Mỹ tuyên bố duy trì quan hệ chiến lược với Arab Saudi, tiếc rẻ hợp đồng trăm tỷ USD?

"Chúng tôi sẽ tiếp tục nỗ lực để duy trì mối quan hệ chiến lược với Arab Saudi, đồng thời buộc những người gây ra cái chết tàn bạo (của nhà báo Khashoggi) phải chịu trách nhiệm", Fox News Sunday dẫn lời Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ngày 4/11.

Ông Khashoggi, một nhà báo của tờ Washington Post, đã mất tích từ ngày 2/10 sau khi ông bước vào Lãnh sự quán Arab Saudi tại Istanbul để lấy giấy tờ làm thủ tục đăng ký kết hôn với bạn gái người Thổ Nhĩ Kỳ.

Trước khi mất tích, ông Khashoggi thường xuyên có những bài viết chỉ trích Arab Saudi vì chính sách đối ngoại và việc đàn áp những người bất đồng chính kiến. Người này đã tới Mỹ sống lưu vong từ năm 2017 do lo sợ bị chính phủ Arab Saudi trả thù.

Arab Saudi hôm 21/10 xác nhận nhà báo đã chết trong một vụ xô xát vô tình xảy ra trong một cuộc tranh cãi ở Lãnh sự quán và đã bắt 18 nghi phạm. Tới ngày 25/10, công tố viên Arab Saudi thông báo việc ông Khashoggi bị giết hại đã được lên kế hoạch, trái ngược hoàn toàn với thông báo chính thức trước đó.

Arab Saudi đang phải đối diện với làn sóng chỉ trích toàn cầu sau vụ sát hại nhà báo Khashoggi. Riyadh đã sa thải 6 quan chức và bắt 18 nghi phạm, nhưng bác bỏ yêu cầu dẫn độ của Thổ Nhĩ Kỳ và tuyên bố sẽ tự truy tố họ.

Vụ sát hại nhà báo Khashoggi ảnh hưởng không nhỏ tới uy tín của Thái tử Mohammed bin Salman.

Mỹ đang xem xét việc áp dụng các biện pháp trừng phạt về tài chính đối với thủ phạm sát hại Khashoggi. Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mike Pompeo khẳng định rằng Washington vẫn coi Riyadh là đồng minh và "không vui vẻ gì" khi phải chống lại nước này.

Giới quan sát cho rằng sức ép ngày càng tăng từ dư luận đòi Mỹ có phản ứng cứng rắn với cáo buộc Arab Saudi lên kế hoạch sát hại nhà báo Khashoggi sẽ có tác động đáng kể đến mối quan hệ giữa Washington với Riyadh, nhưng khó làm thay đổi mối gắn kết này.

Tổng thống Trump cũng loại trừ khả năng hủy hợp đồng bán vũ khí cho Arab Saudi sau vụ nhà báo Khashoggi mất tích, khẳng định rằng Mỹ sẽ "rất ngu xuẩn" nếu từ bỏ thương vụ mà ông cho là có trị giá tới 110 tỷ USD này, dù các chuyên gia cho rằng con số trong thực tế có thể thấp hơn nhiều.

Ở động thái liên quan mới nhất, tờ Sabah của Thổ Nhĩ Kỳ hôm 4/11 dẫn lời các quan chức giấu tên nói rằng sau khi nhà báo Khashoggi vào lãnh sự quán, ông bị nhóm sát thủ Arab Saudi siết cổ đến chết rồi phân tách thi thể, đặt vào 5 chiếc vali. Những chiếc vali sau đó được chuyển tới dinh thự của tổng lãnh sự Arab Saudi ở cách đó 200 m.

Thông tin trên Sabah được đưa ra 48 giờ sau khi Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan khẳng định "cấp cao nhất" của chính phủ Arab Saudi đã ra lệnh giết nhà báo bất đồng chính kiến này.

Xem thêm >> Các con nhà báo Arab Saudi lần đầu lên tiếng về cái chết của cha