Lãi, phí phải thu (hay lãi dự thu) là một khoản mục rất đặc thù của ngành ngân hàng. Việc hạch toán lãi dự thu cho phép các ngân hàng ghi nhận nguồn thu vào kết quả hoạt động kinh doanh dù chưa thực thu được tiền.
Chẳng hạn, kể từ thời điểm giải ngân cho khách hàng, ngân hàng ngay lập tức được ghi nhận lãi dự thu tương ứng theo từng kỳ (ngày, tháng, quý...) dù có thể 2 năm tới, khách hàng mới bắt đầu phải trả lãi theo quy định trong hợp đồng.
Đây là nghiệp vụ kế toán bình thường và hợp lý, nhưng cũng có lỗ hổng để các ngân hàng ghi nhận lợi nhuận ảo. Bằng nhiều cách, ngân hàng có thể cố tình kéo dài thời gian giữa thời điểm giải ngân và thời điểm khách hàng phải thực trả lãi, phí; bên cạnh đó, cho vay đảo nợ cũng là cách che lấp tình trạng thật của lãi dự thu, khiến lãi dự thu ngày càng phình to.
Một khi đã ghi nhận lợi nhuận ảo, vốn chủ sở hữu của ngân hàng cũng bị bóp méo (do lợi nhuận được kết chuyển vào vốn chủ sở hữu). Tuy nhiên, rất khó để biết được lượng lợi nhuận ảo từ lãi dự thu là bao nhiêu, trừ khi ngân hàng tự đánh giá, tổng hợp và đưa ra số liệu. Nhưng kể cả khi ngân hàng có làm việc này, hẳn nhiên đây sẽ là bí mật với tuyệt đại đa số công chúng.
Dù vậy, cũng có chỉ tiêu có thể giúp công chúng nói chung và giới đầu tư nói riêng mường tượng được mức độ ảnh hưởng khác nhau của lãi dự thu đối với vốn chủ sở hữu của các ngân hàng, qua đó đánh giá được một góc cạnh về tính bền vững của vốn chủ sở hữu, đó là tỷ trọng lãi dự thu/vốn chủ sở hữu.
Thống kê của VietnamFinance đối với các ngân hàng niêm yết cho thấy, tỷ trọng này có sự phân hóa rất mạnh.
Cao nhất là trường hợp của NCB khi tỷ trọng này lên tới 81% tính tới thời điểm kết thúc tháng 6/2020. Theo sau NCB là các ngân hàng Sacombank (68%), SHB (50%), VietBank (42%), LienVietPostBank (40%), BacABank (34%), Kienlongbank (34%), Viet Capital Bank (29%).
Nhóm có tỷ trọng từ 10% đến 20% gồm: BIDV, HDBank, TPBank, VPBank và VIB.
Trong khi đó, nhóm có tỷ trọng dưới 10% gồm: VietinBank, ACB, Techcombank, MB, Vietcombank và Eximbank.
Khi vốn chủ sở hữu bị bóp méo do ghi nhận lãi dự thu không hợp lý và thiếu thận trọng, định giá P/B của các ngân hàng trên thị trường chứng khoán cũng bị sai lệch theo. Vì vậy, việc sử dụng P/B để định giá cổ phiếu ngân hàng cũng cần phải lưu ý đến tác động của lãi dự thu.
Một cách tương đối cực đoan, nếu loại trừ toàn bộ lãi dự thu ra khỏi bảng cân đối kế toán của các ngân hàng, đồng nghĩa với việc loại trừ ảnh hưởng của lãi dự thu đối với vốn chủ sở hữu, định giá P/B của nhiều ngân hàng sẽ có sự thay đổi lớn.
Rõ nhất là NCB, định giá P/B (tính theo giá chốt phiên 17/8) ở mức 0,81 lần nhưng nếu loại trừ ảnh hưởng của lãi dự thu thì vọt lên 3,49 lần. Sacombank cũng thay đổi nhiều khi tăng từ 0,73 lần lên 2,27 lần. Trong khi đó, SHB tăng từ 0,95 lần lên 1,9 lần.
Tựu trung, top 10 ngân hàng có P/B cao nhất sau khi loại trừ ảnh hưởng của lãi dự thu theo thứ tự là NCB, Vietcombank, BIDV, Sacombank, BacABank, SHB, VietBank, ACB, HDBank, TPBank.
Top 10 "nguyên thủy" hiện theo thứ tự là Vietcombank, BIDV, BacABank, ACB, TPBank, Eximbank, HDBank, VIB, VPBank và VietinBank.
Dù vậy, cũng cần lưu ý rằng định giá P/B cao không đồng nghĩa với triển vọng tăng giá cổ phiếu kém và ngược lại.
Bên cạnh việc ghi nhận lãi dự thu không hợp lý và thiếu thận trọng, việc không trích lập đầy đủ dự phòng rủi ro cũng là tác nhân quan trọng khiến vốn chủ sở hữu ngân hàng bị bóp méo. Vì vậy, nhà đầu tư cần lưu ý đến các yếu tố này để xác định chính xác hơn vốn chủ sở hữu khi định giá cổ phiếu ngân hàng.
Tags:
(VNF) - Ngoài một số lợi ích và miễn trừ từ NHNN, Vietcombank, HDBank, MB và VPBank còn được hỗ trợ thanh khoản từ các khoản vay tái cấp vốn với lãi suất thấp sau khi nhận chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém.
(VNF) - Việc những cái tên cũ biến mất sau khi các ngân hàng "thay tên, đổi hiệu" đồng nghĩa với một giai đoạn lịch sử đã khép lại, nhường chỗ cho những định hướng mới, phù hợp hơn với thời đại.
(VNF) - NHNN phát tín hiệu về việc kéo giảm lãi suất đi xuống. Trong khi đó, nhiều ngân hàng có kế hoạch phát hành cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông với tỷ lệ cao. Đây là những thông tin đáng chú ý trong lĩnh vực ngân hàng tuần qua.
(VNF) - Theo đại diện Bộ Công an, việc xây dựng dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là hết sức cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu bảo vệ dữ liệu cá nhân; ngăn chặn các hành vi xâm phạm dữ liệu cá nhân.
(VNF) - Bộ Công an đề xuất nghiêm cấm công ty tài chính, ngân hàng mua, bán hoặc chuyển giao trái phép thông tin tín dụng của khách hàng.
(VNF) - Ông Lê Quang Vinh - Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ban điều hành Vietcombank - được bổ nhiệm làm Thành viên HĐQT nhiệm kỳ 2023 – 2028 kiêm Tổng Giám đốc từ ngày 7/3/2025, sau hơn 2 thập kỷ công tác tại nhà băng này.
(VNF) - ĐHĐCĐ bất thường Vietcombank bầu bổ sung ông Lê Quang Vinh – Phó tổng giám đốc phụ trách ban điều làm thành viên HĐQT nhiệm kỳ 2023 - 2028, đồng thời miễn nhiệm với ông Nguyễn Mỹ Hào, người đã nghỉ hưu theo chế độ từ ngày 1/11/2024. Với các quyết định trên, HĐQT Vietcombank hiện vẫn có 9 thành viên.
(VNF) - VPBank vừa cho ra mắt gói giải pháp tài chính Sport Combo cùng tính năng NEO Health giúp khách hàng trải nghiệm dịch vụ tài chính thông minh, đồng thời theo dõi quá trình rèn luyện sức khỏe ngay trên app VPBank NEO và nhận thêm ưu đãi dựa trên thành tích tập luyện thể thao.
(VNF) - Ngày 6/3/2025, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank, HoSE: NAB) công bố báo cáo tài chính năm 2024 đã được kiểm toán độc lập, trong đó các số liệu tài chính hầu như không thay đổi so với báo cáo tự lập trước đó.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đạt lợi nhuận tốt đã đưa ra kế hoạch phát hành cổ phiếu trả cổ tức cho cổ đông với tỷ lệ cao.
(VNF) - Những lợi ích mà AI mang lại cho các ngân hàng là điều không thể phủ nhận. Song, theo ông Từ Tiến Phát, Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB), để có thể hái được trái ngọt, các ngân hàng sẽ phải vượt qua nhiều thách thức và sẽ rất lãng phí nếu như đầu tư lớn cho hạ tầng, mô hình và nhân sự AI chỉ để ‘làm đẹp hồ sơ’.
(VNF) - Theo đại diện S&P Global Ratings, việc tăng tín dụng quá nhanh trong khi các ngân hàng chưa có các biện pháp bổ sung vốn phù hợp sẽ khiến chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng sẽ bị ảnh hưởng.
(VNF) - Ông Nguyễn Hoàng Linh vừa được tái bổ nhiệm giữ chức Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Hàng Hải Việt Nam (MSB) giai đoạn 2025 - 2030. Trước đó, ông Linh được bổ nhiệm vị trí tổng giám đốc MSB giai đoạn 2020 - 2025.
(VNF) - NHNN yêu cầu các ngân hàng thương mại chủ động cân đối nguồn vốn, đáp ứng kịp thời nhu cầu vốn vay của người dân, doanh nghiệp sản xuất, chế biến, thu mua, tạm trữ, tiêu thụ (trong nước, xuất khẩu) lúa, gạo trong năm 2025, nhất là ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
(VNF) - Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết có 8 ngân hàng tăng lãi suất huy động trong đầu năm song đến nay phần lớn các ngân hàng đều đã giảm lãi suất huy động theo định hướng của NHNN và Thủ tướng.
(VNF) - Cổ đông ngoại vừa bán ra 128 triệu cổ phiếu VIB theo phương thức thỏa thuận, giá trị hơn 2.600 tỷ đồng.
(VNF) - NHNN dừng kênh phát hành tín phiếu đồng thời triển khai thêm các hợp đồng cho vay OMO tới 91 ngày để hỗ trợ thanh khoản, qua đó phát tín hiệu mạnh mẽ và tích cực về định hướng trong việc kéo giảm lãi suất thị trường đi xuống.
(VNF) - Kể từ khi được áp dụng vào năm 2011 đến nay, cơ chế room tín dụng từ chỗ cứng nhắc, đậm tính hành chính đã dần được điều chỉnh theo hướng linh hoạt hơn. Trong quá trình đó, 2024 là năm đánh dấu bước chuyển sang một cơ chế minh bạch hơn, hạn chế xin – cho. Cơ quan quản lý dù khẳng định chưa thể bỏ room tín dụng nhưng đã nới dần và mềm mại hơn.
(VNF) - Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đề xuất cho phép tổ chức tín dụng, tổ chức mua bán, xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu.
(VNF) - Ngày 4/3/2025, Ngân hàng Lộc Phát (LPBank) chính thức ra mắt giao diện website mới tại địa chỉ https://lpbank.com.vn/ với thiết kế hiện đại, thân thiện và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Đây là một bước tiến quan trọng trong chiến lược chuyển đổi số của LPBank, nhằm mang đến cho khách hàng những trải nghiệm ngân hàng trực tuyến tốt nhất.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu NHNN báo cáo về đề xuất cho người trẻ dưới 35 tuổi được vay ưu đãi dài hạn mua nhà ở xã hội.
(VNF) - Vốn điều lệ của BIDV đã tăng lên hơn 70.213 tỷ đồng sau khi chào bán 123,8 triệu cổ phiếu riêng lẻ cho 5 nhà đầu tư chuyên nghiệp.
(VNF) - Mặc dù các ngân hàng mạnh tay tung hàng loạt gói vay ưu đãi lãi suất thấp dành cho người mua nhà, song, nhiều người đi vay vẫn ngại ngần vì thời gian hưởng ưu đãi ngắn.
(VNF) - Các ngân hàng đang cạnh tranh thu hút khách sử dụng "loa ting ting" nhằm tạo sự tiện lợi trong chuyển khoản. Thậm chí, có ngân hàng còn áp dụng hoàn toàn miễn phí.
(VNF) - Chỉ với các bước đơn giản, khách hàng có cơ hội nhận thưởng tới 55.000 VND và tận hưởng combo miễn phí dịch vụ khi mở tài khoản, đăng ký dịch vụ ngân hàng điện tử và phát sinh giao dịch qua BAC A BANK Mobile Banking.
(VNF) - Ngoài một số lợi ích và miễn trừ từ NHNN, Vietcombank, HDBank, MB và VPBank còn được hỗ trợ thanh khoản từ các khoản vay tái cấp vốn với lãi suất thấp sau khi nhận chuyển giao bắt buộc các ngân hàng yếu kém.
(VNF) - Chung cư CT3 - thuộc dự án nhà ở xã hội Thăng Long Green City tại Khu đô thị Kim Chung (Đông Anh - Hà Nội) có tổng diện tích gần 3,7ha do Liên danh Handico và Viglacera làm chủ đầu tư.
