Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân được Bộ Giao thông Vận tải phê duyệt tại Quyết định số 2181/QĐ-BGTVT ngày 24/7/2008. Dự án có chiều dài 131 km; có tổng mức đầu tư trên 7.600 tỷ đồng.
Dự án đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân sau đó đã tạm dừng triển khai theo Nghị quyết số 11/NQ-CP ngày 24/02/2011 của Chính phủ, chỉ thực hiện đến điểm dừng kỹ thuật trong phạm vi vốn đã được bố trí. Việc tạm dừng dự án kéo theo công tác giải phóng mặt bằng dở dang, ảnh hướng trực tiếp tới người dân sinh sống dọc hai bên tuyến đường, gây khiếu kiện kéo dài.
Tại Quảng Ninh, theo thống kê có gần 3.000 hộ dân bị ảnh hưởng do dự án đi qua. Để thực hiện Tiểu dự án giải phóng mặt bằng thuộc Tiểu dự án Phả Lại - Hạ Long, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ban hành các quyết định thu hồi và giao đất cho UBND các địa phương để bồi thường, giải phóng mặt bằng thực hiện Tiểu dự án đường sắt Phả Lại - Hạ Long của Cục Đường sắt Việt Nam; trong đó, thành phố Hạ Long 721 hộ dân, tổ chức bị ảnh hưởng, đã phê duyệt phương án đối với 615/721 hộ với tổng giá trị phê duyệt là 96,94 tỷ đồng; đã chi trả cho 157/615 hộ với 32,966 tỷ đồng.
Do đó, UBND tỉnh Quảng Ninh đề nghị Bộ Giao thông Vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ sớm cho phép khởi động lại Dự án đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân để giải quyết đứt điểm các thủ tục thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng cho các hộ dân trong phạm vi Tiểu dự án Phả Lại - Hạ Long theo đúng quy định của pháp luật.
Việc sớm tái khởi động dự án sẽ góp phần giải quyết các tồn tại khó khăn vướng mắc trong quản lý nhà nước về đất đai, xây dựng công trình đối với các hộ dân có diện tích nằm trong phạm vi thực hiện dự án, giúp người dân sớm được bồi thường giải phóng mặt bằng ổn định đời sống, tránh kiến nghị, khiếu kiện kéo dài; đồng thời để dần hoàn thiện hạ tầng giao thông theo quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội của tỉnh Quảng Ninh nói riêng và các tỉnh trong khu vực có tuyến đường đi qua.
Trong trường hợp Dự án chưa được sớm khởi động lại, tỉnh đề nghị Bộ Giao thông Vận tải xem xét, thu hồi chủ trương đầu tư để có cơ sở thu hồi, hủy bỏ các văn bản liên quan đến việc thu hồi đất trên dự án giải phóng mặt bằng thuộc Tiểu dự án Phả Lại - Hạ Long.
