Tháng 12/2020, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) dự báo rằng giá sẽ tăng với tốc độ dưới 2% trong mỗi hai năm tiếp theo. Đến tháng 12/2021, thể chế này đã điều chỉnh dự đoán lạm phát trong năm 2022 sẽ chỉ ở mức 2,6%, mặc dù khi đó giá cả đã tăng với tốc độ hơn 5% một năm.
Fed dường như không đơn độc trong những đánh giá sai lầm của mình. Ngay cả Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cũng đưa ra các dự báo lạm phát không chính xác và lặp đi lặp lại.
Vậy tại sao lạm phát lại dai dẳng đến vậy? Theo tờ The Economist, câu trả lời rất đơn giản, đó là lạm phát ở mức cao vì chi tiêu vẫn ở mức cao và vì đây là hậu quả của chính sách tiền tệ quá lỏng lẻo.
Chính sách đã không được thắt chặt sớm hơn vì các ngân hàng trung ương không nghĩ rằng họ cần làm vậy. Cho đến khi lạm phát tiếp diễn, chính sách mới buộc phải điều chỉnh. Trở lại tháng 12/2020, Fed cho rằng lãi suất của họ sẽ duy trì ở mức gần 0 vào năm 2023 và bây giờ Fed hy vọng lãi suất sẽ tăng lên ít nhất 4,6%.
Trong báo cáo mới được công bố, IMF chỉ ra ba “thủ phạm” tiềm ẩn của lạm phát, đó là cú sốc, tiền lương và kỳ vọng. Vào năm 2020 và 2021, khi đại dịch Covid-19 xuất hiện làm cản trở việc sản xuất hàng hóa và dịch vụ, các chính phủ đã tung ra một loạt viện trợ tài chính.
Trong khi đó, những điều kiện đặc biệt mà các hộ gia đình phải đối mặt đã dẫn đến sự thay đổi mạnh mẽ trong tiêu dùng, họ chuyển mạnh sang tiêu dùng hàng hóa và sau đó quay trở lại với lĩnh vực dịch vụ. Sau một đợt giảm phát ban đầu, tác động thực của sự hỗn loạn này đã đẩy giá lên cao.
Năm ngoái, khoảng 40% mức tăng giá của Mỹ và 66% mức tăng của Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone) so với giai đoạn trước đại dịch là do gián đoạn sản xuất và giá hàng hóa cao hơn, IMF tính toán. Kích thích tài chính rộng rãi và sự thay đổi trong chi tiêu hộ gia đình đã dẫn đến khoảng 30% mức tăng giá ở cả châu Mỹ và châu Âu.
Hàng loạt cú sốc tiếp theo đã xảy đến với chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine vào tháng 2/2022. Ngoại trừ những sai số đối với Mỹ và Trung Quốc, sai số trong dự báo lạm phát của IMF đối với các nền kinh tế lớn trên thực tế cũng lớn hơn năm ngoái. Việc đánh giá thấp xu hướng tăng của giá lương thực và năng lượng cũng là vấn đề lớn hơn trong công tác dự báo.
Ảnh hưởng của cuộc xung đột Nga-Ukraine trở nên trầm trọng hơn với sự tăng giá bất ngờ của đồng USD - hậu quả từ những chính sách chống lạm phát quyết liệt trong nước của Fed. Khi các đồng tiền khác suy yếu (so với đồng USD), chi phí nhập khẩu từ Mỹ lại tăng lên, làm trầm trọng thêm vấn đề lạm phát.
Trong một ghi chú được công bố ngày 14/10, Gita Gopinath, Phó Giám đốc điều hành của IMF và Pierre-Olivier Gourinchas, chuyên gia kinh tế trưởng IMF, tính toán rằng việc đồng USD tăng giá 10% sẽ làm tăng lạm phát giá tiêu dùng ở các nền kinh tế khác thêm khoảng trung bình 01%, với tác động lớn hơn ở những nơi phụ thuộc nhiều hơn vào nhập khẩu.
Tăng trưởng tiền lương mạnh mẽ cũng là một trong những nguyên nhân. Trong thời gian bình thường, tăng trưởng tiền lương chủ yếu được xác định bởi năng suất lao động, kỳ vọng lạm phát và sự hiện diện hay vắng mặt của lực lượng lao động. Tăng trưởng năng suất nhanh hơn và lạm phát dự kiến cao hơn dẫn đến nhu cầu tăng lương nhiều hơn. Tuy nhiên, trong giai đoạn đầu của đại dịch, những mối quan hệ này đã tan vỡ.
Theo phân tích của IMF, các yếu tố cơ bản trên ít quan trọng hơn so với những ràng buộc gay gắt về nguồn cung lao động liên quan đến tình trạng bế tắc và giãn cách xã hội. Khi sự phục hồi bắt đầu, các mô hình bình thường sẽ lại tự khẳng định mình. Tuy nhiên, điều này không giúp ích nhiều cho vấn đề tiền lương. Nguồn cung lao động đã được cải thiện, nhưng lương vẫn tiếp tục tăng nhờ các chiến dịch tuyển dụng mạnh mẽ và tỷ lệ thất nghiệp thấp.
Tăng lương thúc đẩy chi tiêu của người tiêu dùng và góp phần trực tiếp làm tăng giá dịch vụ sử dụng nhiều lao động. Thật vậy, một số nhà kinh tế diều hâu lo lắng về một vòng xoáy giá cả - tiền lương, trong đó người lao động yêu cầu được trả lương cao hơn để trang trải giá cả tăng cao, và các công ty tăng giá để trang trải các hóa đơn tiền lương đang tăng lên.
Tuy nhiên, phân tích của IMF cho thấy cần phải thận trọng. Mặc dù tăng trưởng tiền lương rất mạnh nhưng ở nhiều quốc gia mức tăng này vẫn chưa đủ mạnh để theo kịp với lạm phát.
Việc mức lương thực tế giảm có thể đóng vai trò như một lực cản đối với chi tiêu và lạm phát. Một nghiên cứu lịch sử có thể so sánh với giai đoạn này, trong đó mức lương danh nghĩa tăng, và cả tỷ lệ thất nghiệp và tiền lương thực tế đều giảm - cho thấy rằng vòng xoáy giá tiền lương hiếm khi xuất hiện. Trong giai đoạn bình thường, lạm phát bắt đầu giảm ngay cả khi tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp - một kịch bản gần như lý tưởng cho các nhà hoạch định chính sách.
Chính sách tiền tệ thắt chặt hơn đã được thực hiện để làm chậm đà tăng của lạm phát trong hầu hết các trường hợp. Bản chất bất thường của hoàn cảnh hiện tại có thể có nghĩa là những kinh nghiệm trong quá khứ không hoàn toàn phù hợp với hiện tại.
Niềm tin của người dân về tương lai ảnh hưởng đến tiêu dùng và sự thương lượng tiền lương của họ. Nếu niềm tin này đủ lớn, điều đó sẽ dẫn đến tình trạng lạm phát dai dẳng và sẽ khiến những nỗ lực của các ngân hàng trung ương trở nên phức tạp hơn.
Tags:
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
(VNF) - Trung Quốc sẽ áp thuế giá trị gia tăng (VAT) 13% đối với các biện pháp tránh thai từ năm 2026 như một phần trong nỗ lực điều chỉnh chính sách dân số trước tình trạng tỷ lệ sinh lao dốc. Song giới phân tích nhận định hiệu quả thực tế sẽ hạn chế nếu Bắc Kinh không khắc phục các rào cản kinh tế – xã hội sâu xa hơn.
(VNF) - Một người đàn ông tại New Zealand bị tạm giam sau khi bị cáo buộc nuốt mặt dây chuyền Fabergé trị giá 18.000 euro nhằm phi tang tang vật. Cảnh sát đến nay vẫn chưa thu hồi được món trang sức quý hiếm.
(VNF) - Châu Âu và Canada cam kết chi 5 tỷ USD mua vũ khí Mỹ để duy trì dòng viện trợ cho Ukraine trong bối cảnh Washington giảm hỗ trợ quân sự.
(VNF) - Sau khi được Tổng thống Donald Trump ân xá hồi năm 2021, Eliyahu Weinstein nhanh chóng quay trở về con đường lừa đảo và chiếm đoạt thêm 35 triệu USD từ mô hình đa cấp.
(VNF) - Thị trường bất động sản (BĐS) Trung Quốc tiếp tục chìm trong vòng xoáy suy giảm khi giá nhà lao dốc, doanh số bán sụt sâu và thanh khoản của doanh nghiệp giảm. Nhiều nhà kinh tế nhận định rằng thị trường bất động sản Trung Quốc nhiều khả năng cần thêm vài năm điều chỉnh trước khi có thể chạm đáy và phục hồi bền vững.
(VNF) - Liên minh châu Âu (EU) đang xem xét sử dụng các quyền hạn “khẩn cấp” để huy động nguồn vốn lên tới hàng trăm tỷ USD từ tài sản của Nga bị đóng băng, nhằm tạo kênh hỗ trợ tài chính bền vững cho Ukraine trong bối cảnh xung đột kéo dài và nhu cầu viện trợ ngày càng lớn.
(VNF) - Thái Lan mới đây đã tịch thu và phong tỏa hơn 310 triệu USD tài sản từ 4 mạng lưới tội phạm xuyên quốc gia do Chen Zhi, Kok An, Tangthai và Ue Angkoon cầm đầu, liên quan lừa đảo trực tuyến và rửa tiền. Các loại tài sản bị tịch thu gồm đất đai, bất động sản, tiền mặt, hàng hiệu và tiền kỹ thuật số.
(VNF) - Trong khi phương Tây dồn sự chú ý vào mối đe dọa cạnh tranh từ xe điện Trung Quốc, một thách thức khác đang âm thầm định hình lại ngành công nghiệp ô tô toàn cầu. Các nhà sản xuất ô tô truyền thống của Bắc Kinh đang ồ ạt đẩy xe chạy bằng nhiên liệu hóa thạch sang các thị trường mới nổi.
(VNF) - Mang thai hộ đang dần trở thành một ngành công nghiệp toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, được thúc đẩy bởi công nghệ hiện đại, hệ thống môi giới xuyên biên giới và nhu cầu ngày càng tăng từ các quốc gia phát triển. Tuy nhiên, sự bùng nổ này kéo theo các khoảng trống pháp lý, tranh cãi đạo đức và mối lo ngại về việc thương mại hóa cơ thể phụ nữ trong kỷ nguyên sinh sản hiện đại.
(VNF) - Năm 2025, giá bạc đạt mức cao kỷ lục. Theo các chuyên gia, giá bạc vẫn còn dư địa tăng tiếp bất chấp tình trạng thiếu hụt nguồn cung.
(VNF) - Tổng thống Nga Vladimir Putin mới đây đã ký sắc lệnh cho phép công dân Trung Quốc được nhập cảnh Nga miễn thị thực lên tới 30 ngày cho mục đích du lịch hoặc công tác.
(VNF) - Một nguồn tin của Reuters ngày 2/12 tiết lộ rằng Trung Quốc đã cấp lô giấy phép xuất khẩu đất hiếm mới đầu tiên, giúp đẩy nhanh việc vận chuyển đến một số khách hàng nhất định. Đây được xem là kết quả quan trọng từ hội nghị thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình.
(VNF) - Công ty SpaceX của tỷ phú Elon Musk lần đầu tiên lọt vào danh sách 100 nhà sản xuất vũ khí hàng đầu thế giới của SIPRI. Doanh thu từ vũ khí của hãng tăng gấp đôi so với năm trước, đạt 1,8 tỷ USD, phản ánh tầm ảnh hưởng ngày càng tăng của công nghệ không gian và viễn thông trong lĩnh vực quốc phòng toàn cầu.
(VNF) - Tháng cuối cùng của năm bắt đầu với một đợt bán tháo mới trên thị trường tiền điện tử. Bitcoin rơi sâu hơn vào vùng giá xuống trong phiên giao dịch ngày 1/12, có lúc chạm mức thấp nhất 85.461 USD. So với đỉnh mọi thời đại đạt gần 126.200 USD hồi đầu tháng 10, đồng tiền số lớn nhất thế giới đã "bốc hơi" khoảng 32% giá trị.
(VNF) - Ngay sau khi thông tin về lỗi panel được công bố, cổ phiếu Airbus tại thị trường châu Âu rớt mạnh. Có thời điểm giảm tới khoảng 10%.
(VNF) - Ngày 2/12, giá Bitcoin giảm mạnh, khi làn sóng bán tháo tiền điện tử tiếp tục trở lại.
(VNF) - Tính từ đầu năm đến hết tháng 9, VinFast bán được 110.362 xe, nhiều hơn so với 70.000 xe của BYD.
(VNF) - Các cuộc khảo sát kinh doanh công bố ngày 1/12 cho thấy hoạt động sản xuất tại các nền kinh tế lớn của châu Âu, châu Á và Mỹ tiếp tục yếu kém trong tháng 11, do nhu cầu trong nước trầm lắng và những bất ổn liên quan đến thuế quan. Trái với xu hướng đi xuống toàn cầu, Việt Nam cùng một số nước Đông Nam Á lại nổi lên như điểm sáng khi ghi nhận mức tăng trưởng sản xuất mạnh mẽ.
(VNF) - Do nhu cầu leo thang từ các cuộc xung đột ở Ukraine và Gaza cùng xu hướng gia tăng chi tiêu quốc phòng của nhiều quốc gia, doanh thu từ bán vũ khí và dịch vụ quân sự của các tập đoàn quốc phòng lớn trên thế giới đã tăng 5,9% trong năm ngoái, theo báo cáo công bố ngày 1/12 của Viện Nghiên cứu Hòa bình Quốc tế Stockholm (SIPRI).
(VNF) - Công ty bảo hiểm Asahi Mutual Life Insurance của Nhật Bản sẽ mua lại toàn bộ cổ phần của MVI Life. Thương vụ dự kiến hoàn tất vào năm 2026.
(VNF) - Doanh nghiệp cuối cùng còn trụ vững trong ngành bất động sản đang lao đao của Trung Quốc có lẽ cũng sắp gục ngã.
(VNF) - Dưới lòng siêu núi lửa cổ đại, một trữ lượng lithium trị giá hàng nghìn tỷ USD được đánh giá như “kho báu” có thể thay đổi cán cân năng lượng và chuỗi cung ứng pin toàn cầu.
(VNF) - Nga chuẩn bị phát hành trái phiếu chính phủ bằng nhân dân tệ lần đầu tiên, tạo động lực quan trọng cho chiến lược quốc tế hóa đồng tiền Trung Quốc. Quyết định này không chỉ giúp Moscow tối ưu hóa nguồn vốn nội địa mà còn góp phần mở rộng tầm ảnh hưởng toàn cầu của nhân dân tệ.
(VNF) - Tổng thống Donald Trump cho biết ông sẽ chỉ định Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) vào cuối năm nay, trong bối cảnh Nhà Trắng thúc đẩy chiến lược hạ lãi suất để củng cố tăng trưởng. Quyết định này đang được giới đầu tư theo sát, bởi nó có thể định hình đường hướng chính sách tiền tệ của Mỹ trong nhiệm kỳ mới và tác động trực tiếp tới thị trường tài chính toàn cầu.
(VNF) - Trong khi phần lớn các doanh nghiệp cùng ngành đã cơ bản xử lý xong núi nợ, China Vanke lại trở thành một trường hợp khác thường. Nhà phát triển bất động sản có trụ sở tại Thâm Quyến này đang đối mặt nguy cơ vỡ nợ và buộc phải tái cấu trúc.
(VNF) - Hàng loạt dự án nhà ở xã hội tại Đà Nẵng như An Trung 2, Đại Địa Bảo, Ecohome Hòa Hiệp… đang được đẩy nhanh tiến độ, cung cấp hàng nghìn căn hộ cho thị trường, đáp ứng nhu cầu an cư của người thu nhập thấp.
