Lãi suất tăng cao, nước nghèo trả nợ công kỷ lục hơn 440 tỷ USD

Nhiều quốc gia lâm vào khủng hoảng

Theo Báo cáo nợ quốc tế mới nhất được Ngân hàng Thế giới công bố ngày 13/12, chi phí trả nợ của 24 quốc gia nghèo nhất thế giới có thể tăng tới 39% vào năm 2023 và 2024.

Ông Indermit Gill, Phó chủ tịch Nhóm Ngân hàng Thế giới về tài chính và tăng trưởng công bằng, cho biết: “Mức nợ kỷ lục và lãi suất cao đã đẩy nhiều quốc gia vào con đường khủng hoảng”.

“Mỗi quý lãi suất vẫn ở mức cao sẽ khiến nhiều nước đang phát triển trở nên khó khăn hơn và phải đối mặt với sự lựa chọn khó khăn giữa trả nợ công hoặc đầu tư vào y tế công cộng, giáo dục và cơ sở hạ tầng”, vị chuyên gia của Ngân hàng Thế giới nhận định.

Nhấn mạnh mức độ nghiêm trọng của tình hình, Ngân hàng Thế giới cho biết đã có 18 vụ vỡ nợ ở 10 quốc gia đang phát triển trong ba năm qua, nhiều hơn tổng số vụ vỡ nợ trong hai thập kỷ trước đó cộng lại. Danh sách này bao gồm các vụ vỡ nợ ở Ghana, Sri Lanka và Zambia, cùng nhiều nước khác.

Có 28 quốc gia đủ điều kiện vay vốn từ Hiệp hội Phát triển Quốc tế của Ngân hàng Thế giới - một cơ quan nhằm giúp đỡ các quốc gia nghèo nhất thế giới. Ngân hàng Thế giới cho biết trong báo cáo rằng nhiều quốc gia trong số này hiện có nguy cơ gặp khó khăn về nợ nần cao, trong khi 11 quốc gia đang ở trong tình trạng này.

Lãi suất tăng cao trên toàn cầu và đồng USD mạnh đã khiến các quốc gia mắc nợ phải trả lãi nhiều hơn cho các khoản vay của họ. Ngân hàng Thế giới cho biết hơn một phần ba số nợ nước ngoài của các quốc gia đang phát triển liên quan đến lãi suất thay đổi và dễ bị ảnh hưởng bởi những biến động đột ngột.

Tài trợ ngân hàng đa phương

Các ngân hàng đa phương, bao gồm Ngân hàng Thế giới và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), đã tăng cường nỗ lực giúp các nước đang phát triển tái cấp vốn cho khoản nợ của họ khi các lựa chọn tài chính mới từ các nguồn tư nhân đang bị thu hẹp.

Báo cáo cho biết vào năm 2022, các chủ nợ tư nhân đã nhận được số tiền hoàn trả nhiều hơn 185 tỷ USD so với số tiền họ cho vay ở các nước đang phát triển, lần đầu tiên kể từ năm 2015 sự đảo ngược này xảy ra.

Ngân hàng Thế giới cho biết các ngân hàng đa phương đã cung cấp 115 tỷ USD dưới các hình thức tài trợ chi phí thấp mới cho các nước đang phát triển vào năm 2022, trong đó khoảng một nửa là từ chính Ngân hàng Thế giới.

Thông qua Hiệp hội Phát triển Quốc tế, Ngân hàng Thế giới cho biết họ đã cung cấp thêm 16,9 tỷ USD cho các quốc gia này vào năm ngoái so với số tiền họ nhận được từ các khoản hoàn trả. 

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen đã coi việc giảm nợ cho các quốc gia đang phát triển là nền tảng trong mối quan hệ của nước này với các nhà lãnh đạo thế giới.

Bà đã kêu gọi các chủ nợ quốc tế như Trung Quốc cung cấp một số hình thức giảm nợ khẩn cấp cho các nước đang phát triển đang phải đối mặt với nguy cơ vỡ nợ vì điều này sẽ có lợi cho nền kinh tế toàn cầu.

Xem thêm >> WB cảnh báo: 'Tiếp tục cắt giảm lãi suất sẽ gây áp lực đến tỷ giá'