công khai và minh bạch thì mới không có tham nhũng, lãng phí, đồng tiền được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả.
Xây dựng đội ngũ doanh nghiệp dân tộc
Trên thực tế, nền kinh tế Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc lớn vào FDI, trong khi doanh nghiệp trong nước chỉ đóng góp một phần nhỏ vào công nghiệp và dịch vụ. Trước thực tế đó, TS. Lê Đăng Doanh cho rằng, việc cải cách mô hình quản lý kinh tế cũng cần hướng đến mục tiêu làm sao để doanh nghiệp, doanh nhân, nhà khoa học, chuyên gia, thậm chí cả các hộ gia đình đều có thể làm kinh tế, từ đó mới tham gia được vào các dự án lớn của đất nước.
“Có như vậy mới tận dụng và phát huy được tối đa các nguồn lực, nền tảng để có thể hoàn thành mục tiêu đề ra”, ông Doanh nói.

Theo đó, phải nâng cao tỷ lệ công nghiệp, dịch vụ của doanh nghiệp trong nước. Bởi hiện nay Việt Nam đang dựa quá nhiều vào đầu tư nước ngoài. Đã đến lúc cần xây dựng đội ngũ doanh nghiệp dân tộc, nâng hộ gia đình lên thành doanh nghiệp. Chỉ khi trở thành doanh nghiệp, các hộ gia đình mới có thể tận dụng được lợi ích từ các Hiệp định thương mại tự do đã ký.
“Các hộ gia đình không có tư cách pháp nhân, trong khi việc kết nối với nước ngoài đòi hỏi nhiều điều khoản rõ ràng như: địa chỉ, pháp nhân... mới giao dịch được ”, ông Doanh lý giải.
Ông Doanh lấy ví dụ, hiện nay dân số Việt Nam khoảng 101 triệu người, nhưng chỉ khoảng 800.000 doanh nghiệp hoạt động, cho thấy số doanh nghiệp trên đầu người quá thấp. Trong khi đó ở Hồng Kông (Trung Quốc), bình quân 1 người trên 18 tuổi tham gia 3 - 4 doanh nghiệp.
"Một người bạn giảng viên đại học của tôi có chia sẻ, ông tham gia cổ phần vào 1 công ty, giúp công ty này về mặt luật pháp, rồi đầu tư vào 1 công ty khác và cũng đầu tư vào bất động sản. Một ngày ông làm việc 12 - 14 tiếng. Như vậy, là một giảng viên đại học nhưng ông cũng đã góp phần tham gia và tạo ra giá trị cho nền kinh tế", ông Doanh dẫn chứng.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng khuyến cáo, các doanh nghiệp phải liên kết lại với nhau mới có thể lớn được. “Mô hình quản lý kinh tế cần phát huy doanh nghiệp dân tộc mới mang được thương hiệu Việt Nam, từ đó tạo ra giá trị lớn. Tránh sự nôn nóng thay đổi trong thời gian ngắn để dựa vào doanh nghiệp nước ngoài. Điều này trong một giai đoạn nào đó có thể chấp nhận được nhưng đến giờ khi muốn tăng trưởng ổn định 8 - 10% thì không thể làm như vậy được”, ông Doanh khuyến cáo.
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhấn mạnh rằng, doanh nghiệp dân tộc cần được xem là "xương sống" của nền kinh tế.
Theo đó, để giảm sự phụ thuộc vào FDI, Việt Nam cần xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, nếu không có chính sách ưu tiên cụ thể như giảm thuế dài hạn, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, các doanh nghiệp này khó có thể cạnh tranh với các công ty nước ngoài vốn có lợi thế về vốn và công nghệ.
Đổi mới tư duy phải đi kèm với cải cách pháp luật
Cũng theo nhận định của các chuyên gia, bên cạnh việc xây dựng cơ chế thông thoáng, phát triển doanh nghiệp dân tộc,… một vấn đề nữa cần cải thiện khi cải cách mô hình kinh tế đó chính là tính pháp lý - hành lang không thể thiếu để doanh nghiệp hoạt động đúng luật và hiệu quả.

Những tư duy đổi mới đã không còn phù hợp với các luật lệ cũ, nhất là khi nhiều quy định hiện nay chỉ giải quyết vấn đề tạm thời, thiếu thực tiễn, gây cản trở công tác quản lý của Nhà nước cũng như kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.
Do đó, cần mạnh dạn loại bỏ các văn bản chồng chéo, đồng thời đổi mới cách thực thi pháp luật theo hướng lấy mục tiêu và kết quả làm trọng tâm, thay vì cứng nhắc theo quy trình.
Ông Phan Đình Trạc, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, cũng cho rằng cần xây dựng thành công thể chế có chất lượng cao, thể chế có sức cạnh tranh quốc tế, thu hút nhân tài, giải phóng nguồn lực, tận dụng các cơ hội phát triển với phương châm hài hòa lợi ích, rủi ro cùng chia sẻ.
Ngoài ra, cần phải phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, tạo động lực cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương trong thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Bài 6: Động lực từ cắt giảm 30% thủ tục hành chính
- Bài 2 'Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi' 01/02/2025 07:00
- Bài 4: 'Mục tiêu hoàn toàn khả thi nếu…' 05/02/2025 07:00
- Tăng trưởng 8%: ‘Mục tiêu khả thi nhưng phải đi kèm điều kiện' 23/02/2025 07:30
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV: Tổng kết để mở đường
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
CIO EQuest: Tích hợp con người và văn hóa mới là chìa khóa M&A giáo dục
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
Xây trường học xanh giữa đô thị: Thách thức không chỉ là chi phí
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
Chuyên gia: 'Tăng trưởng phải dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo'
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
Thương mại hóa tài sản trí tuệ: Để mỗi startup có thể thay đổi 1 ngành kinh doanh
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
Hưởng lợi từ EVFTA: 'Giai đoạn vàng' sẽ không kéo dài mãi
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
Nhà nước đặt hàng DN tư nhân: Cùng xây năng lực nội sinh cho nền kinh tế
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
Phát triển AI: 'Hành lang hẹp' giữa hỗn loạn và kiểm soát, tự do và sợ hãi
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
'Không đột phá thể chế, khó tăng trưởng theo chiều sâu'
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
'Không quốc gia phát triển nào mà không dựa trên sức mạnh của khu vực tư nhân'
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
'Tăng trưởng phải dựa trên hiệu quả, đổi mới sáng tạo'
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
Bảo vệ doanh nhân trước nguy cơ hình sự hoá quan hệ kinh tế
(VNF) - Trong bối cảnh pháp luật còn chồng chéo, việc phân định rủi ro kinh doanh thông thường và hành vi vi phạm hình sự không hề dễ dàng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết phải hoàn thiện thể chế để bảo vệ doanh nghiệp, doanh nhân, đồng thời giữ nghiêm kỷ cương pháp luật. Tạp chí Đầu tư Tài chính đã có cuộc trao đổi với luật sư Nguyễn Thanh Hà, Chủ tịch SB Law, về vấn đề này.
Nữ tỷ phú kể chuyện 'giải cứu' HoSE: Chi phí vài triệu USD, thông dòng vốn hàng tỷ USD
(VNF) - Theo nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, chuyện "giải cứu" HoSE cho thấy khu vực tư nhân hoàn toàn có đủ năng lực thúc đẩy các lĩnh vực công nghệ then chốt.
Ngô Bình An gương mặt trẻ từ Cà Mau gây chú ý trong lĩnh vực an ninh mạng Việt Nam
(VNF) - Ngô Bình An, sinh năm 2009 tại Cà Mau, hiện là một trong những gương mặt trẻ được quan tâm trong lĩnh vực an ninh mạng tại Việt Nam.
Công nghiệp ô tô - xe máy: Nhìn từ câu chuyện của VEAM
(VNF) - Từ câu chuyện của VEAM, có thể thấy Nhà nước cần đứng ra tạo điều kiện hơn nữa cho các doanh nghiệp tư nhân phát triển ngành ô tô - xe máy Việt Nam.
Đưa AI vào trường tiểu học: Táo bạo nhưng đúng cách để đi nhanh mà chắc
(VNF) - Theo ông Hồ Đức Thắng - Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, việc đưa AI vào giảng dạy ngay từ bậc tiểu học là bước đi táo bạo, song để “đi nhanh mà chắc”, cần một lộ trình thận trọng, khả thi và đặt an toàn cũng như chất lượng giáo dục lên hàng đầu.
'Việt Nam phải đi nhanh, chọn đúng để không lỡ chuyến tàu bán dẫn'
(VNF) - Bà Natalie Nguyễn – Chuyên gia hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành bán dẫn quốc tế cho rằng Việt Nam đang đứng trước một “cửa sổ cơ hội” hiếm hoi để chen chân vào bản đồ bán dẫn thế giới, nếu có chiến lược đúng và hành động kịp thời.
'Đổi mới sáng tạo phải vượt khỏi phòng nghiên cứu, giải quyết bài toán lớn của nền kinh tế'
(VNF) - Ông Chu Thúc Đạt - Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo nhận định: "Đổi mới sáng tạo không thể chỉ dừng lại ở nghiên cứu hàn lâm mà phải được thương mại hóa, tạo ra giá trị thực tiễn. Chuyển giao công nghệ trở thành chiếc cầu nối giúp đưa ý tưởng và kết quả nghiên cứu ra thị trường, giải quyết các bài toán của quốc gia, ngành và địa phương, đồng thời mở ra dòng chảy giá trị mới cho doanh nghiệp".
Ba trụ cột để doanh nghiệp Việt chinh phục chuỗi giá trị tỷ USD
(VNF) - Theo TS. Lương Minh Huân - Viện trưởng Viện Phát triển doanh nghiệp VCCI, để xây dựng nền công nghiệp tự chủ và hùng cường, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực, đồng thời có sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và các tổ chức hỗ trợ trong việc mở rộng khả năng tham gia vào chuỗi cung ứng nội địa và toàn cầu.
AI - ánh sáng thời đại mới: Cảnh báo những nhóm dễ tổn thương, bị 'bỏ lại phía sau'
(VNF) - AI và công nghệ được xem là “ánh sáng” của thời đại mới, mở ra cơ hội giúp Việt Nam bứt phá. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, song hành với khát vọng đi nhanh, đất nước phải bảo đảm an sinh xã hội, đầu tư cho con người và thu hẹp khoảng cách công nghệ, nếu không sẽ tạo ra những bất bình đẳng mới.
Ra luật và bộ quy tắc về AI: 'Tầm nhìn AI sẽ trở thành hạ tầng trí tuệ của quốc gia'
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) Nguyễn Mạnh Hùng, chiến lược phát triển AI của Việt Nam là “vừa nhanh, vừa an toàn, vừa nhân văn”. AI phải phục vụ con người, là trợ lý cho con người, không thay thế tư duy, giá trị và trách nhiệm của con người với tầm nhìn tầm nhìn AI sẽ trở thành “hạ tầng trí tuệ” của quốc gia.
'AI có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội'
(VNF) - Đại tướng Lương Tam Quang - Bộ trưởng Bộ Công an cảnh báo: Trí tuệ nhân tạo có thể bị lợi dụng vào các hoạt động xâm phạm an ninh quốc gia, gây bất ổn xã hội, hoặc dẫn tới các dạng chiến tranh phi truyền thống trong không gian mạng, thông tin và dư luận
Dưới 5% người Việt dùng AI đúng cách: Khi FOMO lấn át tư duy hệ thống
(VNF) - Theo ông Nguyễn Văn Hậu - CEO NetVietTV, Chủ tịch VSBC, AI đang bùng nổ toàn cầu, nhưng tại Việt Nam, tỷ lệ người dùng AI đúng cách chưa tới 5%. Nguyên nhân không nằm ở “prompt chưa hay” mà ở chỗ chưa có tư duy hệ thống, thiếu chiến lược dữ liệu và dễ sa vào trào lưu FOMO.
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Toàn cảnh 3ha đất nông nghiệp nội đô vừa được Hà Nội chuyển đổi để cao ốc
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.


































































