Cầu vượt cung, lợi thế nghiêng về chủ nhà
Theo nghiên cứu của Avison Young Việt Nam, quy mô thị trường văn phòng Việt Nam nhỏ hơn so với các nước trong khu vực. Tại TP. HCM, dù được xem là trung tâm kinh tế và thị trường văn phòng lớn nhất cả nước nhưng thị trường văn phòng ở đây bằng khoảng một phần ba thị trường Bangkok và Jakarta, và một phần tư so với Manila. Ngược lại, mật độ nhân viên văn phòng ở TP. HCM gấp ba lần so với Bangkok, Manila, Jakarta và gấp đôi so với Singapore.
Thực tế thị trường cho thấy, bất động sản văn phòng Việt Nam từ lâu là phân khúc cầu vượt cung. Khi nguồn cung eo hẹp, lợi thế đàm phán thuộc về chủ nhà. Giá thuê trung bình văn phòng hạng A tại TP. HCM cao gấp hai đến ba lần so với Bangkok, Jakarta và Manila.
Ông David Jackson, Tổng giám đốc Avison Young Việt Nam nhận định: “Người Việt Nam thích cộng tác trực tiếp, đào tạo tại chỗ và môi trường làm việc gắn kết. Đây là lý do khiến nhu cầu mặt bằng văn phòng vật lý chiếm ưu thế trên thị trường, không chỉ bây giờ mà còn nhiều năm sau nữa”.
Trong khi phân khúc văn phòng tại các thị trường quốc tế lớn đang chật vật vì công suất thuê giảm, thì hầu hết tòa nhà văn phòng hạng A tại Hà Nội, TP. HCM và Đà Nẵng đều duy trì tỷ lệ lấp đầy trên 85% hàng quý, kể từ đầu năm 2023. Tỷ lệ trống thậm chí còn thấp hơn 5% tại một số tòa nhà đạt chứng nhận LEED ở khu vực trung tâm TP. HCM như Ngôi nhà Đức TP.HCM, Friendship Tower...
Tuy nhiên, ông David Jackson cho rằng, sự thiếu hụt nguồn cung văn phòng xanh tại Việt Nam không thể giải quyết trong một sớm một chiều. Một mặt, khách thuê sẽ tiếp tục chịu áp lực giá. Mặt khác, doanh nghiệp sẽ còn vất vả tìm mặt bằng vừa thỏa tiêu chí bền vững, vừa giúp họ đáp ứng yêu cầu ngày càng tăng của nhân viên về sức khỏe và an sinh tại nơi làm việc.
"Miếng bánh" màu mỡ
Tổng giám đốc Avison Young cho rằng, cần một luồng sinh khí mới cho loại hình bất động sản thương mại, bao gồm phân khúc văn phòng. Xem xét thị trường TP. HCM, hầu hết giao dịch văn phòng trong quý III/2023 xuất phát từ nhu cầu di dời, sau đó là gia hạn hợp đồng thuê. Di dời văn phòng chiếm đến 50% tổng giao dịch trong quý, trong đó một số doanh nghiệp chuyển từ tòa nhà hạng B sang hạng A, và số khác dời sang Khu đô thị mới Thủ Thiêm, nơi có hai tòa nhà văn phòng hạng A mới đi vào hoạt động.
Tại Việt Nam, nguồn cung văn phòng mới ở các thành phố trọng điểm đang tăng dù tốc độ vẫn chậm hơn kỳ vọng. Điều này, giúp duy trì lợi thế cho các chủ đầu tư nhưng áp lực cạnh tranh cũng đang tăng lên.
Avison Young Việt Nam cho rằng, đã qua rồi thời mà việc định giá bất động sản văn phòng chỉ dựa trên các chỉ số về nhu cầu thuê, mức lấp đầy và giá thuê. Văn phòng có thể tạo ra nhiều giá trị hơn cả tài chính cho bên thuê và bên cho thuê, tất cả dựa trên chiến lược phát triển và vận hành. Nếu xác định đúng chiến lược và tối ưu quá trình vận hành, bất động sản văn phòng là khoản đầu tư hoàn hảo đem lại nguồn thu nhập hấp dẫn và lợi ích dài hạn.
Tại châu Á - Thái Bình Dương và Việt Nam, văn phòng vẫn một trong những loại tài sản lớn nhất và sẽ tiếp tục là thành phần cốt lõi trong danh mục đầu tư bất động sản.
"Dù còn khá mới so với các thị trường khác trong khu vực, phân khúc văn phòng và thị trường bất động sản nói chung tại Việt Nam là mảnh đất màu mỡ cho các nhà đầu tư nhờ yếu tố cầu vượt cung, tốc độ tăng trưởng nhanh, nguồn lao động trẻ dồi dào và sự ưa chuộng mô hình làm việc trực tiếp", Tổng giám đốc Avison Young Việt Nam nhìn nhận.
