Lãi suất chạm đáy dân vẫn ồ ạt gửi tiết kiệm: Ngân hàng 'đau đầu' vì thừa tiền
Minh Dũng -
28/10/2023 00:52 (GMT+7)
(VNF) - Lo ngại đầu tư, người dân đua nhau đem gửi ngân hàng bất chấp lãi suất thấp kỷ lục. Tiền gửi của cả người dân và các tổ chức kinh tế đang ở mức cao kỷ lục. Trong khi đó, các ngân hàng “đau đầu” vì thừa tiền.
Tiền vào ngân hàng vẫn tăng dù lãi suất tiết kiệm chạm đáy
Tiền gửi của cả người dân và các tổ chức kinh tế đều đã lên mức cao nhất trong lịch sử, bất chấp việc lãi suất ngân hàng liên tục được điều chỉnh giảm và đã xuống mức thấp kỷ lục.
Dữ liệu mới được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cập nhật cho thấy, dòng tiền nhàn rỗi của người dân tiếp tục chảy vào hệ thống ngân hàng bất chấp lãi suất xuống thấp. Có ngân hàng ghi nhận huy động vốn dân cư tăng tới 60% trong 9 tháng đầu năm.
Cụ thể, tính đến cuối tháng 8, tổng tiền gửi của khách hàng tại hệ thống tổ chức tín dụng đạt hơn 12,4 triệu tỷ đồng, tăng hơn 147 nghìn tỷ đồng so với cuối tháng 7 và tăng hơn 627 nghìn tỷ đồng so với cuối năm 2022. Tính tổng trong 8 tháng đầu năm, tăng trưởng huy động tiền gửi của hệ thống ngân hàng đạt 5,31%.
Đáng chú ý, số dư tiền gửi của khách hàng dân cư cuối tháng 8 là hơn 6,4 triệu tỷ đồng, tăng hơn 43,7 nghìn tỷ đồng so với tháng 7, đồng thời đánh dấu chuỗi 21 tháng tăng trưởng dương liên tiếp. Còn từ đầu năm đến hết tháng 8, tiền gửi của người dân đã tăng tới 11,8%.
Số dư tiền gửi của doanh nghiệp đạt hơn 6 triệu tỷ đồng, tăng hơn 103 nghìn tỷ so với tháng 7, có sự phục hồi trở lại sau khi sụt giảm trong tháng 7.
Kể từ cuối năm 2022, khi lãi suất huy động bắt đầu đi lên, tiền gửi của dân cư đã liên tục chảy mạnh vào ngân hàng. Song kể cả khi lãi suất huy động bắt đầu giảm mạnh từ quý II/2023, người dân vẫn đua nhau gửi tiết kiệm. Nguyên nhân được cho là bởi bối cảnh thị trường nhiều biến động, các kênh đầu tư như chứng khoán, trái phiếu, bất động sản chưa phục hồi khiến dòng tiền nhàn rỗi vẫn hướng đến ngân hàng dù lãi suất thấp.
Hiện lãi suất tiền gửi tiết kiệm đang ở mức rất thấp. Mức lãi suất phổ biến ở nhiều kỳ hạn còn thấp hơn cả thời điểm dịch Covid-19 bùng phát trong giai đoạn 2020 - 2021. Một số ngân hàng còn niêm yết lãi suất huy động dưới 3%/năm.
Tuy nhiên, tiền vẫn đổ vào ngân hàng. Tại Techcombank, tiền gửi khách hàng của nhà băng này tăng 14,1% trong 9 tháng đầu năm và tăng 7,1% trong quý III năm nay.
Năm nay, VPBank cũng ghi nhận tiền gửi tăng trưởng rất mạnh. Huy động từ khách hàng tại ngân hàng mẹ VPBank tăng tới 35% trong 9 tháng đầu năm, trong đó tiền gửi của khách hàng cá nhân tăng tới 60% so với đầu năm.
Ngân hàng “đau đầu” vì thừa tiền
Trong báo cáo tài chính quý III/2023, một loạt ngân hàng báo lợi nhuận sụt giảm như: TPBank, VPBank, BacABank, PGBank, NCB...
Theo các ngân hàng, nguyên nhân chủ yếu khiến lợi nhuận sụt giảm trong quý III là do tình hình kinh doanh ảm đạm trong thời gian vừa qua. Huy động vốn gia tăng, trong khi tín dụng tăng trưởng chậm khiến biên lãi ròng (NIM) và lợi nhuận của một số ngân hàng sụt giảm. Ngoài việc cho vay bị chững lại thì nợ xấu gia tăng khiến các ngân hàng phải tăng trích lập dự phòng rủi ro cũng khiến lợi nhuận đi xuống.
Huy động vốn tăng nhanh hơn giải ngân cho vay cũng là nguyên nhân khiến gánh nặng chi phí của nhiều ngân hàng tăng lên, làm giảm biên lợi nhuận.
Đơn cử, tại Vietcombank, tới cuối tháng 9/2023, ước tính tiền gửi khách hàng tăng 8,3%, trong khi tín dụng chỉ tăng 3,6% so với đầu năm. Còn tại VIB, huy động vốn tăng 7% trong khi cho vay tăng 5%. Với HDBank, huy động vốn tăng 50%, trong khi cho vay chỉ tăng khoảng 12%.
Tăng trưởng huy động vốn tăng cao so với tăng trưởng tín dụng khiến các ngân hàng phải chịu áp lực rất lớn trong giải ngân vốn. Nhu cầu vay giảm, huy động vốn vẫn tăng khiến các ngân hàng thương mại tồn kho một lượng tiền rất lớn.
Việc tiền gửi tăng lên trong khi tăng trưởng tín dụng chậm đã gây ra tình trạng "thừa tiền" trong hệ thống ngân hàng, gây áp lực lên tỷ giá.
Tính đến ngày 11/10, tăng trưởng tín dụng mới chỉ đạt 6,29%, thấp hơn mức 6,92% vào cuối tháng 9 và thấp đáng kể so với cùng kỳ năm trước.
Giới phân tích cho rằng, hiện nhiều doanh nghiệp không đủ điều kiện vay vốn ngân hàng do không có tài sản bảo đảm, thế chấp. Đồng thời, nhiều doanh nghiệp thời gian qua cũng không có nhu cầu vay vốn do không có đơn đặt hàng, việc kinh doanh trầm lắng. Một số doanh nghiệp có nhu cầu vay và đủ điều kiện vay thì mức lãi suất hiện tại vẫn còn cao, gây tâm lý e ngại. Từ đó dẫn đến câu chuyện ngân hàng huy động được nhiều vốn nhưng lại "ế" tiền, không thể cho vay.
Nhiều lãnh đạo ngân hàng thừa nhận rất đau đầu vì thừa tiền mà không cho vay được. Ngân hàng cũng là một dạng doanh nghiệp đặc biệt, kinh doanh tiền, vậy nên tiền buộc phải đẻ ra tiền. Tiền một khi dư thừa, ứ đọng, không quay vòng được tức là "tiền chết", làm giảm hiệu quả của nền kinh tế.
Tại cuộc họp về giải pháp nâng cao hiệu quả tiếp cận vốn tín dụng của doanh nghiệp, tăng khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế, Phó Thống đốc Thường trực NHNN Đào Minh Tú nhận định chưa bao giờ công tác điều hành chính sách tiền tệ khó khăn như bây giờ. Hiện nay toàn hệ thống ngân hàng đang phải "chữa bệnh thừa tiền". Cũng giống như các doanh nghiệp bị tồn kho hàng hóa, thì các ngân hàng thương mại cũng đang tồn kho tiền.
Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú: "Thừa tiền khó hơn nhiều so với thiếu tiền. Các ngân hàng thương mại nói vui là đang thừa tiền, giống như các doanh nghiệp đang tồn kho hàng hóa, ngân hàng cũng đang tồn kho tiền".
Từng có nhiều đề xuất về việc hạ chuẩn cho vay để đẩy vốn ra nền kinh tế, song việc này khó khả thi.
Chia sẻ trong một hội thảo gần đây, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết chưa thể giải quyết ngay tình trạng thừa tiền bởi ngành ngân hàng vẫn cần phải đảm bảo an toàn hoạt động, nếu hạ tiêu chuẩn cho vay quá mức có thể gây ra tình trạng đổ vỡ hệ thống.
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
(VNF) - Chiều 1/12, tại Trụ sở chính Agribank, Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam (Agribank) và Công ty Cổ phần Giải pháp Thanh toán Việt Nam (VNPAY) đã chính thức ký kết hợp đồng hợp tác triển khai gói giải pháp chuyển đổi số dành riêng cho hộ kinh doanh và doanh nghiệp nhỏ.
(VNF) - Từ đầu năm đến nay, hàng loạt ngân hàng tư nhân ồ ạt tăng vốn theo nghị quyết đại hội cổ đông 2025 đã được thông qua. Thậm chí, có ngân hàng vừa hoàn tất tăng vốn đã xin ý kiến cổ đông về việc tiếp tục tăng vốn đợt tiếp theo.
(VNF) - Nhiều ngân hàng đẩy mạnh xử lý nợ xấu trong giai đoạn nước rút cuối năm. Công tác thu hồi nợ chuyển biến tích cực giúp nhiều nhà băng gia tăng lợi nhuận.
(VNF) - Nhiều ngân hàng điều chỉnh biểu phí, siết điều kiện miễn phí quản lý tài khoản và áp dụng thêm các khoản phí mới nhằm khuyến khích chuyển sang dịch vụ số.
(VNF) - Trước áp lực nhu cầu vốn tăng mạnh khi tín dụng 10 tháng đã chạm mức 15%, TS Cấn Văn Lực cho rằng việc các ngân hàng đồng loạt nâng lãi suất huy động là diễn biến “khó tránh”. Dù lãi suất điều hành vẫn duy trì thấp, dòng tiền nhàn rỗi đang phân tán sang các kênh đầu tư khác khiến hệ thống ngân hàng buộc phải tăng cạnh tranh để thu hút vốn phục vụ nhu cầu vay đang lên cao.
(VNF) - Hàng triệu tỷ tiền gửi chảy vào ngân hàng; nhà băng đẩy mạnh cho vay mua nhà, rủi ro nợ xấu khi lãi suất tăng... là thông tin ngân hàng đáng chú ý tuần qua.
(VNF) - Công ty Cổ phần Thanh toán số MobiFone trở thành đơn vị thứ hai được Ngân hàng Nhà nước cấp phép triển khai dịch vụ Chuyển mạch tài chính và Bù trừ điện tử.
(VNF) - Nghị định 296/2025 cụ thể hóa các biện pháp cưỡng chế tài chính nhằm thu hồi tiền phạt, đặc biệt là quy định về khấu trừ tiền từ tài khoản, tiền gửi khi đối tượng không tự nguyện chấp hành và có tiền gửi tại tổ chức tín dụng hoặc Kho bạc Nhà nước.
(VNF) - Tiền gửi của khách hàng cá nhân, doanh nghiệp vào ngân hàng trong tháng 9 tăng mạnh. Đáng chú ý, lượng tiền gửi của tổ chức kinh tế vượt tiền gửi cá nhân.
(VNF) - Hợp tác thỏa thuận giai đoạn năm 2025 - 2030 đánh dấu sự liên kết sâu rộng của TPBank và Viettel có vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng và công nghệ, hướng tới mục tiêu xây dựng hệ sinh thái dịch vụ số hiện đại, an toàn và bền vững, đóng góp vào tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
(VNF) - Kết quả kinh doanh quý III/2025 cho thấy lợi nhuận ngành ngân hàng khởi sắc nhờ tín dụng tăng tốc và thu nhập lãi thuần cải thiện. Tuy nhiên, sự phân hóa về khả năng quản trị chi phí, phát triển thu nhập ngoài lãi và chính sách dự phòng khiến triển vọng lợi nhuận của từng ngân hàng trở nên khác biệt rõ rệt hơn.
(VNF) - Chiến lược tăng vốn sắp tới dự kiến đưa SHB vào Top 4 ngân hàng tư nhân về vốn điều lệ, giúp duy trì lợi thế cạnh tranh của Ngân hàng khi sở hữu tiềm lực vốn lớn. Bên cạnh đó, SHB còn được dự báo vào rổ chỉ số cổ phiếu toàn cầu theo bộ chỉ số của FTSE Russell khi Việt Nam chính thức được nâng hạng lên thị trường mới nổi. Hai yếu tố chính là động lực kép mạnh mẽ cho tiềm năng tăng trưởng vượt trội của SHB trong thời gian tới.
(VNF) - Thỏa thuận hợp tác giữa SHB và Vinachem không chỉ mở ra một chương mới trong mối quan hệ giữa hai doanh nghiệp đầu ngành, mà còn góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội theo hướng bền vững, hiện đại và hội nhập.
(VNF) - Từ 5/1/2026, ngân hàng phải gặp trực tiếp và đối chiếu sinh trắc học của khách trước khi mở thẻ, nhằm tăng an toàn và ngăn gian lận trong giao dịch.
(VNF) - Hưởng ứng Chiến dịch 60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai do ngành thuế triển khai trên toàn quốc, VietinBank đã phối hợp với thuế tại nhiều địa phương triển khai chuỗi hoạt động ký kết cùng hàng loạt các chương trình hỗ trợ hộ kinh doanh trong giai đoạn chuyển đổi quan trọng này.
(VNF) - Theo các chuyên gia, đà tăng của lãi suất huy động sẽ sớm chững lại với mức tăng không quá nhiều. Đồng thời, mặt bằng lãi suất cho vay nhìn chung vẫn được kì vọng duy trì ở mặt bằng thấp, tiếp tục hỗ trợ khu vực sản xuất – kinh doanh.
(VNF) - Theo Nghị định số 304, khi thu giữ tài sản bảo đảm là chỗ ở duy nhất hoặc công cụ lao động chủ yếu hoặc duy nhất, các ngân hàng có trách nhiệm trích một khoản tiền để người đi vay có khả năng duy trì cuộc sống và chi phí sinh hoạt tối thiểu.
(VNF) - Cho vay mua nhà sẽ tiếp tục là trụ cột trong danh mục cho vay khách hàng cá nhân của các ngân hàng trong thời gian tới. Tuy nhiên, việc mặt bằng lãi suất đang đi lên cũng là một trong những rủi ro mà ngân hàng cần lưu tâm.
(VNF) - Thẻ tín dụng, nếu tận dụng đúng sẽ là công cụ tài chính cá nhân tuyệt vời. Nhưng cũng có rất nhiều người dùng cảm thấy bị “bào mòn ví” mỗi tháng chỉ vì không hiểu đúng về công cụ tài chính này.
(VNF) - Sau thời gian dài duy trì ở mức thấp, "cuộc đua" lãi suất dần nóng lên khi nhiều ngân hàng thông báo tăng lãi suất huy động trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng ở mức cao.
(VNF) - Theo chuyên gia, tội phạm tài chính hiện nay chủ yếu mang tính xuyên biên giới, hầu hết các sự việc liên quan đến tài khoản, hoạt động thanh toán thẻ đều có yếu tố nước ngoài rõ rệt.
(VNF) - Gần 3ha đất nông nghiệp của Tân Á Đại Thành ở quận Hoàng Mai cũ (Hà Nội) được chuyển đổi mục đích sử dụng để thực hiện tổ hợp nhà ở, văn phòng.