Nữ đại gia, cổ đông lớn của Nước sạch Sông Đà đang chi phối ngành nước ra sao?

Công ty Cổ phần (CTCP) Đầu tư nước sạch Sông Đà (Viwasupco) là doanh nghiệp được “réo tên” nhiều nhất trong những ngày qua. Việc nổi tiếng bất đắc dĩ xuất phát từ việc cung cấp nguồn nước ô nhiễm cho hàng vạn hộ dân sinh sống trên địa bàn Thủ đô Hà Nội.

Viwasupco tiền thân là CTCP Nước sạch Vinaconex (thuộc Tổng Công ty Cổ phần Vinaconex) được thành lập vào tháng 3/2009.

Tại thời điểm 31/12/2018, các cổ đông lớn của công ty gồm có: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên (TNHH MTV) Năng lượng GELEX nắm giữ 60,46% cổ phần, CTCP Cơ điện lạnh (REE) nắm giữ 35,95% cổ phần, phần còn lại thuộc về các cổ đông nhỏ lẻ.

Trong đó, Công ty TNHH MTV Năng lượng GELEX là chủ đầu tư các dự án điện măt trời Ninh Thuận, Bình Thuận; Thủy điện Sông Bung 4A, Thủy điện CANAN 1, CANAN 2 và đầu tư khai thác và cung cấp nước sinh hoạt phục vụ đô thị với trọng điểm là Dự án nước sông Đà.

Cổ đông lớn còn lại, CTCP Cơ điện lạnh (REE) dù chỉ nắm giữ 35,95% cổ phần tại Viwasupco nhưng lại là “tay chơi” lớn trên thị trường cung cấp nước sinh hoạt của Việt Nam. Vài năm gần dây doanh nghiệp này âm thầm thâu tóm hàng chục công ty kinh doanh nước khắp trong Nam và ngoài Bắc.

REE gắn liền với tên tuổi của nữ đại gia Nguyễn Thị Mai Thanh, bà là Chủ tịch kiêm TGĐ của công ty, kể từ khi công ty được cổ phần hóa vào năm 1993 đến nay. Nữ doanh nhân năm nay đã bước sang tuổi 67 này từng tốt nghiệp kỹ sư ngành Điện lạnh tại Đại học Kỹ thuật Karl-Marx-Stadt (Đức) và gắn bó với REE từ năm 1982.

Đây là cái tên quá quen thuộc đối với nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán bởi REE là doanh nghiệp đầu tiên niêm yết trên sàn chứng khoán ngay từ năm 2000.

Từ một doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực cơ khí và điện lạnh, trong khoảng 10 năm trở lại đây REE nhanh chóng lấn sân sang lĩnh vực kinh doanh hạ tầng tiện ích như năng lượng và nước sinh hoạt.

Theo báo cáo tài chính bán niên 2019 của REE, trong lĩnh vực thủy điện, REE hiện sở hữu 60,42% cổ phần tại CTCP Thủy điện Thác Bà; 21% cổ phần tại Thủy điện Vĩnh Sơn – Sông Hinh; 22,68% cổ phần tại CTCP Thủy điện Miền Trung; 42,63% cổ phần tại Thủy điện Thác Mơ; 25,76% cổ phần tại Thủy điện Sông Ba Hạ; 34,30% cổ phần tại Thủy điện Srok Phu Mieng; 25,47% cổ phần tại Thủy điện Bình Điền.

Ngoài ra, REE của nữ đại gia Nguyễn Thị Mai Thanh còn sở hữu cổ phần tại một loạt các công ty năng lượng khác như: 24,14% cổ phần Nhiệt điện Phả Lại; 29,45% cổ phần Nhiệt điện Ninh Bình; 25% cổ phần Phong điện Ninh Thuận;

Trong ngành hạ tầng nước sạch, REE nắm giữ 42,07% cổ phần tại CTCP B.O.O Nước Thủ Đức; 40% cổ phần tại CTCP Đầu tư và Kinh doanh nước sạch Sài Gòn; 24,85% cổ phần tại CTCP Nước sạch Khánh Hòa; 32% cổ phần tại CTCP Đầu tư nước Tân Hiệp; 44,17% cổ phần tại CTCP Cấp nước Thủ Đức; 20,02% cổ phần tại CTCP Cấp nước Nhà Bè; 20,05% tại CTCP Cấp nước Gia Định. Đặc biệt là 35,95% cổ phần tại CTCP Đầu tư Nước sạch Sông Đà (Viwasupco), doanh nghiệp tai tiếng đang làm khốn đốn người dân Thủ đô Hà Nội hơn một tuần qua.

Nữ đại gia Nguyễn Thị Mai Thanh sinh năm 1952 tại Trảng Bàng, Tây Ninh, từng là Đại biểu Quốc hội khóa VIII, và là thành viên HĐQT Sacombank từ năm 1993 đến năm 2011.

Ít ai biết bà Thanh là con gái của Trung tướng Nguyễn Thới Bưng - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng. Trong kháng chiến chống Mỹ, bà theo học lớp dược tá và được phân công về Sư đoàn 9 ở chiến trường miền Đông ác liệt.

Năm 1973, bà cùng em trai ra Bắc học tập rồi được tạo điều kiện du học tại CHDC Đức nhờ thành tích học tập xuất sắc. Bà tốt nghiệp chuyên ngành cơ khí, mảng điều hòa không khí, rồi lập gia đình với một tiến sĩ hóa học người Việt tại Đức và cùng chồng về nước. Sau đó bà trở thành kỹ sư của Xí nghiệp Quốc doanh liên hiệp Thiết bị lạnh (TP.HCM).

Sau khi tốt nghiệp Đại học tại Đức, từ năm 1982, bà gia nhập Xí nghiệp Quốc doanh liên hiệp Thiết bị lạnh với vị trí là một kỹ sư.

Hiện tại, bà Thanh cùng chồng và con gái sở hữu trực tiếp gần 44 triệu cổ phiếu REE (14%) với tổng trị giá 1.600 tỷ đồng (tính theo thị giá ngày 16/10). Chỉ với lượng cổ phiếu REE đang nắm giữ, bà Thanh cũng đã đứng thứ 74 trong danh sách những người giàu có nhất trên sàn chứng khoán, chưa kể một loạt tài sản do bà gián tiếp sở hữu tại hàng loạt công ty con, công ty liên kết của REE.

Con gái bà Thanh, Nguyễn Ngọc Nhất Hạnh (sinh năm 1991) cũng từng được biết đến là một trong những gương mặt trẻ giàu có nhất trên sàn chứng khoán. Trong khi con trai bà Thanh, Nguyễn Ngọc Thái Bình (sinh năm 1982), hiện là Giám đốc tài chính của REE, Thành viên HĐQT của CTCP Đầu tư nước sạch Sông Đà. Ông Bình cũng là thành viên HĐQT tại một loạt công ty kinh doanh nước sạch do REE góp vốn.