Theo dữ liệu do Bộ Tài chính Mỹ công bố ngày 2/1, nợ công quốc gia đã vượt qua 34.000 tỷ USD vào cuối tuần trước, sớm hơn vài năm so với dự đoán. Trước đó, dự báo của Văn phòng Ngân sách Nghị viện vào tháng 1/2020 cho rằng tổng nợ liên bang sẽ vượt quá 34.000 tỷ USD trong năm tài chính 2029.
Khoản nợ tăng nhanh hơn dự kiến do đại dịch Covid-19 kéo dài khiến phần lớn nền kinh tế Mỹ phải đóng cửa. Chính phủ đã vay mượn rất nhiều dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump và Tổng thống đương nhiệm Joe Biden để ổn định nền kinh tế và hỗ trợ phục hồi. Nhưng sự phục hồi đi kèm với lạm phát gia tăng đã đẩy lãi suất lên cao và khiến chính phủ phải trả chi phí đắt hơn để trả nợ.
Tổng số nợ 34.000 tỷ USD mới ghi nhận thể hiện thể hiện mức tăng hơn 2.000 tỷ USD so với khoản nợ khoảng 31.400 tỷ USD vào đầu năm ngoái.
Khoản nợ công hiện tại cũng tương đương với việc mỗi người dân Mỹ sẽ gánh khoản nợ khoảng 100.000 USD/người.
Sung Won Sohn, giáo sư kinh tế tại Đại học Loyola Marymount, cho biết: “Cho đến nay, Washington đã chi tiền như thể chúng tôi có nguồn lực vô hạn. Nhưng điểm mấu chốt là không có bữa ăn nào miễn phí, và tôi nghĩ viễn cảnh khá nghiệt ngã”.
Theo Statista, tổng GDP của Mỹ năm 2023 là 26.238 tỷ USD, điều này đồng nghĩa với việc nợ công hiện nay của Mỹ đang đạt mức 129% so với tổng sản phẩm quốc nội của nước này.
Tháng 6 năm ngoái, Văn phòng Ngân sách Nghị viện đã ước tính trong triển vọng 30 năm của mình rằng nợ công sẽ bằng mức kỷ lục 181% hoạt động kinh tế của Mỹ cho đến năm 2053.
Việc tăng nợ liên bang có thể định hình các cuộc tranh luận sắp tới về việc cắt giảm thuế của Đảng Cộng hòa năm 2017, vì nhiều điều khoản trong luật đó sẽ hết hạn vào năm 2025.
Bobby Kogan, nhà phân tích tại Trung tâm Tiến bộ Mỹ, một trung tâm - tổ chức nghiên cứu cánh tả đã phát hiện ra rằng việc cắt giảm thuế dưới thời Tổng thống George W. Bush và Donald Trump và việc gia hạn thuế sau đó của họ đã làm tăng thêm 10.000 tỷ USD cho tới thời điểm hiện tại.
Ảnh hưởng thế nào tới kinh tế Mỹ?
Nợ quốc gia dường như không còn là gánh nặng đối với nền kinh tế Mỹ lúc này vì các nhà đầu tư sẵn sàng cho chính phủ liên bang vay tiền. Khoản cho vay này cho phép chính phủ tiếp tục chi tiêu cho các chương trình mà không cần phải tăng thuế.
Tuy nhiên, số nợ tăng dần trong những thập kỷ tới có thể gây nguy hiểm cho an ninh quốc gia và các chương trình lớn, bao gồm An sinh xã hội và chương trình bào hiểm sức khoẻ Medicare. Chưa kể tới việc nếu chính phủ Mỹ lại tiến tới một cuộc tranh chấp về trần nợ mới, đó cũng có thể là một rủi ro tài chính.
Ông Michael Peterson, Giám đốc điều hành của Peterson Foundation, cho biết: “Trong tương lai, nợ sẽ tiếp tục tăng vọt khi Kho bạc dự kiến sẽ vay thêm gần 1.000 tỷ USD vào cuối tháng 3. Việc tăng thêm hàng nghìn tỷ USD nợ nần từ năm này sang năm khác sẽ là một dấu hiệu cảnh báo đỏ đối với bất kỳ nhà hoạch định chính sách nào quan tâm đến tương lai của đất nước".
Cả Đảng Dân chủ và Đảng Cộng hòa đều kêu gọi giảm nợ, nhưng họ không đồng ý về phương pháp thích hợp để thực hiện việc đó.
Ví dụ, chính quyền ông Biden và đảng Dân chủ đang thúc đẩy tăng thuế đối với người giàu và các tập đoàn để giảm thâm hụt ngân sách, bên cạnh việc tài trợ cho chương trình nghị sự trong nước của mình. Tồng thống Biden cũng tăng ngân sách cho IRS để cơ quan này có thể thu các khoản thuế chưa nộp và có thể giảm nợ hàng trăm tỷ USD trong 10 năm.
Trong khi đó, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa đã kêu gọi cắt giảm lớn các chương trình phi quốc phòng của chính phủ và bãi bỏ các khoản tín dụng và chi tiêu thuế năng lượng sạch được thông qua trong Đạo luật Giảm lạm phát. Nhưng đảng Cộng hòa cũng muốn cắt nguồn tài trợ IRS của ông Biden và cắt giảm thuế hơn nữa, cả hai điều này có thể khiến khoản nợ trở nên tồi tệ hơn.
Xem thêm >> Lãi suất tăng cao, nước nghèo trả nợ công kỷ lục hơn 440 tỷ USD
