Giữa tháng 3, các quan chức hải quan Hồng Kông đã phát hiện một hoạt động buôn lậu bất thường.
Khi mở cửa chiếc container dài 40 feet (120m), các quan chức không phát hiện ma túy hay hàng giả, mà là hơn 25 tấn antimon - một kim loại hiếm được dùng để chế tạo thiết bị quân sự. Antimon nằm trong danh sách kiểm soát xuất khẩu nghiêm ngặt của Trung Quốc từ năm ngoái.
Vài tuần sau, tỉnh Quảng Tây ở miền nam Trung Quốc cũng ghi nhận một vụ việc tương tự. Lần này, các cán bộ hải quan địa phương đã chặn một lô hàng bismuth với hàm lượng 55,3% – một kim loại hiếm khác cũng nằm trong danh sách kiểm soát xuất khẩu.
Những vụ việc này là dấu hiệu cho thấy áp lực rất lớn mà các nhà sản xuất công nghệ cao trên toàn thế giới, đặc biệt là tại Mỹ, đang phải đối mặt khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu khoáng sản chiến lược khi thương chiến Mỹ - Trung nổ ra.
Khoáng sản chiến lược là những nguyên liệu thiết yếu để sản xuất rất nhiều thứ, từ điện thoại thông minh cho đến máy bay chiến đấu. Do đó, việc Trung Quốc kiểm soát chặt chẽ nguồn cung khoáng sản chiến lược toàn cầu đã trở thành một trong những đòn bẩy lớn nhất của nước này trước Mỹ. Điều này mang lại lợi thế quan trọng khi Bắc Kinh tiếp tục đàm phán hạ thuế quan với Washington.
Trong những tháng gần đây, Trung Quốc đã áp các biện pháp hạn chế xuất khẩu với hơn chục loại khoáng sản quan trọng, trong đó có đất hiếm. Theo các chuyên gia, Mỹ phụ thuộc vào Trung Quốc khoảng 70% lượng nhập khẩu đất hiếm.
Nếu hạn chế xuất khẩu tiếp tục được Trung Quốc duy trì, ngành sản xuất công nghệ cao của Mỹ có thể bị tê liệt.
Theo ước tính của giáo sư Vương Hiểu Tùng tại Đại học Nhân dân Trung Quốc, chỉ riêng một chiếc tiêm kích F-35 đã cần tới 417kg vật liệu đất hiếm để chế tạo hệ thống dẫn đường tên lửa. Đặc biệt, Lầu Năm Góc chỉ còn đủ dự trữ nam châm đất hiếm để chế tạo F-35 trong khoảng 18 tháng nữa.
Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc đã tác động mạnh mẽ đến thị trường toàn cầu. Giá của một số nguyên tố đất hiếm đã tăng vọt hơn 200%, lên tới 3.000 USD/kg.
Các công ty công nghệ Mỹ là những “nạn nhân” trực tiếp của tình trạng này. Trong tuyên bố gần đây, CEO Tesla Elon Musk thừa nhận tình trạng thiếu nam châm đất hiếm đang ảnh hưởng đến tiến độ phát triển robot hình người Optimus của công ty.
Một số công ty đã phải áp dụng biện pháp cực đoan để giải quyết tình trạng thiếu nguồn cung. Theo South China Morning Post, một công ty Mỹ cho biết nhà cung cấp của họ đã cố gắng vận chuyển đất hiếm ra khỏi Trung Quốc mà không có giấy phép xuất khẩu, nhưng ít nhất một lô hàng đã bị cơ quan chức năng Trung Quốc chặn lại.
Ngày 12/5, Washington và Bắc Kinh đã đạt một thỏa thuận tạm thời hạ nhiệt cuộc chiến thuế quan. Cụ thể, Mỹ giảm thuế đối với hàng hóa Trung Quốc từ 145% xuống còn 30% trong 90 ngày.
Theo giáo sư Vương, đất hiếm là yếu tố chiến lược, thậm chí có thể là yếu tố quan trọng nhất khiến Mỹ chấp nhận giảm thuế.
Giữa căng thẳng thương mại, đất hiếm đã trở thành một biến số then chốt và quan trọng.
Trong tuyên bố chung ngày 12/5, Trung Quốc tuyên bố đồng ý tạm dừng hoặc gỡ bỏ tất cả các “biện pháp đối phó phi thuế quan”. Tuy nhiên, tuyên bố không đề cập đến việc dừng các biện pháp hạn chế xuất khẩu khoáng sản. Trong khi đó, giới chức Trung Quốc đã phát động một chiến dịch mới nhằm ngăn chặn việc buôn lậu khoáng sản quan trọng.
Theo các nhà phân tích, Washington gần như không có đối sách nào hiệu quả trong ngắn hạn để đối phó với sự thống trị của Bắc Kinh trong lĩnh vực khoáng sản chiến lược.
Tại Mỹ, mỏ đất hiếm lớn duy nhất đang hoạt động là Mountain Pass ở California. Tuy nhiên, mỏ này chủ yếu khai thác đất hiếm nhẹ, chỉ có khoảng 5% trữ lượng đất hiếm nặng, trong khi đất hiếm nặng mới là loại khoáng sản đặc biệt quan trọng với ngành hàng không vũ trụ và quốc phòng.
Bên cạnh đó, theo Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Mỹ hiện tại chưa có năng lực nội địa để tách và tinh luyện đất hiếm nặng. Giáo sư Vương Hiểu Tùng cho rằng trong lĩnh vực này, công nghệ của Mỹ tụt hậu 20 năm so với Trung Quốc.
Trung Quốc không phải là quốc gia duy nhất có trữ lượng đất hiếm lớn. Nhiều mỏ lớn đã được tìm thấy tại Australia, Brazil, Chile, Indonesia và Philippines. Tuy nhiên, Trung Quốc gần như là quốc gia duy nhất có khả năng khai thác và tinh luyện khoáng sản ở quy mô lớn. Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc chiếm 92% sản lượng tinh luyện đất hiếm toàn cầu.
Thực chất, sự thống trị ngày nay của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng khoáng sản đã được chuẩn bị từ nhiều thập kỷ trước.
Theo chuyên gia năng lượng Tống Phong, trong những năm 2000, ngành khai thác của Trung Quốc được quản lý lỏng lẻo, chủ yếu đóng vai trò cung cấp nguyên liệu thô giá rẻ cho thế giới.
Nhưng kể từ năm 2011, Trung Quốc đã tiến hành tái cơ cấu quy mô lớn và áp dụng các biện pháp kiểm soát khai thác nghiêm ngặt hơn, bao gồm việc áp thuế và hạn ngạch xuất khẩu cho các vật liệu chủ chốt.
Theo nhà nghiên cứu Trần Vĩ Cường tại Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc, dù Mỹ có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và có thể tiếp cận các mỏ ở châu Phi, châu Úc và Mỹ Latinh, nhưng nước này không có được năng lực xử lý, một phần do lo ngại về môi trường.
“Mỹ không thể tiến hành phần lớn việc khai thác, tách lọc và luyện kim vì chúng gây tổn hại lớn về môi trường và sức khỏe. Một loạt quy định bảo vệ môi trường đã làm thui chột năng lực sản xuất khoáng sản quan trọng của nước này”, ông nói.
Tổng thống Donald Trump đã cố gắng khắc phục điểm yếu khoáng sản của Mỹ kể từ khi quay trở lại Nhà Trắng. Ngay trong ngày nhậm chức đầu tiên của nhiệm kì thứ 2, ông Trump đã đưa khoáng sản chiến lược lên thành vấn đề an ninh quốc gia.
Ông Trump tuyên bố tình trạng “khẩn cấp năng lượng quốc gia”, cảnh báo rằng năng lực tìm kiếm, sản xuất và tinh luyện khoáng sản chiến lược của Mỹ là “vô cùng yếu kém”.
Tới nay, ông Trump đã ký 2 sắc lệnh hành pháp nhằm tăng cường sản xuất khoáng sản trong nước, trong đó kêu gọi đẩy nhanh đầu tư vốn cho các dự án khoáng sản có khả năng thương mại.
Về mặt đối ngoại, ông Trump đang nỗ lực mua lại Greenland - hòn đảo bán tự trị giàu tài nguyên đất hiếm của Đan Mạch.
Bên cạnh đó, vào cuối tháng 4, sau hơn 2 tháng đàm phán căng thẳng, Mỹ và Ukraine đã ký một thỏa thuận cho phép Mỹ được quyền ưu tiên tiếp cận các dự án khai khoáng mới của Ukraine, đặc biệt là đất hiếm.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng hiện Ukraine không có đủ năng lực chế biến để thay thế vị trí nhà cung cấp hàng đầu của Trung Quốc.
“Ukraine sẽ phải mất đến hơn một thập kỉ mới có thể đủ năng lực tinh luyện khoáng sản để đưa vào sử dụng”, ông Trần Vĩ Cường cho biết.
“Nếu Mỹ muốn giải quyết các vấn đề an ninh chuỗi cung ứng thông qua ngoại giao và tìm kiếm đối tác để thay thế nguồn cung từ Trung Quốc, họ sẽ phải đưa ra một mức độ hỗ trợ tài chính hoặc ngoại giao nhất định”, nhà nghiên cứu Hầu Lỗi tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc nhận định.
“Đó là lý do vì sao vị thế ‘độc tôn’ của Trung Quốc sẽ vẫn được duy trì trong ngắn hạn”, ông khẳng định thêm.
Theo South China Morning Post
Sáng 6/10, Hội nghị lần thứ 13 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa XIII khai mạc trọng thể tại Thủ đô Hà Nội. Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu khai mạc Hội nghị.
(VNF) - Dù tọa độ của thị trường chứng khoán Việt Nam trên bản đồ MSCI đã có những dịch chuyển nhất định, vị trí hiện tại vẫn còn khoảng cách đáng kể với “khu vực” thị trường mới nổi. Điều Việt Nam cần lúc này là không chỉ là nỗ lực, mà là xác định đúng hướng đi – cải thiện trúng tiêu chí quan trọng nhất.
(VNF) - Tận dụng lợi thế vị trí địa lý là cửa ngõ ra biển của trục hành lang Đông Tây, THILOGI đầu tư phát triển hệ thống logistics trọn gói, đồng bộ, hình thành chuỗi vận chuyển khép kín, kết nối thông suốt hàng hóa từ nội địa Lào ra thị trường quốc tế, góp phần thúc đẩy kinh tế khu vực biên giới.
(VNF) - Với triết lý kiến tạo đô thị gắn với văn hóa bản địa và phong cách sống hiện đại, Blanca City thiết lập một hệ tiện ích độc đáo, nơi cư dân tận hưởng trọn vẹn trải nghiệm đa chiều: sống - nghỉ dưỡng - giải trí - kết nối - truyền cảm hứng trong một điểm đến.
(VNF) - Nếu được thực hiện đúng đắn, Khu thương mại tự do không chỉ củng cố lợi thế cạnh tranh của Hải Phòng so với các địa phương khác trong nước mà còn có thể trở thành hình mẫu cho địa phương khác, Hải Phòng sẽ là nơi có môi trường kinh doanh lý tưởng.
(VNF) - Theo ông Ko Tae Yeon - Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KOCHAM), muốn tham gia sân chơi toàn cầu thì không thể trông chờ vào ưu ái. Doanh nghiệp phải tự thay đổi, chủ động học hỏi và đầu tư đúng hướng. Không gì là không thể, nếu chúng ta thực sự bắt tay làm.
(VNF) - Trong hành trình 10 năm qua, tài sản lớn nhất mà VietnamFinance có được là sự tin yêu của cộng đồng. Đó không chỉ là những bạn đọc, là đối tác, khách hàng mà hơn hết đó là những người đồng hành và động lực để VietnamFinance tiếp tục vững tin trên con đường đã chọn. Kỷ niệm 10 năm của VietnamFinance thêm ý nghĩa khi có những lời sẻ chia của những bạn đồng hành.
(VNF) - Từ một món ăn chưa từng biết đến rõ ràng tại Việt Nam, Quốc Trường và các Co-founder đã đưa Sasin trở thành thương hiệu tiên phong, phát triển thành chuỗi cửa hàng hơn 100 chi nhánh với quy trình vận hành bài bản. Nhưng phía sau thành công ấy là cả một hành trình mà các Co-founder phải trải qua nhiều thử thách, cùng nhau “vấp ngã và đứng lên”.
(VNF) - Không chỉ là người truyền cảm hứng về không gian sống, Hà Linh - Người sáng lập cộng đồng Nghiện Nhà còn là một nhà đầu tư đầy kinh nghiệm trong nhiều lĩnh vực.
(VNF) - Khởi nguồn từ đam mê, trưởng thành trong thử thách, thương hiệu mỳ cay Sasin của Quốc Trường giờ đây không chỉ là một món ăn mà còn là dấu ấn trên thị trường F&B Việt Nam.
(VNF) - Đại sứ Đan Mạch Nicolai Prytz cho hay thông qua các chính sách pháp lý và quy hoạch gần đây, Việt Nam đã đặt nền móng vững chắc để phát triển năng lượng tái tạo, bao gồm điện gió ngoài khơi. Bước tiếp theo mang tính quyết định là hiện thực hóa tầm nhìn đó bằng cách ban hành quy định rõ ràng, xây dựng cơ chế thị trường hiệu quả và cải thiện quy trình hành chính.
(VNF) - Giá vàng tăng cao đang tạo ra cơn sốt đào vàng tại Columbia. Vàng giúp dân nghèo đổi đời, nhưng cũng kéo theo nhiều hệ lụy, từ sự lũng đoạn của các băng đảng xã hội đen, đến các hoạt động khai thác trái phép hủy hoại môi trường.
(VNF) - Đại diện Cargill, ông Maxime Hilbert - Quyền Tổng giám đốc ngành Dinh dưỡng thủy sản, Cargill Thái Lan & Việt Nam đã có những chia sẻ với VietnamFinance xung quanh quyết định mới nhất của tập đoàn.
(VNF) - Việt Nam đang dẫn đầu khu vực trong nỗ lực chuyển đổi số, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ công. Tuy nhiên, song hành với sự phát triển đó là làn sóng tấn công mạng ngày càng phức tạp và tinh vi nhắm vào người dùng.
(VNF) - Bà Winnie Lam - Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Hong Kong (Trung Quốc ) tại Việt Nam - HKBAV, Giám đốc Vận hành Avison Young Việt Nam nhìn nhận, Việt Nam là một thị trường tiêu dùng đầy tiềm năng và đang chuyển mình dù vẫn phải đối mặt một số lo ngại.
(VNF) - Nhiều ngân hàng tại Việt Nam đang triển khai các tính năng tài chính thông minh để đáp ứng nhu cầu tối ưu hóa dòng tiền nhàn rỗi cho khách hàng, trong đó nổi bật là xu hướng phát triển tính năng Sinh lời tự động. Để hiểu hơn về tính năng này, Tạp chí Đầu tư Tài chính – VietnamFinance đã có cuộc trò chuyện với ông Trần Đình Khiêm, Giám đốc Ngân hàng số của Techcombank – ngân hàng tiên phong triển khai Sinh lời tự động.
(VNF) - Ông Hoàng Nam Tiến nhấn mạnh, thành công của Việt Nam trong tiến trình đàm phán thương mại với Mỹ không chỉ nằm ở các con số thuế quan, mà còn ở bản lĩnh chính trị, tầm nhìn chiến lược và khả năng thể hiện vai trò quốc gia.
