Cuối năm 2023: Lãi suất thấp kỷ lục, tỷ giá USD/VND chịu thêm nhiều áp lực

Trong những ngày vừa qua, 4 ngân hàng trong nhóm Big4 đồng loạt hal lãi suất huy động xuống mức thấp kỷ lục, thậm chí thấp hơn cả giai đoạn Covid-19. Lãi suất huy động kỳ hạn 12 tháng trở lên tại 4 ngân hàng Agribank, VietinBank, BIDV và Vietcombank đều đang ở mức 5,3%/năm.

Theo thống kê, tính từ đầu tháng 10 đến nay, đã có 16 ngân hàng giảm lãi suất huy động, bao gồm BIDV, VietinBank, HDBank, BaoViet Bank, Techcombank, SeABank, Viet A Bank, PG Bank, VietBank, Dong A Bank, Vietcombank, LPBank, Nam A Bank, CBBank, ACB và BAC A Bank. Thậm chí, Ngân hàng Viet A Bank đã giảm lãi suất tới 2 lần trong tháng 10 này.

Từ biểu lãi suất của 33 ngân hàng cho thấy, mức thấp nhất của lãi suất huy động kỳ hạn 1 tháng, 6 tháng và 12 tháng hiện đang lần lượt ở mức 3%/năm tại BIDV, 4,3% tại Vietcombank và Agribank và 4,4% tại ABBank.

Mặc dù không giảm sâu như lãi suất huy động nhưng lãi suất cho vay cũng đang được điều chỉnh ở mức thấp hơn trước. Trong thời gian qua, nhiều ngân hàng liên tục triển khai các gói tín dụng ưu đãi, giảm lãi suất cho khách hàng nhằm kích cầu tín dụng. Đơn cử như ngân hàng VPBank hiện đang có gói vay ưu đãi với lãi suất 5%/năm với tổng quy mô lên tới 13.000 tỷ đồng hay như Nam A Bank cho khách hàng cá nhân hiện hữu vay với lãi suất 2,6%/năm.

Theo khảo sát xu hướng kinh doanh của các tổ chức tín dụng của Vụ Dự báo, Thống kê của Ngân hàng Nhà nước, dự báo sẽ còn một đợt giảm lãi suất huy động và lãi suất cho vay sẽ còn tiếp tục giảm 0,26 – 0,35 điểm phần trăm.

Lãi suất giảm trong khi đồng USD bật tăng khiến áp lực tỷ giá đè nặng lên các doanh nghiệp và Ngân hàng Nhà nước.

Cùng với vàng và trái phiếu, nhu cầu mua đồng USD tăng rõ rệt do kỳ vọng Fed sẽ giữ mức lãi suất cao trong thời gian lâu hơn và chiến sự Israel – Hamas. Chỉ số USD Index đã đạt ngưỡng 106,67 điểm. Thậm chí, chỉ số này còn chạm tăng mức 107,09 điểm trong phiên trước đó, mức cao nhất trong vòng nửa năm nay.

Kết thúc tuần, tỷ giá trung tâm được Ngân hàng Nhà nước công bố là 24.077 đồng/USD, tăng 10 đồng so với phiên trước đó. Trong tháng 9, đồng USD tăng 3,2% trong khi Ngân hàng Nhà nước thực hiện chính sách nới lỏng tiền tệ khiến tỷ giá USD/VND bật tăng 3,1%. Tính từ đầu năm đến nay, chỉ số USD Index tăng 2,6% trong khi tỷ giá USD/VND tăng 2,8%.

Theo ông Trần Ngọc Báu, Tổng Giám đốc CTCP Dữ liệu và Công nghệ Tài chính WiGroup, tỷ giá USD/VND căng thẳng do 2 nguyên nhân chính, chênh lệch về lãi suất và tâm lý đè nặng do tỷ giá cũng căng thẳng vào cuối năm ngoái.

Xuất khẩu gặp khó khiến thị trường trong nước có xu hướng giảm nhập khẩu và sử dụng hàng tồn kho để sản xuất. Tuy nhiên, khi kinh tế phục hồi, nhu cầu sản xuất trở lại thì nhập khẩu cũng sẽ phục hồi theo. Điều này làm thặng dư thương mại không còn tích cực như hiện tại và sợi dây lớn nhất để ổn định tỷ giá không còn chắc chắn như trước.

Không chỉ vậy, với sức khỏe hiện tại của nền kinh tế Mỹ, khả năng cao Fed sẽ tiếp tục duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt và giữ lãi suất neo ở mức cao. “Đến giữa tháng 6/2024, chính sách tiền tệ của Mỹ mới có nhiều khả năng đổi chiều, như vậy, chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam và Mỹ vẫn tương đối lớn, tạo áp lực lên tỷ giá vào cuối năm nay và năm 2024 tới”, ông Báu nhận định. Ngoài ra, ông còn cho rằng áp lực của tỷ giá vào cuối năm nay và năm sau sẽ lớn hơn giai đoạn 2022 rất nhiều khi bối cảnh gần như đã thay đổi.

Ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO của AFA Capital cho rằng việc lãi suất của Fed tiếp tục duy trì ở mức cao và chỉ số DXY tăng lên có thể sẽ khiến cho mức chênh lệch lãi suất giữa USD và VND tiếp tục duy trì chênh lệch âm, điều này có thể ảnh hưởng đến tỷ giá USD/VND.

“Tuy nhiên, hiện nay Ngân hàng Nhà nước đã có những biện pháp can thiệp như phát hành tín phiếu để giảm bớt lượng tiền ở trong hệ thống liên ngân hàng, từ đó làm lãi suất qua đêm của Việt Nam tăng lên và sẽ làm giảm được khoảng chênh lệch lãi suất giữa VND và USD”, ông nói.