Hiệp hội BĐS TP. HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi Ủy ban thường vụ Quốc hội, Ủy ban Kinh tế Quốc hội, Ủy ban Pháp luật Quốc hội và Bộ Tài nguyên - Môi trường để góp ý quy định về đấu thầu dự án có sử dụng đất của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi).
Theo HoREA, đa số nhà đầu tư dự án nhà ở thương mại đều mong muốn tham gia đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất để có ngay quỹ đất sạch để thực hiện dự án. Tuy nhiên trên thực tế vẫn có các nhà đầu tư dự án nhà ở thương mại tự thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng thông qua nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các chủ đất nhưng gặp trở ngại, không thể triển khai thực hiện dự án, bị chôn vốn.
Mặt khác, HoREA nhận thấy việc đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu dự án có sử dụng đất đều nhằm mục đích lựa chọn nhà đầu tư nhưng có điểm khác biệt. Cụ thể, đấu giá là để lựa chọn nhà đầu tư trả giá cao nhất còn đấu thầu là để lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực nhất, dự án có chất lượng tốt nhất và có cam kết nghĩa vụ tài chính với Nhà nước cao nhất. Thậm chí trong một số cuộc đấu thầu dự án có sử dụng đất trước đây đã có trường hợp nhà đầu tư dự thầu còn tự nguyện đóng góp thêm nghĩa vụ tài chính vào ngân sách nhà nước địa phương ngoài tiêu chí hồ sơ mời thầu.
Do đó, HoREA đề nghị không đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với đất chưa giải phóng mặt bằng mà chỉ đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với đất đã giải phóng mặt bằng để tránh xảy ra xung đột lợi ích giữa cơ quan Nhà nước với người có đất bị thu hồi sau khi đã lựa chọn nhà đầu tư thông qua đấu thầu dự án có sử dụng đất.
Ngoài ra, tại Điểm c Khoản 5 và Khoản 6 Điều 126 dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định trách nhiệm UBND cấp tỉnh tổ chức lập và thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, thu hồi đất theo quy định của luật này. Trong thời hạn 36 tháng kể từ ngày ban hành quyết định công nhận kết quả trúng đấu thầu, UBND cấp có thẩm quyền phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giao đất, cho thuê đất đối với nhà đầu tư trúng đấu thầu.
Nhà đầu tư trúng đấu thầu có trách nhiệm ứng vốn để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Quá thời hạn 3 tháng kể từ ngày nhận được yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền mà nhà đầu tư không ứng đủ vốn để thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định hủy kết quả trúng đấu thầu.
HoREA cho rằng, việc quy định trách nhiệm của UBND cấp tỉnh thực hiện đấu thầu trước và đã lựa chọn được nhà đầu tư, rồi sau đó mới ban hành quyết định thu hồi đất tổ chức thực hiện bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giao đất sạch cho nhà đầu tư trúng thầu thì có một số bất cập và có thể phát sinh xung đột lợi ích giữa cơ quan Nhà nước với người có đất bị thu hồi.
Bởi vậy, cần bỏ quy định về trách nhiệm của UBND cấp có thẩm quyền phải thực hiện xong việc bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để giao đất, cho thuê đất đối với nhà đầu tư trúng đấu thầu để không “biến” UBND cấp tỉnh trở thành “người làm thuê” cho nhà đầu tư trúng thầu dự án có sử dụng đất.
HoREA cũng đề nghị bổ sung thêm điều kiện đấu thầu dự án có sử dụng đất đối với thửa đất, khu đất đã có quy hoạch xây dựng 1/500 được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời, bổ sung quy định trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày ban hành quyết định công nhận kết quả trúng đấu thầu, UBND cấp có thẩm quyền phải giao đất, cho thuê đất đối với nhà đầu tư trúng đấu thầu nhàm đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của nhà đầu tư trúng thầu.
