Trung Quốc đang thúc đẩy mạnh mẽ để trở thành nước dẫn đầu toàn cầu về công nghệ tài chính. Trong vài năm qua, việc sử dụng các nền tảng thanh toán di động đã bùng nổ ở Trung Quốc trong khi các giao dịch tiền mặt giảm dần. Đồng thời, sự quan tâm trên toàn cầu đối với sự phát triển của tiền tệ kỹ thuật số của các ngân hàng trung ương (Central Bank Digital Currency – CBDC) cũng tăng lên.
Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đang dẫn đầu trong những nỗ lực này, nhằm phát hành một loại tiền kỹ thuật số của riêng mình gọi là Tiền tệ kỹ thuật số hay Thanh toán điện tử (DCEP). Đồng tiền này có khả năng cho phép Trung Quốc củng cố vị thế độc tôn kỹ thuật số trong nước và xuất khẩu ảnh hưởng cũng như thiết lập tiêu chuẩn ra nước ngoài.
Việc Trung Quốc phát triển tiền kỹ thuật số không chỉ là vấn đề tài chính, mà còn là vấn đề chính trị. Có lẽ, động lực và tham vọng lớn nhất để Trung Quốc khi phát hành tiền CBDC là nhằm tranh giành sức ảnh hưởng của đồng tiền quốc gia trên phạm vi toàn cầu. Nếu Trung Quốc thành công, tiền kỹ thuật số của quốc gia này sẽ là vòi bạch tuộc vươn ra can thiệp và chi phối hệ thống tài chính toàn cầu. Các quốc gia lớn như Pháp, Nhật Bản và Hoa Kỳ đã thừa nhận vai trò và vị trí của Trung Quốc trong hệ thống tài chính thế giới và coi đồng nhân dân tệ kỹ thuật số của Trung Quốc là một đe doạ địa chính trị tiềm ẩn.
Trung Quốc có nhiều con đường để mở rộng ảnh hưởng của mình trên thị trường tài chính toàn cầu thông qua tiền kỹ thuật số. Đầu bảng trong số đó là Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), một sáng kiến phát triển kinh tế do Trung Quốc lãnh đạo, tập trung vào đầu tư cơ sở hạ tầng trải dài khắp châu Á, châu Âu và châu Phi.
Dự án này dự kiến sẽ bơm hàng nghìn tỷ USD đầu tư vào các dự án liên quan đến cơ sở hạ tầng ở hơn 70 quốc gia. Đồng nhân dân tệ CBDC, do những lợi ích có mục đích như giao dịch nhanh hơn và rẻ hơn, có thể mang lại cho Trung Quốc cơ hội giảm chi phí và tăng tính dễ dàng tiến hành thương mại xuyên biên giới theo BRI.
Việc sử dụng CBDC để giải quyết các giao dịch xuyên biên giới qua các hệ thống thanh toán bù trừ hiện tại sẽ cho phép Trung Quốc vượt qua hệ thống tài chính tập trung vào Hoa Kỳ trong kinh doanh. Điều này sẽ giúp hoạt động kinh doanh của Trung Quốc núp dưới BRI thoát được các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và mang lại lợi ích đáng kể cho vị thế địa - chính trị cũng như thương mại của Trung Quốc.
Trung Quốc cũng có thể sử dụng CBDC của họ để thực hiện các khoản cho vay thông qua BRI. Từ năm 2013 đến năm 2018, Trung Quốc đã viện trợ trị giá 41,8 tỷ USD, trong đó 47% là viện trợ không hoàn lại, 48% khoản vay ưu đãi và 4% là các khoản vay không lãi suất. Chương trình viện trợ mở rộng của Trung Quốc có thể được coi là một cách xây dựng sức mạnh mềm xung quanh thế giới.
Thông qua BRI, Trung Quốc đang tạo ra một kịch bản, trong đó một số nền kinh tế yếu kém đang ngày càng phụ thuộc vào các khoản vay. Trung Quốc cũng bị cáo buộc tạo ra bẫy nợ cho các quốc gia trong BRI. Các quốc gia như Djibouti, Kyrgyzstan, Lào, Maldives, Mông Cổ, Montenegro, Pakistan và Tajikistan nhanh chóng rơi vào bẫy nợ này. Trung Quốc có thể sử dụng ảnh hưởng đó để thuyết phục các nước sử dụng đồng nhân dân tệ CBDC của mình cho các giao dịch song phương.
Trên không gian số, chủ quyền tiền tệ của các quốc gia có đồng tiền yếu sẽ bị đe dọa nghiêm trọng, việc chủ động quản lý và giám sát thị trường tài chính sẽ trở nên rất khó khăn do các giao dịch, đặc biệt là các giao dịch xuyên biên giới được thực hiện trong tích tắc, ẩn danh và không hoặc để lại ít dấu vết.
Tiền tệ của mỗi một quốc gia sẽ do chính phủ nước đó ban hành, nhưng nếu xuất hiện các đồng tiền kỹ thuật số không phải do chính phủ đó ban hành mà lại được sử dụng rộng rãi ngay tại quốc gia đó thì điều này sẽ đe dọa trực tiếp đến chủ quyền tiền tệ và vai trò quản lý điều tiết thị trường tài chính của quốc gia đó.
Nếu quốc gia nào không chấp nhận tiền kỹ thuật số thì có thể sẽ nhận thấy Ngân hàng trung ương của họ đang mất quyền kiểm soát chính sách tiền tệ đối với các loại tiền điện tử, ví dụ như Bitcoin hoặc tiền điện tử sắp ra mắt của Facebook. Nói cách khác, nếu những đồng tiền không có chủ quyền này được sử dụng rộng rãi cho mục đích thanh toán, các ngân hàng trung ương sẽ khó quản lý nền kinh tế của họ hơn bằng cách thiết lập lãi suất hoặc thay đổi nguồn cung tiền. Tất nhiên, có thể cấm tiền điện tử nhưng điều này cản trở sự phát triển và tất cả những lợi ích mà chúng mang lại.
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, đồng tiền chưa mạnh. Trong tương lai, nếu tiền kỹ thuật số của các quốc gia khác, đặc biệt là của Trung Quốc phát hành và phổ biến sẽ tác động mạnh mẽ đến nền kinh tế Việt Nam nói chung và hệ thống tài chính nói riêng. Trong đó, đặc biệt sẽ tạo ra nhiều nguy cơ cho Việt Nam.
Nguy cơ đầu tiên là các dòng vốn và dòng tiền đầu cơ bằng tiền kỹ thuật số này từ Trung Quốc có thể vào hoặc ra rất đột ngột, có thể là cố ý hoặc vô ý. Điều này sẽ tạo ra các cú sốc cho nền kinh tế, đặc biệt là một nền kinh tế có độ mở cao, phụ thuộc nhiều vào xuất nhập khẩu như Việt Nam. Đồng tiền kỹ thuật số mạnh của Trung Quốc có thể khiến đồng tiền của Việt Nam suy yếu. Từ đó sẽ dẫn đến tình trạng phụ thuộc tiền kỹ thuật số của Trung Quốc, đe dọa chủ quyền tiền tệ của Việt Nam.
Ngoài ra, tiền kỹ thuật số của các quốc gia khác sẽ tạo điều kiện cho các loại tội phạm công nghệ cao, rửa tiền, trốn thuế, tham nhũng phát triển. Việt Nam phải lo đối phó với các loại tội phạm này.
Nguy cơ thứ hai là việc các dòng tiền và giao dịch nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan quản lý trong nước khiến cho việc thống kê đánh giá, xác định các mục tiêu tiền tệ trở nên rất khó khăn. Đồng thời sẽ khiến chính phủ Việt Nam thất thu nhiều khoản thu thuế quan trọng. Điều này sẽ tác động tiêu cực đến quyền chủ động thực thi chính sách tiền tệ của chính phủ Việt Nam.
Ví dụ như một nhóm người Trung Quốc đã sử dụng máy POS của doanh nghiệp Trung Quốc đặt chui ở Việt Nam chuyển thẳng tiền về Trung Quốc, đã khiến cho các cơ quan quản lý ở Việt Nam không thể xử lý được. Nếu họ sử dụng tiền kỹ thuật số thì Việt Nam sẽ xử lý ra sao?
Chính vì vậy, các nhà nghiên cứu cho rằng Việt Nam cần nghiên cứu dự liệu một khuôn khổ pháp lý và cơ chế pháp lý phù hợp để có thể nắm bắt, quản lý và kiểm tra, giám sát việc lưu thông tiền kỹ thuật số của nước ngoài ra vào Việt Nam trong tương lai. Ngoài ra, cần thay đổi và phát triển sức mạnh của hệ thống thanh toán chính thức hiện nay của Việt Nam.
Tags:
(VNF) - Tuần qua, trong bối cảnh thị trường chứng khoán biến động mạnh do tác động từ cuộc chiến thuế quan, giới đầu tư siêu giàu Mỹ chọn tích trữ tiền mặt và các phương án đầu tư ổn định hơn.
(VNF) - Trong khi nhiều tỷ phú trên thế giới chứng kiến giá trị tài sản "bốc hơi" hàng tỷ USD vì các chính sách thuế quan mới từ Mỹ, thì tỷ phú người Mexico Carlos Slim lại là một ngoại lệ nổi bật. Không chỉ miễn nhiễm với các đòn trừng phạt kinh tế, ông còn ghi nhận mức tăng trưởng tài sản đáng kể, củng cố vị thế là một trong những người giàu nhất hành tinh.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã miễn cho Nga khỏi các mức thuế "có đi có lại" mà ông đã áp dụng đối với 180 quốc gia trong nỗ lực định hình lại thương mại toàn cầu. Nhưng điều đó không miễn cho Nga khỏi sự “tàn phá kinh tế” sau đó.
(VNF) - Trong diễn biến mới nhất của cuộc chiến pháp lý đang leo thang tại Mỹ, OpenAI đệ đơn kiện ngược tỷ phú Elon Musk tại tòa án liên bang California, cáo buộc vị tỷ phú này có hành vi cạnh tranh không lành mạnh và can thiệp vào các mối quan hệ kinh doanh của công ty với nhà đầu tư và khách hàng.
(VNF) - Truyền thông Trung Quốc mới đây đưa tin liên doanh của Microsoft tại nước này sẽ ngừng hoạt động do biến động chính trị, kéo theo việc cắt giảm khoảng 2.000 nhân sự. Điều này dấy lên lo ngại về việc “rời đi” của các tập đoàn Mỹ trong thị trường.
(VNF) - Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 10/4 cho hay Trung Quốc sẵn sàng đối thoại với Mỹ nhưng phải bình đẳng và dựa trên sự tôn trọng lẫn nhau.
(VNF) - Úc ngày 9/4 đã từ chối đề xuất của Trung Quốc về việc hợp tác chống lại thuế quan của Mỹ, thay vào đó họ khẳng định sẽ tiếp tục đa dạng hóa thương mại và giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, đối tác thương mại lớn nhất của mình.
(VNF) - Trong những năm kể từ cuộc chiến thương mại đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump với Trung Quốc, Bắc Kinh đã xây dựng một “kho vũ khí” thương mại để tấn công vào những nơi mà Mỹ dễ bị tổn thương nhất. Hiện tại, họ đang chuẩn bị triển khai chúng một cách toàn diện.
(VNF) - Sau khi Mỹ chính thức nâng thuế nhập khẩu lên 125% đối với hàng hóa từ Trung Quốc, Bắc Kinh không ngần ngại phát tín hiệu mạnh mẽ “đáp trả đến cùng”. Trong khi nhiều quốc gia chọn đàm phán để tránh leo thang căng thẳng, Trung Quốc lại chọn con đường đối đầu – không né tránh, không lùi bước.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã làm thị trường toàn cầu "choáng váng" sau khi tuyên bố ông sẽ cho phép tạm dừng trong 90 ngày các kế hoạch áp thuế quan qua lại đối với tất cả các quốc gia ngoại trừ Trung Quốc và nói với các phóng viên rằng ông làm như vậy vì mọi người đang "hoảng loạn" và "sợ hãi".
(VNF) - Tổng thống Trump bất ngờ áp thuế 125% với hàng Trung Quốc sau khi nước này công bố trả đũa mức thuế 84% lên hàng hóa Mỹ, đồng thời tạm dừng áp thuế đối ứng trong 90 ngày và giảm xuống 10% với hơn 75 quốc gia đang đàm phán với Mỹ.
(VNF) - Thuế quan có thể là vấn đề mà Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà tài trợ kiêm cố vấn thân cận của ông, Elon Musk, đứng ở hai phía đối lập của cuộc tranh luận.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump tin rằng Apple có thể tự sản xuất iPhone tại Mỹ để tránh mức thuế quan mới. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng điều này là không thể.
(VNF) - Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,6% trong năm 2025 và 6,5% vào năm 2026. Tuy nhiên, ADB cũng đưa ra cảnh báo rằng những rủi ro từ bên ngoài, đặc biệt là căng thẳng thương mại toàn cầu và chính sách thuế quan mới của Mỹ, có thể đặt ra những thách thức đáng kể cho tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay.
(VNF) - Các doanh nghiệp ở Little Saigon cảnh báo, mức thuế 46% của Tổng thống Trump đối với hàng Việt Nam sẽ đẩy giá cả tăng vọt, thậm chí khiến cửa hàng phải đóng cửa.
(VNF) - Trước áp lực gia tăng từ căng thẳng thương mại với Mỹ, nhiều doanh nghiệp nhà nước và công ty niêm yết tại Trung Quốc đồng loạt tuyên bố tăng cường đầu tư vào thị trường chứng khoán, mua vào cổ phiếu nhằm hỗ trợ giá và củng cố niềm tin nhà đầu tư.
(VNF) - Cơ quan Hải quan và Bảo vệ Biên giới Mỹ (CBP) cho biết họ đã chuẩn bị bắt đầu thực thi cái gọi là “thuế quan có đi có lại” của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với hàng chục quốc gia sau khi mức thuế mới có hiệu lực sau nửa đêm 9/4.
(VNF) - Nhà Trắng cho biết mức thuế 104% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc hiện đã chính thức có hiệu lực, sau khi Bắc Kinh không tuân thủ thời hạn dỡ bỏ các mức thuế trả đũa vốn được áp dụng để đáp trả chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump. Việc này khiến cổ phiếu phố Wall lại trượt dốc.
(VNF) - Trong bối cảnh thuế quan trả đũa khiến chi phí nhập khẩu tăng vọt, người mua Trung Quốc đồng loạt bán lại sản phẩm khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) có nguồn gốc từ Mỹ. Xu hướng này được dự báo sẽ gia tăng trong thời gian tới, khi nhu cầu nội địa sụt giảm và các hợp đồng dài hạn bắt đầu có hiệu lực.
(VNF) - Lo ngại giá iPhone tăng do mức thuế quan mới của Tổng thống Mỹ Donald Trump, nhiều người Mỹ đang đổ xô đến các cửa hàng Apple để mua iPhone.
(VNF) - Trước thời điểm quyết định 9/4, thời hạn thuế đối ứng của chính quyền Tổng thống Trump có hiệu lực, làn sóng đàm phán thuế với Mỹ đang diễn ra dồn dập khi hơn 70 quốc gia đều nỗ lực vận động để trì hoãn hoặc được miễn trừ. Việt Nam, Nhật Bản, các nước EU và nhiều nền kinh tế mới nổi đều đang tích cực tiếp xúc, trong bối cảnh Mỹ chưa công bố rõ các điều kiện miễn trừ thuế quan.
(VNF) - Theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, việc đăng cai tổ chức Hội nghị thượng đỉnh P4G Việt Nam 2025 khẳng định quyết tâm của Việt Nam trong thực hiện cam kết quốc tế về chống biến đổi khí hậu, giảm phát thải và chuyển đổi mô hình tăng trưởng, thu hút các nguồn lực quốc tế thực hiện mục tiêu phát triển bền vững của đất nước.
(VNF) - Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 8/4 cho biết họ “kiên quyết phản đối” lời đe dọa tăng thuế của Tổng thống Mỹ Donald Trump và tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp đối phó để bảo vệ quyền và lợi ích của chính mình.
(VNF) - Cuộc chiến thuế quan do Tổng thống Mỹ Donald Trump châm ngòi đang đẩy thế giới vào vòng xoáy bất ổn thương mại, nhưng thay vì chỉ phòng thủ, Trung Quốc đang phát đi tín hiệu sẵn sàng cạnh tranh để tái định hình lại trật tự kinh tế toàn cầu.
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/4 cho hay ông sẽ áp thuế bổ sung 50% đối với Trung Quốc nếu nước này không rút lại các mức thuế trả đũa đối với Mỹ.
(VNF) - Tuần qua, trong bối cảnh thị trường chứng khoán biến động mạnh do tác động từ cuộc chiến thuế quan, giới đầu tư siêu giàu Mỹ chọn tích trữ tiền mặt và các phương án đầu tư ổn định hơn.
(VNF) - Dự án Xây dựng Trung tâm thương mại và văn phòng cho thuê Văn Phú Seoul do Công ty TNHH Seoul Việt Nam đầu tư được cấp phép từ 2008 và gần đây mới khởi động xây dựng.
