Từ năm 2009 tới nay, nhiều người bỗng phát hiện bị một doanh nghiệp không rõ ở đâu kê khai chi trả tiền lương, tiền công cho mình, dù thực tế họ không được nhận. Chỉ khi quyết toán thuế họ mới phát hiện có thêm những khoản thu từ trên trời rơi xuống. Dù vậy, ngành Thuế vẫn chưa có giải pháp hữu hiệu nào để ngăn chặn tình trạng này.
Dân bị trộm mã số thuế, 'gánh' thu nhập trên trời. (Ảnh minh họa)
Dễ lấy cắp thông tin cá nhân và chiếm dụng
Mới đây, Chi cục Thuế quận 8, TP. HCM nhận được phản ánh của chị Phạm Thị Ngọc Châu (trú phường 10, quận 8) về việc khi quyết toán thuế thu nhập cá nhân, chị phát hiện năm 2016 có thêm tiền hoa hồng từ Công ty TNHH MTV Du lịch –Thương mại Kỳ Hòa - Khách sạn Kỳ Hòa Vũng Tàu (TP. Vũng Tàu).
Thực tế, chị không biết gì về đơn vị này. Do có khoản thu nhập "trên trời" đó, chị Châu bị Chi cục Thuế quận 8 thông báo phải nộp thêm thuế. Sau khi có phản ánh của chị Châu, Cục Thuế Bà Rịa - Vũng Tàu xuống Công ty Kỳ Hòa làm việc và công ty này thừa nhận kê khai khống chi hoa hồng cho chị Châu theo mã số thuế cá nhân có được, để tăng chi phí, giảm doanh thu, giảm số thuế phải nộp.
Trước đó, 4 giáo viên tại Trường Marie Curie (quận 3, TP. HCM) cũng bị thông báo nộp bổ sung thuế, khi kiểm tra nguồn thu nhập, các giáo viên mới phát hiện mình có thêm thu nhập từ Công ty TNHH Just Analytics Việt Nam (quận 1, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài). Các giáo viên này phải viết cam kết với cơ quan thuế không nhận bất kể khoản tiền nào từ Công ty Just Analytics Việt Nam thì Cục thuế TP. HCM mới vào cuộc xác minh, xử lý.
Trao đổi với PV, bà Lê Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. HCM, cho biết thời gian qua cơ quan thuế cũng nhận được một số phản ánh của người dân bị doanh nghiệp không quen biết lấy mã số thuế để kê khai chi phí trả lương, công.
Theo bà Hương, sau khi nhận được phản ánh của người dân về các vụ việc cục thuế, cục thuế sẽ bắt tay xác minh, xử lý. Trường hợp của chị Châu và 4 giáo viên trường Marie Curie hoặc các cá nhân rơi vào trường hợp tương tự, theo bà Hương, họ chỉ cần cam kết không nhận sẽ được loại bỏ phần thu nhập do đơn vị khác kê khai khống. Với Công ty Kỳ Hòa, Cục Thuế TP. HCM đã chuyển hồ sơ về Cục Thuế Bà Rịa - Vũng Tàu xử lý.
Thời gian qua, trên các diễn đàn về thuế cũng xuất hiện nhiều phản ánh, trao đổi của nhiều người về việc tìm cách xử lý trường hợp cá nhân bị tổ chức, doanh nghiệp nào đó lấy chứng minh thư để đăng ký mã số thuế, kê khai chi trả lương để giảm thu nhập.
Trong đó, rất nhiều người mới đi làm, khi thực hiện thủ tục đăng ký mã số thuế mới phát hiện mình đã được đăng ký mã số thuế từ những năm còn là sinh viên. Nơi đăng ký mã số thuế ở tận các tỉnh mà họ chưa một lần tới...
Một chuyên gia tư vấn thuế cho biết việc doanh nghiệp lấy trộm chứng minh thư, mã số thuế cá nhân để kê khống bảng lương nhằm trốn thuế không khó và diễn ra ở nhiều nơi. Qua mã số thuế cá nhân có được, doanh nghiệp dù chỉ có 10 nhân công, nhưng lại kê khai lên 15-20 nhân công.
Cách thức trên giúp đẩy chi phí nhân công lên và làm giảm thu nhập doanh nghiệp chịu thuế, thậm chí biến lãi thành lỗ để không phải nộp thuế. "Đây là cách rất nhiều doanh nghiệp đang dùng để trốn thuế", vị chuyên gia trên nói.
Có thể khởi tố tội trốn thuế
Bà Tạ Thị Phương Lan, Phó Vụ trưởng Quản lý Thuế thu nhập cá nhân (Tổng cục Thuế) cho biết, tình trạng doanh nghiệp, tổ chức trộm mã số thuế cá nhân để kê khai chi phí đã phát sinh từ năm 2009, khi Luật Thuế thu nhập cá nhân có hiệu lực.
Tuy vậy, theo bà Lan, những thiệt hại cho nhà nước do doanh nghiệp, tổ chức lấy cắp mã số thuế cá nhân kê khai chi phí để trốn thuế cũng không lớn. Người nộp thuế bị lợi dụng cũng chưa có trường hợp nào bị thiệt hại (phải nộp thêm thuế, bị phạt...). "Thiệt hại cho cá nhân và cho ngành thuế cũng không lớn lắm nên chúng tôi cũng chưa có thống kê doanh nghiệp vi phạm", bà Lan nói.
Theo bà Lan, việc lợi dụng mã số thuế để kê khai tiền công chủ yếu xảy ra ở doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, vì họ ít bị kiểm tra thuế. Số tiền kê khống cho các cá nhân cũng thường không lớn, chỉ vài triệu mỗi tháng, vì nếu kê khai vài chục triệu mỗi tháng thì cơ quan thuế để sẽ ý ngay và không phải ai cũng có mức thu nhập như vậy.
Để phát hiện, theo đại diện Tổng cục Thuế, phải thông qua thanh kiểm tra, hoặc người nộp thuế phát hiện bị lợi dụng và khai báo, ngành Thuế sẽ kiểm tra, xử lý. "Lấy cắp mã số thuế của người khác để khai khống chi phí nếu bị phát hiện sẽ bị xử phạt tội trốn thuế, vì kê khống chi phí để giảm thu nhập chịu thuế. Mức phạt cũng khác nhau căn cứ theo số tiền kê khống và số lần vi phạm. Đây là hành vi trốn thuế, không phải kê sai", bà Lan khẳng định.
Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. HCM Lê Thị Thu Hương cho biết thêm doanh nghiệp kê khai thêm lao động nhưng nếu đối chiếu với danh sách nộp bảo hiểm xã hội không có sẽ bị loại khỏi chi phí hợp lý.
Những doanh nghiệp cố tình kê khống chi phí sẽ bị xử phạt hành chính bằng 20% số tiền kê sai, nếu số tiền kê khống lớn, cơ quan thuế sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra thụ lý tội trốn thuế. Tuy nhiên, có khởi tố hay không lại do cơ quan điều tra quyết định. Theo bà Hương, cũng có trường hợp kế toán công ty khi quyết toán thuế đã nhập sai 1 số trong mã số thuế, hoặc chứng minh thư nên bị nhầm sang người khác, nhưng không phải cố tình.
Theo bà Lan, thực tế rất khó để ngăn chặn hành vi trốn thuế như kể trên. Vì hiện thông tin cá nhân như số chứng minh nhân dân có thể lấy được qua rất nhiều kênh. "Rất khó phòng chống trước khi có người bị lợi dụng báo cơ quan thuế, cơ quan thuế chủ yếu xử lý khi việc đã xảy ra và ngăn chặn làm giảm thiệt hại cho người bị lợi dụng", bà Lan nói.
Bà Lan thừa nhận ngành Thuế không thể kiểm tra tất cả doanh nghiệp đang hoạt động, nên vẫn có doanh nghiệp thành công trong việc lợi dụng mã số thuế người khác để kê khống chi phí nhằm trốn thuế.
Được biết, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cục thuế, nếu có phản ánh của người nộp thuế về nghi vấn bị lợi dụng, cơ quan thuế phải truy nguồn chi để tìm doanh nghiệp lợi dụng. Từ đó triệu hồi doanh nghiệp lên làm việc, xử lý.
Ông Nguyễn Văn Phụng, Vụ trưởng Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế) khuyến cáo, người nộp thuế không nên tiết lộ mã số thuế cá nhân, chứng minh nhân dân cho người khác, ngoài cơ quan thuế và cơ quan chi trả thu nhập.
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Ngày 4/12 sắp tới, Masan Consumer (MCH) sẽ công bố thông tin chi tiết về kế hoạch niêm yết trên HoSE. Đây không chỉ là một bước chuyển quan trọng đối với doanh nghiệp mà còn là điểm nhấn đáng chú ý trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc cuối năm, thời điểm nhà đầu tư luôn tìm kiếm những tín hiệu rõ ràng để định hình kỳ vọng cho năm kế tiếp.
(VNF) - Ông Lê Văn Tuấn – Giám đốc Kế toán thuế Keytas đề xuất, có thể xem xét ngưỡng miễn thuế 750 triệu nhằm nuôi dưỡng nguồn thu trong dài hạn và khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân.
(VNF) - Làn sóng IPO tại Việt Nam đang tăng tốc mạnh mẽ, mở ra cơ hội gọi vốn cho doanh nghiệp và kỳ vọng sinh lời cho nhà đầu tư. Theo FIDEY Việt Nam, thị trường cần thêm nhiều doanh nghiệp chất lượng thực sự, nhưng bài toán lớn đặt ra là làm sao định giá đúng các doanh nghiệp trẻ và startup khi dữ liệu tài chính còn hạn chế và rủi ro tăng trưởng vẫn ở mức cao.
(VNF) - Theo đề xuất của Bộ Tài chính, sẽ giảm mức thuế suất ở bậc 2 và 3 của biểu thuế hiện hành nhằm đảm bảo giảm áp lực thuế đối với nhóm có thu nhập dưới 60 triệu/tháng.
(VNF) - Bước sang năm 2026, cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam đang chứng kiến một giai đoạn chưa từng có khi thuế, chi phí và áp lực thị trường ngày càng tăng mạnh, khiến biên lợi nhuận thu hẹp. Nhiều mô hình truyền thống không còn phát huy hiệu quả, một xu hướng mới đang nở rộ và được xem như “lối thoát” đáng tin cậy: kinh doanh theo mô hình Affiliate.
(VNF) - Theo Thuế Hà Nội, thành phố đang dẫn đầu cả nước trong chuyển đổi mô hình quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, chuẩn hoá dữ liệu tổ chức, cá nhân kinh doanh thương mại điện tử.
(VNF) - Ngày Truyền thống ngành Chứng khoán Việt Nam, thị trường ghi dấu một dấu mốc quan trọng khi lần đầu tiên có doanh nghiệp cán mốc vốn hoá 1 triệu tỷ đồng.
(VNF) - Để đảm bảo người nộp thuế dễ dàng tuân thủ nghĩa vụ, tiết giảm chi phí xã hội, đại diện Trọng Tín Tax kiến nghị, người bán hàng online trên sàn TMĐT chỉ cần lập hoá đơn tổng hợp theo kỳ thay vì từng lần bán hàng.
(VNF) - Cổ phiếu KSV có nguy cơ bị huỷ niêm yết do Vimico chưa đáp ứng đủ điều kiện về cơ cấu cổ đông của công ty đại chúng. Cơ cấu quá cô đặc cũng là nguyên nhân dẫn đến những pha "tăng sốc", giảm sâu" của cổ phiếu thời gian vừa qua.
(VNF) - Cổ phiếu GTD của Giầy Thượng Đình đã tăng trần 8 phiên liên tiếp, ghi nhận đà tăng gấp 2,9 lần kể từ khi có thông tin thoái vốn của UBND TP. Hà Nội.
(VNF) - Vụ việc chị Nguyễn Thị Thu Th. ở Quảng Trị chuyển nhầm gần 500 triệu đồng vào tài khoản một người quen nhưng nhiều lần yêu cầu vẫn không được hoàn trả đang thu hút sự chú ý. Dù cơ quan công an đã vào cuộc, người nhận tiền vẫn né tránh làm việc, đặt ra nhiều vấn đề pháp lý liên quan quyền sở hữu và trách nhiệm hoàn trả tài sản.
(VNF) - Những thay đổi về thuế năm 2026 cùng sự biến động của thị trường đang tạo nên áp lực lớn cho cả hộ kinh doanh nhỏ và người làm thuê. Nhưng nhìn từ góc độ kinh tế – vận hành – con người, nhiều chuyên gia nhấn mạnh, đây không chỉ là giai đoạn khó khăn mà còn là thời điểm để trưởng thành trong cách làm ăn.
(VNF) - Trước những vướng mắc, bất cập về chính sách thuế giá trị gia tăng (GTGT), đặc biệt lĩnh vực nông nghiệp, Bộ Tài chính đã đề xuất cách tháo gỡ “điểm nghẽn” trong việc hoàn loại thuế này.
(VNF) - Mức phạt đối với hành vi lập hồ sơ đăng ký chào bán, phát hành có thông tin sai lệch theo Nghị định 306 được nâng lên 500–600 triệu đồng, tăng đáng kể so với khung 400–500 triệu đồng quy định tại Nghị định 156.
(VNF) - Là doanh nghiệp phát hành trái phiếu chưa từng trễ hạn thanh toán và đang đưa ra mức lãi suất lên tới 10%/năm, F88 hiện được đánh giá sở hữu dòng trái phiếu đại chúng khá hấp dẫn, hứa hẹn thu hút sự quan tâm của nhiều nhà đầu tư nhờ tính ổn định và mức sinh lời cạnh tranh.
(VNF) - Kế hoạch cấm xe máy chạy xăng theo giờ trong Vành đai 1 Hà Nội từ 2026 tạo ra áp lực đối với doanh số xe 2 bánh của Honda - "gà đẻ trứng vàng" của VEAM.
(VNF) - Ông Vũ Đăng Linh, Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư Thế Giới Di Động (HoSE: MWG) đã nhấn mạnh việc tập đoàn đang đẩy nhanh quá trình tái cấu trúc hệ sinh thái nhằm chuẩn bị cho kế hoạch IPO độc lập các chuỗi kinh doanh trong những năm tới.
(VNF) - Cổ phiếu MSB tăng kịch trần với thanh khoản đột biến sau thông tin về thương vụ đấu giá của VNPT. Tập đoàn này sẽ thoái toàn bộ cổ phần MSB với giá khởi điểm 18.239 đồng/cp.
(VNF) - Thị phần margin của nhóm công ty chứng khoán có ngân hàng hỗ trợ đã tăng từ dưới 40% cách đây 5 năm lên gần 60% hiện tại, phần lớn lấy từ thị phần của nhóm công ty ngoại.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.