Ham tăng lãi suất hút tiền, ngân hàng dính đòn sụt giảm CASA
Mai Anh -
15/02/2023 08:50 (GMT+7)
(VNF) - Trong bối cảnh lãi suất vẫn neo ở mức cao, cuộc đua thu hút vốn rẻ giữa các ngân hàng dường như đang giảm tốc. Tỷ lệ CASA được kỳ vọng phục hồi khi lãi suất giảm nhiệt.
Tiền gửi không kỳ hạn sụt giảm
Trong bối cảnh áp lực chi phí tăng, biên lãi ròng (NIM) thu hẹp, việc cải thiện tỷ lệ CASA (tiền gửi không kỳ hạn) của các ngân hàng đang gặp khá nhiều khó khăn sau khi bị giảm mạnh trong nửa cuối năm qua, nhất là ở quý IV/2022.
Báo cáo tài chính quý IV/2022 cho thấy, có tới 23/28 ngân hàng có tỷ lệ CASA sụt giảm trong năm qua. Đáng chú ý, không chỉ những ngân hàng nhỏ mà ngay cả những ngân hàng đứng đầu về CASA cũng ghi nhận xu hướng giảm trong năm 2022.
Hiện 5 ngân hàng đứng đầu về tỷ lệ CASA là MB, Techcombank, Vietcombank, MSB, ACB. Song thứ hạng thì đã sự thay đổi đáng kể. MB đã soán ngôi Techcombank trở thành quán quân về tỷ lệ CASA đầu ngành.
Cụ thể, lượng tiền gửi không kỳ hạn tại Techcombank liên tục suy giảm kể từ quý II/2022, khiến tỷ lệ CASA của ngân hàng này từ mức kỷ lục 50,5% hồi cuối năm 2021 xuống còn 37% vào cuối năm 2022. Còn tại MB, dù tỷ lệ này cũng suy giảm nhưng biên độ hẹp hơn, từ mức từ 48,7% vào cuối năm 2021 xuống còn 40,6% cuối năm 2022, giúp MB quay lại vị trí số 1 sau nhiều năm bị “vượt mặt”.
Trong khi đó, hồi đầu năm 2022, Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB) từng gây ấn tượng khi lọt vào top đầu các ngân hàng có tỷ lệ CASA cao nhất hệ thống, thậm chí còn nhỉnh hơn cả Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) về tỷ lệ CASA khi đạt 35,8%. Thế nhưng, cú sụt giảm mạnh trong quý IV/2022 đã khiến CASA của MSB giảm còn 31,2%, đứng thứ 4 trong bảng xếp hạng.
Còn tỷ lệ CASA của Vietcombank chỉ giảm nhẹ từ 35,7% xuống 33,9% trong năm 2022. Phong độ ổn định này được cho là nhờ chính sách miễn phí của Vietcombank cho toàn bộ dịch vụ trên ngân hàng số VCB Digibank từ đầu năm 2022. Xét về quy mô, số dư tiền gửi không kỳ hạn tại Vietcombank vẫn là cao nhất thị trường.
ACB tiếp tục đứng vị trí 5 với tỷ lệ CASA cuối năm 2022 đạt 22,2%, giảm so với mức 25,4% của cuối năm 2021.
Nhiều ngân hàng khác cũng ghi nhận tỷ lệ CASA sụt mạnh trong năm qua. Có thể kể đến Sacombank giảm từ 22,6% năm 2021 về còn 19,2% năm 2022; Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPBank), giảm từ 23,3% năm 2021 xuống 18% năm 2022; VPBank từ 22,3% năm 2021 còn 17,7% năm 2022; BIDV từ mức 19,4% năm 2021 xuống 18,8% năm 2022; Ngân hàng TMCP Việt Á (VietABank) giảm từ 11,9% xuống 4,1%; Ngân hàng TMCP Kiên Long (KienlongBank) giảm mạnh từ 15,5% xuống 4%, thấp nhất trong các ngân hàng.
Tuy nhiên, vẫn còn một số ngân hàng ghi nhận tỷ lệ CASA tăng lên so với năm 2021. Chẳng hạn, Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank), tăng 0,1% lên thành 20%; Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex (PG Bank) tăng 2,5% lên 17,9%; Ngân hàng TMCP Bắc Á (Bac A Bank) tăng 3,9% lên thành 7,3%...
Nhìn chung, so với khối ngân hàng cổ phần tư nhân thì các ngân hàng quốc doanh vẫn duy trì CASA khá ổn định trong năm qua, số dư Casa cuối năm 2022 tăng so với cuối năm 2021. Kết quả này có được phần lớn nhờ việc đẩy mạnh đầu tư cho ngân hàng số và miễn phí dịch vụ. Hơn nữa, uy tín thương hiệu của ngân hàng có vốn sở hữu của Nhà nước cũng giúp những nhà băng này hấp dẫn người gửi tiền.
Tỷ lệ CASA sẽ được cải thiện khi lãi suất hạ nhiệt
Theo giới phân tích, nguyên nhân khiến tỷ lệ CASA giảm trong năm 2022 là lãi suất huy động liên tục tăng mạnh.
Mặt bằng lãi suất tiền gửi tiết kiệm có kỳ hạn tăng nhanh, trong khi các kênh đầu tư khác (chứng khoán, bất động sản, vàng) không mấy sáng sủa là nguyên nhân khiến lượng tiền gửi không kỳ hạn của hầu hết ngân hàng sụt giảm mạnh.
Bởi khi lãi suất tăng, người dân thay vì để tiền nhàn rỗi trong tài khoản thanh toán chờ cơ hội lướt sóng như trước thì sẽ chuyển vào gửi tiết kiệm có kỳ hạn để hưởng lãi cao. Còn với doanh nghiệp, lãi suất cao sẽ khiến họ khó tiếp cận dòng vốn ngân hàng, dẫn đến việc phải rút nguồn tiền sẵn có về hoạt động.
Không chỉ ở các kỳ hạn mà lãi suất tiền gửi không kỳ hạn cũng được các tổ chức tín dụng tăng lên kịch trần cho phép. Thông thường, lãi suất tiền gửi không kỳ hạn thấp hơn rất nhiều so với tiền gửi có kỳ hạn, chỉ ở mức 0,1-0,2%/năm.
Song từ đầu tháng 11/2022, một số ngân hàng đã bắt đầu đẩy lãi suất tiền gửi không kỳ hạn lên từ 0,5-1%. Điều này khiến cuộc đua CASA ngày càng khốc liệt.
Trước đây, để hút tiền gửi không kỳ hạn, chỉ Techcombank và MB thực hiện chính sách miễn phí hàng loạt giao dịch trực tuyến. Đến nay, hầu hết các ngân hàng đều áp dụng. Do đó, sự cạnh tranh ngày càng gay gắt giữa các ngân hàng. Vì vậy, lượng tiền gửi không kỳ hạn cũng được phân bổ cho các ngân hàng.
Với các ngân hàng, việc gia tăng tiền gửi không kỳ hạn đóng vai trò quan trọng, vì nó tạo ra một nguồn vốn giá rẻ, tiết giảm chi phí đầu vào, từ đó cải thiện tỷ lệ thu nhập lãi thuần và nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường. Thế nên, thu hút tiền gửi không kỳ hạn đã, đang trở thành cuộc cạnh tranh gay gắt giữa các ngân hàng thương mại. Tỷ lệ CASA cao được coi như một thành tích của ngân hàng.
Cải thiện tỷ lệ CASA, kiểm soát chi phí vốn, tập trung nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp và người dân phục hồi sản xuất kinh doanh sẽ là "bài toán" khó với các ngân hàng, nhất là trong bối cảnh lãi suất được dự báo vẫn sẽ neo ở mức cao trong nửa đầu năm 2023 khiến người dân có xu hướng ưu tiên gửi tiết kiệm có kỳ hạn để hưởng lãi.
Công ty Chứng khoán Yuanta Việt Nam (Yuanta) cho rằng, lãi suất huy động tiền gửi có kỳ hạn vẫn ở mức cao và điều kiện thanh khoản hạn hẹp sẽ khiến tăng trưởng tiền gửi không kỳ hạn vẫn ở mức thấp trong nửa đầu năm 2023. Tuy vậy, Yuanta kỳ vọng tỷ lệ CASA sẽ được cải thiện hơn khi lãi suất huy động dần hạ nhiệt trong nửa cuối năm nay.
Còn Chứng khoán Vietcombank (VCBS) đánh giá, lãi suất điều hành có thể không tăng thêm trong năm 2023 và mặt bằng lãi suất kỳ vọng sau khi đạt đỉnh trong nửa đầu 2023 sẽ đi ngang và dần hạ nhiệt nửa cuối năm 2023. "Tỷ lệ CASA của ngành ngân hàng có thể sẽ được cải thiện hơn trong nửa cuối năm khi lãi suất hạ nhiệt", VCBS nhận định.
Công ty Cổ phần Chứng khoán SSI cũng khá lạc quan khi cho rằng tỷ lệ CASA bị ảnh hưởng chỉ là trong ngắn hạn và sẽ sớm hồi phục trong thời gian tới. SSI dự kiến các ngân hàng sẽ đạt được chỉ số 50% về tỷ lệ CASA vào cuối năm nay.
(VNF) - Bức tranh thanh khoản có thể sớm cải thiện khi khu vực hộ kinh doanh và buôn bán dần thích nghi với các quy định thuế và hóa đơn điện tử mới, qua đó, quay trở lại gửi tiền vào hệ thống ngân hàng.
(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước khẩn trương nghiên cứu, đánh giá và đề xuất thành lập sàn giao dịch vàng quốc gia, báo cáo Thường trực Chính phủ trước 20/12.
(VNF) - Trong bối cảnh biên lãi ròng (NIM) chịu áp lực thu hẹp, hoạt động thu hồi và xử lý nợ xấu đã đóng góp đáng kể vào tăng trưởng lợi nhuận của nhiều ngân hàng.
(VNF) - Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn đầy biến động trên thị trường tiền tệ toàn cầu. Đồng USD, dù vẫn giữ vị thế trung tâm, đang chịu áp lực giảm mạnh, trong khi các đồng tiền thay thế như euro (EUR), nhân dân tệ (CNY), đô la Úc (AUD) và yen Nhật (JPY) ngày càng thu hút dòng vốn quốc tế.
(VNF) - Cả 4 ngân hàng quốc doanh đều đã tham gia đường đua tăng lãi suất huy động. Theo ông Trần Ngọc Báu, lãi suất cho vay tăng là điều khó tránh khỏi do các yếu tố cốt lõi về chi phí và bộ đệm của ngân hàng.
(VNF) - Theo Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế - NHNN, Nghị định hỗ trợ lãi suất 2%/năm cho doanh nghiệp tư nhân, hộ kinh doanh và cá nhân thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn, áp dụng tiêu chuẩn ESG dự kiến sẽ có hiệu lực vào đầu năm 2026.
(VNF) - Từ 1/1/2026, việc mở ví điện tử sẽ không còn là chuyện “điền vài dòng thông tin là xong”. Người dùng buộc phải quét khuôn mặt, căn cước công dân gắn chip để hệ thống nhận diện. Ngân hàng Nhà nước lựa chọn sinh trắc học như một “lớp cửa” an toàn hơn hơn để chặn lừa đảo là bước đi cần thiết. Nhưng đúng vào thời điểm đó, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân 2025 bắt đầu có hiệu lực, đặt ra những yêu cầu rất ngặt nghèo về bảo vệ dữ liệu nhạy cảm. Một bên buộc phải thu thập nhiều hơn, một bên buộc phải giữ chặt hơn và câu hỏi lớn nhất là: những dữ liệu đó đang được ai giữ và ai chịu trách nhiệm nếu “tấm khiên” bị thủng?
(VNF) - Lãi suất huy động hiện lên tới 9%/năm tại một số ngân hàng. Mặt bằng lãi suất huy động cao hơn cũng giúp các ngân hàng tư nhân có lợi thế hơn trong thu hút tiền gửi so với các ngân hàng quốc doanh.
(VNF) - Vừa qua trong khuôn khổ Mastercard Customer Forum 2025, Ngân hàng Sài Gòn – Hà Nội (SHB) được vinh danh đồng thời ở hai hạng mục chiến lược dành cho sản phẩm thẻ tín dụng cá nhân và giải pháp thẻ tín dụng doanh nghiệp.
(VNF) - Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước về triển khai gói tín dụng 500.000 tỷ đồng ưu tiên lĩnh vực hạ tầng và công nghệ, tiếp tục đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi số và phát triển hạ tầng bền vững, Agribank tiên phong triển khai Chương trình tín dụng ưu đãi dành cho khách hàng doanh nghiệp đầu tư hạ tầng, công nghệ số, với tổng quy mô lên tới 60.000 tỷ đồng, lãi suất ưu đãi giảm đến 1,5%/năm áp dụng đến hết 31/12/2030.
(VNF) - Ngân hàng VietinBank đã đóng cửa 100 phòng giao dịch từ đầu năm. Nhiều ngân hàng khác cũng mạnh tay trong việc cắt giảm chi nhánh, phòng giao dịch.
(VNF) - Bức tranh lợi nhuận ngân hàng trong quý cuối năm 2025 đang dần hiện rõ. Lợi nhuận ngành ngân hàng được dự báo sẽ phân hóa rõ nét trong năm 2026.
(VNF) - Lãi suất tiết kiệm tiếp tục đi lên, các kỳ hạn dưới 6 tháng lên mức kịch trần. Lãi suất liên ngân hàng vượt 7%. Trong bối cảnh lãi suất tăng, nhiều ngân hàng dừng tín dụng ưu đãi mua nhà.
(VNF) - Trong tuần 15 - 19/12, thị trường chứng khoán sôi động khi VietinBank, Saigonbank và HDBank đồng loạt chốt danh sách cổ đông trả cổ tức bằng cổ phiếu. Đáng chú ý, VietinBank gây ấn tượng với tỷ lệ phát hành lên tới 44,64%, mức cao nhất trong nhóm ngân hàng năm nay.
(VNF) - Một số ngân hàng thu phí với tài khoản có số dư dưới 2-3 triệu đồng. Khách hàng cần rà soát và đóng những tài khoản ngân hàng không sử dụng để tránh bị thu phí.
(VNF) - Khách hàng mở mới thẻ tín dụng BAC A BANK MasterCard có thể tối ưu hóa dòng tiền, đồng thời dễ dàng quản lý tài chính cá nhân, nhận thêm Combo hoàn tiền cực đã và miễn phí thường niên 3 năm.
(VNF) - Theo NHNN, Chương trình tín dụng đầu tư hạ tầng điện, giao thông, công nghệ chiến lược được triển khai theo hai giai đoạn với tổng quy mô lên tới 500.000 tỷ đồng. Các doanh nghiệp đủ điều kiện sẽ được vay vốn với lãi suất thấp hơn 1 - 1,5% so với mức lãi suất cùng kỳ hạn của ngân hàng.
(VNF) - Theo ông Nguyễn Đức Hiển - Phó trưởng ban Chính sách, Chiến lược Trung ương, nguồn lực tài chính của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay vẫn dựa quá nhiều vào hệ thống ngân hàng trong khi thị trường vốn phát triển chưa tương xứng.
(VNF) - Ngân hàng TMCP Kỹ Thương (Techcombank) chính thức góp mặt trong danh sách Fortune 100 Best Companies to Work For™ Southeast Asia 2025 – bảng xếp hạng được Fortune và Great Place To Work® công bố lần đầu tiên tại Đông Nam Á.
(VNF) - PVcomBank triển khai chương trình đặc quyền “1 thẻ cho vạn trải nghiệm” bao gồm chính sáchhmở thẻ tín dụng quốc tế miễn chứng minh thu nhập cùng đặc quyền hoàn tiền tới 5 triệu đồng khi mua vé máy bay dành cho Hội viên Bông Sen Vàng.
(VNF) - TPBank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu khi được The Asian Banker vinh danh “Ngân hàng Vững mạnh hàng đầu Việt Nam năm 2025” dựa trên các chỉ số tài chính vượt trội. Với định hướng số hóa toàn diện, TPBank đã trở thành một trong những biểu tượng công nghệ của ngành ngân hàng, đồng thời nằm trong nhóm ngân hàng đóng góp ngân sách lớn nhất cả nước, góp phần thúc đẩy một E-Vietnam thịnh vượng.
(VNF) - Bức tranh thanh khoản có thể sớm cải thiện khi khu vực hộ kinh doanh và buôn bán dần thích nghi với các quy định thuế và hóa đơn điện tử mới, qua đó, quay trở lại gửi tiền vào hệ thống ngân hàng.
(VNF) - Sau 5 tháng tạm ngưng hoạt động để nâng cấp, sửa chữa, sân bay Vinh sẽ khai thác trở lại vào ngày 19/12 với diện mạo mới và "điểm nhấn" công nghệ hiện đại giúp hành khách có trải nghiệm tốt hơn.