Bài 5: Phải đổi mới mô hình tăng trưởng
(VNF) - Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu đầy biến động, Việt Nam đang đặt ra mục tiêu đầy “tham vọng” là tăng trưởng GDP trên 8% trong năm 2025 và xa hơn là đạt mức tăng trưởng hai con số (10% trở lên) trong những năm tiếp theo. Để hiện thực hóa tham vọng này, theo các chuyên gia, cải cách mô hình quản lý kinh tế sẽ giúp bộ máy phát triển một cách trơn tru, có thể giúp cải thiện tăng trưởng GDP lên 1 - 2%, thêm cơ hội tăng trưởng 2 con số.
Phải tạo cơ chế 1 cửa, 1 cấp quyết định
Bình luận về nội dung này, theo các chuyên gia kinh tế, mục tiêu lớn nhất của cải cách mô hình quản lý kinh tế đó là phải tạo ra một môi trường đầu tư thông thoáng để thu hút nguồn lực một cách hiệu quả nhất.
Ông Đặng Huy Đông, Nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết hệ thống quản lý phát triển kinh tế của Việt Nam hiện tại xuất phát từ mô hình quản lý kinh tế tập trung. Mấy chục năm qua, Việt Nam đã điều chỉnh các quy định để phù hợp với quá trình hội nhập, góp phần vào các thành tựu kinh tế đáng kể. Tuy nhiên, nếu duy trì cách quản lý hiện tại, sẽ khó đạt được các mục tiêu lớn.

Ông Đông lấy ví dụ, có dự án phải mất đến 5 - 7 năm để được phê duyệt, điều này sẽ cản trở nỗ lực phát triển của doanh nghiệp. Vì vậy, cần thiết kế lại hệ thống quản lý, tối ưu hóa quy trình và rút ngắn thời gian phê duyệt dự án.
Ngoài ra, theo ông Đông, cũng cần thay đổi phương thức quản lý theo hướng chuyển dần từ số lượng sang chất lượng, lấy kết quả làm mục tiêu để tinh gọn trình tự thủ tục, tập trung vào kết quả cuối cùng. Nếu quản lý bằng kết quả cuối cùng thì các thủ tục sẽ đơn giản và nhanh gọn hơn rất nhiều. Thêm vào đó, quản lý theo kết quả còn giúp giảm rủi ro về hành chính cho cán bộ công chức.
Cùng quan điểm, TS. Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, nhấn mạnh cải cách mô hình quản lý kinh tế phải tạo ra được cơ chế thông thoáng, tốt nhất là 1 cửa, 1 cấp quyết định để rút ngắn thời gian phê duyệt các loại thủ tục, giấy phép, từ đó giúp doanh nghiệp không tốn nhiều thời gian, công sức, chi phí và bỏ lỡ thời cơ. Bên cạnh đó, cơ chế thông thoáng cũng sẽ dễ dàng giúp những hộ gia đình, hộ kinh doanh nhỏ tham gia vào sự phát triển của nền kinh tế nói chung.
Ông Doanh nhận xét, hiện các doanh nghiệp trong nước đang gặp nhiều khó khăn khi để có thể thực hiện một dự án hay hoạt động sản xuất thì phải đối diện với nhiều “giấy phép con”. Do đó, phải rà soát lại mô hình quản lý kinh tế, những bước nào còn khiến doanh nghiệp gặp khó khăn thì nên nghiên cứu loại bỏ ngay nếu được.
Ngoài ra, mô hình quản lý kinh tế mới phải công khai và minh bạch. Đây là vấn đề rất quan trọng, chỉ khi công khai và minh bạch thì mới không có tham nhũng, lãng phí, đồng tiền được sử dụng đúng mục đích và hiệu quả.
Xây dựng đội ngũ doanh nghiệp dân tộc
Trên thực tế, nền kinh tế Việt Nam hiện vẫn phụ thuộc lớn vào FDI, trong khi doanh nghiệp trong nước chỉ đóng góp một phần nhỏ vào công nghiệp và dịch vụ. Trước thực tế đó, TS. Lê Đăng Doanh cho rằng, việc cải cách mô hình quản lý kinh tế cũng cần hướng đến mục tiêu làm sao để doanh nghiệp, doanh nhân, nhà khoa học, chuyên gia, thậm chí cả các hộ gia đình đều có thể làm kinh tế, từ đó mới tham gia được vào các dự án lớn của đất nước.
“Có như vậy mới tận dụng và phát huy được tối đa các nguồn lực, nền tảng để có thể hoàn thành mục tiêu đề ra”, ông Doanh nói.

Theo đó, phải nâng cao tỷ lệ công nghiệp, dịch vụ của doanh nghiệp trong nước. Bởi hiện nay Việt Nam đang dựa quá nhiều vào đầu tư nước ngoài. Đã đến lúc cần xây dựng đội ngũ doanh nghiệp dân tộc, nâng hộ gia đình lên thành doanh nghiệp. Chỉ khi trở thành doanh nghiệp, các hộ gia đình mới có thể tận dụng được lợi ích từ các Hiệp định thương mại tự do đã ký.
“Các hộ gia đình không có tư cách pháp nhân, trong khi việc kết nối với nước ngoài đòi hỏi nhiều điều khoản rõ ràng như: địa chỉ, pháp nhân... mới giao dịch được ”, ông Doanh lý giải.
Ông Doanh lấy ví dụ, hiện nay dân số Việt Nam khoảng 101 triệu người, nhưng chỉ khoảng 800.000 doanh nghiệp hoạt động, cho thấy số doanh nghiệp trên đầu người quá thấp. Trong khi đó ở Hồng Kông (Trung Quốc), bình quân 1 người trên 18 tuổi tham gia 3 - 4 doanh nghiệp.
"Một người bạn giảng viên đại học của tôi có chia sẻ, ông tham gia cổ phần vào 1 công ty, giúp công ty này về mặt luật pháp, rồi đầu tư vào 1 công ty khác và cũng đầu tư vào bất động sản. Một ngày ông làm việc 12 - 14 tiếng. Như vậy, là một giảng viên đại học nhưng ông cũng đã góp phần tham gia và tạo ra giá trị cho nền kinh tế", ông Doanh dẫn chứng.
Tuy nhiên, vị chuyên gia này cũng khuyến cáo, các doanh nghiệp phải liên kết lại với nhau mới có thể lớn được. “Mô hình quản lý kinh tế cần phát huy doanh nghiệp dân tộc mới mang được thương hiệu Việt Nam, từ đó tạo ra giá trị lớn. Tránh sự nôn nóng thay đổi trong thời gian ngắn để dựa vào doanh nghiệp nước ngoài. Điều này trong một giai đoạn nào đó có thể chấp nhận được nhưng đến giờ khi muốn tăng trưởng ổn định 8 - 10% thì không thể làm như vậy được”, ông Doanh khuyến cáo.
Đồng quan điểm, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) nhấn mạnh rằng, doanh nghiệp dân tộc cần được xem là "xương sống" của nền kinh tế.
Theo đó, để giảm sự phụ thuộc vào FDI, Việt Nam cần xây dựng các tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh, có khả năng cạnh tranh khu vực và quốc tế. Tuy nhiên, nếu không có chính sách ưu tiên cụ thể như giảm thuế dài hạn, hỗ trợ vốn vay ưu đãi, các doanh nghiệp này khó có thể cạnh tranh với các công ty nước ngoài vốn có lợi thế về vốn và công nghệ.
Đổi mới tư duy phải đi kèm với cải cách pháp luật
Cũng theo nhận định của các chuyên gia, bên cạnh việc xây dựng cơ chế thông thoáng, phát triển doanh nghiệp dân tộc,… một vấn đề nữa cần cải thiện khi cải cách mô hình kinh tế đó chính là tính pháp lý - hành lang không thể thiếu để doanh nghiệp hoạt động đúng luật và hiệu quả.

Những tư duy đổi mới đã không còn phù hợp với các luật lệ cũ, nhất là khi nhiều quy định hiện nay chỉ giải quyết vấn đề tạm thời, thiếu thực tiễn, gây cản trở công tác quản lý của Nhà nước cũng như kìm hãm sự phát triển kinh tế - xã hội.
Do đó, cần mạnh dạn loại bỏ các văn bản chồng chéo, đồng thời đổi mới cách thực thi pháp luật theo hướng lấy mục tiêu và kết quả làm trọng tâm, thay vì cứng nhắc theo quy trình.
Ông Phan Đình Trạc, Trưởng Ban Nội chính Trung ương, cũng cho rằng cần xây dựng thành công thể chế có chất lượng cao, thể chế có sức cạnh tranh quốc tế, thu hút nhân tài, giải phóng nguồn lực, tận dụng các cơ hội phát triển với phương châm hài hòa lợi ích, rủi ro cùng chia sẻ.
Ngoài ra, cần phải phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, tạo động lực cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương trong thu hút đầu tư và thúc đẩy phát triển kinh tế.
Bài 6: Động lực từ cắt giảm 30% thủ tục hành chính
- Bài 2 'Việt Nam đang có nhiều điều kiện thuận lợi' 01/02/2025 07:00
- Bài 4: 'Mục tiêu hoàn toàn khả thi nếu…' 05/02/2025 07:00
- Tăng trưởng 8%: ‘Mục tiêu khả thi nhưng phải đi kèm điều kiện' 23/02/2025 07:30
Tăng trưởng hai con số: Tăng cung tiền nhưng phải kiềm chế lạm phát
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
Sàn chứng khoán chuyên biệt cho khởi nghiệp và quỹ đầu tư mạo hiểm cho đổi mới sáng tạo
(VNF) - Hướng tới xây dựng một cơ chế thị trường vốn dành riêng cho cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo, Việt Nam đang trong quá trình chuẩn bị để hình thành sàn giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp - một bước đi được đánh giá là quan trọng nhằm hoàn thiện chu trình đầu tư mạo hiểm từ nguồn vốn đầu vào đến điểm thoái vốn (exit) cho nhà đầu tư.
‘Sửa luật để tạo mô hình trung gian, tạm gọi là doanh nghiệp hộ kinh doanh’
(VNF) - Đề cập tới mối quan hệ giữa hộ kinh doanh và doanh nghiệp, Luật sư Trương Thanh Đức, Giám đốc Công ty luật ANVI cho rằng, hiện nay chúng ta đang yêu cầu các hộ kinh doanh quy mô lớn phải thực hiện sổ sách, kê khai thuế phức tạp như doanh nghiệp. Nếu đã phải làm y hệt như vậy thì chuyển thành doanh nghiệp còn hơn. Do đó, cần sửa luật để tạo ra một mô hình trung gian, tạm gọi là “doanh nghiệp hộ kinh doanh”.
Dòng vốn toàn cầu dồn về châu Á: Việt Nam 'vụt sáng' thành điểm đến chiến lược
(VNF) - Năm 2025, giữa bối cảnh kinh tế toàn cầu nhiều biến động, Việt Nam nổi lên như điểm đến hấp dẫn của dòng vốn FDI và quỹ đầu tư toàn cầu. Không chỉ duy trì đà tăng trưởng FDI mạnh mẽ, Việt Nam còn trở thành "cường quốc ASEAN" trong mắt nhà đầu tư quốc tế.
Thí điểm cơ chế đặc thù cho dự án lớn: 'Cần chọn đúng trục phát triển để Hà Nội bứt phá'
(VNF) - Theo đại biểu Tạ Đình Thi, việc ban hành cơ chế, chính sách đặc thù cho Thủ đô cần tập trung vào các lĩnh vực chiến lược nơi Hà Nội có lợi thế, nhằm tháo gỡ điểm nghẽn thể chế và tạo động lực phát triển bền vững, lan tỏa.
Ngưỡng miễn thuế 500 triệu: ‘Nặng tay với nhóm lợi nhuận thấp, nhẹ tay với nhóm cao'
(VNF) - Ông Nguyễn Hồ Ngọc - Giám đốc đào tạo ATC Academy cho rằng, "mốc 500 triệu hiện nay chỉ thực sự phù hợp với các ngành có biên lợi nhuận rất cao. Nếu chỉ nhìn vào mức doanh thu mà không nhìn vào tỷ suất lợi nhuận, chính sách sẽ nặng tay với nhóm biên lợi nhuận thấp và nhẹ tay với nhóm biên lợi nhuận cao".
'Việt Nam có thể xây siêu đô thị biển 25 triệu dân, đủ sức tương tác với Singapore hay Tokyo'
(VNF) - Theo TS. Nguyễn Sĩ Dũng, Việt Nam hoàn toàn có thể xây dựng một siêu đô thị biển quy mô 20 – 25 triệu dân vào năm 2050. Siêu đô thị này có thể đóng góp GDP vùng từ 700 đến 1.000 tỷ USD, trở thành "cực tăng trưởng thế kỷ" mới của châu Á, đủ sức tương tác với các trung tâm hàng đầu như Singapore, Seoul hay Tokyo.
Tăng trưởng 10%: ‘Khơi thông túi tiền, củng cố niềm tin tiêu dùng của dân’
(VNF) - Tiêu dùng của người dân chiếm gần 64% GDP đang suy yếu, kéo theo niềm tin giảm mạnh. Trong bối cảnh xuất khẩu bấp bênh, đầu tư công chậm giải ngân, các chuyên gia cảnh báo: muốn đạt tăng trưởng 10%, Việt Nam phải khơi thông túi tiền và củng cố niềm tin tiêu dùng của dân.
‘Tăng trưởng trên 10% cũng được nhưng đừng theo cách cũ’
(VNF) - Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, tăng trưởng 10% trở lên theo Nghị quyết của Quốc hội hay một con số khác cũng được nhưng cần phải thay đổi, đừng làm theo cách cũ.
Việt Nam được gì sau 1 năm Hiệp định VIFTA có hiệu lực?
(VNF) - Sau một năm triển khai, VIFTA đã bước đầu phát huy hiệu quả, song quá trình tận dụng ưu đãi cho thấy các ngành hàng vừa có thuận lợi, vừa phát sinh vướng mắc, đòi hỏi giải pháp phù hợp để khai thác hiệu quả hơn trong thời gian tới.
Tăng trưởng 10%: Việt Nam cần hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có
(VNF) - Theo các chuyên gia, muốn đạt tăng trưởng 10%/năm, Việt Nam cần một hệ thống tín dụng tăng tốc chưa từng có, với quy mô tín dụng dự kiến tăng gấp đôi trong 5 năm.
'Vàng trong dân là 1 dạng dự trữ, tại sao lại coi là đầu cơ hay tiêu cực?'
(VNF) - Theo TS Lê Xuân Nghĩa, nói người dân tích trữ vàng gây hại cho nền kinh tế là thiếu cơ sở. Đồng thời, không thể yêu cầu người dân “đừng mua vàng” bằng những khẩu hiệu suông.
Doanh nghiệp nhà nước: ‘Chỉ cần dưới 100, quy mô tăng gấp 10 – 15 lần’
(VNF) - TS Nguyễn Đình Cung cho rằng, hiện còn quá nhiều đầu mối doanh nghiệp nhà nước (DNNN), vai trò chưa tương xứng, nói là chủ đạo nhưng chưa cho nhóm này phát triển. Do đó, ông Cung kiến nghị tái cơ cấu, chỉ cần dưới 100 nhưng quy mô tăng gấp 10 – 15 lần.
Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khoá XV: Tổng kết để mở đường
(VNF) - Kỳ họp thứ 10 - kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XV chính thức được khai mạc từ cuối tháng 10. Đây là kỳ họp có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, vừa là bước tổng kết một nhiệm kỳ nhiều đổi mới, dân chủ, trách nhiệm và hiệu quả, vừa là sự chuẩn bị cho chặng đường của nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI với yêu cầu toàn diện và sâu sắc hơn.
CIO EQuest: Tích hợp con người và văn hóa mới là chìa khóa M&A giáo dục
(VNF) - Quá trình M&A trong lĩnh vực giáo dục không chỉ là vấn đề tài chính mà còn đòi hỏi sự nhạy bén trong quản trị văn hóa và vận hành. Đây là bài học mà ông Punendu Sharma, Giám đốc đầu tư (CIO) của EQuest Education Group, rút ra sau nhiều năm tham gia các thương vụ M&A tại Việt Nam.
Xây trường học xanh giữa đô thị: Thách thức không chỉ là chi phí
(VNF) - Quỹ đất xanh tại các thành phố lớn đang dần thu hẹp, đặt ra thách thức với các cơ sở giáo dục trong việc xây dựng môi trường học tập lành mạnh. Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với bà Lê Nguyễn Trung Nguyên – Tổng giám đốc Hệ thống Giáo dục Victoria School về cách tiếp cận mô hình xanh, các cân nhắc về chi phí và vận hành, cũng như những khó khăn thực tế khi áp dụng tại môi trường đô thị Việt Nam.
Chuyên gia: 'Tăng trưởng phải dựa trên năng suất và đổi mới sáng tạo'
(VNF) - Dự thảo Báo cáo chính trị Đại hội XIV đặt mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 10%/năm giai đoạn 2026–2030 – một tham vọng rất lớn trong bối cảnh mô hình tăng trưởng dựa vào lao động giá rẻ và FDI đã cạn dư địa. Các chuyên gia nhấn mạnh, muốn đạt được mục tiêu này, Việt Nam phải chuyển sang tăng trưởng dựa trên việc tăng năng suất và đổi mới sáng tạo.
Trung tâm tài chính quốc tế: Bước tiến thúc đẩy tự do hóa tài chính?
(VNF) - TS Nguyễn Minh Cường cho rằng khi bàn về việc xây dựng trung tâm tài chính, cần đặt vấn đề trong bối cảnh: Liệu đây có phải là bước phát triển tiếp theo sau giai đoạn tự do hóa thương mại? Trung tâm tài chính có thể trở thành xuất phát điểm và động lực để thúc đẩy quá trình tự do hóa tài chính hay không?
Thương mại hóa tài sản trí tuệ: Để mỗi startup có thể thay đổi 1 ngành kinh doanh
(VNF) - Việt Nam đang hoàn thiện thể chế để thúc đẩy thương mại hóa tài sản trí tuệ, coi tri thức và công nghệ là động lực tăng trưởng mới và bền vững. Để làm điều đó, việc tạo hành lang pháp lý rõ ràng sẽ mở 'đường băng' đưa kết quả nghiên cứu và sáng tạo từ phòng thí nghiệm ra thị trường, thúc đẩy nền kinh tế tri thức.
Hưởng lợi từ EVFTA: 'Giai đoạn vàng' sẽ không kéo dài mãi
(VNF) - Theo các chuyên gia, hiện tại là giai đoạn "vàng" để doanh nghiệp Việt tận dụng cơ hội từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Liên minh châu Âu (EVFTA). Tuy nhiên, các quy định mới của EU về phát triển bền vững và bảo hộ thương mại đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động thích ứng, nếu không muốn bỏ lỡ lợi thế mà EVFTA mang lại.
Nhà nước đặt hàng DN tư nhân: Cùng xây năng lực nội sinh cho nền kinh tế
(VNF) - Cơ chế Nhà nước đặt hàng doanh nghiệp tham gia vào các dự án lớn không chỉ mở ra cơ hội lớn cho Việt Nam trong việc xây dựng xây dựng đội ngũ doanh nghiệp tư nhân lớn mạnh mà còn mở ra cơ hội để nâng cao năng lực nội sinh cho nền kinh tế.
Phát triển AI: 'Hành lang hẹp' giữa hỗn loạn và kiểm soát, tự do và sợ hãi
(VNF) - Theo Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng, trí tuệ nhân tạo (AI) phải đi trong một “hành lang hẹp” giữa hỗn loạn và kiểm soát, giữa tự do và nỗi sợ hãi. Nhiệm vụ của chúng ta là định hướng bằng sự khôn ngoan và trách nhiệm. Một nhà nước mạnh phải bảo vệ những giá trị nhân văn, trong khi một xã hội cởi mở phải khuyến khích sáng tạo và đối thoại.
'Không đột phá thể chế, khó tăng trưởng theo chiều sâu'
(VNF) - TS. Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu và quản lý kinh tế trung ương (CIEM) cho rằng, nếu không có đột phá mạnh mẽ về thể chế và nâng cao năng suất, chất lượng, nền kinh tế Việt Nam sẽ khó thoát khỏi vòng luẩn quẩn tăng trưởng theo chiều rộng.
'Không quốc gia phát triển nào mà không dựa trên sức mạnh của khu vực tư nhân'
(VNF) - Bà Đào Thị Thu Thủy, Giám đốc chương trình MBA, Chánh văn phòng Tổ chức Khoa học và Chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) khẳng định, khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò trung tâm trong hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số mà Việt Nam hướng tới trong những thập niên tới, nhờ vàosức mạnh của động lực nội sinh, tính linh hoạt cao, khả năng tạo việc làm lớn và sức cạnh tranh ngày càng gia tăng.
'Tăng trưởng phải dựa trên hiệu quả, đổi mới sáng tạo'
(VNF) - TS. Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng ADB tại Việt Nam, cho rằng Việt Nam cần thay đổi mô hình tăng trưởng, bởi mô hình dựa nhiều vào mở rộng nguồn lực đã bộc lộ hạn chế. Để duy trì tốc độ tăng trưởng cao và bền vững, nền kinh tế cần chuyển dịch sang hướng chú trọng hiệu quả và đổi mới sáng tạo.
Tăng trưởng hai con số: Tăng cung tiền nhưng phải kiềm chế lạm phát
(VNF) - Ông Nguyễn Đức Hiển - Phó Trưởng ban Chính sách, chiến lược Trung ương cho rằng, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số được đặt ra cho giai đoạn tới, bài toán nguồn vốn đang trở thành vấn đề sống còn. Khi hệ thống ngân hàng đã tiệm cận giới hạn mở rộng tín dụng, việc phát triển mạnh mẽ thị trường vốn - đặc biệt là thị trường chứng khoán - được xem là chìa khóa để tạo dư địa tăng trưởng bền vững cho nền kinh tế Việt Nam.
Diện mạo mới của Sân bay Vinh sau gần nửa năm đóng cửa để nâng cấp
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.


































































