Người lao động 'lười' – 'Ác mộng' của nền kinh tế Đức
(VNF) - Trong khi nền kinh tế Đức đang tăng trưởng chậm chạp và rơi vào suy thoái nhẹ suốt hai năm liên tiếp, nhiều chuyên gia chỉ ra rằng văn hóa “làm ít, nghỉ nhiều” đang góp phần kéo lùi đà phục hồi của kinh tế Đức. Giữa lúc dân số già hóa nhanh chóng, lực lượng lao động sụt giảm và nhiều ngành thiết yếu thiếu hụt nhân sự, “cơn ác mộng” mang tên người lao động “lười” đang dần trở thành vấn đề nhức nhối của nền kinh tế số một châu Âu.
- Trung Quốc có 'cứ điểm' sản xuất mới tại châu Âu 12/06/2025 02:09
Ngày 22/5, Hội đồng Chuyên gia kinh tế Đức đã hạ dự báo tăng trưởng kinh tế của nước này trong năm 2025 từ 0,4% xuống 0%. Hiện Đức vẫn là nền kinh tế lớn nhất châu Âu, nhưng lại đang mất dần động lực tăng trưởng. Giới chuyên gia cảnh báo kinh tế nước này đang bước vào giai đoạn “suy yếu rõ rệt”.
Khó khăn càng bủa vây nước Đức khi tỷ lệ già hóa dân số đang tăng nhanh, cùng với số giờ làm việc của mỗi lao động xuống thấp kỷ lục. Tính đến năm 2035, sẽ có 4,8 triệu lao động lớn tuổi ở Đức (tương đương 9% lực lượng lao động) đến tuổi nghỉ hưu. Chính phủ Đức sẽ phải khuyến khích thế hệ trẻ hy sinh thêm thời gian rảnh của mình để vực dậy nền kinh tế.
Theo giới phân tích, trong những năm tới, cách nước Đức đối phó với làn sóng nghỉ hưu hàng loạt sẽ là phép thử quan trọng cho các nước phương Tây già hóa khác quan sát và rút ra bài học.

Nghịch lý của nền lao động Đức
Ở tuổi 69, ông Friedrich Merz là thủ tướng cao tuổi thứ 2 trong lịch sử Đức khi bắt đầu nhiệm kỳ. Dù ông có thể là hình mẫu cho việc làm việc lâu dài và chăm chỉ, nhưng việc thuyết phục cả nước làm điều tương tự sẽ không hề dễ dàng.
Theo ông Bernd Fitzenberger, giám đốc Viện Nghiên cứu Thị trường lao động IAB, mặc dù người Đức đang có xu hướng làm việc ít hơn, nhưng quốc gia này không phải là một dân tộc lười biếng.
Trên thực tế, số người có việc làm và tổng số giờ làm việc của toàn nền kinh tế Đức đã tăng lên mức cao nhất mọi thời đại vào năm 2024. Con số này một phần đến từ số lượng lao động nước ngoài tăng gấp đôi trong 10 năm qua, lên 6,3 triệu người. Cứ 5 người Đức trong độ tuổi lao động thì có 4 người đang có việc làm. Đây là tỷ lệ tham gia lao động cao hàng đầu trong số các nước giàu có.
“Tính tổng thể, người Đức đang làm việc nhiều hơn bao giờ hết”, ông Fitzenberger cho biết.
Tuy nhiên, điều nghịch lý là số giờ làm việc trung bình của mỗi nhân viên đã giảm xuống mức thấp kỷ lục vào năm ngoái, nếu không tính năm 2020 do đại dịch Covid-19.
Theo dữ liệu của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), người Đức hiện có thời gian làm việc trung bình ngắn nhất trong số các nền kinh tế giàu có. Thêm vào đó, nghiên cứu từ Techniker Krankenkasse (TK), quỹ bảo hiểm y tế lớn nhất của Đức, cho thấy người lao động Đức trung bình nghỉ làm 19,4 ngày do ốm đau vào năm 2023, ghi nhận mức cao kỷ lục.
Theo các nhà kinh tế, khi thế hệ baby boomer (sinh từ năm 1946 - 1964) rời khỏi lực lượng lao động trong thập kỷ tới, tuần làm việc ngắn có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lao động. Đây vốn đã là vấn đề nhức nhối ở một số ngành như y tế, giáo dục và kỹ thuật.
“Triển vọng trong dài hạn khá ảm đạm”, ông Martin Werding, thành viên Hội đồng Chuyên gia kinh tế của chính phủ Đức, cảnh báo. Hội đồng này cũng dự báo lực lượng lao động giảm sút trong các thập kỷ tới có thể làm mất tới 0,6 điểm phần trăm trong tiềm năng tăng trưởng kinh tế hàng năm vốn đã yếu của Đức.

Bài toán nan giải cho chính phủ Đức
Tuần làm việc ngắn hiện nay của người Đức bắt nguồn từ phong trào đấu tranh từ nhiều thập kỷ trước. Những năm 1980, các công đoàn đã tổ chức một trong những cuộc đình công dài nhất lịch sử để giảm giờ làm từ 40 xuống còn 35 giờ mỗi tuần đối với lao động toàn thời gian.
Năm 1993, Thủ tướng Đức khi ấy là ông Helmut Kohl gây xôn xao khi tuyên bố nước Đức bắt đầu giống như “một công viên giải trí tập thể” do thời gian làm việc ngắn và tình trạng nghỉ hưu sớm phổ biến. Kể từ đó đến nay, thời gian làm việc trung bình của người lao động đã giảm thêm 13,5%.
Năm 2007, chính phủ của Thủ tướng Angela Merkel có chính sách nhằm tăng tuổi nghỉ hưu hợp pháp thêm 2 năm, lên 67 tuổi. Tuy nhiên, quyết định này không được lòng cử tri Đức.
Mới đây, chính phủ của Thủ tướng Friedrich Merz mới nhậm chức đã cam kết sẽ đưa ra các biện pháp khuyến khích nhằm giúp người Đức làm việc nhiều giờ hơn và nghỉ hưu muộn hơn. Đa số nhà kinh tế hoan nghênh việc chính phủ mới thừa nhận và quan tâm đến nguồn cung lao động sụt giảm.
Tuy nhiên, “các ý tưởng đưa ra hiện vẫn quá mơ hồ”, ông Andreas Peichl, giáo sư kinh tế tại Đại học Munich cho biết. Ông Peichl cho rằng các biện pháp khuyến khích của chính phủ có thể sẽ “kém hiệu quả, rất tốn kém hoặc trở thành cơn ác mộng thủ tục hành chính”.

Có một vài phương án được đề xuất cho chính quyền tổng thống Friedrich Merz để tăng nguồn cung lao động. Tuy nhiên, không phương án nào có khả năng được người dân Đức ủng hộ.
Ngay cả một ý tưởng đơn giản như bỏ bớt một ngày nghỉ lễ cũng không nhận được nhiều sự đồng tình. Số ngày nghỉ lễ ở Đức hiện nay dao động tùy từng địa phương, nhiều nhất lên tới 13 ngày/năm. Theo ước tính, bỏ bớt một ngày nghỉ lễ có thể giúp nền kinh tế Đức tạo thêm 8 tỷ euro tổng sản phẩm quốc nội (GDP) mỗi năm.
“Tăng thêm tuổi nghỉ hưu hợp pháp và tăng khấu trừ lương hưu đối với người nghỉ sớm cũng là biện pháp hiệu quả. Tuy nhiên, những ý tưởng như vậy chắc chắn sẽ gây tranh cãi kịch liệt”, ông Werding cho biết.
Một trong những tiềm năng lớn nhất để tăng nguồn cung lao động nằm ở đội ngũ lao động bán thời gian đông đảo của Đức. Theo cơ quan thống kê quốc gia, tỷ lệ lao động bán thời gian đã tăng gấp đôi kể từ đầu những năm 1990, lên tới 30% lực lượng lao động. Đa số người lao động bán thời gian là phụ nữ.
Cái khó của người lao động
Theo ông Sebastian Dullien, Giám đốc viện nghiên cứu kinh tế IMK, chính làn sóng lao động bán thời gian đang làm sai lệch các thống kê về số giờ làm việc. Điều này là bởi vì trước đây có ít người lao động bán thời gian hơn. Hiện nay tỷ lệ lao động bán thời gian đã tăng cao. Và với số giờ làm việc ngắn của mình, họ kéo mức trung bình giờ làm việc xuống.
Trung bình mỗi lao động toàn thời gian ở Đức hiện nay làm việc 40,2 giờ/tuần. Nếu tính cả lao động bán thời gian thì trung bình mỗi nhân viên chỉ làm khoảng hơn 34 giờ/tuần - thấp hơn 7% so với mức trung bình của Liên minh châu Âu (EU) và thấp hơn 16% so với Hy Lạp.
Khảo sát cho thấy nhiều lao động bán thời gian ở Đức muốn làm việc nhiều giờ hơn, nhưng lại gặp phải nhiều trở ngại. Trong đó, thiếu hụt dịch vụ chăm sóc trẻ em là vấn đề chính. Đặc biệt ở các thành phố lớn, dịch vụ chăm sóc trẻ em cả ngày rất khan hiếm, thiếu ổn định và đắt đỏ.
Bà Ina Schmidt, một bà mẹ 47 tuổi đang sống tại thành phố Munich, chia sẻ bà muốn làm thêm 10 giờ/tuần nhưng không thể vì không an tâm với dịch vụ gia sư cho con gái bà sau giờ học.
Bà Stephanie Poggemöller, người sáng lập nhóm tư vấn Work & Family có trụ sở tại Munich, cho biết tình trạng thiếu nhân lực chất lượng để chăm sóc trẻ em là “một trong những vấn đề thường xuyên nhất” cản trở các bà mẹ quay trở lại làm việc toàn thời gian.
“Nhiều phụ nữ khó chuyên tâm vào công việc vì phải tự xoay xở giữa công việc và gia đình”, bà Stephanie cho biết thêm.
Lo ngại T.T Trump, người Đức muốn mang 1.200 tấn vàng dự trữ tại Mỹ về nước
Trung Quốc cảnh báo sẽ trả đũa nếu bị gạt ra ngoài các thỏa thuận thương mại của Mỹ
(VNF) - Trung Quốc ngày 8/7 tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp đáp trả nếu bị loại khỏi các thỏa thuận thương mại có yếu tố bất lợi, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rằng nhiều quốc gia châu Á sẽ phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn bắt đầu từ ngày 1/8, trừ khi đạt được các thỏa thuận khác trước thời điểm đó.
Thuế quan: 'Liều thuốc chữa bách bệnh' cho nước Mỹ?
(VNF) - Được Tổng thống Donald Trump thúc đẩy mạnh mẽ, thuế quan đang trở thành công cụ kinh tế trọng tâm trong nỗ lực phục hồi sản xuất, cân bằng thương mại và tăng thu ngân sách cho Mỹ.
Doanh nghiệp Việt Nam – Brasil ký loạt thoả thuận lên tới hàng trăm triệu USD
(VNF) - Trong khuôn khổ chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Brasil, nhiều văn kiện, thỏa thuận hợp tác được hai bên thống nhất và ký kết. Đáng chú ý là các bản ghi nhớ về hợp tác khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cùng nhiều văn bản thỏa thuận hợp tác giữa đại diện các tập đoàn, doanh nghiệp hàng đầu của hai nước cũng đã được ký kết với giá trị lên tới hàng trăm triệu USD.
Tesla ‘bốc hơi’ 68 tỷ USD vốn hóa sau tuyên bố thành lập đảng chính trị của Elon Musk
(VNF) - Cổ phiếu Tesla lao dốc gần 7% trong phiên giao dịch ngày 8/7, khiến vốn hóa thị trường của hãng xe điện hàng đầu nước Mỹ bốc hơi hơn 68 tỷ USD. Nguyên nhân được cho là đến từ tuyên bố gây tranh cãi của CEO Elon Musk về việc thành lập một đảng chính trị mới có tên đảng "Nước Mỹ".
CEO Ford: 'Tôi đang lái xe điện của Xiaomi'
(VNF) - Giám đốc điều hành Ford, ông Jim Farley, nhận định sức mạnh công nghệ và chi phí cạnh tranh vượt trội của ngành công nghiệp xe điện (EV) Trung Quốc đang đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng đối với các nhà sản xuất ô tô Mỹ.
Từ bữa ăn đến du lịch, ‘hộp mù’ càn quét Trung Quốc
(VNF) - Chiến lược tiếp thị “hộp mù” (blind box) đang trở thành hiện tượng tiêu dùng mới tại Trung Quốc, mở rộng mạnh mẽ từ lĩnh vực đồ chơi sang cả ngành dịch vụ như ẩm thực và du lịch. Xu hướng này được thúc đẩy bởi tâm lý tìm kiếm cảm giác hồi hộp, bất ngờ của người tiêu dùng trẻ và đặc biệt có sức hút mạnh mẽ trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt giữa các thương hiệu.
Mỹ gửi 'tối hậu thư': Campuchia, Thái Lan chịu thuế 36%; Lào, Myanmar lên tới 40%
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 7/7 đã thông báo với các đối tác thương mại, từ những nhà cung cấp lớn như Nhật Bản và Hàn Quốc cho đến các nền kinh tế nhỏ hơn, rằng mức thuế quan tăng mạnh của Mỹ sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8, mở ra một giai đoạn mới trong cuộc chiến thương mại mà ông khởi động hồi đầu năm nay.
Thủ tướng: 'BRICS cần tiên phong làm sống động lại hợp tác đa phương'
(VNF) - Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng BRICS và các nước phương Nam cần tiên phong làm sống động lại hợp tác đa phương, kiên trì đối thoại, hợp tác trên cơ sở các nguyên tắc cơ bản của Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế.
Lũ quét thảm khốc ở Texas: 82 người thiệt mạng, hệ lụy kinh tế kéo dài
(VNF) - Số người thiệt mạng do lũ lụt thảm khốc tại bang Texas, Mỹ đã tăng lên ít nhất 82 người vào ngày 6/7, trong đó có ít nhất 28 trẻ em. Bên cạnh thiệt hại về người, cơn lũ có thể để lại những dư chấn không nhỏ về kinh tế.
Trung Quốc đẩy mạnh thâu tóm tài nguyên chiến lược trên khắp thế giới
(VNF) - Hoạt động mua lại các công ty khai khoáng ở nước ngoài của Trung Quốc đã đạt đỉnh trong hơn 1 thập kỷ, khi các tập đoàn nước này chạy đua để đảm bảo nguồn cung nguyên liệu thô trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị ngày càng leo thang.
Trong 1 tiếng, TT Trump đưa ra 2 tuyên bố quan trọng về thuế quan
(VNF) - Tối 6/7 (giờ Mỹ), chỉ trong vòng 1 tiếng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã có 2 bài đăng liên tiếp lên mạng xã hội Truth Social, đề cập đến chính sách thuế quan cứng rắn của ông.
Giả mạo sự kiện nhậm chức TT Mỹ, lừa đảo chiếm đoạt 250.000 USD tiền mã hóa
(VNF) - Một vụ lừa đảo tiền mã hóa tinh vi vừa bị cơ quan công tố liên bang Mỹ phanh phui, trong đó nhóm đối tượng đã giả mạo Ban tổ chức lễ nhậm chức của Tổng thống Donald Trump và Phó Tổng thống JD Vance nhằm chiếm đoạt hơn 250.000 USD từ các nhà tài trợ thông qua hình thức quyên góp trực tuyến bằng tiền điện tử.
Samsung 'đắp chiếu' nhà máy 25 tỷ USD vì thiếu khách hàng
(VNF) - Gần 92% nhà máy chip trị giá 25 tỷ USD của Samsung tại Texas đã được xây dựng, nhưng tập đoàn công nghệ Hàn Quốc buộc phải hoãn việc lắp đặt thiết bị vì chưa tìm được khách hàng đầu ra.
Elon Musk ‘nổi loạn’, lập đảng chính trị mới: TT Trump nói ‘nực cười’
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump đã công khai lên tiếng chỉ trích tỷ phủ Elon Musk vì việc thành lập một đảng chính trị thứ ba, cho rằng những đảng như vậy "chưa bao giờ hiệu quả" và gọi động thái này là "nực cười".
Thịt chó: Món ăn 'di sản văn hóa địa phương' của Triều Tiên
(VNF) - Mới đây, chính quyền Triều Tiên đã tổ chức một cuộc thi nấu thịt chó - món ăn được công nhận là di sản văn hóa địa phương của nước này.
Thuế quan Mỹ: Cửa đàm phán khép dần từ 9/7, ‘mưa thuế’ bắt đầu 1/8
(VNF) - Bộ trưởng Tài chính Mỹ cảnh báo rằng các quốc gia không đạt được thỏa thuận thương mại trước ngày 9/7 sẽ đối mặt với việc tái áp mức thuế quan cao kể từ ngày 1/8.
Từ bỏ mức lương 2,5 tỷ đồng ở Mỹ đến Trung Quốc 'sống như bà hoàng'
(VNF) - Không còn gồng gánh cuộc sống đắt đỏ tại New York, một phụ nữ Mỹ đã chọn rời bỏ mức lương 100.000 USD để tìm kiếm sự cân bằng và ổn định tài chính tại Trung Quốc, nơi cô có thể sống dư dả chỉ với 30.000 USD/năm.
Cướp biển Châu Á hoành hành: Rủi ro logistics đẩy chi phí vận tải leo thang
(VNF) - Các vụ cướp biển và cướp có vũ trang tại châu Á tăng 86% trong nửa đầu năm 2025, đe dọa nghiêm trọng đến an ninh hàng hải và làm dấy lên lo ngại về gián đoạn chuỗi cung ứng khu vực.
Bất đồng với TT Trump, tỷ phú Elon Musk lập Đảng nước Mỹ
(VNF) - Tỷ phú công nghệ Elon Musk vừa công bố thành lập một đảng chính trị mới tại Mỹ mang tên America Party (Đảng Mỹ), nhằm thách thức hệ thống lưỡng đảng lâu đời và bảo vệ tự do tài chính cá nhân.
Nikkei Asia: 'Luật Quốc tịch mới giúp Việt Nam thu hút nhân tài'
(VNF) - Theo tờ Nikkei Asia của Nhật Bản, Luật Quốc tịch sửa đổi mới ban hành sẽ tạo điều kiện thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao đến Việt Nam sinh sống và làm việc. Đây là bước tiền đề để tạo lợi thế cạnh tranh về khoa học công nghệ cho Việt Nam so với các nước khác.
TT Trump tiết lộ: Mỹ – Trung chuẩn bị 'chốt deal' TikTok
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông sẽ bắt đầu đàm phán với Trung Quốc vào đầu tuần tới nhằm tiến tới một thỏa thuận liên quan đến TikTok.
Phương Tây lo sợ ô tô Trung Quốc: Bài học nhanh hơn, rẻ hơn và giỏi hơn
(VNF) - Chỉ trong vài năm, các “ông lớn” ô tô Trung Quốc như BYD, Chery hay Zeekr đã vượt qua các đối thủ quốc tế không chỉ về sản lượng trong nước mà còn đang mở rộng ảnh hưởng ra toàn cầu. Yếu tố cốt lõi của sự trỗi dậy này nằm ở tốc độ phát triển sản phẩm, mô hình sản xuất linh hoạt, cùng chiến lược nội địa hóa công nghệ phần mềm, công thức mà nhiều hãng phương Tây chưa kịp thích nghi.
Ngày 7/7: 12 quốc gia sẽ nhận thư áp thuế từ Mỹ
(VNF) - Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 5/7 cho biết ông đã ký các bức thư gửi tới 12 quốc gia, trong đó nêu rõ các mức thuế quan khác nhau mà họ sẽ phải đối mặt khi xuất khẩu hàng hóa sang Mỹ. Những bức thư mang tính chất “không thể thương lượng” này dự kiến sẽ được gửi đi vào ngày 7/7 tới.
Ngành năng lượng mặt trời Trung Quốc chìm trong thua lỗ vì khủng hoảng kép
(VNF) - 1/3 doanh nghiệp năng lượng mặt trời niêm yết của Trung Quốc đang kinh doanh thua lỗ, hơn 50 công ty trong chuỗi cung ứng đã nộp đơn xin phá sản trong năm nay. Nguồn cung dư thừa và căng thẳng thuế quan với Mỹ không chỉ gây khó cho các công ty trong nước, mà còn tác động đến hoạt động đầu tư sản xuất tại Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam.
Giả danh bác sĩ nha khoa, thu lợi hơn 4 tỷ đồng chỉ trong 2 năm
(VNF) - Một vụ bê bối y tế nghiêm trọng vừa bị phát hiện tại Cộng hòa Czech, khi ba thành viên trong một gia đình bị bắt vì hành nghề nha khoa trái phép, thu lợi hàng trăm nghìn USD trong 2 năm. Vụ việc làm dấy lên lo ngại về lỗ hổng quản lý y tế và mức độ rủi ro từ các hoạt động khám chữa bệnh ngầm tại châu Âu.
Trung Quốc cảnh báo sẽ trả đũa nếu bị gạt ra ngoài các thỏa thuận thương mại của Mỹ
(VNF) - Trung Quốc ngày 8/7 tuyên bố sẽ thực hiện các biện pháp đáp trả nếu bị loại khỏi các thỏa thuận thương mại có yếu tố bất lợi, sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo rằng nhiều quốc gia châu Á sẽ phải đối mặt với mức thuế quan cao hơn bắt đầu từ ngày 1/8, trừ khi đạt được các thỏa thuận khác trước thời điểm đó.
Những tuyến đường có giá đất đắt đỏ nhất Đà Nẵng
(VNF) - Từ ngày 7/7, Đà Nẵng áp dụng bảng giá đất mới với mức tăng mạnh tại nhiều tuyến đường, trong đó cao nhất thuộc về đường Bạch Đằng với hơn 340 triệu đồng/m2.