Phát biểu tại Hội thảo “Phát triển thị trường tài chính xanh ở Việt Nam: Những rào cản, vấn đề cấp bách và giải pháp đột phá”, PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh - Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng, nhận định, cùng với xu thế chung của thế giới, hoạt động tín dụng xanh tại Việt Nam đã ghi nhận nhiều bước tiến trong những năm qua.
Dẫn chứng cho nhận định này, bà Hoàng Anh cho hay, dư nợ tín dụng xanh tăng trưởng đều đặn qua các năm, tăng từ gần 60 nghìn tỷ đồng vào năm 2018 lên hơn 340 nghìn tỷ đồng vào năm 2023, với mức tăng trung bình 48,91%/năm. Tỷ trọng dư nợ tín dụng xanh trong tổng dư nợ cũng tăng từ mức 3,33% vào năm 2018 lên mức 4,5% vào cuối năm 2023.
Bên cạnh đó, ngoài chủ yếu tập trung vào lĩnh vực nông nghiệp xanh (chiếm khoảng 40%), dư nợ tín dụng xanh cho lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng sạch cũng đã gia tăng đáng kể trong những năm gần đây (chiếm khoảng 30%) tính đến năm 2023.
“Nhìn chung, các sản phẩm tín dụng xanh ngày càng phong phú, đa dạng theo các chương trình khác nhau của Chính phủ. Sự phát triển của tín dụng xanh thời gian qua đã đáp ứng nhu cầu vốn xanh cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa”, bà Hoàng Anh nhận định.
Ở mặt hạn chế, bà Hoàng Anh cho rằng dù có những bước tiến về cả lượng và chất nhưng tín dụng xanh vẫn chưa thể phát triển theo đúng tiềm năng vốn có và tăng trưởng tín dụng xanh vẫn chưa thực sự bền vững.
Về phía các tổ chức tín dụng, phát triển tín dụng xanh, nguồn vốn xanh đặt ra yêu cầu về nguồn vốn tương đối lớn cho ngành ngân hàng.
“Thực tế cho thấy động lực của tăng trưởng tín dụng xanh tại Việt Nam chủ yếu đến từ định hướng chính sách của NHNN hơn là nhu cầu phát triển của các ngân hàng thương mại”, Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng nói.
Đồng quan điểm, TS Lê Xuân Nghĩa cho rằng, các ngân hàng hiện vẫn còn khá dè dặt với tín dụng xanh và chỉ thích cho vay bất động sản.
“Điều này hoàn toàn dễ hiểu khi mà chi phí thực hiện tài chính xanh trên thực tế thường cao hơn khá nhiều so với thông thường. Chưa kể, hiện Việt Nam chưa có nhiều chính sách hỗ trợ, khuyến khích các tổ chức tín dụng tham gia vào hoạt động tín dụng xanh và tài chính xanh.
Các dự án xanh đòi hỏi nhiều chi phí, thời gian hoàn vốn lâu, thậm chí là có thể mất vốn nếu dự án không hiệu quả. Điều này khiến các ngân hàng thương mại có thể phải đối mặt với rủi ro gia tăng nợ xấu khi cho vay các dự án xanh”, TS Lê Xuân Nghĩa nói.
Trong khi đó, về phía các doanh nghiệp, ông Nghĩa cho rằng các doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng xanh do còn thiếu các thông tin về các sản phẩm tín dụng xanh của ngân hàng cũng như gặp nhiều khó khăn với yêu cầu để được cấp tín dụng xanh.
“Khung chính sách liên quan đến cấp vốn tín dụng xanh còn thiếu, những chính sách ưu tiên, dù là nhỏ nhất, như ưu tiên về lãi suất, kỳ hạn hay cho vay không cần thế chấp tài sản đảm bảo, cũng chưa có nhiều. Thẳng thắn mà nói, Việt Nam chưa thực sự có gì về tài chính xanh, tín dụng xanh”, ông Nghĩa nhận định.
Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng Hoàng Anh cho rằng, một trong những điều kiện tiên quyết để khơi dòng vốn tín dụng xanh là phải hoàn thiện khuôn khổ pháp lý liên quan đến tín dụng xanh theo hướng tăng cường tính bắt buộc để đạt được mục tiêu tăng trưởng xanh.
Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa các nguồn vốn cho tín dụng xanh tại Việt Nam, xem xét ưu tiên nguồn vốn cho tín dụng xanh, tín dụng cho phát triển bền vững thông qua các công cụ của chính sách tiền tệ.
Bà Hoàng Anh lưu ý thêm, trong thiết kế chính sách thúc đẩy tăng trưởng tín dụng xanh cần đa dạng hóa các hình thức khuyến khích tín dụng xanh, không phụ thuộc vào phương thức hỗ trợ tài chính (giảm lãi suất, gia hạn vay...).
Bổ sung thêm, bà Nguyễn Thị Hải Bình, Trưởng ban Ban Nghiên cứu và Điều phối chính sách giám sát, Uỷ ban Giám sát tài chính Quốc gia cho rằng cơ quan quản lý cần sớm ban hành danh mục dự án xanh cũng như bổ sung tín dụng xanh là lĩnh vực được hưởng lãi suất ngắn hạn tối đa.
“Ngoài ra, cần tăng cường nhận thức, nâng cao năng lực của các bên liên quan về tín dụng xanh, trái phiếu xanh bằng cách tăng cường các hoạt động đào tạo, tập huấn, cung cấp thông tin thông qua các chiến dịch truyền thông về tín dụng xanh, trái phiếu xanh”, bà Nguyễn Thị Hải Bình nói.
Tags:
(VNF) - Khoảng trống pháp lý cho tín dụng xanh gây nhiều trở ngại cho doanh nghiệp trong việc tiếp cận nguồn vốn cần thiết để thực hiện các dự án bền vững. Trong khi đó, các ngân hàng cũng gặp khó khăn khi không có cơ sở pháp lý rõ ràng để phân loại và cấp vốn cho các dự án chuyển đổi xanh.
(VNF) - Dù đã được khuyến khích và triển khai từ nhiều năm qua, nguồn vốn tín dụng xanh tại Việt Nam vẫn chưa đạt được hiệu quả như kỳ vọng khi chưa đến được với các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), nơi rất cần sự hỗ trợ để thúc đẩy chuyển đổi xanh và bền vững.
(VNF) - Theo ông Ahmed Yeganeh, Giám đốc toàn quốc Khối Dịch vụ Ngân hàng doanh nghiệp của HSBC Việt Nam, thị trường tài chính xanh ở Việt Nam đang phát triển nhanh chóng với rất nhiều tiềm năng song vẫn còn nhiều vấn đề tồn đọng, vướng mắc khiến Việt Nam vẫn mới chỉ ở giai đoạn đầu trong hành trình phát triển bền vững.
(VNF) - Chuyển đổi sang mô hình phát triển xanh và phát thải thấp là xu thế tất yếu toàn cầu nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu. Việt Nam đã cam kết mạnh mẽ tại COP26 với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Trong lộ trình này, tài chính xanh đóng vai trò then chốt, đặc biệt là sự tham gia của khu vực tư nhân – nguồn lực được kỳ vọng chiếm tới 70% tổng vốn đầu tư xanh.
(VNF) - Việc học hỏi kinh nghiệm quốc tế là cần thiết để Việt Nam thúc đẩy thị trường tài chính xanh phát triển đồng bộ, tạo nguồn lực dài hạn cho quá trình chuyển đổi xanh của nền kinh tế.
(VNF) - Mục tiêu phát thải ròng bằng “0” (Net-Zero) đã trở thành cam kết quan trọng của nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Để hiện thực hóa mục tiêu này, tài chính xanh được xem là yếu tố then chốt nhằm huy động và định hướng dòng vốn vào các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và thúc đẩy phát triển bền vững.
(VNF) - Thống đốc NHNN từng thừa nhận, việc thúc đẩy dòng vốn vào lĩnh vực xanh còn nhiều trở ngại, trong đó đáng kể nhất là việc các tổ chức tín dụng gặp khó do chưa có hướng dẫn cụ thể về phân loại xanh. Việc chậm ban hành danh mục phân loại xanh ở cấp quốc gia đang cản trở dòng vốn đầu tư vào các dự án xanh, bền vững. Liên quan đến vấn đề này, Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Tùng Anh – Giám đốc Dịch vụ Tài chính bền vững, FiinRatings.
(VNF) - Dù tín dụng xanh đang ghi nhận mức tăng trưởng bình quân 21% mỗi năm nhưng nhiều tổ chức tín dụng vẫn chưa có động thái rõ nét trong việc cấp vốn cho các dự án thân thiện với môi trường.
(VNF) - Điều 9 dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân đề xuất chi tiết về hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế tư nhân. Cụ thể, dự thảo nghị quyết đề xuất doanh nghiệp được nhà nước hỗ trợ lãi suất 2%/năm khi vay vốn thực hiện các dự án xanh, tuần hoàn và áp dụng khung tiêu chuẩn môi trường, xã hội, quản trị (ESG).
(VNF) - Dòng vốn tín dụng xanh đang được kỳ vọng trở thành một trong những lực đẩy chiến lược để thúc đẩy phát triển bền vững tại các khu công nghiệp. Tuy nhiên, để dòng vốn này thực sự phát huy hiệu quả, cần sớm hoàn thiện hành lang pháp lý và có sự phối hợp chặt chẽ từ nhiều phía.
(VNF) - “Tôi thấy rất đáng tiếc cho doanh nghiệp Việt Nam, khi nhiều trường hợp lâm vào khó khăn không phải vì yếu kém, mà vì sự phát triển chậm của thị trường vốn – đặc biệt là các công cụ tài chính xanh có thể giúp họ đi đường dài”, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch FiinRatings chia sẻ.
(VNF) - Dù được xác định là đòn bẩy quan trọng giúp khu công nghiệp (KCN) chuyển đổi sang mô hình xanh, tín dụng xanh tại Việt Nam vẫn đang đối diện với nhiều rào cản khiến dòng vốn này chưa thực sự chảy đến đúng nơi cần thiết.
