Hiểu đúng về chu kỳ khi phân tích kỹ thuật

Tùng Lâm (thực hiện) - 21/09/2023 13:57 (GMT+7)

(VNF) - “Khi nghiên cứu chu kỳ, điều chúng ta biết là chu kỳ sẽ lặp lại ở tính chất chứ không có điều gì đảm bảo sẽ lặp lại ở điểm số hoặc thời gian”, ông Nguyễn Tuấn Anh, nhà sáng lập FinPeace, chia sẻ với Tạp chí Đầu tư Tài chính - VietnamFinance, đồng thời lưu ý rằng các yếu tố tâm lý nhà đầu tư cũng lặp lại theo chu kỳ, do đó, để giảm bớt cảm xúc, các công cụ định lượng cho phép nhà đầu tư nhìn nhận chỉ số rõ ràng và kỷ luật hơn khi đầu tư.

VNF
Ông Nguyễn Tuấn Anh, nhà sáng lập FinPeace

- Ông có thể chia sẻ về lý thuyết chu kỳ trong phân tích kỹ thuật và tầm quan trọng của chu kỳ trong phân tích kỹ thuật?

Ông Nguyễn Tuấn Anh, nhà sáng lập FinPeace: Lý thuyết chu kỳ là một khái niệm quan trọng trong phân tích kỹ thuật trên thị trường chứng khoán. Theo lý thuyết này, thị trường chứng khoán có xu hướng diễn biến theo các chu kỳ lặp đi lặp lại. Các chu kỳ này bao gồm cả chu kỳ ngắn hạn và dài hạn, chúng thường được xác định bằng cách quan sát biểu đồ giá.

Tầm quan trọng của chu kỳ trong phân tích kỹ thuật nằm ở việc nó cung cấp thông tin về xu hướng và tình hình của thị trường. Bằng cách nắm bắt các chu kỳ, nhà đầu tư có thể dự đoán được các giai đoạn tăng giá, giảm giá hoặc dao động của thị trường.

Tuy nhiên, nếu chỉ hiểu về chu kỳ theo khung thời gian ngắn hạn, trung hạn, dài hạn là chưa đầy đủ. Tôi muốn giới thiệu một cách nhìn nhận chu kỳ khác. Đó là chu kỳ theo hình thái của sóng. Thị trường giao dịch chứng khoán có 2 hình thái sóng khác nhau hoàn toàn về tính chất là Sóng xu hướng (Trending) và Sóng đi ngang (Sideway). Thị trường thường xuyên xoay chuyển từ dạng sóng xu hướng sang sóng đi ngang và ngược lại. Việc nắm được 2 hình thái sóng này sẽ giúp nhà đầu tư nâng cao khả năng nhận diện dạng sóng đang xảy ra và dựa vào đó để có công cụ giao dịch, chiến lược giao dịch phù hợp.

Hình vẽ 1: Xu hướng

- Có các chỉ báo, công cụ kỹ thuật nào xác định các pha trong chu kỳ, thưa ông?

Trong Sóng xu hướng, công cụ hữu hiệu là đường thẳng hỗ trợ, kháng cự, trendline. Khi thị trường trong Sóng xu hướng, giá cả có xác suất cao nằm trên hoặc dưới đường xu hướng. Xu hướng có khối lượng giao dịch hỗ trợ thì có động lượng cao và bảo tồn xu hướng đang diễn ra. Ví dụ trên hình vẽ 1, xu hướng này được tồn tại từ tháng 8 năm 2020 tới tháng 7 năm 2021. Sau 5 lần đường xu hướng được bảo vệ thì tới lần thứ 6 xu hướng mỡi bị phá vỡ.

Trong Sóng đi ngang, các chỉ báo dao động (oscillator) kẹp trong một vùng nhất định thường là 30-70. Ví dụ trên hình vẽ 2, giai đoạn thị trường từ tháng 11/2021 cho tới tháng 4/2022, chỉ số RSI chạy trong vùng 36-66.

Hình vẽ 2: Đi ngang

- Ông có lưu ý gì về những sai lầm khi sử dụng công cụ phân tích kỹ thuật để xác định chu kỳ?

Sai lầm quan trọng đầu tiên khi sử dụng công cụ phân tích kỹ thuật là trộn lẫn quá nhiều chỉ số kỹ thuật cùng loại vào phân tích. Khi phân tích dao động đi ngang của giá cả, cho dù bạn mang vào 10-20 chỉ số thì kết quả phân tích gần như tương đương. Việc có quá nhiều chỉ sổ chỉ cùng biểu diễn sự dao động đi ngang trong biên độ của giá là không cần thiết và gây nhiễu loạn tư duy.

Sai lầm thứ hai là áp dụng chỉ báo không đúng nhịp điệu thị trường. Khi thị trường có xu hướng biến động, nếu áp dụng khiên cưỡng theo chỉ báo dao động đi ngang, thì thường xuyên chúng ta chốt lời quá sớm khi giá lên vùng quá mua (overbought) và sau đó thị trường vẫn tiếp tục tăng giá tiếp. Mặc dù, tên vùng quá mua đã hàm chứa khuyến nghị nên bán nhưng đó là nhóm chỉ báo chỉ hữu dụng trong thị trường đi ngang. Ngược lại, khi thị trường đi ngang, nếu chúng ta dùng chỉ báo tốt trong xu hướng như đường MA (đại diện là trung bình động 20 ngày) thì sẽ liên tục ghi nhận tín hiệu lỗi, do giá cả liên tục cắt lên và sau đó cắt xuống khi dao động đi ngang quanh đường trung bình.

- Ông có nhận định như thế nào về triển vọng của TTCK Việt Nam hiện nay theo góc nhìn phân tích kỹ thuật? Theo ông, TTCK Việt Nam hiện đang ở trong pha nào của chu kỳ và sẽ diễn biến theo hướng nào trong tương lai?

Hình vẽ 3: TTCK Việt Nam

Nhìn lại đồ thị từ những này đầu thành lập cho tới hiện tại, thị trường chứng khoán Việt Nam đang tăng trưởng khoảng 10%/năm từ đáy và tuân thủ tốt đường trendline phía dưới như hình vẽ 3. Chúng ta vừa trải qua 1 pha điều chỉnh mạnh tương đương năm 2018-2019 và dường như những gì khó khăn nhất chúng ta đã đi qua. Với mức tăng trưởng nền 10% này, kênh đầu tư chứng khoán vẫn tiếp tục là kênh đầu tư hấp dẫn dài hạn xét trên tương quan so sánh với lãi suất khoảng 7,5% của kênh gửi tiết kiệm. Ngoài ra, tỷ lệ dân cư hiểu và tham gia đầu tư dài hạn trên thị trường chứng khoán còn thấp. Trên góc nhìn đầu tư, chứng khoán từng bước sẽ trở thành kênh đầu tư quan trọng khi lượng tiền tiết kiệm dân cư ngày càng cải thiện thì thị trường chứng khoán sẽ tiếp tục tăng trưởng trong tầm nhìn dài hạn.

Ở góc nhìn ngắn hạn hơn (1-2 năm tới), thị trường nhiều khả năng đang đi vào khu vực đi ngang lớn, trong đó từ tháng 7 cho tới tháng 10/2023, chúng ta đang nằm trong 1 sóng tăng khá hấp dẫn mà đỉnh cao có thể đạt mức VN-Index khoảng 1.300 điểm. Tuy nhiên, sau đó thị trường sẽ nhiều khả năng điều chỉnh để kiểm định các ngưỡng thấp như 1.100 điểm, sau đó đi ngang ở giai đoạn giữa năm 2024. Như vậy ở giai đoạn hiện tại, nhà đầu tư nên thiên về giao dịch theo xu hướng và sử dụng các công cụ trendline, vượt đỉnh, khối lượng hỗ trợ để giao dịch. Sau đó, ở quý IV/2023 thì dần chuyển về phòng thủ theo cách đánh đi ngang.

Một số nhà đầu tư cho rằng phân tích kỹ thuật là “nhìn quá khứ, đoán tương lai” và không tin vào phân tích kỹ thuật. Ông nghĩ gì về điều này? Phải chăng lý thuyết về chu kỳ (tức là sự lặp lại) chính là “kim chỉ nam” giúp nhiều nhà đầu tư tin vào phân tích kỹ thuật?

Cá nhân tôi cho rằng, việc đoán trước thị trường là điều không tưởng. Khi nghiên cứu chu kỳ, điều chúng ta biết là chu kỳ sẽ lặp lại ở tính chất chứ không có điều gì đảm bảo sẽ lặp lại ở điểm số hoặc thời gian. Ví dụ ở hình vẽ 4, thị trường 2001-2002, 2007-2008 (giảm khoảng 77%) và 2018-2019 (giảm khoảng 44%), tính chất mạnh mẽ của các đợt giảm lặp lại nhưng tỷ lệ giảm thì thay đổi. Ngoài ra, các yếu tố tâm lý nhà đầu tư cũng lặp lại theo chu kỳ, do cảm xúc lo sợ bị bỏ lỡ (FOMO) hoặc sợ hãi tại đáy luôn xuất hiện tương đồng trong mỗi nhà đầu tư cá nhân. Để giảm bớt cảm xúc, các công cụ định lượng cho phép chúng ta nhìn nhận chỉ số rõ ràng và kỷ luật hơn khi đầu tư.

Hình vẽ 4: Sự lặp lại

- Khi tiến hành phân tích kỹ thuật để xác định chu kỳ, ông có cho rằng nên kết hợp với phân tích cơ bản hay không, chẳng hạn như nhìn vào diễn biến lãi suất, tăng trưởng GDP… nhằm gia tăng tính chắc chắn và giảm thiểu sự ảnh hưởng của cảm xúc?

Việc kết hợp là rất cần thiết, thử quay lại ví dụ ở hình vẽ 3. Khi người phân tích kỹ thuật nhận diện xu hướng tăng trưởng dài hạn 10% như hình vẽ, họ sẽ phải kiểm định lại tính hợp lý trên góc nhìn dài hạn, ví dụ như GDP Việt Nam tăng trưởng các năm qua ở mức trung bình 6,5-7,5%/ năm. Vậy mức tăng trưởng của các công ty hàng đầu Việt Nam trên thị trường niêm yết có xứng đáng 10% hay không. Câu trả lời có thể khác nhau với từng người, tuy nhiên bạn có quyền cân nhắc sự hợp lý hoặc chưa hợp lý của các chỉ báo phân tích kỹ thuật.

Ý kiến (0)
Cùng chuyên mục
SJC xin từ bỏ vị thế độc quyền, ngân hàng trông chờ 'đũa thần' TT02

SJC xin từ bỏ vị thế độc quyền, ngân hàng trông chờ 'đũa thần' TT02

(VNF) - NHNN quyết định thanh tra kinh doanh vàng. Tổng giám đốc SJC muốn bỏ độc quyền vàng miếng vì 'không được hưởng lợi gì'. NHNN đề xuất gia hạn Thông tư 02 thêm 6 tháng nữa. Đó là những thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.

'Một tiền đề và ba điều kiện' để huy động 170 tỷ USD trái phiếu DN

'Một tiền đề và ba điều kiện' để huy động 170 tỷ USD trái phiếu DN

(VNF) - Sau những lùm xùm vừa qua, thị trường TPDN vẫn đang đi ngang. Để thị trường thực sự phát triển theo đúng tiềm năng, ông Trần Lê Minh, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam VIS Rating cho rằng cần phải thực hiện được "một tiền đề và ba điều kiện".

Thủ tướng yêu cầu hoàn thành thanh tra thị trường vàng ngay trong tháng 5

Thủ tướng yêu cầu hoàn thành thanh tra thị trường vàng ngay trong tháng 5

(VNF) - Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thực hiện ngay công tác thanh tra, kiểm tra thị trường vàng và hoàn thành trong tháng 5/2024.

Thu nhập 1,2tỷ đồng/năm, vẫn băn khoăn hỏi cách “tiêu” tiền

Thu nhập 1,2tỷ đồng/năm, vẫn băn khoăn hỏi cách “tiêu” tiền

(VNF) - Ngoài những trường hợp thu nhập thấp đăng đàn trên các nhóm về tài chính nhờ chỉ bảo cách chi tiêu và tiết kiệm. Bất ngờ, có không ít những dòng trạng thái thu nhập cả tỷ đồng/năm, nhưng không biết chi tiêu sao cho hợp lý. Có người sẵn sàng đưa lời khuyên, ngược lại không ít thông tin cho rằng “khoe mẽ”.

Cùng Đạt Phương trúng dự án 470 tỷ, 'soi' lịch sử thắng thầu của Đầu tư xây dựng Minh Tuấn

Cùng Đạt Phương trúng dự án 470 tỷ, 'soi' lịch sử thắng thầu của Đầu tư xây dựng Minh Tuấn

(VNF) - Công ty cổ Tập đoàn Đạt Phương (Hà Nội) và Tổng công ty cổ phần Đầu tư xây dựng Minh Tuấn (Thanh Hoá) là Liên danh nhà thầu duy nhất tham dự thầu gói thầu 16 thuộc Dự án Cầu vượt đường sắt Bắc - Nam và đường hai đầu cầu thuộc tuyến Đại lộ Đông Tây, TP. Thanh Hóa và trúng thầu với giá 470,148 tỷ đồng.

Trông chờ một tuần chứng khoán vượt đỉnh

Trông chờ một tuần chứng khoán vượt đỉnh

(VNF) - Còn nhiều dư địa để dòng tiền tiếp tục đẩy vào thị trường chứng khoán, đưa chỉ số VN-Index dễ dàng vượt đỉnh hơn, hay nói theo cách ví von, tàu càng nhẹ thì càng dễ vượt sóng.

TT Putin tới Trung Quốc, Triều Tiên lại phóng tên lửa

TT Putin tới Trung Quốc, Triều Tiên lại phóng tên lửa

(VNF) - Trong tuần vừa qua, vụ việc Thủ tướng Slovakia bị ám sát đã thu hút sự chú ý từ khắp nơi trên thế giới. Bên cạnh đó, chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Nga Vladimir Putin tới Trung Quốc hay việc Triều Tiên phóng tên lửa cũng là những sự kiện nổi bật.

Cho vay trực tuyến: Đợi một hành lang pháp lý để bùng nổ

Cho vay trực tuyến: Đợi một hành lang pháp lý để bùng nổ

(VNF) - Cùng với xu hướng chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, hoạt động cho vay qua nền tảng trực tuyến đang phát triển mạnh mẽ tại nhiều ngân hàng. Tuy vậy, theo ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội ngân hàng, hoạt động cho vay trực tuyến vẫn đang đợi một hành lang pháp lý đầy đủ hơn để có thể bùng nổ trong thời gian tới.

Quốc hội họp bầu Chủ tịch nước, chưa miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng Công an

Quốc hội họp bầu Chủ tịch nước, chưa miễn nhiệm chức danh Bộ trưởng Công an

Sáng 19/5, Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường chủ trì họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV.

Lộ diện đại gia đứng sau hệ thống Quán nhậu Tự Do

Lộ diện đại gia đứng sau hệ thống Quán nhậu Tự Do

(VNF) - Mọc lên tại những vị trí đắc địa, quán nhậu Tự Do đang dần trở thành một trong những hệ thống quán nhậu lớn hàng đầu tại Hà Nội với hàng chục sơ sở lớn nhỏ.

Cảnh sắc Mã Pí Lèng

Cảnh sắc Mã Pí Lèng

(VNF) - Mã Pì Lèng là cung đường đèo hiểm trở dài khoảng 20 km đi qua 3 xã thuộc huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang. Từ lâu, nơi đây được coi là đệ nhất danh đèo của Việt Nam, là một trong "tứ đại đỉnh đèo" bên cạnh đèo Ô Quy Hồ, Khau Phạ và Pha Đin. Cùng ngắm vẻ đẹp hùng vĩ của tuyến đường đèo này qua ống kính của nhiếp ảnh gia Thanh Hải.