Ông Trầm Bê bị điều tra bổ sung

VKSND Tối cao vừa trả hồ sơ điều tra bổ sung đối với Trầm Bê (61 tuổi, nguyên Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng TMCP Phương Nam - nay là Sacombank), Phan Huy Khang (nguyên Tổng giám đốc) cùng 8 người khác về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng theo Khoản 4 Điều 206 BLHS 2015.

Liên quan đến vụ án, Dương Thanh Cường (nguyên Tổng giám đốc Công ty CPXD TM Bình Phát) bị điều tra về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Cơ quan điều tra Bộ Công an xác định, tháng 4/2008, Cường mang bản photo của 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (10,5 ha) tại xã Phong Phú, huyện Bình Chánh, TP. HCM, đến gặp Trầm Bê đề nghị vay tiền. Ông Bê đồng ý với điều kiện có đủ hồ sơ và tài sản thế chấp.

Do toàn bộ 23 bất động sản này là đất nông nghiệp Cường đang thế chấp cho Agribank chi nhánh 6 để vay 628 tỷ đồng nên lấy lý do "chưa hoàn tất thủ tục sang tên" cho công ty của mình, làm đơn gửi Agribank mượn lại. Cường sau đó đem đến Ngân hàng Phương Nam làm thủ tục vay.

Bị cáo Dương Thanh Cường trong lần ra tòa trước đây. Ảnh: Hải Duyên.

Sau khi được cán bộ Sở giao dịch Ngân hàng Phương Nam thẩm định hồ sơ, Hội đồng tín dụng gồm Phan Huy Khang (Chủ tịch), Phan Thị Hồng Vân và Trầm Viết Trung (ủy viên) đã ký duyệt cho công ty của Cường vay 130 tỷ đồng và tiếp tục trình lên cấp trên. Ông Trầm Bê sau đó ký duyệt, giao Sở giao dịch giải ngân trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm. 

Đến tháng 5/2008, Cường tiếp tục đến gặp Trầm Bê xin vay thêm 130 tỷ đồng và 5.000 lượng vàng. Hội đồng tín dụng lần này không có Trầm Viết Trung (đã nghỉ việc) duyệt đồng ý. Ngân hàng Phương Nam sau đó đã giải ngân cho Cường hơn 57 tỷ đồng và 9.000 lượng vàng (tương đương 221 tỷ đồng). Được giải ngân Cường dùng để tất toán khoản vay trước, trả 32 tỷ đồng lãi còn lại hơn 57 tỷ sử dụng cá nhân.

Một năm sau, không có tiền để trả nợ khoản vay lần 2 nên Cường đề nghị Trầm Bê cho ký hợp đồng vay mới (lần 3) để đảo nợ. Ông Bê và thuộc cấp đã duyệt giải ngân cho công ty của Cường vay 80 tỷ đồng và 9.000 lượng vàng. Đến đầu năm 2010, Cường gán toàn bộ 23 bất động sản ở Bình Chánh cho Ngân hàng Phương Nam để thanh lý các khoản nợ.

Cơ quan điều tra xác định, Cường đã gian dối dùng tài sản đang thế chấp tại Agribank đi vay và chiếm đoạt của Ngân hàng Phương Nam tổng cộng 331 tỷ đồng gốc và lãi. Còn Trầm Bê và thuộc cấp đã ký duyệt hồ sơ giải ngân cho vay đối với tài sản thế chấp là đất nông nghiệp, đồng thời giải ngân cho công ty của Cường trước khi công chứng và đăng ký giao dịch bảo đảm, trong khi hồ sơ của doanh nghiệp không đủ điều kiện.

Trần Viết Trung có tham gia vào Hội đồng tín dụng phê duyệt cho Công ty của Cường vay lần đầu tiên. Tuy nhiên, khoản vay này đã được tất toán, ông Trung sau đó nghỉ việc nên cơ quan điều tra không có cơ sở xác định thiệt hại do hành vi của ông này gây ra nên không xử lý hình sự mà kiến nghị xử lý hành chính. 

Sau khi hoàn tất việc điều tra, Bộ Công an đã chuyển hồ sơ qua VKSND Tối cao đề nghị truy tố. Tuy nhiên, VKS cho rằng cần phải xem xét trách nhiệm của ông Trung để xử lý. Ngoài ra, VKS cũng đề nghị cá thể hóa trách nhiệm hình sự của bị can và thiệt hại trong từng lần cho vay. 

Liên quan đến việc sử dụng các bất động sản này đi vay nhiều ngân hàng, tháng 11/2015, TAND TP HCM tuyên phạt Dương Thanh Cường mức án tù chung thân về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Lãnh đạo và cán bộ Agribank Chi nhánh 6 cùng các bị cáo khác trong vụ án nhận 8-25 năm tù.

Toà buộc Cường bồi thường cho Agribank Chi nhánh 6 hơn 1.100 tỷ đồng, hủy lệnh kê biên 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất giao cho Ngân hàng Phương Nam quản lý. Bởi ngân hàng này là đơn vị quản lý hợp pháp, Agribank chỉ nắm giữ bản sao. Việc để cho Cường mang những giấy tờ này sang Phương Nam tiếp tục thế chấp vay tiền là lỗi của Agribank.

Bản án này được tòa phúc thẩm giữ nguyên. Tuy nhiên, TAND Tối cao sau đó kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm về phần dân sự - tức xem xét lại quyết định trả cho Phương Nam 23 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Ngày 3/5 TAND TP HCM xử sơ thẩm lần 2, tiếp tục kê biên các tài sản này để đảm bảo nghĩa vụ thi hành án. Quyền lợi của Ngân hàng Phương Nam, HĐXX cho rằng, sẽ được xem xét khi vụ án liên quan đến các lãnh đạo và cán bộ ngân hàng này được đưa ra xét xử.

Hồi tháng 8/2018, ông Trầm Bê bị tuyên phạt 4 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước trong quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng do giúp Phạm Công Danh gây thiệt hại cho Ngân hàng Xây dựng VNCB khoảng 1.800 tỷ đồng.