Đất xây nhà ở cho công nhân: Ai hưởng lợi?

Chuyện nhà công nhân giá rẻ

Ông Trần Quốc Đạt, Phó trưởng Phòng Phát triển nhà, Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, hiện TP.HCM có khoảng 285.000 công nhân đang làm việc tại 17 khu chế xuất, khu công nghiệp. Tuy nhiên, trong số 285.000 người lao động đang làm việc tại các khu chế xuất, khu công nghiệp thì đến nay Thành phố mới đáp ứng được cho khoảng 15.000 người. Do đó, phần lớn, các công nhân đều thuê phòng trọ, mà hầu hết đều chưa đảm bảo điều kiện sinh sống cơ bản để giải quyết chỗ ở. 

Ông Phạm Chí Tâm, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động TP.HCM đưa ra một ví dụ cụ thể để minh họa cho sự thiếu hụt nghiêm trọng nhà ở cho công nhân đó là tại Công ty Pouyen (quận Bình Tân), khi 70.000 người lao động, mà không có bất cứ khu nhà ở nào được đầu tư.

Không chỉ ở TP.HCM, tại các tỉnh lân cận có mật độ khu công nghiệp lớn như Đồng Nai, Bình Dương, Long An cũng diễn ra tình trạng thiếu nghiêm trọng nhà ở cho công nhân.

Ông Nguyễn Văn Tình, nguyên Trưởng phòng Đầu tư, Ban quản lý Khu Kinh tếtỉnh Long An cho biết, trên địa bàn tỉnh Long An có tới 31 khu công nghiệp và một khu kinh tế, tuy nhiên, cho tới thời điểm này chỉ có 4 nhà lưu trú công nhân, đáp ứng chỗ ở cho khoảng 6.000 lao động. Chính việc không có quỹ đất để đầu tư khu nhà ở cho người lao động đã khiến nhiều khu công nghiệp được quy hoạch từ 13 - 14 năm nay, nhưng không thu hút được nhà đầu tư. Ông Tình cho biết thêm, Khu công nghiệp Đức Hoà 3 (quy mô 1.800 ha) là “nạn nhân” của tình trạng trên, nên mấy năm nay gần như không thu hút được đầu tư.

Tuy nhiên, cần phải thấy rằng, lý do xuất hiện các “nạn nhân” là do việc thực hiện sai quy hoạch đất của tỉnh Long An. Theo thông tin của phóng viên Báo Đầu tư, trong nhiều năm qua, mỗi khi cấp phép xây dựng khu công nghiệp nào đó, căn cứ vào quy mô, lượng công nhân… địa phương này đều có quy hoạch cụ thể về diện tích đất để xây nhà ở cho công nhân và chuyên gia ngay cạnh khu công nghiệp. Chẳng hạn, Khu công nghiệp Cầu Tràm có khu nhà ở tái định cư Cầu Tràm, Khu công nghiệp Nhật Chánh có hơn 30 ha đất làm nhà ở tái định cư ngay tại khu cổng công nghiệp và Khu công nghiệp Đức Hòa 3 cũng có lượng lớn đất dành cho việc này.

Đất xây nhà cho công nhân hay cho người giàu?

Điều đáng chú ý là hiện nay nhiều dự án bất động sản với mục đích chính là dành cho người lao động tại các khu công nghiệp lại đang bị các chủ đầu tư phát triển thành các dự án bất động sản thương mại để bán cho người giàu đầu tư.

Đơn cử, Dự án Khu dân cư Cầu Tràm nằm trong khu công nghiệp Cầu Tràm (huyện Cần Đước tỉnh Long An) do Công ty CP Thương mại Dịch vụ xây dựng và Xuất nhập khẩu Trung Thành (Công ty Trung Thành) làm chủ đầu tư, với gần 800 nền đất và 250 căn nhà chung cư giá rẻ. Mục đích tỉnh cấp phép dự án này là nhà ở cho công nhân tại khu công nghiệp, thế nhưng, tới năm 2018, chủ dự án đã tiến hành bán dự án này theo hình thức dự án thương mại, giá bán từ 1,4 - 1,6 tỷ đồng/nền đất, biệt thự.

Dự án khu nhà tái định cư Khu công nghiệp Nhật Chánh (huyện Bến Lức tỉnh Long An) được chủ đầu tư xây dựng và bán từ năm 2014, với giá trên 14 triệu đồng/m2, dù dự án này dù đã được bán hết, nhưng 70% diện tích dự án không có người ở vì khách hàng chủ yếu là nhà đầu tư mua để bán lại kiếm lời.

Phần đất còn lại của dự án tái định cư nói trên đang do CTCP Liên Minh làm chủ đầu tư và đang được công ty này chào bán lại để phát triển dự án thương mại.

Dự án tái định cư cho công nhân Khu công nghiệp Đức Hòa 3 cũng đang trong tình trạng tương tự. Cụ thể, theo quyết định phê duyệt năm 2008 của UBND tỉnh Long An, Khu công nghiệp Đức Hòa 3 - Việt Hóa do Công ty TNHH MTV Phát triển kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp Phú Mỹ Vinh làm chủ đầu tư có diện tích khoảng 83,2 ha.

Theo cơ cấu phân khu dành cho Dự án, phần đất xây biệt thự cho chuyên gia là 3,4 ha; phần đất nhà ở cho công nhân là 2,56 ha. Tháng 3/2018, UBND tỉnh Long An có quyết định phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết 1/500 khu nhà ở chuyên gia Khu công nghiệp Đức Hòa 3 - Việt Hóa phục vụ cho chuyên gia làm việc trong khu công nghiệp này và các khu lân cận. Tuy vậy, trên thực tế, phần đất trên của dự án này được phân lô, bán đại trà cho người đầu tư với tên thương mại Dự án Vista Land.

Ông Nguyễn Văn Hậu, Tổng giám đốc CTCP Bất động sản Asian Hodings cho rằng, danh nghĩa là bán cho công nhân, nhưng khi mở bán thì đối tượng để chủ đầu tư quảng cáo và nhân viên môi giới nhắm tới là những nhà đầu tư thứ cấp.

“Công nhân lấy đâu ra số tiền hơn 1 tỷ đồng để mua nhà ở”, ông Hậu bình luận.

Xem thêm: Điều chỉnh quy hoạch tại Ciputra và khu Đoàn Ngoại giao: Thủ tướng yêu cầu Hà Nội xử lý