Phát biểu kết luận tại cuộc họp của Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19, tổ chức ngày 10/5, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh hiện nay tình hình thế giới, khu vực và cụ thể sát nước ta là Lào, Campuchia vẫn rất phức tạp. Trong nước đã có mầm bệnh ở trong cộng đồng. Qua công bố giải trình tự gen của virus và thực tiễn cho thấy tốc độ lây lan nhanh hơn rất nhiều.
Theo Phó thủ tướng, đến giờ phút này, cả nước đã có hơn 400 ca nhiễm mới trong cộng đồng ở 26 tỉnh. Số liệu ca nhiễm, số tỉnh có người nhiễm nhiều nhưng như các chuyên gia phân tích là có 4 nguồn dịch.
Nguồn thứ nhất là TP. Đà Nẵng, gồm ca bệnh từ khu cách ly tập trung rồi về tỉnh Hà Nam, từ một quán bar và một cơ sở thẩm mỹ, làm đẹp lan ra nhiều tỉnh nhưng cơ bản thì đến hiện nay, theo báo cáo của Bộ Y tế, các địa phương là đã khoanh hết được F1. Dự kiến khi có kết quả xét nghiệm toàn bộ F1 thì tới đây có thể sẽ còn có một số ca mắc mới nhưng không nhiều. Như vậy cơ bản chúng ta kiểm soát được.
Nguồn thứ hai là từ Yên Bái, qua các chuyên gia Ấn Độ, Trung Quốc rồi lan xuống Vĩnh Phúc và một số tỉnh. Các địa phương cũng lấy tất cả mẫu F1, lấy được nhiều mẫu F2, đang xét nghiệm được khoảng 2/3 rồi. Dự kiến tới đây mỗi ngày cũng có thể sẽ có thêm một số ca nhưng theo báo cáo của Bộ Y tế và các tỉnh thì cơ bản đến giờ phút này cũng đã kiểm soát được.
Nguồn thứ ba từ Hải Dương liên quan đến 1 người liên quan đến lịch sử dịch tễ ở Lào về, hiện nay lây cho 2 người nữa. Nguồn lây này đang được kiểm soát, theo dõi chặt chẽ.
Nguồn thứ tư, đang nóng nhất, là từ Bệnh viện nhiệt đới Trung ương 2 lan ra rất nhiều tỉnh; lây sang Bệnh viện K rồi tiếp tục lan ra rất nhiều tỉnh nữa.
"Đến giờ phút này, chùm ca bệnh thông qua Bệnh viện K đã cơ bản được kiểm soát. Theo thông tin từ Bộ Y tế cũng như các tỉnh như Bắc Ninh, Bắc Giang, Vĩnh Phúc, việc phát hiện, truy vết, lấy mẫu, khoanh vùng đang được triển khai rất nhanh, dự kiến sẽ ghi nhận thêm một số ca nhưng trong khoảng 3-5 ngày tới dự kiến cơ bản kiểm soát được tình hình", Phó thủ tướng nói.
Yêu cầu Bộ Y tế, các địa phương tiếp tục triển khai các biện pháp chống dịch nhanh chóng, quyết liệt, hiệu quả như những ngày qua, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam lưu ý ngoài 4 nguồn dịch nêu trên, hoàn toàn có thể còn nguồn dịch nào đó trong cộng đồng chúng ta mà không biết.
Qua các ý kiến, đánh giá lại công tác chống dịch 10 ngày qua, Phó Thủ tướng cho rằng, mặc dù Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Y tế tìm kiếm, đàm phán mua để có nguồn vaccine sớm nhất, nhiều nhất tiêm cho người dân, tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Y tế, hiện nguồn vaccine rất khan hiếm nên ít nhất từ giờ đến cuối năm 2021 chúng ta chưa thể có vaccine tiêm đại trà cho người dân, nên chưa thể có tác động của vaccine vào miễn dịch cộng đồng một cách đáng kể.
Phó thủ tướng yêu cầu mỗi người nhất thiết phải tuyệt đối tuân thủ thông điệp 5K, đặc biệt là khẩu trang. Các địa phương phải xử phạt nghiêm người ra nơi công cộng không đeo khẩu trang.
“Đeo khẩu trang bao giờ cũng khó chịu nhưng phải đeo. Tôi tham gia tiêm thử nghiệm vaccine, tham gia xét nghiệm kháng thể rất tốt, hiện nay như tôi không phải đeo khẩu trang nhưng tôi vẫn đeo để cho mọi người thấy cần phải đeo. Đây là giải pháp đơn giản nhất, dễ nhận biết ai tuân thủ hay không, nhưng cũng là hiệu quả nhất”, Phó thủ tướng nói.
Phó thủ tướng cũng cho biết đã nhắc rất nhiều lãnh đạo ở địa phương về tầm quan trọng hàng đầu của thực hiện an toàn Covid-19 nhưng đặc biệt tập trung vào các khu công nghiệp. Thực tiễn ở Hải Dương cho thấy nếu một nhà máy vài nghìn công nhân bị nhiễm, với chủng mới như bây giờ nếu không thực hiện an toàn ngay từ đầu thì rất khó kiểm soát.
Đặc biệt, Phó thủ tướng đã nhắc lại những biện pháp chống dịch trước đây rất hiệu quả nhưng nếu không nhắc thường xuyên thì sẽ bị quên. Ví dụ như cách đây 1 năm mọi người thường mở cửa, không đóng kín phòng, không bật điều hoà nhưng đến nay nhiều nơi không còn làm vậy.
Về chiến lược chống dịch, Phó thủ tướng nêu rõ có một số nơi, một số địa phương nói về việc thay đổi chiến lược nhưng như các chuyên gia phân tích, đấy chỉ là cách diễn đạt khác nhau, còn chiến lược và nguyên tắc của chúng ta hoàn toàn không có gì thay đổi.
Đầu tiên, phải ngăn chặn, kiểm soát biên giới, cũng như người tại trung tâm cách ly tập trung hoặc đang trong thời gian theo dõi, giám sát y tế, không để cho lây nhiễm vào cộng đồng.
Để phát hiện nhanh nhất các ca bệnh, Phó thủ tướng cho rằng phải có khám, sàng lọc, không chỉ theo dấu các F1, F2, F3 mà cần sàng lọc định kỳ, sử dụng các biện pháp xét nghiệm khác nhau ở những nơi có nguy cơ cao như bệnh viện, các chỗ tập trung đông người.
Về khoanh vùng, dập dịch, Phó thủ tướng nhắc lại tinh thần từ trước đến nay, khi có ca nghi ngờ thì triển khai khoanh vùng và vì mục tiêu kép thì phải khoanh gọn nhất có thể. Nếu chưa đủ điều kiện để xác định chỉ khoanh một thôn, một xã thì ngay lập tức có thể khoanh rộng hơn nhưng phải làm ngay các biện pháp sàng lọc, điều tra dịch tễ cần thiết để xác định đúng điểm mà cần khoanh vùng.
Phó thủ tướng cũng đề nghị tất cả các tỉnh khi có dịch thì rất bình tĩnh, có các giải pháp thực sự cần thiết, không làm xáo trộn và tác động tiêu cực đến đời sống của người dân, hoạt động kinh tế hơn mức cần thiết. Còn khi chưa có dịch thì không được lơ là, chủ quan bởi người mang mầm bệnh đã có trong cộng đồng, trong điều kiện giao thông thuận lợi bất kỳ chỗ nào cũng có thể bùng phát dịch.
Nhấn mạnh tình hình hiện nay không một quốc gia nào an toàn khi cả thế giới chưa an toàn, không một người Việt Nam nào an toàn khi cả nước chưa an toàn, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu mỗi người phải trách nhiệm trước hết với mình và người thân của mình, sau đó là với đất nước, với cộng đồng.
