VNG Corporation, một trong những kỳ lân công nghệ hiếm hoi của Việt Nam, từng đặt nhiều kỳ vọng vào lĩnh vực thương mại điện tử thông qua các khoản đầu tư vào startup B2B Telio và sàn thương mại điện tử Tiki. Ban đầu, chiến lược này được đánh giá là có nền tảng vững chắc. Tuy nhiên, việc Telio chính thức đóng cửa gần đây, kết hợp với những khoản lỗ ngày càng gia tăng của Tiki và trục trặc trong kế hoạch IPO, đang làm dấy lên những nghi ngờ về chiến lược thương mại điện tử của VNG.
Theo DealStreetAsia, VNG đã mua 38% cổ phần của Tiki với giá 17 triệu USD vào năm 2016. Gần 9 năm sau, cùng với khoản đầu tư bổ sung 20 triệu USD, tỷ lệ sở hữu của VNG tại Tiki đã giảm xuống chỉ còn 14,61%, theo báo cáo tài chính quý IV/2024 của VNG. Hơn nữa, VNG đã không còn quyền kiểm soát đối với startup này sau khi chủ động rút hai đại diện của mình khỏi hội đồng quản trị của Tiki. Do đó, Tiki không còn được coi là công ty liên kết của VNG.
Theo hồ sơ công bố với Cơ quan Kế toán và Quản lý Doanh nghiệp Singapore (ACRA), Tiki Global và các công ty con đã ghi nhận khoản lỗ ròng lên tới 82,85 triệu USD trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31/3/2023. Mặc dù khoản lỗ này thấp hơn 30% so với năm trước đó, nhưng vẫn cao hơn mức lỗ 71,3 triệu USD ghi nhận vào năm 2021.
Hơn nữa, việc huy động vốn đã trở nên vô cùng khó khăn trong môi trường thương mại điện tử đầy cạnh tranh ở Đông Nam Á, nơi Tiki phải đối đầu với những đối thủ được hậu thuẫn bởi các tập đoàn mẹ của quốc tế và có tiềm lực tài chính hùng hậu. Chẳng hạn, Shopee thuộc sở hữu của Sea Ltd, Lazada được chống lưng bởi Alibaba của Trung Quốc và TikTok Shop là một đơn vị thuộc ByteDance.
Lần gọi vốn gần nhất của Tiki diễn ra cách đây bốn năm — vòng Series E trị giá 258 triệu USD vào năm 2021, do tập đoàn bảo hiểm toàn cầu AIA dẫn đầu. Vòng gọi vốn này đã giúp định giá Tiki tiệm cận mức "kỳ lân" (unicorn). Tuy nhiên, theo DealStreetAsia, vào năm 2023, Tiki không còn duy trì được mức định giá này. Các nhà đầu tư tham gia vòng Series E kỳ vọng rằng Tiki sẽ thực hiện IPO tại nước ngoài, có thể là ở Mỹ, để chuyển đổi các cổ phiếu ưu đãi phát hành trong vòng gọi vốn thành cổ phiếu phổ thông. Tuy nhiên, kế hoạch IPO đã không thành hiện thực do nhà đầu tư Mỹ không còn mặn mà với các công ty công nghệ châu Á.
Hiện nay, thị trường thương mại điện tử Việt Nam đang bị thống trị bởi ba cái tên lớn: Shopee, TikTok Shop và Lazada. Theo số liệu từ công ty dữ liệu thương mại điện tử Metric, trong nửa đầu năm 2024, Shopee dẫn đầu thị trường với 67,9% tổng giá trị giao dịch hàng hóa (GMV). TikTok Shop đứng thứ hai với 23,2% thị phần và theo sau là Lazada chiếm 7,6% thị phần. Trong khi đó, Tiki chỉ chiếm vỏn vẹn 1,3% thị phần thương mại điện tử tại Việt Nam trong cùng kỳ, cho thấy sự tụt hậu đáng kể so với các đối thủ cạnh tranh.
Đồng thời, việc Telio — startup mà VNG đã mua lại 20,33% cổ phần vào năm 2022 — đóng cửa đã khiến kỳ lân công nghệ đánh mất số tiền đầu tư 515 tỷ đồng (20,1 triệu USD). Những khoản thua lỗ chất chồng đã khiến Telio cạn kiệt dòng tiền, dẫn đến sự sụp đổ của một trong những startup thương mại B2B đầu tiên tại Việt Nam chuyên số hóa các cửa hàng tạp hóa truyền thống.
Lần huy động vốn gần nhất của Telio diễn ra vào tháng 6/2022, với vòng gọi vốn trị giá 26,7 triệu USD do VNG dẫn đầu, cùng sự tham gia của các quỹ đầu tư nổi tiếng như Tiger Global và Granite Asia (trước đây là GGV Capital). Khoản đầu tư này đã nâng tổng số vốn điều lệ của Telio lên 53,2 triệu USD kể từ khi công ty mẹ được thành lập tại Singapore vào năm 2019.
Trong cuộc phỏng vấn với DealStreetAsia, ông Kelly Wong, Phó Tổng giám đốc VNG, cho biết chiến lược của công ty là đầu tư vào các doanh nghiệp công nghệ có tiềm năng tại Việt Nam. Tuy nhiên, những năm gần đây là khoảng thời gian rất khó khăn cho các công ty công nghệ, đặc biệt là các doanh nghiệp chuyên phát triển sản phẩm và dịch vụ dành cho người dùng cá nhân, bởi họ vẫn đang tìm cách phục hồi sau đại dịch COVID-19.
Ông Kelly chia sẻ thêm: “Chúng tôi thận trọng hơn đối với các khoản đầu tư vào thương mại điện tử và đã giảm dần giá trị các khoản đầu tư này. Việc đóng cửa một doanh nghiệp cụ thể sẽ không ảnh hưởng đáng kể đến lợi nhuận của VNG. Hơn nữa, chúng tôi không tập trung quá nhiều vào bất kỳ công ty nào và mỗi khoản đầu tư đều độc lập với hoạt động kinh doanh của VNG. Do đó, ngay cả khi các công ty được đầu tư gặp khó khăn, điều này cũng không ảnh hưởng trực tiếp đến bức tranh chung của VNG.”
Ông nhấn mạnh rằng ưu tiên của VNG luôn là các lĩnh vực kinh doanh cốt lõi: trò chơi điện tử, nền tảng kết nối, fintech và giải pháp doanh nghiệp số. “Các khoản đầu tư luôn mang tính bổ trợ đối với VNG, và ở một mức độ nào đó, chúng tôi tìm kiếm những cơ hội có thể thúc đẩy hợp tác và phát triển chung. Kết quả của từng khoản đầu tư riêng rẽ không ảnh hưởng đến các chiến lược cốt lõi của VNG, nhưng chúng tác động đến cách chúng tôi phân bổ vốn và đánh giá các khoản đầu tư”, ông Wong nói thêm, đồng thời cho biết việc giảm thiểu rủi ro đầu tư, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, là rất khó.
Một chuyên gia kỳ cựu trong ngành thương mại điện tử nhận định: “Khoản đầu tư của VNG vào Telio là một bài học đắt giá về những thách thức khi đầu tư cho các doanh nghiệp đòi hỏi vốn lớn nhưng chưa chứng minh được khả năng sinh lời. Mặc dù VNG mất 500 tỷ đồng từ Telio, nền tảng tài chính của họ vẫn vững chắc”. Trong tương lai, VNG có thể sẽ thận trọng hơn khi đầu tư vào các startup công nghệ mà chưa rõ ràng về mô hình lợi nhuận của các doanh nghiệp đầu tư. Những tổn thất như vậy có thể khiến các nhà đầu tư dè dặt hơn, đặc biệt khi VNG đang có kế hoạch niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ.
Theo DealStreetAsia, những khó khăn của Telio hay Tiki cũng phản ánh các vấn đề lớn mang tính hệ thống trong ngành thương mại điện tử tại Việt Nam—một nền kinh tế đang phát triển mạnh mẽ với nhu cầu kết nối số rất cao nhưng vẫn đối mặt với những hạn chế về cơ sở hạ tầng và quy định pháp lý.
Jianggan Li, nhà sáng lập kiêm CEO của Momentum Works, nhận định: “Điều này cho thấy việc xây dựng một nền tảng thương mại điện tử, dù là B2B hay B2C, không hề dễ dàng tại Việt Nam. Các công ty hoạt động tại nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á có lợi thế về quy mô kinh tế, điều mà các doanh nghiệp hoạt động giới hạn trong một thị trường khó có thể đạt được”.
Jeffrey Bahar, Giám đốc Điều hành của Y&S, chỉ ra rằng các rào cản pháp lý bao gồm giấy phép, thuế và luật bảo vệ người tiêu dùng. Từ ngày 1/4/2025, các nền tảng thương mại điện tử và kỹ thuật số có chức năng thanh toán sẽ phải kê khai và nộp thuế thay cho các hộ kinh doanh và cá nhân bán hàng.
Bộ Tài chính Việt Nam cũng đang xem xét bỏ miễn thuế đối với hàng hóa nhập khẩu giá trị thấp được bán trên các nền tảng thương mại điện tử để giải quyết tình trạng thất thu từ các giao dịch này. Ngoài ra, Việt Nam đang sửa đổi Luật Thuế Thu nhập Doanh nghiệp nhằm đánh thuế các doanh nghiệp nước ngoài cung cấp hàng hóa và dịch vụ tại Việt Nam thông qua các nền tảng thương mại điện tử và kỹ thuật số đối với thu nhập phát sinh trong nước.
Dù trải nghiệm thương mại điện tử của VNG phản ánh những thăng trầm khi đầu tư vào thị trường mới nổi, nhưng nó cũng cho thấy cơ hội để phát triển các chiến lược phù hợp với sự thay đổi của thị trường số Việt Nam. Ông Jianggan Li cho biết: “Việt Nam là thị trường thương mại điện tử phát triển nhanh nhất Đông Nam Á. Mặc dù việc xây dựng một nền tảng thương mại điện tử dành riêng cho một quốc gia không dễ dàng, nhưng có rất nhiều cơ hội trong hệ sinh thái xung quanh lĩnh vực này đáng để đầu tư.”
Ông cũng bổ sung rằng: "Khi hạ tầng phát triển và chuỗi cung ứng toàn cầu có sự dịch chuyển, sẽ có nhiều cơ hội trong lĩnh vực thương mại điện tử xuyên biên giới, xây dựng thương hiệu và các giải pháp hỗ trợ thương mại điện tử".
Gần đây, VNG đã chuyển trọng tâm sang lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI), đánh dấu một sự thay đổi lớn trong chiến lược đầu tư và củng cố vai trò của công ty trong lĩnh vực công nghệ tại Đông Nam Á. Bối cảnh thay đổi nhanh chóng này đòi hỏi sự đổi mới liên tục và khả năng nắm bắt cơ hội mới một cách nhanh chóng. Hội đồng quản trị của VNG đã xác định AI là một trong những trọng tâm chiến lược tại Đại hội Cổ đông năm 2024. VNG cũng đã tích hợp các tính năng AI vào nền tảng Zalo. Bên cạnh đó, bộ phận Digital Business của VNG cũng đang thúc đẩy các dự án chuyển đổi số.
Không chỉ tập trung vào AI, VNG còn vận hành Zalopay – nền tảng thanh toán số đã phát triển hơn sáu năm qua. Hiện tại, Zalopay phục vụ hơn 16 triệu người dùng với hơn 100 dịch vụ tiện ích. Sự phát triển mạnh mẽ của nền tảng thanh toán số này thể hiện rõ chiến lược của VNG trong việc ứng dụng AI vào hạ tầng, nền tảng và dịch vụ.
Tags:
(VNF) - Theo ông Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Giao thông công chính Hà Nội, trong kỷ nguyên số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ là con đường ngắn nhất giúp người lao động có việc làm, mà còn là giải pháp căn cơ để thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Ông Bùi Hoàng Hải - Phó chủ tịch Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cho biết, cơ quan này đang chuẩn bị trình Chính phủ nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động tại thị trường tài sản mã hóa, dự kiến trong tháng 12/2025.
(VNF) - Samsung lại một lần nữa khiến giới công nghệ phải chú ý với Galaxy Z TriFold - chiếc smartphone gập ba thiết kế táo bạo.
(VNF) - Lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam, một giải pháp công nghệ do doanh nghiệp trong nước phát triển lọt vào vòng chung khảo hạng mục sản phẩm dành cho khu vực công (Public sector) tại giải thưởng số ASEAN 2026 (ASEAN Digital Awards 2026 - ADA).
(VNF) - Apple nhiều khả năng sẽ phải đưa ra những quyết định khó khăn cho thế hệ iPhone 18 ra mắt vào năm 2026, trước áp lực giá linh kiện tăng cao.
(VNF) - Một báo cáo dự báo mới cho thấy năm 2026 có thể trở thành giai đoạn đầy thử thách đối với Apple, Samsung và toàn bộ ngành công nghiệp smartphone toàn cầu.
(VNF) - Theo Hiệp hội An ninh mạng Quốc gia, thị trường tài sản số nếu được vận hành đúng chuẩn sẽ góp phần mở rộng không gian tăng trưởng.
(VNF) - Năm 2025 ghi nhận nhiều vụ việc vi phạm liên quan đến người nổi tiếng thu hút sự quan tâm lớn của công chúng. Trong đó, các từ khóa liên quan đến Ngân 98, Shark Bình, Mailisa, Trịnh Văn Quyết... tăng mạnh.
(VNF) - Từ các hệ thống đài truyền thanh thông minh đến internet miễn phí tại thôn, mô hình giảm nghèo bằng thông tin và công nghệ đã giúp hàng nghìn hộ dân tiếp cận tri thức, tăng thu nhập và cải thiện đời sống.
(VNF) - 94GB dữ liệu người dùng cao cấp nền tảng video người lớn PornHub bị hacker đánh cắp và đe doạ công khai nếu không trả tiền chuộc.
(VNF) - Bất chấp các quy định cấm nghiêm ngặt, những video AI “nhạy cảm” về trẻ vị thành niên vẫn lan truyền rộng rãi trên TikTok, thu hút hàng triệu lượt thích.
(VNF) - Ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán Nhà nước - đã có những chia sẻ quan trọng về định hướng hoàn thiện khuôn khổ pháp lý và cơ chế vận hành cho hoạt động token hóa tài sản, nhằm vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa thu hút và bảo vệ nhà đầu tư cá nhân.
(VNF) - Mẫu Galaxy S26 Ultra tiếp tục là tâm điểm chú ý khi dòng Galaxy S26 được kỳ vọng ra mắt vào tháng 1/2026, với những nâng cấp "đặc quyền" flagship của Samsung.
(VNF) - Nhiều mẫu smartphone Trung Quốc trang bị bộ kit chuyên dụng cho chụp ảnh, hồi sinh 1 trào lưu cũ. Nhưng các “ông lớn” Apple và Samsung đang đứng ngoài cuộc chơi này.
(VNF) - FPT công bố thành lập ban chỉ đạo công nghệ chiến lược với 5 đơn vị, trong đó có công nghệ đường sắt FPT (FMT).
(VNF) - Nếu có ý định mua iPhone mới trong 1 năm tới, bạn hãy cứ mạnh dạn chọn iPhone 17. Những tin đồn hiện tại về iPhone 18 chưa đủ sức thuyết phục.
(VNF) - Nhận diện thách thức về "rào cản thông tin", Hải Phòng đã đưa nội dung “giảm nghèo về thông tin” trở thành một cấu phần quan trọng trong Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững.
(VNF) - Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính khẳng định, khởi nghiệp sáng tạo là động lực phát triển cốt lõi của mọi quốc gia, doanh nghiệp và người dân trong kỷ nguyên kinh tế số và Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
(VNF) - OpenAI và xAI hiện là hai trong số những cái tên dẫn đầu cuộc đua công nghệ AI nghìn tỷ USD, với CEO là 2 kỳ phùng địch thủ Altman và Musk.
(VNF) - Bà Nguyễn Thị Tuyết - Giám đốc vận hành nền tảng đổi mới sáng tạo BambuUP cho rằng, AI sẽ bùng nổ mạnh nhất trong các ngành có lượng dữ liệu lớn và nhu cầu tối ưu hóa ra quyết định, đặc biệt là tài chính - ngân hàng, y tế và sản xuất - chuỗi cung ứng.
(VNF) - CT Group mở rộng mạng lưới nghiên cứu phát triển công nghệ cao thông qua hợp tác với Đại học danh giá Southampton - Anh quốc, sở hữu hệ sinh thái nghiên cứu sâu rộng từ AI, bán dẫn, lượng tử đến UAV và công nghệ sinh học…
(VNF) - Hầu hết các smartphone có thể tăng giá ngay từ đầu năm sau, do một loại linh kiện quen thuộc khan hiếm gây áp lực lên các nhà sản xuất.
(VNF) - Trong bối cảnh khởi nghiệp tại Việt Nam còn nhiều rủi ro và thiếu mô hình dẫn dắt hiệu quả cho người trẻ khởi nghiệp, CT Innovation Hub 4.0 - mô hình đã đi vào vận hành thực tế đang được mở rộng và có khả năng nhượng quyền trên toàn quốc.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu bố trí khoảng 95 nghìn tỷ đồng trong năm 2026 cho ba lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
(VNF) - Một lệnh cấm mạng xã hội đầu tiên trên thế giới đối với trẻ em dưới 16 tuổi đã chính thức có hiệu lực tại Australia vào thứ Tư.
(VNF) - Theo ông Trần Việt Hùng, Hiệu trưởng Trường Trung cấp Nghề Giao thông công chính Hà Nội, trong kỷ nguyên số, giáo dục nghề nghiệp không chỉ là con đường ngắn nhất giúp người lao động có việc làm, mà còn là giải pháp căn cơ để thoát nghèo bền vững.
(VNF) - Cầu Tứ Liên không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn được xác định là mắt xích quan trọng trong quy hoạch mở rộng không gian đô thị Hà Nội về phía Bắc sông Hồng.
