Ngân hàng tung chục nghìn tỷ vốn ưu đãi, DN nhỏ và vừa vẫn kêu đói vốn

Giảm lãi suất, hỗ trợ doanh nghiệp

Ngay sau khi lãi suất huy động có dấu hiệu hạ nhiệt, gần đây, nhiều ngân hàng thương mại đã bắt đầu điều chỉnh giảm lãi suất cho vay thông qua những gói tín dụng ưu đãi nhằm đồng hành cùng khách hàng vượt qua khó khăn. Trong đó, doanh nghiệp vừa và nhỏ là một trong những đối tượng được các ngân hàng dành sự ưu tiên lớn với các gói vay ưu đãi, giảm lãi suất. Động thái này được đánh giá sẽ giúp các doanh nghiệp giảm được chi phí "giá vốn".

Đơn cử, Ngân hàng VPBank vừa quyết định dành ra 7.000 tỷ đồng để hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa, thậm chí cả doanh nghiệp siêu nhỏ. Mức lãi vay sẽ được giảm từ 0,5-1,5%/năm, tùy theo tình hình kinh doanh thực tế của từng doanh nghiệp.

Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) cũng mới công bố triển khai chương trình giảm lãi suất cho vay khách hàng doanh nghiệp có doanh thu dưới 100 tỷ đồng/năm. Theo đó, từ ngày 10/2/2023, khách hàng có thể thực hiện đăng ký vay vốn bằng tính năng giải ngân online để được hưởng lãi suất ưu đãi giảm đến 1%.

Một gói ưu đãi có tổng giá trị khoảng 3.000 tỷ đồng với mức giảm lãi suất cho vay tối đa 1% vừa được Ngân hàng TMCP Đông Nam Á (SeABank) triển khai nhằm hỗ trợ các cá nhân, hộ kinh doanh, cơ sở kinh doanh có nhu cầu vay vốn ngắn hạn tối đa 12 tháng. Các khoản vay phục vụ sản xuất và thương mại trong các lĩnh vực như chăn nuôi, nông, lâm, ngư nghiệp cũng được giảm so với lãi suất cho vay hiện hành của ngân hàng.

Ngân hàng Phương Đông (OCB) cũng dành khoảng 25.000 tỷ đồng cho vay ưu đãi với lãi suất cho vay ngắn hạn từ 8-12%/năm với mục tiêu triển khai vốn tín dụng hướng đến những nhóm khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp siêu nhỏ trong năm 2023.

Cùng xu hướng, Ngân hàng Sacombank mới dành tổng nguồn vốn 1.000 tỷ đồng với mức lãi suất ưu đãi giảm bình quân khoảng 2%/năm so với lãi suất thông thường nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn cho doanh nghiệp, hỗ trợ phát triển sản xuất, kinh doanh.

Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) cũng mới triển khai gói ưu đãi lãi suất vay quy mô 20.000 tỷ đồng cho khách hàng doanh nghiệp, cá nhân vay mới với mức ưu đãi giảm tối đa 3%/năm lãi vay so với biểu lãi suất hiện hành. Trong đó, riêng địa bàn TP.HCM, ACB dành 2.000 tỷ đồng với lãi suất ưu đãi cho Chương trình kết nối ngân hàng - doanh nghiệp.

Không chỉ ở nhóm ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân mà nhóm ngân hàng quốc doanh cũng có nhiều chương trình hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp. Đến nay, cả 4 ngân hàng quốc doanh đều có chương trình vay ưu đãi, giảm lãi suất hỗ trợ doanh nghiệp.

Ngân hàng TMCP Công Thương Việt Nam (VietinBank) vừa công bố thông tin triển khai gói ưu đãi lãi suất SME UP có quy mô lên đến 10.000 tỷ đồng, áp dụng cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa lần đầu vay vốn tại VietinBank. Theo đó, các khoản vay có kỳ hạn đến 6 tháng bằng VND, phát sinh mới trong khoảng thời gian từ 14/2 đến hết ngày 30/6/2023 sẽ được ưu đãi lãi suất chỉ từ 7%/năm.

Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank) cũng triển khai chương trình ưu đãi lãi suất cho vay ngắn hạn sản xuất kinh doanh với quy mô lên tới 100.000 tỷ đồng. Theo đó, các khách hàng cá nhân, chủ hộ kinh doanh, chủ doanh nghiệp tư nhân vay bổ sung vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh tại Vietcombank sẽ được hưởng mức sàn lãi suất cho vay chỉ từ 7,5%/năm.

Tương tự, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) vừa triển khai gói cho vay ngắn hạn (từ ngày 1/1-30/4/2023) với quy mô 30.000 tỷ đồng, nhằm đáp ứng nhu cầu vốn của khách hàng trong đầu năm 2023. Khách hàng tham gia gói vay phục vụ nhu cầu sản xuất kinh doanh được hưởng lãi suất ưu đãi 8%/năm đối với các khoản vay có kỳ hạn dưới 6 tháng và từ 9%/năm đối với các khoản vay từ 6-12 tháng.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Tổng Thư ký hiệp hội ngân hàng Việt Nam cho rằng, động thái hạ lãi suất cho vay là sự cố gắng, quyết tâm của tổ chức tín dụng, tiết giảm chi phí, chia sẻ khó khăn với các doanh nghiệp.
Những gói ưu đãi, giảm lãi suất của các ngân hàng được kỳ vọng sẽ góp phần hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn giá rẻ, mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, nâng cao hiệu quả hoạt động, đóng góp vào sự phát triển chung của nền kinh tế.

Doanh nghiệp vẫn khó tiếp cận vốn

Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNNVV) hiện chiếm tới gần 90% tổng doanh nghiệp hoạt động trên toàn quốc. Nền kinh tế đang có nhiều biến động, các DNNVV vốn gặp nhiều trở ngại nay lại phải đối diện thêm nhiều khó khăn hơn trong sản xuất, kinh doanh.

Nhiều ý kiến cho rằng, các doanh nghiệp hiện đang gặp nhiều khó khăn do đơn đặt hàng giảm mạnh trong khi chi phí đầu vào chưa giảm tương ứng. Vì thế, yếu tố lãi suất sẽ tác động đáng kể lên hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Vài tháng nay, tốc độ giải ngân vốn tín dụng ra thị trường của các ngân hàng thương mại rất chậm. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) thời gian qua luôn dưới 50%, phản ánh các điều kiện kinh doanh của ngành sản xuất tiếp tục suy giảm.

Tại hội nghị đối thoại ngân hàng - doanh nghiệp của TP.HCM diễn ra mới đây, nhiều doanh nghiệp cho biết đang phải vay vốn với lãi suất hơn 10%. Theo các doanh nghiệp, lãi suất trung hạn trên 10% đang được áp dụng gây khó khăn, áp lực lớn lên các hoạt động sản xuất kinh doanh của họ. Lãi suất quá cao sẽ làm tăng chi phí đầu vào, doanh nghiệp gặp khó trong triển khai mở rộng sản xuất, kinh doanh. Nhiều doanh nghiệp chỉ sản xuất cầm chừng, hạn chế mở rộng kinh doanh khiến nhu cầu vay vốn thấp.

Các doanh nghiệp đang rất cần tiếp cận nguồn vốn được hỗ trợ lãi suất. Dù thời gian qua, ngành ngân hàng đã đưa ra nhiều chính sách, gói hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp nhưng nhiều doanh nghiệp vẫn chưa tiếp cận được các gói hỗ trợ lãi suất, nhất là với các DNNVV.

Nguyên nhân xuất phát từ điều kiện hỗ trợ đi kèm khó thực hiện. Các DNNVV không thể có tài sản đảm bảo cho khoản vay như doanh nghiệp lớn; hệ số giao dịch với ngân hàng còn thấp và những năm dịch Covid-19 vừa qua không đạt doanh thu ổn định. Chưa kể, thủ tục tiếp cận dòng vốn vay cũng rườm rà.

Ngân hàng Nhà nước (NHNN) mới đây cũng yêu cầu NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và các ngân hàng thương mại phải có các giải pháp tháo gỡ khó khăn trong vay vốn cho người dân, doanh nghiệp. Mục tiêu tăng trưởng tín dụng đạt từ 14-15% trong năm nay. Với quy mô tín dụng toàn nền kinh tế vào cuối năm 2022 ước đạt hơn 11,9 triệu tỷ đồng, dự báo tín dụng các ngân hàng có thể cho vay thêm trong năm 2023 vào khoảng 1,67-1,79 triệu tỷ đồng.

NHNN vừa cấp room tín dụng đợt 1 năm 2023 cho một loạt ngân hàng. Room tín dụng cho năm nay đã mở nhưng việc vay vốn của doanh nghiệp và người dân vẫn khó khăn. Trong đó, vấn đề đang cản trở nhất là lãi suất cho vay vẫn cao. Lãi suất hiện tại cao so với biên lợi nhuận của các doanh nghiệp sản xuất.

Vì vậy, nhiều ý kiến cho rằng NHNN cần cân nhắc hạ thêm lãi suất để hỗ trợ cho nền kinh tế và các doanh nghiệp. Khi hạ được lãi suất, tín dụng được kích cầu thì triển vọng nền kinh tế sẽ tích cực hơn.

Với các DNNVV, theo nhiều chuyên gia, đây là thành phần quan trọng trong nền kinh tế và cũng là đối tượng khách hàng chiến lược của ngân hàng. Do đó, các ngân hàng cần dành nguồn lực lớn để xây dựng các giải pháp tài chính, chính sách, sản phẩm, dịch vụ đáp ứng nhu cầu của phân khúc khách hàng này. Ngược lại, để tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi với lãi suất “giảm nhiệt” từ ngân hàng, các doanh nghiệp cũng cần kế hoạch kinh doanh khả thi, đảm bảo khả năng trả nợ.