Ngày đầu năm mới "bất ổn"
Vào lúc 16h10' (giờ Tokyo) ngày 1/1/2024, một trận động đất mạnh 7,6 độ richter đã xảy ra ngoài khơi bờ biển Bán đảo Noto ở phía tây bắc Nhật Bản. Khi trận động đất xảy ra, người dân có thể cảm nhận rõ ràng trận động đất ở khu vực nội thành Tokyo cách đó khoảng 300km.
Trận động đất đã gây ra các đợt sóng cao khoảng 1m dọc theo các khu vực bờ biển Nhật Bản và nước láng giềng Hàn Quốc, đồng thời cảnh báo sóng thần được ban hành cho gần như toàn bộ bờ biển phía tây Nhật Bản. Nga và Triều Tiên cũng đưa ra cảnh báo sóng thần đối với một số khu vực.
Theo đó, Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) ban đầu đưa ra "cảnh báo sóng thần lớn" cho tỉnh Ishikawa, lần đầu tiên kể từ trận động đất mạnh 9,1 độ richter ở đông bắc Nhật Bản vào tháng 3/2011. Tuy nhiên, cơ quan này sau đó đã hạ cấp cảnh báo sóng thần, cuối cùng hạ cấp xuống "cảnh báo sóng thần".
Theo hệ thống cảnh báo sóng thần của Nhật Bản, những đợt sóng có chiều cao dưới 1m sẽ được xếp vào loại "cảnh báo sóng thần", những đợt có chiều cao tới 5m sẽ được xếp vào loại báo động "sóng thần lớn".
Thảm họa cũng gây ra hỏa hoạn ở tỉnh Ishikawa, khiến nhiều nhà cửa và đường sá bị hư hại, khoảng 32.000 ngôi nhà bị mất điện.
Các quan chức chính phủ Nhật Bản cho biết tính đến tối 1/1, hơn 97.000 người ở 9 quận trên bờ biển phía tây đảo Honshu đã được lệnh sơ tán. Những người dân sơ tán sẽ qua đêm tại các sân vận động và nhà thi đấu của trường học, những nơi thường được sử dụng làm trung tâm sơ tán trong trường hợp khẩn cấp.
Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida cho biết ông đã chỉ đạo các đội tìm kiếm và cứu hộ làm mọi thứ có thể để cứu mạng sống, mặc dù việc tiếp cận các khu vực bị động đất rất khó khăn vì đường bị đóng.
Cơ quan Hoàng gia Nhật Bản, cơ quan xử lý các công việc của hoàng gia Nhật Bản, cho biết họ sẽ hủy bỏ các sự kiện đón năm mới dành cho Thiên hoàng Naruhito và Hoàng hậu Masako dự kiến diễn ra vào ngày 2/1 sau thảm họa.
Theo Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ, đây là trận động đất mạnh nhất tấn công khu vực này của Nhật Bản trong hơn 40 năm.
Theo ghi nhận, đến ngày 2/1, đã có khoảng 155 trận động đất xảy ra tại khu vực này, khiến ít nhất 30 người thiệt mạng.
Thiệt hại nặng nề
Thành phố trung tâm Wajima, nơi sinh sống của hơn 27.000 người, dường như là một trong những nơi bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Các quan chức thành phố Wajima nói với CNN rằng 15 người được xác nhận đã tử vong ở đó.
Thành phố ven biển nổi tiếng với phiên chợ buổi sáng và đồ sơn mài truyền thống hảo hạng, nhưng các cuộc khảo sát ngày 2/1 cho thấy những đám cháy âm ỉ và những đám khói lớn từ các tòa nhà bị thiêu rụi đã bao phủ toàn bộ đường phố.
Đài truyền hình NHK của Nhật Bản đưa tin, hơn 100 cửa hàng và nhà cửa đã bị thiêu rụi ở Wajima vào tối thứ Hai sau khi một đám cháy bùng phát sau trận động đất.
Trước đó, thành phố đã chứng kiến sóng thần cao khoảng 1,2 mét (3,9 feet), theo NHK.
Nhiều dịch vụ đường sắt và chuyến bay tới khu vực này đã bị đình chỉ. Đài truyền hình NHK đưa tin sân bay Noto đã đóng cửa do đường băng, nhà ga và đường vào bị hư hỏng, với 500 người bị mắc kẹt bên trong các phương tiện tại bãi đậu xe.
Tại Suzu, một thị trấn ven biển chỉ có hơn 5.000 hộ gia đình gần tâm chấn trận động đất, có thể có tới 1.000 ngôi nhà bị phá hủy, theo thị trưởng Masuhiro Izumiya.
"Tình hình thật thảm khốc", ông Izumiya nói.
Theo nhà cung cấp tiện ích Nhật Bản Hokuriku Electric Power Company, gần 32.000 hộ gia đình ở tỉnh Ishikawa vẫn không có điện vào cuối ngày 1/1 và nhiệt độ ban đêm có thể giảm xuống gần mức đóng băng ở một số khu vực. Trong khi đó, Công ty Điện lực Tohoku của Nhật Bản cho biết 700 hộ gia đình ở tỉnh Niigata lân cận vẫn không có điện.
Trận động đất đã buộc nhà máy sản xuất điện Hokuriku Electric phải đóng cửa công suất 1,2 gigawatt đốt than tại nhà máy điện Nanao Ohta. Theo dữ liệu từ Sàn giao dịch điện lực Nhật Bản (JEPX), giá điện đã tăng 15% lên 10,36 yên/kWh vào ngày 2/1, mức tăng trong một ngày lớn nhất kể từ ngày 17/12/2023.
Về phương tiện di chuyển, Công ty Đường sắt JR West đưa tin vào cuối ngày 1/1 rằng có tổng cộng 1.400 hành khách bị mắc kẹt trên 4 chuyến tàu bị đình chỉ do trận động đất, tính đến thời điểm báo cáo, họ đã bị mắc kẹt hơn 10 giờ.
Bộ giao thông Nhật Bản cho biết một sân bay ở Ishikawa đã buộc phải đóng cửa do đường băng bị nứt. Ngoài ra, All Nippon Airways của Nhật Bản đã yêu cầu các máy bay bay đến các sân bay ở tỉnh Toyama và Ishikawa quay trở lại, trong khi Japan Airlines đã hủy hầu hết các chuyến bay đến khu vực Niigata và Ishikawa.
Trận động đất đã buộc nhà máy sản xuất điện Hokuriku Electric phải đóng cửa công suất 1,2 gigawatt đốt than tại nhà máy điện Nanao Ohta. Theo trang web của Sàn giao dịch điện lực Nhật Bản, vẫn chưa quyết định khi nào các tổ máy sẽ tiếp tục hoạt động. Theo JEPX, sản lượng điện cũng giảm tại các đơn vị nhà máy nhiệt điện than Toyama Shinko của công ty điện lực này.
Mối lo ngại từ các nhà máy hạt nhân
Trận động đất xảy ra vào thời điểm nhạy cảm đối với ngành điện hạt nhân của Nhật Bản, vốn vấp phải sự phản đối mạnh mẽ của người dân địa phương kể từ khi trận động đất và sóng thần năm 2011 gây ra sự tan chảy tại các lò phản ứng hạt nhân Fukushima.
Đáng chú ý, tuần trước, Nhật Bản vừa dỡ bỏ lệnh cấm vận hành Nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki Kariwa, một trong những nhà máy điện hạt nhân lớn nhất thế giới. Nhà máy điện hạt nhân này đã ngừng hoạt động kể từ trận sóng thần năm 2011.
Ủy ban Điều tiết Năng lượng Nguyên tử Nhật Bản tuyên bố không phát hiện điều bất thường nào tại các nhà máy điện hạt nhân dọc Biển Nhật Bản. Nhà máy điện hạt nhân Hokuriku Shika ở Ishikawa, nhà máy điện hạt nhân gần tâm chấn nhất, đã đóng cửa hai lò phản ứng trước trận động đất và trải qua các cuộc kiểm tra thường xuyên, nhưng không tìm thấy ảnh hưởng nào từ trận động đất.
Tuy nhiên, Công ty Điện lực Tokyo cho biết họ đã xác nhận trận động đất khiến nước tràn từ bể chứa nhiên liệu trên tầng cao nhất của tòa nhà lò phản ứng của Tổ máy 2, 3, 6 và 7 của Nhà máy điện hạt nhân Kashiwazaki Kariwa ở tỉnh Niigata. Nước chứa chất phóng xạ và mức độ phóng xạ của nó hiện đang được kiểm tra.
Một số hình ảnh về trận động đất:
Xem thêm >> Động đất 6,2 độ richter tại Trung Quốc: Hàng trăm người thương vong, cứu hộ 'vật lộn' dưới rét âm độ
