Trên thương trường, không ít lần các “ông lớn” phải ngậm ngùi nhận thua trước đối thủ nhỏ hơn. Sự tự mãn, xem thường đối thủ khiến nhiều “ông lớn” bị chính kẻ mà họ coi thường truất ngôi đầu bảng. Tesla vs BYD và Blockbuster vs Netflix là hai trong số những ví dụ điển hình.
Trong một cuộc phỏng vấn vào năm 2011, CEO Tesla – tỷ phú Elon Musk đã cười phá lên khi nghe người dẫn chương trình nhắc đến “đối thủ BYD đến từ Trung Quốc”. Elon Musk thẳng thắn thừa nhận ông không xem BYD là đối thủ. “Tôi không nghĩ rằng họ có một sản phẩm tốt. Với tôi, xe điện của họ không có sức hút, công nghệ thì không cao và bản thân BYD cũng có nhiều vấn đề phải đối mặt tại Trung Quốc. Theo tôi thì BYD chỉ nên tập trung sao cho đừng phá sản ở Trung Quốc là được”, tỷ phú Elon Musk cười.
Thế nhưng, chỉ 12 năm sau, cũng chính Elon Musk phải thừa nhận rằng BYD đang phát triển cực kỳ mạnh mẽ. “Đó đã là quá khứ nhiều năm trước. Sản phẩm của BYD giờ đây cực kỳ cạnh tranh. Vậy nên tôi dành rất nhiều sự tôn trọng cho họ”, CEO của Tesla tự “vả mặt”.
Theo SCMP, trong năm 2022, doanh số bán xe chạy điện hoàn toàn và xe hybrid của BYD đạt 1,86 triệu xe, cao hơn con số 1,31 triệu xe của Tesla. Nhờ đó, BYD nắm chắc vị trí nhà sản xuất xe điện số 1 thế giới – ngôi vị mà Tesla đã “chễm chệ” trong suốt nhiều năm.
Vào tháng 2/2023, BYD có trị giá 766,68 tỷ đô la Hong Kong (tương đương 98 tỷ USD), gần bằng vốn hóa của hai hãng xe GM và Ford cộng lại, theo Fortune. Chỉ trong 3 tháng đầu năm, BYD công bố lợi nhuận tăng hơn 400% so với cùng kỳ năm ngoái với doanh số bán xe tăng gần 100% lên 550.000 trên toàn cầu.
Tại thị trường quê nhà, BYD chiếm đến 40% thị phần xe điện trong quý I/2023, cao hơn 10% của Tesla. Hãng cũng bành trướng tại thị trường châu Âu, Mỹ-Latin và châu Á. Có thể nói rằng, đến thời điểm này, Tesla đang dần phải “run sợ” trước người chơi mới BYD.
Từng cười nhạo khi nghe đến tên đối thủ nhưng giờ đây, Tesla của Elon Musk bắt đầu “quay xe”. Nhiều mẫu SUV điện hạng trung của Tesla tại nhà máy sản xuất ở Đức đã bắt đầu sử dụng pin Blade của BYD. Chỉ sau hơn một thập kỷ, BYD đã ném trả lại cho Tesla nụ cười chế giễu năm nào.
Vào những năm 90, Blockbuster được xem là “ông lớn” trong ngành công nghiệp cho thuê băng đĩa, video. Blockbuster gần như thống trị ngành công nghiệp này và đè bẹp hầu hết mọi đối thủ. Ở thời kỳ đỉnh cao, Blockbuster có tới 9.000 cửa hàng trên toàn cầu cùng doanh thu 5,9 tỷ USD.
Tuy nhiên, bước ngoặt đánh dấu cho sự sụp đổ của Blockbuster diễn ra vào năm 2000. Khi đó, nhà sáng lập Reed Hasting của start-up Netflix đã đề xuất hợp tác với Blockbuster. Tuy nhiên, ngay sau khi đề xuất ý tưởng hợp tác, CEO của Netflix đã bị CEO và ban điều hành của Blockbuster cười nhạo.
Netflix khi đó chỉ là một start-up non trẻ trong khi Blockbuster gần như đã thống trị thị trường cho thuê băng đĩa, video. Chính vì thế, Blockbuster nhận thấy không có lý do gì phải hợp tác với Netflix và chia sẻ lợi nhuận khổng lồ với họ. Đối thủ mà Blockbuster quan ngại khi đó là Redbox – một công ty cho thuê băng đĩa khác tại Mỹ.
Thế nhưng Netflix đã nhanh chóng chứng minh rằng Blockbuster thực sự sai lầm. Nếu như khách hàng của Blockbuster sẽ bị phạt một khoản khí nếu chậm trả băng đĩa đã thuê theo thời hạn thì người dùng Netflix lại có thể thuê, xem bất kỳ video nào và bất kỳ lúc nào, trong bao lâu tùy thích mà không phải lo lắng đến phí quá hạn. Dần dà, dịch vụ của Netflix được nhiều người biết đến và ưa chuộng.
Vào năm 2004, CEO Antioco của Blockbuster đã nhận thấy sự nguy hiểm của Netflix. Ngay lập tức, ông quyết định xóa bỏ phí phạt trả chậm và đầu tư mạnh vào mảng cho thuê trực tuyến. Tuy nhiên, động thái này lại vấp phải sự phản đối từ cổ đông bởi việc loại bỏ phí phạt trả chậm có thể khiến công ty mất 200 triệu USD doanh thu. Chưa kể, kế hoạch đầu tư thêm 200 triệu USD vào mảng cho thuê trực tuyến cũng bị phản đối dữ dội.
Vị CEO Antioco sau đó bị thay thế bởi giám đốc mới vào năm 2005. Giám đốc mới của Blockbuster đã làm trái ngược hoàn toàn với Antioco nhằm làm hài lòng cổ đông và tăng lợi nhuận. Họ vẫn không thực sự thấy được sức mạnh của Netflix khi đó. Mãi đến 5 năm sau, khi Blockbuster phá sản hoàn toàn, nhiều người mới nhận ra lo lắng của CEO Antioco là hoàn toàn đúng. Khi cái tên Blockbuster giờ chỉ còn là dĩ vãng thì hiện Netflix có tới 230,75 triệu người dùng trả phí với doanh thu 31,62 tỷ USD trong năm 2022.
