Giới hạn không gian ngầm 15m: Chủ tịch Quốc hội lo tạo ra tiêu cực, xin - cho

Đề xuất giới hạn không gian ngầm 15m

Theo dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi), về việc xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, hiện đang thiết kế 2 phương án.

Phương án 1 quy định ngay trong Luật người sử dụng đất được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến 15 mét vào lòng đất; ngoài giới hạn độ sâu này, người sử dụng đất vẫn được sử dụng nếu phù hợp quy hoạch nhưng phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải trả tiền theo quy định của Chính phủ.

Việc xác định giới hạn độ sâu 15 mét là căn cứ vào phạm vi phân vùng chức năng được xác định tại Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm - thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Phương án này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho thành phố Hà Nội trong việc chủ động quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm một cách hiệu quả, xác định rõ giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, minh bạch hóa quyền và trách nhiệm của người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho việc khai thác giá trị gia tăng từ đất và triển khai xây dựng hệ thống đường sắt đô thị.

Còn phương án 2 giao Chính phủ quy định mức giới hạn độ sâu mà người sử dụng đất được sử dụng; các nội dung khác quy định tương tự như phương án 1.

Phương án này có ưu điểm là có thể quy định giới hạn độ sâu người sử dụng đất được toàn quyền sử dụng một cách linh hoạt hơn, phù hợp với đặc điểm địa chất và tiềm năng khai thác, sử dụng không gian ngầm của từng khu vực.

Do đây cũng là nội dung mới, chưa có thực tiễn kiểm nghiệm nên nếu giao Chính phủ quy định chi tiết thì trong quá trình triển khai thực hiện nếu có vướng mắc, bất cập Chính phủ sẽ kịp thời sửa đổi, bổ sung.

Tuy nhiên, việc xác định quyền của người sử dụng đất bề mặt trong việc sử dụng không gian ngầm thực chất là việc hạn chế quyền của người sử dụng đất, vì vậy, theo quy định của Hiến pháp năm 2013 thì nội dung này cần được quy định trong luật của Quốc hội.

'Giới hạn không gian ngầm 15 mét thì lại tiêu cực, xin cho'

Về quản lý, sử dụng không gian ngầm quy định tại khoản 2 Điều 19, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho rằng, đây là nội dung khó, phức tạp và là mối quan tâm của nhiều thành phố lớn trên thế giới chứ không chỉ riêng chúng ta. Thực tế nhiều nước đang triển khai rất tốt việc quản lý, sử dụng không gian ngầm. 

So với dự thảo trình Quốc hội, dự thảo lần này đã đưa ra hai phương án mới. Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường bày tỏ tán thành với phương án 2 là giao Chính phủ quy định giới hạn độ sâu người sử dụng đất thuộc địa bàn thành phố Hà Nội được sử dụng lòng đất theo chiều tẳng đứng để tạo sự chủ động, linh hoạt cho Chính phủ và thành phố Hà Nội, tránh khó khăn trong việc thực hiện đối với từng trường hợp cụ thể. 

Góp ý vào nội dung cụ thể về việc xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, Phó chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đánh giá tác động, đồng thời tham khảo kinh nghiệm quốc tế để quy định cho phù hợp nhằm chủ động quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm một cách hiệu quả, xác định rõ giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, minh bạch hóa quyền và trách nhiệm của người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho việc khai thác giá trị gia tăng từ đất.

"Luật cũng cần cụ thể mức giới hạn độ sâu mà người sử dụng đất được sử dụng", Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho rằng, về việc xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, cần quy định ngay trong Luật người sử dụng đất được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến 15 mét vào lòng đất; ngoài giới hạn độ sâu này, người sử dụng đất vẫn được sử dụng nếu phù hợp quy hoạch nhưng phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải trả tiền theo quy định của Chính phủ.

Việc xác định giới hạn độ sâu 15m là căn cứ vào phạm vi phân vùng chức năng được xác định tại Quy hoạch chung không gian xây dựng ngầm đô thị trung tâm - thành phố Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, phương án này sẽ tạo cơ sở pháp lý cho thành phố Hà Nội trong việc chủ động quản lý, khai thác, sử dụng không gian ngầm một cách hiệu quả, xác định rõ giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất, minh bạch hóa quyền và trách nhiệm của người sử dụng đất, tạo thuận lợi cho việc khai thác giá trị gia tăng từ đất và triển khai xây dựng hệ thống đường sắt đô thị.

Không đồng tình với phương án 1, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nhấn mạnh việc quy định như vậy sẽ tạo ra cơ chế tiêu cực, xin - cho, thiếu minh bạch và dẫn đến hạn chế quyền công dân chứ không phải tăng quyền cho công dân.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng luật chỉ quy định việc sử dụng không gian ngầm là có giới hạn, còn giới hạn bao nhiêu, cụ thể như thế nào thì giao cho Chính phủ quy định chi tiết.  "Một cao ốc trên 100 tầng thì đóng cọc móng có khi mấy chục, trăm mét. Nếu nói trường hợp quá 15m phải xin phép thì lại đẻ ra giấy phép con, lại xin - cho", ông Huệ nói.

Theo đó, ông Huệ đề xuất, trong khi chưa có pháp luật chuyên ngành quy định vấn đề này thì luật Thủ đô chỉ quy định việc sử dụng không gian ngầm là có giới hạn, còn giới hạn cụ thể thì giao cho Chính phủ quy định.