Jack Ma và danh sách tỷ phú Trung Quốc lao đao vì cú siết mạnh tay từ Bắc Kinh
Mai Lý -
13/08/2023 00:16 (GMT+7)
(VNF) - Những năm gần đây có lẽ là thời gian khó khăn nhất đối với các tỷ phú Trung Quốc. Liên tiếp các cú đòn đau từ đại dịch Covid-19 cùng với chính sách kiểm soát doanh nghiệp tư nhân chặt chẽ hơn từ chính quyền trung ương ở Bắc Kinh đã thổi bay hàng tỷ USD tài sản của nhiều tỷ phú.
Nhắc đến điều này, người ta nhớ ngay đến tỷ phú Jack Ma, cha đẻ của Alibaba và Ant Group. Sau làn sóng 'trấn áp' ngành công nghệ của chính phủ, Tập đoàn Alibaba Group đã phải chịu án phạt kỷ lục, lên tới 2,8 tỷ USD do vi phạm luật chống độc quyền. Trong khi đó, thương vụ IPO với giá trị dự kiến 35 tỷ USD của Ant Group bất ngờ bị đình chỉ ngay trước khi lên sàn.
Tỷ phú Jack Ma ngấm đòn đau từ hoạt động siết chặt của chính phủ.
Hậu quả là định giá của Ant Group giảm khoảng 75% so với mức định giá ban đầu trong khi giá cổ phiếu Alibaba giảm tới hơn 46%. Tổng thiệt hại của Alibaba và Ant Group lên tới 850 tỷ USD, kéo lùi giá trị tài sản ròng của tỷ phú Jack Ma xuống còn 30 tỷ USD, chưa bằng một nửa giá trị tài sản ở thời kỳ đỉnh cao năm 2020.
Tuy nhiên, Jack Ma chưa phải là người chịu thiệt hại nặng nề nhất sau làn sóng mạnh tay của chính quyền Bắc Kinh. Người sáng lập nền tảng thương mại điện tử Pindoudou, Colin Zheng Huang, đã phải chứng kiến khối tài sản của mình giảm tới 64%, tương đương với 40,2 tỷ USD so với hồi đầu năm 2021.
Mặc dù Pindoudou đã vượt qua Alibaba để trở thành hãng thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc về số lượng khách hàng mỗi năm nhưng ảnh hưởng của các cuộc điều tra chống độc quyền của chính phủ Trung Quốc khiến cổ phiếu Pindoudou giảm tới 21%.
Tencent cũng chung số phận với Alibaba và Ant Group.
Hoạt động kinh doanh của Tencent cũng điêu đứng sau khi truyền thông nhà nước chỉ trích trò chơi điện tử trực tuyến là “ma túy điện tử”. Đây lại là mảng kinh doanh khổng lồ của Tencent nên giá cổ phiếu của tập đoàn này đã nhanh chóng giảm 11%. CEO của tập đoàn, tỷ phú Pony Ma đã thiệt hại 3,2 tỷ USD trong tài sản của mình.
Không riêng các công ty công nghệ, nhiều tập đoàn trong lĩnh vực bất động sản cũng lao đao trước cơn sóng của chính quyền Bắc Kinh. Với mục đích hạ nhiệt thị trường và hạn chế đầu cơ trong lĩnh vực bất động sản, chính phủ Trung Quốc đã đưa ra nhiều ràng buộc về tài chính với chính sách 3 lằn ranh đỏ.
Nếu vượt qua 3 giới hạn đỏ về tài chính đã được chính phủ đề ra, các tập đoàn và công ty bất động sản sẽ không được phép vay thêm tiền từ ngân hàng và tổ chức tài chính. Chính sách này đã đẩy tập đoàn bất động sản lớn nhất Trung Quốc China Evergrande của tỷ phú Hứa Gia Ấn nhanh chóng chìm trong khủng hoảng.
China Evergrande của tỷ phú Hứa Gia Ấn cõng trên lưng khoản nợ khổng lồ.
China Evergrande gánh khoản nợ khổng lồ lên tới hơn 300 tỷ USD. Cùng với đó, gần 800 dự án lớn nhỏ của tập đoàn buộc phải “đắp chiếu”. Tính đến ngày 15/12, giá cổ phiếu của China Evergrande chỉ còn ở mức 0,19 USD/cổ phiếu. Chỉ riêng trong năm 2021, khối tài sản của tỷ phú Hứa Gia Ấn đã mất tới gần 20 tỷ USD.
Sự sụp đổ của China Evergrande giống như một quân bài domino, kéo theo hàng loạt tập đoàn, công ty bất động sản lớn nhỏ khác ở Trung Quốc “đi lùi”. Công ty bất động sản Country Garden của nữ tỷ phú Dương Huệ Nghiên cũng đang đối mặt với nguy cơ vỡ nợ. Tính từ đầu năm đến nay, giá trị cổ phiếu của Country Garden đã giảm 60%. Tài sản của bà Dương Huệ Nghiên theo đó giảm tới 84%, xuống chỉ còn 5,5 tỷ USD so với mức đỉnh 34 tỷ USD vào hồi năm 2021.
Lĩnh vực dạy thêm cũng bị chính quyền Bắc Kinh “gõ đầu”. Giới chức Trung Quốc cho rằng lĩnh vực dạy thêm đang tăng trưởng “quá nóng” với dòng vốn đầu tư ồ ạt, buộc họ phải đưa ra hàng loạt quy định nghiêm ngặt hơn. Trong đó phải kể đến quy định cấm huy động vốn từ nhà đầu tư nước ngoài hay huy động vốn qua niêm yết cổ phiếu.
Nữ tỷ phú Dương Huệ Nghiên mất hàng chục tỷ USD.
Cổ phiếu của công ty cung cấp dịch vụ giáo dục TAL Education ngay lập tức giảm mạnh. Khối tài sản của tỷ phú Zhang Bangxin, người đồng sáng lập kiêm chủ tịch công ty, giảm tới 90%, xuống còn 1,2 tỷ USD. CEO của công ty công nghệ giáo dục Gaotu Techedu, Larry Xiangdong Chen, cũng chịu chung số phận khi rớt khỏi danh sách tỷ phú vì khối tài sản giảm từ 15,8 tỷ USD xuống còn 250 triệu USD trong năm 2022.
Chỉ khoảng 10 năm trước, chính quyền Bắc Kinh gần như “thả nổi” cho các doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ. Tuy nhiên, khi các doanh nghiệp này phát triển mạnh mẽ và có độ phủ sóng sâu rộng tới các mặt của đời sống xã hội, mọi thứ dần thay đổi. Chính phủ đã đặc biệt chú ý đến những doanh nghiệp này, “cánh tay nhà nước” dần len lỏi vào hoạt động của các doanh nghiệp này và tăng cường kiểm soát đối với họ.
Chính quyền Bắc Kinh đưa ra các chính sách điều chỉnh sâu rộng vào hoạt động của các doanh nghiệp tư nhân.
Không chỉ có những đợt kiểm soát công khai, chính quyền Bắc Kinh còn tạo ra một phương thức mới, âm thầm hơn, để kiểm soát các doanh nghiệp lớn. Những năm gần đây, các cơ quan của chính phủ Trung Quốc đã thâu tóm cổ phần danh nghĩa (thường là 1%), hay còn được gọi là “cổ phiếu vàng”, tại nhiều công ty lớn.
“Cổ phiếu vàng” đã trở thành công cụ đắc lực giúp nhà nước có thể tham gia vào các hoạt động của công ty, từ đó đảm bảo họ tuân thủ theo các mục tiêu của nhà nước. Tính tới năm 2022, cơ quan nhà nước đã có mặt ở khoảng 37% công ty niêm yết tại Thượng Hải và Thâm Quyến.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia hoài nghi rằng thay vì giúp nền kinh tế Trung Quốc “chữa lành” và hồi phục thì sự can thiệp sâu rộng vào doanh nghiệp tư nhân của chính quyền Bắc Kinh lại khiến các nhà đầu tư trở nên “rụt rè” hơn. Theo The Economist, những thay đổi trong mối quan hệ giữa nhà nước và các doanh nghiệp tư nhân có thể là rào cản khiến các nhà đầu tư nước ngoài e ngại.
(VNF) - Thừa nhận rằng nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cần phải “nỗ lực hết sức” để đạt được các mục tiêu, các nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn tự tin rằng: “Con tàu khổng lồ của nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục vượt sóng và vững vàng tiến về tương lai”.
(VNF) - Trước cuộc “khủng hoảng” khi giá gạo tăng vọt, chính phủ Nhật Bản đã phải đưa ra một quyết định chưa từng có: Giải phóng hơn 200.000 tấn gạo dự trữ khẩn cấp. Đáng tiếc là, nỗ lực này dường như chưa đủ để giải quyết gốc rễ vấn đề.
(VNF) - Chính phủ Trung Quốc đã hứa sẽ trợ cấp chăm sóc trẻ em, tăng lương và chế độ nghỉ phép có lương tốt hơn để phục hồi nền kinh tế đang chậm lại. Bên cạnh đó, nước này cũng đang triển khai chương trình giảm giá 41 tỷ USD cho đủ loại mặt hàng, từ máy rửa chén và đồ trang trí nhà cửa đến xe điện và đồng hồ thông minh.
(VNF) - Từ một cửa hàng nhỏ bán hạt giống, tập đoàn CP (Charoen Pokphand) đã vươn mình trở thành một trong những tập đoàn tư nhân hàng đầu châu Á. Với hoạt động đa dạng từ nông nghiệp, thực phẩm đến viễn thông và bán lẻ, CP Group đã để lại dấu ấn mạnh mẽ trên bản đồ kinh tế toàn cầu, đặc biệt là tại Việt Nam.
(VNF) - “Ông lớn” xe điện BYD của Trung Quốc vừa công bố một nền tảng pin sạc mới dành cho xe điện (EV) mà hãng cho biết có thể sạc EV nhanh như tốc độ bơm xăng.
(VNF) - Trung tâm quyền lực của Liên minh châu Âu (EU) đang quay cuồng vì vụ bê bối tham nhũng mới liên quan đến "gã khổng lồ" công nghệ Trung Quốc Huawei và Nghị viện châu Âu.
(VNF) - Ở Trung Quốc, các cửa hàng pop-up chuyên bán các sản phẩm do Nga sản xuất đã trở nên ngày càng phổ biến. Sự gia tăng của chúng khiến một số người dân bối rối, nhiều người trên mạng xã hội Trung Quốc đặt câu hỏi tại sao những cửa hàng này dường như "mọc lên như nấm" chỉ sau một đêm.
(VNF) - Trong bối cảnh tỷ phú Elon Musk đang phải đối mặt với sự phản đối chính trị ngày càng gia tăng và khó khăn về tài chính, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ mua một chiếc xe Tesla, một động thái thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ của tổng thống Mỹ dành cho cố vấn quyền lực nhất của mình.
(VNF) - Sau 3 năm bị yêu cầu đến sớm 5 phút/ngày nhưng không được tính thù lao làm thêm giờ, nhóm nhân viên tại Nhật Bản đã đệ đơn lên Ủy ban Thương mại Công bằng và thành công giành được khoản bồi thường 73.329 USD.
(VNF) - Giá vàng đã tăng 13,6% vào năm 2025 và vượt qua mức 3.000 USD/ounce vào tuần trước, thiết lập mức cao kỷ lục mới. Căng thẳng địa chính trị và bất ổn kinh tế đang thúc đẩy dòng chảy trú ẩn an toàn, đẩy giá vàng lên cao. Tuy nhiên, một số yếu tố và xu hướng dài hạn khác sẽ giúp xác định liệu đợt tăng giá này có được duy trì hay sẽ sụp đổ sau cú tăng sốc.
(VNF) - Bắc Kinh chỉ trích "ông trùm" Hong Kong Li Ka-shing (Lý Gia Thành) vì "phản bội toàn thể người dân Trung Quốc" sau khi công ty chủ lực của ông công bố kế hoạch bán hầu hết các cảng toàn cầu, bao gồm hai cảng tại Kênh đào Panama, cho công ty BlackRock của Mỹ.
(VNF) - Mới đây, Alef Aeronautics, một công ty ô tô có trụ sở tại Mỹ, đã công bố thước phim quay lại khả năng di chuyển trên không trong cuộc thử nghiệm của dòng xe Model Zero.
(VNF) - 11 năm trước, khi CEO của tập đoàn khí đốt nhà nước Nga Gazprom Alexei Miller khai trương một tòa nhà theo phong cách cung điện Ý xa hoa ở trung tâm St Petersburg để làm trụ sở cho bộ phận xuất khẩu của công ty, ông đã kỳ vọng một tương lại tươi sáng với doanh số bán hàng “khủng” tại châu Âu.
(VNF) - Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thắt chặt lệnh trừng phạt đối với ngành dầu khí của Nga vào ngày 13/3 bằng cách không gia hạn lệnh miễn trừ cho phép các ngân hàng Nga truy cập vào hệ thống thanh toán của Mỹ để thực hiện các giao dịch năng lượng.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 13/3 đã không loại trừ đề xuất của Mỹ và Ukraine về lệnh ngừng bắn kéo dài một tháng, nhưng ông đã đặt ra nhiều điều kiện có khả năng sẽ trì hoãn bất kỳ lệnh ngừng bắn nào hoặc có thể khiến lệnh ngừng bắn trở nên bất khả thi.
(VNF) - Bắt đầu bằng thuế quan, nhưng cuộc chiến thương mại do Tổng thống Mỹ Donald Trump kích hoạt đang nhanh chóng leo thang vượt ra ngoài thuế nhập khẩu thành một cuộc chiến ăn miếng trả miếng rộng lớn hơn.
(VNF) - Liên minh châu Âu đã phản ứng mạnh mẽ khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 áp thuế 25% lên toàn bộ thép và nhôm được bán vào Mỹ. Theo đó, khối này tuyên bố sẽ trả đũa 2 giai đoạn đối với 26 tỷ euro (28,2 tỷ USD) hàng xuất khẩu của Mỹ, vượt xa cuộc chiến thương mại nổ ra trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) và Canada đã lập tức tung đòn đáp trả lên hàng chục tỷ USD hàng hóa Mỹ sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 12/3 công bố áp dụng mức thuế quan 25% đối với tất cả thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ.
(VNF) - Theo Wall Street Journal (WSJ), ước tính chi phí để hoàn thành "thiên đường sa mạc" Neom của Ả Rập Xê Út đã tăng vọt lên 8,8 nghìn tỷ đô la. Con số này cao gấp 25 lần ngân sách hàng năm của vương quốc, làm dấy lên nghi ngờ về tính khả thi của dự án.
(VNF) - Khởi đầu từ một nhánh của tập đoàn Samsung, CJ đã vươn lên trở thành một "đế chế" kinh tế đa quốc gia. Xác định Việt Nam là một điểm đến chiến lược, hành trình của CJ tại dải đất hình chữ S không chỉ là những con số kinh doanh, mà còn là câu chuyện về sự gắn kết với đời sống văn hóa, ẩm thực và giải trí của người Việt.
(VNF) - Các quan chức chính quyền Mỹ ngày 11/3 cho biết chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đang cắt giảm khoảng một nửa lực lượng lao động của Bộ Giáo dục Mỹ thông qua việc kết hợp giữa sa thải hàng loạt và tự nguyện nghỉ việc.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã bất ngờ rút lại lời đe dọa sẽ tăng mạnh thuế đối với thép và nhôm của Canada và thuế mới đối với điện của Canada. Đổi lại, Canada đã tạm dừng thu phụ phí điện đối với khách hàng Mỹ.
(VNF) - Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết thỏa thuận mới mà Mỹ vừa đạt được với Ukraine hiện đang gây áp lực buộc Nga phải chấm dứt chiến sự. “Chúng tôi sẽ đưa lời đề nghị này đến người Nga ngay bây giờ, quả bóng đang ở trong sân của họ”, ông Rubio nói.
(VNF) - Cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã bị cảnh sát bắt giữ tại sân bay quốc tế Manila vào ngày 11/3 theo lệnh của Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC), liên quan đến chính sách gây tranh cãi của ông trong cuộc chiến chống ma túy khi còn đương nhiệm, khiến hàng nghìn người thiệt mạng.
(VNF) - Thừa nhận rằng nền kinh tế đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cần phải “nỗ lực hết sức” để đạt được các mục tiêu, các nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn tự tin rằng: “Con tàu khổng lồ của nền kinh tế Trung Quốc sẽ tiếp tục vượt sóng và vững vàng tiến về tương lai”.