'Duy trì sóng 2G chỉ tốn điện, không đem lại nhiều giá trị cho người dùng'

Ngày 5/12, Câu lạc bộ nhà báo Công nghệ Thông tin Việt Nam (ICT Press Club) tổ chức toạ đàm: “Tắt sóng 2G đưa người dân lên môi trường số”.

Lợi ích từ việc tắt sóng 2G

Việt Nam đã lựa chọn phương án tắt sóng 2G để thúc đẩy thực hiện mục tiêu trong chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 mà Thủ tướng đã phê duyệt là phổ cập mạng di động 4G/5G và điện thoại thông minh đến từng người dân Việt Nam.

Đây được cho sẽ là cuộc cách mạng để thúc đẩy Chính phủ điện tử, kinh tế số, xã hội số… một cách nhanh chóng và cũng là động lực quan trọng đưa Việt Nam phát triển nhanh và mạnh hơn. Khi 100% người dân sử dụng smartphone sẽ thúc đẩy những dịch vụ số phong phú hơn, dịch vụ dữ liệu được sử dụng nhiều hơn, nhà mạng có thêm doanh thu và cơ hội phát triển mới.

Theo lộ trình, đến tháng 9/2024, trên mạng di động sẽ không còn thuê bao 2G. Theo đó, các thuê bao chỉ sử dụng điện thoại “cục gạch” nghe gọi, nhắn tin sẽ phải chuyển sang sử dụng điện thoại thông minh hoặc điện thoại có dịch vụ 3G, 4G. Tuy nhiên, trong thời gian từ tháng 9/2024-9/2026, Bộ Thông tin và Truyền thông vẫn cấp phép cho các nhà mạng duy trì hệ thống mạng lưới 2G nhưng để cung cấp dịch vụ cho thuê bao 3G và 4G không có VoLTE (không có dịch vụ thoại).

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn Thông cho biết Bộ Thông tin và Truyền thông đã có nhiều giải pháp, chủ trương dừng mạng 2G. Đến nay, đây là thời điểm các nhà mạng định hướng, xem xét cấp lại thuê bao, đồng thời chuyển đổi số và công nghệ. Về mặt thực thi, các nhà mạng đang tiến hành dừng 2G của mình và thử nghiệm công nghệ mới 5G.

Theo ông Nhã, một nhà mạng không thể tồn tại đồng thời công nghệ 2G, 3G, 4G, 5G. Điều này giảm thiểu những khó khăn cho các thiết bị phát sóng, đây là chủ trương đúng đắn của Bộ Thông tin và Truyền thông, được các doanh nghiệp, nhà mạng ủng hộ.

Còn theo ông Đoàn Quang Hoan, Tổng Thư ký Hội Vô tuyến Điện tử, việc tắt sóng 2G không phải là sáng kiến của Việt Nam, chúng ta đang bước theo xu hướng của thế giới. Đây là một chủ trương đúng đắn của Bộ Thông tin và Truyền thông.

Ông Hoan đưa ra 3 mục tiêu cơ bản cho việc tắt sóng 2G bao gồm: Đối với xã hội, tắt sóng 2G giúp người dùng sẽ loại bỏ dịch vụ chất lượng thấp; đối với doanh nghiệp sẽ giảm bớt chi phí khai thác, góp phần xã hội phát triển công nghệ xanh; đối với Nhà nước, tắt 2G sẽ giải phóng băng tần công nghệ cũ, sử dụng công nghệ mới mang lại hiệu quả quan trọng, phù hợp với chuyển đổi số quốc gia.

Đồng tình với quan điểm của ông Hoan, ông Nguyễn Đình Hùng, Giám đốc True IDC Vietnam đánh giá, đối với Việt Nam, việc tắt 2G nên được thực hiện càng sớm càng tốt.

Theo ông Hùng, việc duy trì giữ 2G rất tốn điện, cũng như không đem lại nhiều giá trị sử dụng cho người dùng. Trong khi đó, chúng ta đáng lẽ nên được tiếp cận với những dịch vụ, tiện ích tốt hơn. Ở một góc nhìn khác đối với doanh nghiệp, việc chuyển đổi lên công nghệ cao hơn cũng sẽ có lợi hơn về mặt phát triển bền vững, hơn là tiếp tục duy trì công nghệ cũ, lạc hậu.

Ông Hùng đánh giá Việt Nam hoàn toàn có cơ hội làm tốt chuyển đổi này, bởi 4G về cơ bản đã hoàn toàn hội nhập và tương thích với đa số người dân. Cùng với đó, việc thị trường smartphone phát triển mạnh, người dân ai cũng có một chiếc điện thoại thông minh, cũng là những lợi thế trong việc thực hiện tắt sóng 2G.

Nhà mạng đã sẵn sàng

Để chuẩn bị cho lộ trình này, chia sẻ tại tọa đàm, các nhà mạng viễn thông di động hiện đang xây dựng các chính sách hỗ trợ người dùng khi dừng sóng 2G, tập trung vào 2 hỗ trợ chính là hỗ trợ thiết bị đầu cuối và hỗ trợ cước sử dụng để khách hàng chủ động chuyển đổi sang sử dụng smartphone. Mặc dù vậy, quá trình này cũng gặp không ít khó khăn.

Theo phản ánh từ các nhà mạng, khó khăn đầu tiên là về con số, khi số lượng thuê bao 2G vẫn còn khá lớn, khối lượng phải làm còn nhiều. Bên cạnh đó, thực tế đối tượng khách hàng đang sử dụng 2G là đối tượng ở nông thôn, miền núi, khả năng tiếp cận thông tin còn khá thấp, tiếp cận các kênh chuyển đổi thấp, dẫn đến chuyển đổi dịch vụ khó hơn. Tiếp theo đó là rào cản về thu nhập và rào cản về tâm lý.

Đại diện các nhà mạng cũng cho rằng cần có thêm thời gian để thuyết phục người dân, bao gồm việc hạn chế những rào cản của công nghệ 2G truyền thống, và chuyển sang những công nghệ mới.

Về phía Viettel, nhà mạng này cho biết đã phủ sóng 4G cho tất cả các khu vực có khách hàng, bao gồm cả vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Viettel cũng đã cùng các nhà cung cấp dịch vụ khác đưa giá dịch vụ 4G xuống rất thấp, tiệm cận và thậm chí là thấp hơn giá dịch vụ 2G để phù hợp với nhu cầu và khả năng chi trả của khách hàng.

Viettel cũng hỗ trợ 50% giá máy cho khách hàng 2G chuyển sang 4G, bao gồm điện thoại smartphone và feature phone. Nhà mạng này đã kết hợp với các nhà sản xuất điện thoại để hỗ trợ khách hàng tiếp cận dòng máy smartphone với giá rẻ chỉ khoảng 60 - 70 USD/chiếc (tương đương 1,4 - 1,68 triệu đồng/chiếc).

Về phía VNPT, trong 2 năm qua, nhà mạng này đã chủ động tiến hành tắt các trạm riêng lẻ không phát sinh hoặc phát sinh rất ít lưu lượng. Để làm điều này, VNPT đã kết hợp cả hoạt động kỹ thuật cũng như tuyên truyền cho thuê bao trong khu vực và tiến hành tắt sóng khoảng 10% trạm riêng 2G.

Doanh nghiệp sẽ tặng smartphone, trợ giá điện thoại đi kèm triển khai các gói cước hấp dẫn cho những khách hàng đang sử dụng 2G sinh sống ở một số khu vực vùng sâu, vùng xa, hải đảo để giúp người dân chuyển đổi sang công nghệ 4G.

VNPT cũng đã xây dựng kế hoạch, giải pháp để đến tháng 9/2024 cam kết thực hiện chuyển đổi tất cả thuê bao, thiết bị 2G only theo chỉ đạo, định hướng của Bộ Thông tin và Truyền thông. Quan điểm của nhà mạng này là phải đảm bảo chất lượng, dịch vụ cho khách hàng, giúp họ chuyển đổi thiết bị lên smartphone hỗ trợ 4G để lên không gian số, tham gia thúc đẩy chuyển đổi số.

Với MobiFone, nhà mạng này đã tắt sóng 2G ở những khu vực có lưu lượng thấp. Trước khi tắt, nhà mạng đã có phương án đánh giá ảnh hưởng đến người dân, việc triển khai được thực hiện theo lộ trình cụ thể. 

Trong quá trình triển khai tắt sóng 2G, MobiFone đã nhắn tin, gọi điện, cử nhân viên địa bàn chăm sóc, tránh việc người dùng bật máy lên mới biết không có mạng. Khi khách hàng có nhu cầu, MobiFone sẽ hỗ trợ người dùng đổi SIM 2G lên 4G miễn phí. 

Về chính sách hỗ trợ người dân khi tắt sóng 2G, đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông thì cho biết Quỹ Viễn thông công ích sẽ tài trợ 400.000 máy điện thoại để hỗ trợ đối tượng thuộc diện ưu tiên như vùng sâu xa, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn trong việc chuyển đổi sang công nghệ mới. Cùng với đó, Bộ cũng sẽ phối hợp cùng chính quyền địa phương, huy động nguồn hỗ trợ từ việc xã hội hoá để giúp đỡ người dân thuộc diện trong chính sách có thể chuyển đổi sang 4G một cách đồng bộ.