Nâng doanh thu miễn thuế lên 1 tỷ/năm: Hàng trăm nghìn hộ kinh doanh hưởng lợi?

Nâng mức doanh thu miễn thuế lên 1 tỷ/năm?

Trong công văn mới đây gửi đến các cơ quan quản lý nhà nước góp ý về nội dung quản lý thuế và chính sách thuế, hoá đơn đối với Hộ kinh doanh, Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn Thuế Trọng Tín (Trọng Tín Tax) kiến nghị, nâng mức doanh thu không chịu thuế 1 tỷ đồng/năm để đảm bảo công bằng, bình đẳng giữa người nộp thuế.

Trọng Tín Tax phân tích, người nộp thuế có thu nhập từ tiền lương tiền công hiện được tính giảm trừ gia cảnh cho bản thân 11 triệu đồng và người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng. Đồng thời, theo các phương án xây dựng mức giảm trừ gia cảnh Dự thảo tại Luật thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) có thể là 15,5 triệu đồng đối với bản thân và 6,2 triệu đồng đối với người phụ thuộc.

Trong khi đó, hộ kinh doanh đặc biệt là hộ kinh doanh không có thu nhập từ tiền lương tiền công thì chỉ được miễn thuế đối với doanh thu 100 triệu đồng/năm đến hết năm 2025 và 200 triệu đồng/năm kể từ năm 2026.

Theo Trọng Tín Tax, quy định này là bất bình đẳng cho người nộp thuế là hộ kinh doanh so với người nộp thuế có thu nhập từ tiền lương tiền công. Đặc biệt là những người nộp thuế có hai nguồn thu nhập từ kinh doanh và tiền lương tiền công thì được nhận hai ưu đãi là giảm trừ gia cảnh và doanh thu không phải nộp thuế.

Vì vậy, để đảm bảo tính công bằng, bình đẳng cần thiết xây dựng mức doanh thu không chịu thuế nhằm tiệm cận và tương đồng với mức giảm trừ gia cảnh của người nộp thuế có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo phương án giả định 15.5 triệu/tháng tức là 186 triệu/năm.

Để làm rõ phương án này, Trọng Tín Tax giả thuyết xây dựng cách tính toán và số liệu theo bảng cụ thể sau.

Theo phương án nêu trên mức doanh thu miễn thuế được tính bằng giá trị gia tăng của hộ kinh doanh tạo ra tương ứng với mức giảm trừ gia cảnh cho bản thân người nộp thuế là 186 triệu đồng/năm và bằng: Mức giảm trừ gia cảnh trong năm (186 triệu) chia (:) tỷ lệ thuế GTGT tương ứng từng lĩnh vực (1%, 3% và 5%) sau đó được nhân (x) với mức thuế suất thuế GTGT cơ bản là 10%.

Cụ thể, doanh thu miễn thuế của hộ kinh doanh trong hoạt động thương mại là:

Doanh thu miễn thuế hoạt động thương mại = (186,000,000 : 1%) x 10% = 1,860,000,000 đồng, giả thuyết có 85% hộ kinh doanh hoạt động lĩnh vực thương mại trong nền kinh tế, khi đó mức doanh thu miễn thuế với cơ cấu này là: 1,860,000,000 đồng x 85% = 1,581,000,000 đồng.

Tương tự, doanh thu miễn thuế đối với các hoạt động còn lại là: Sản xuất, dịch vụ có bao thầu nguyên vật liệu (NVL) là 620,000,000 đồng với cơ cấu 10% trong nền kinh tế có doanh thu miễn thuế là: 62,000,000 đồng.

Sản xuất, dịch vụ không bao thầu nguyên vật liệu là 372,000,000 đồng với cơ cấu 5% trong nền kinh tế có doanh thu miễn thuế là: 18,600,000 đồng.

Như vậy, có thể tính ra mức doanh thu miễn thuế trung bình theo phương án này của nền kinh tế là 950,666,667 đồng và tính trung bình theo cơ cấu hộ kinh doanh là 553,866,667 đồng.

Từ những số liệu tính toán trên, Trọng Tín Tax đề xuất 3 phương án:

Thứ nhất, áp dụng giảm trừ gia cảnh cho tiền lương, tiền công là 186 triệu đồng/năm và không áp dụng doanh thu miễn thuế 01 tỷ đồng cho hoạt động kinh doanh, hoặc;

Thứ hai, áp dụng doanh thu miễn thuế 01 tỷ đồng cho hoạt động kinh doanh và không áp dụng giảm trừ gia cảnh cho tiền lương tiền công 186 triệu đồng/năm hoặc;

Thứ ba, xây dựng phương án tính gộp thu nhập chịu thuế thuế Thu nhập cá nhân từ tiền lương tiền công và thu nhập từ kinh doanh và áp dụng mức giảm trừ gia cảnh như chính sách thuế TNCN trước năm 2015 đã thực hiện.

Không ảnh hưởng lớn đến thu ngân sách, tạo sự bình đẳng

Trọng Tín Tax lý giải, các phương án trên để đảm bảo tính công bằng, bình đẳng và giảm bớt bất công giữa các đối tượng bởi mức doanh thu miễn thuế 01 tỷ đồng vừa là mức doanh thu trung bình của nền kinh tế cần được miễn thuế, tương ứng với mức giảm trừ gia cảnh 186 triệu đồng/năm (950 triệu), đồng thời là mức doanh thu trung bình tại mức cao nhất và mức trung bình theo cơ cấu của nền kinh tế ((1,581 tỷ + 0,53 tỷ):2 = 1,067 tỷ đồng).

Đồng thời, mức này còn phù hợp với quy định hộ kinh doanh có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên phải sử dụng máy tính tiền kết nối với cơ quan thuế tại Nghị định 70, từ đó giúp cho chính sách có tính đồng bộ cũng như tạo sự thuận tiện cho người nộp thuế và hoạch định chính sách thuế đối với hộ kinh doanh sau này.

Bên cạnh đó, theo số liệu của Thuế TP.HCM, thu ngân sách của hộ kinh doanh năm 2024 đạt 8.269 tỷ đồng chiếm 1.62% tổng thu ngân sách của TP. HCM và 07 tháng đầu năm 2025 thu đạt 6.248 tỷ đồng chỉ chiếm khoảng 1.66%. Tổng số hộ kinh doanh tính đến tháng 07/2025 là 349.255 hộ trong đó: Hộ khoán là 248.799 hộ, hộ kinh doanh khoán có doanh thu từ 1 tỷ đồng trở lên là 18.509 hộ chiếm 7.4%, hộ kinh doanh có doanh thu dưới 1 tỷ đồng là 230.290 hộ chiếm 92.6%.

Từ con số trên cho thấy, thực hiện phương án doanh thu miễn thuế 1 tỷ đồng là hoàn toàn khả thi đồng thời không ảnh hưởng lớn đến thu ngân sách nhà nước từ đó tiết giảm lớn chi phí hành thu, sử dụng hiệu quả nguồn lực của cơ quan thuế trong hoạt động kiểm soát và phòng ngừa rủi ro, chuyển giá. Song song đó, tiết kiệm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế cũng như giảm chi phí xã hội, tạo động lực thúc đẩy và hỗ trợ thiết thực cho người dân đặc biệt là đối tượng hộ kinh doanh nhỏ, lẻ, yếu thế tại vùng sâu, vùng xa nơi có điều kiện kinh tế khó khăn và đặc biệt khó khăn.

Trong bản kiến nghị, Trọng Tín Tax cũng nhìn nhận rằng, mức doanh thu 1 tỷ đồng này chưa đảm bảo công bằng “tuyệt đối” nhưng đã phần nào tạo sự bình đẳng giữa người nộp thuế bên cạnh các chính sách quy định mức giảm trừ gia cảnh và mức doanh thu miễn thuế, người nộp thuế được lựa chọn hoặc thực hiện theo các phương án nêu trên.