Lãi suất liên ngân hàng tăng trở lại, chính sách tiền tệ cuối năm đảo chiều?

Lãi suất liên ngân hàng tăng trở lại

Theo số liệu mới nhất được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) công bố, lãi suất bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm khoảng 85 - 90% giá trị giao dịch) đã tăng lên 0,17% trong phiên 25/9 từ mức 0,14% ghi nhận vào phiên 21/9. Lãi suất các kỳ hạn chủ chốt khác cũng có xu hướng tăng như: kỳ hạn 1 tuần tăng từ 0,33% lên 0,37%; kỳ hạn 2 tuần tăng từ 0,4% lên 0,58%; kỳ hạn 1 tháng tăng từ 1,03% lên 1,15%.

Lãi suất liên ngân hàng tăng trở lại sau khi NHNN mở lại kênh hút tiền qua tín phiếu sau hơn 6 tháng tạm ngưng trong bối cảnh thanh khoản hệ thống dư thừa.

Trong 4 phiên giao dịch gần đây, NHNN đã hút ròng tổng cộng gần 50.000 tỷ đồng ra khỏi hệ thống ngân hàng thông qua kênh tín phiếu.

Đáng chú ý, sau 3 phiên thăm dò với khối lượng 10.000 tỷ đồng, ở phiên thứ 4, nhà điều hành đã tăng khối lượng phát hành lên gấp đôi và lãi suất trúng thầu cũng có chiều hướng tăng. Điều này cho thấy tín hiệu về sự quyết liệt hơn của NHNN trong hoạt động hút bớt thanh khoản hệ thống.

Các chuyên gia cho rằng mục đích của NHNN trong việc mở lại kênh hút tiền qua tín phiếu là nhằm hút bớt thanh khoản thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá trong ngắn hạn và lượng hút cũng không quá nhiều (nếu so sánh với giai đoạn nửa cuối năm 2022) nhằm không gây ra căng thẳng thanh khoản trên thị trường 2 và hạn chế tác động lên mặt bằng lãi suất trên thị trường 1.

Động thái hút VND qua tín phiếu của NHNN sẽ thúc đẩy lãi suất liên ngân hàng tăng nhẹ đồng thời giảm áp lực tỷ giá trong thời gian tới.

Dù NHNN đã phát tín hiệu giảm bớt sự dư thừa thanh khoản đồng Việt Nam trên thị trường liên ngân hàng, thông qua kênh chào bán tín phiếu song tỷ giá vẫn chưa hạ nhiệt.

Ngày 26/9, tỷ giá USD/VND tại nhiều ngân hàng có thời điểm đã vượt mốc 24.600 đồng/USD trong bối cảnh đồng USD thế giới tăng cao nhất 10 tháng.

Giới phân tích nhận định, nguy cơ tỷ giá cuối năm từ việc Fed tăng lãi suất là có. Nhưng bối cảnh năm nay rất khác, tỷ giá được nhiều yếu tố hỗ trợ và NHNN đã có sự chuẩn bị để đối phó với tình hình. Vì vậy, rủi ro về tỷ giá được nhận định là không quá lớn như năm ngoái.

Phó Thống đốc NHNN Đào Minh Tú đánh giá, chúng ta đang duy trì tỷ giá tích cực hơn cả các nước xung quanh. Mong muốn của NHNN sẽ cố gắng duy trì sự ổn định của tỷ giá, đảm bảo hài hòa cho chính sách xuất khẩu cũng như nhập khẩu, đặc biệt thu hút dòng vốn nước ngoài vào Việt Nam.

Nhiều chuyên gia kinh tế nhận định, thời gian tới, NHNN sẽ làm đồng thời cả 2 nhiệm vụ. Theo đó, NHNN vẫn hút bớt thanh khoản thị trường 2 để giảm áp lực đầu cơ tỷ giá của các ngân hàng thương mại trong ngắn hạn, lượng hút là vừa đủ để cân bằng tỷ giá bước đầu và không gây ra căng thẳng thanh khoản trên liên ngân hàng. Cùng với đó, nhà điều hành tiếp tục ban hành các chính sách giúp lãi suất thị trường 1 giảm và tín dụng khơi thông. Hành động này của NHNN có thể kéo dài đến cuối năm, trước khi có những dấu hiệu mới đối với nền kinh tế.

Lãi suất điều hành cuối năm diễn biến ra sao?

Trong khi tỷ giá tăng mạnh, nhiều người đặt câu hỏi liệu NHNN có tiếp tục giảm lãi suất điều hành trong những tháng cuối năm.

Hiện có nhiều quan điểm trái chiều về khả năng tiếp tục giảm lãi suất điều hành của NHNN.

Ngân hàng UOB mới đây cho biết mặc dù NHNN đã phản ứng nhanh chóng trước tình hình kinh tế đối diện với nhiều khó khăn bằng việc 4 lần cắt giảm lãi suất nhưng nhiều khả năng vẫn sẽ có thêm một đợt giảm lãi suất nữa vào cuối năm nay.

"Chúng tôi vẫn thấy triển vọng cắt giảm lãi suất thêm 100 điểm cơ bản nữa (xuống 3,5%), nhưng thời gian đã được chuyển sang quý IV/2023 để cân bằng giữa tăng trưởng và áp lực lạm phát ", UOB nhận định.

Đồng quan điểm, Chứng khoán MB (MBS) dự báo NHNN sẽ cắt giảm lãi suất điều hành thêm một lần nữa trong nửa cuối năm 2023.

Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, nhiều chuyên gia cho rằng chưa cần thiết để NHNN giảm tiếp lãi suất điều hành trong giai đoạn cuối năm.

Các chuyên gia của VDSC dự báo, mặt bằng lãi suất điều hành sẽ giữ nguyên cho đến hết năm nay.

Chứng khoán Maybank (MBKE) nêu quan điểm rằng NHNN sẽ giữ nguyên lãi suất thay vì cắt giảm thêm do rủi ro về áp lực tỷ giá trong bối cảnh lợi suất trái phiếu Mỹ tăng. NHNN lo ngại việc phụ thuộc quá nhiều vào chính sách tiền tệ nới lỏng có thể dẫn tới nợ xấu cao hơn và bất ổn hệ thống ngân hàng trong dài hạn. 

Chứng khoán VNDirect nhận định NHNN sẽ tạm dừng hạ lãi suất điều hành ít nhất cho đến nửa đầu năm 2024 do cần cân bằng mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng trong bối cảnh áp lực tỷ giá và lạm phát gia tăng.

Trong nửa đầu năm 2023, NHNN đã 4 lần giảm lãi suất điều hành, đồng thời thông qua những công cụ của mình để tạo dư địa, thanh khoản cho thị trường nhằm giảm lãi suất đầu ra cho các ngân hàng. Do đó, theo giới phân tích, dư địa để giảm lãi suất điều hành của NHNN hiện không còn nhiều. Nếu tiếp tục hạ lãi suất điều hành sẽ gây ra tác động đáng kể với tỷ giá.

Mới đây, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cũng cho biết hiện dư địa giảm lãi suất không còn nhiều và đây là thời điểm khó khăn trong điều hành chính sách tiền tệ của ngân hàng Trung ương. 

"Chính sách lãi suất trong thời gian tới không thể nói là sẽ tiếp tục giảm, bởi lẽ lãi suất có quan hệ biện chứng với tỷ giá. Nếu lãi suất giảm thấp, tỷ giá có khả năng sẽ bùng lên. Bởi vậy, cần phải tìm được điểm cân bằng giữa lãi suất và tỷ giá”, Phó Thống đốc cho hay.