Sếp FPT kể chuyện phần mềm soạn thảo tiếng Việt đầu tiên nhân đề xuất cải cách chữ viết gây tranh cãi

VNF (ghi) - 27/11/2017 21:50 (GMT+7)

(VNF) - Ông Đỗ Cao Bảo, Phó tổng giám đốc FPT vừa có bài viết kể lại câu chuyện viết phần mềm soạn thảo tiếng Việt đầu tiên năm 1984, nhân câu chuyện cải cách chữ Việt đang gây tranh cãi.

VNF

VietnamFinance xin giới thiệu bài viết của ông như một góc nhìn rất đáng chú ý của một doanh nhân về một vấn đề còn lớn lao hơn cả câu chuyện cải cách chữ Việt: tính sáng tạo và không gian sáng tạo của người Việt.

"Theo hiểu biết của tôi thì PGS TS Đào Hữu Chí và tôi là là hai người Việt Nam trong nước đầu tiên viết ra phần mềm soạn thảo, in ấn tiếng Việt trên máy tính đặt tên là EDVN (Edit Việt Nam-1984).

Không phải tôi giỏi giang gì, thuần tuý chỉ là may mắn. Tôi may mắn được về bộ Tổng tham mưu, nơi có 6 chiếc máy tính PC đầu tiên của Việt Nam (cùng với 6 chiếc của UBKHKT nhà nước). Vì thế tôi có điều kiện thực hành hơn các đồng nghiệp.

Với công nghệ năm 1984-1985, chúng tôi phải tự vẽ bộ font chữ Việt và nạp vào EPROM. Mỗi một máy tính muốn soạn thảo và in ấn tiếng Việt phải thay thế con EPROM và dùng hệ soạn thảo EDVN.

Một trong những vấn đề nan giải là là gõ tiếng Việt trên bàn phím như thế nào? So với tiếng Anh, tiếng Việt có thêm 31 chữ cái mới, trong khi bàn phím thì hữu hạn.

Thời kỳ đầu chúng tôi chọn phương án dùng hàng "chữ số" kết hợp với các phím SHIFT, ALT để gõ chữ tiếng Việt. Theo thời gian, có thêm nhiều hệ soạn thảo tiếng Việt, mỗi hệ lại qui định cách gõ bàn phím khác nhau. Sau nhiều hội thảo, tất cả đi đến thống nhất chọn cách gõ TELEX để gõ tiếng Việt cho người Việt Nam cả trong nước lẫn nước ngoài (gõ TELEX chính là cách gõ tiếng Việt mà ngày nay tất cả chúng ta đang dùng).

Trước năm 1984, trên máy tính không có tiếng Việt, chỉ có bộ chữ tiếng Anh, người Việt Nam dùng tiếng Việt không dấu. Những nội dung thông thường, chữ Việt không dấu không có vấn đề lớn, nhưng những dữ liệu về họ và tên, địa chỉ dễ gây ra nhầm lẫn.

Để tránh nhầm lẫn người ta qui ước Họ và tên, địa chỉ gõ, hiển thị và lưu chữ bằng chữ TELEX. Ví dụ ĐỖ CAO BẢO sẽ là DDOOX CAO BAOR, HÀ NỘI sẽ là HAF NOOIJ, "Đề xuất cải tiến tiếng Việt" sẽ là "DDEEF XUAATS CAIR TIEENS TIEENGS VIEETJ".

Ngày nay các bạn trẻ đọc chữ Telex này thấy khó đọc, thấy rắc rối, nhưng thế hệ chúng tôi hầu hết đều đọc thành thạo chữ Telex này, bởi nó chính là ngôn ngữ mà ông bà chúng ta gửi điện tín cho nhau, các ngân hàng gửi các lệnh thanh toán tiền (cả nội địa và quốc tế).

Vì đã trải qua giai đoạn trăn trở với tiếng Việt, nên bây giờ nghe đề xuất cải tiến tiếng Việt của PGS.TS. Bùi Hiền, tôi thấy rất bình thường, mặc dù tôi nghĩ rằng rất nhiều cải tiến của PGS.TS Bùi Hiền là chưa phù hợp, chưa tối ưu, chưa thuyết phục và rất khó được thông qua.

Tuy nhiên tôi nhận thức sâu sắc rằng: một cá nhân, một tổ chức, một quốc gia muốn phát triển, muốn giàu có thì phải có tinh thần sáng tạo. Tinh thần sáng tạo được hiểu là:

1. Khuyến khích mọi tổ chức, cá nhân sáng tạo

2. Tôn trọng mọi đề xuất cải tiến, sáng tạo

3. Lắng nghe mọi đề xuất cải tiến, sáng tạo

4. Xem xét một cách vừa khoa học, cẩn trọng vừa mở lòng với những đề xuất cải tiến, sáng tạo.

Các bạn thử đối chiếu cá nhân mình, tổ chức mình xem có phải là người, là tổ chức sáng tạo không?

Căn cứ vào dư luận về đề xuất cải tiến chữ Việt của PGS.TS. Bùi Hiền, tôi thấy Việt Nam không phải là một đất nước sáng tạo, bởi có quá ít người có tinh thần sáng tạo; rất nhiều, rất nhiều người đã thiếu mất tố chất tôn trọng, thiếu mất tố chất lắng nghe".

Mới đây, PGS. TS. Bùi Hiền đã đưa ra đề xuất cải cách chữ viết tại một hội thảo ngôn ngữ, theo đó cách viết tiếng Việt sẽ thay đổi đáng kể. Tuy nhiên, đề xuất này đang vấp phải phản ứng rất gay gắt từ cộng đồng.

Ý kiến (0)
Cùng chuyên mục
Bộ Công An, Thanh tra Chính phủ cùng Ngân hàng Nhà nước thanh tra kinh doanh vàng

Bộ Công An, Thanh tra Chính phủ cùng Ngân hàng Nhà nước thanh tra kinh doanh vàng

(VNF) - Ngân hàng nhà nước (NHNN) vừa ban hành quyết định về việc thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng của các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp hoạt động kinh doanh vàng.

Giá nhà chạm đáy 9 năm, Trung Quốc công bố thêm biện pháp 'giải cứu'

Giá nhà chạm đáy 9 năm, Trung Quốc công bố thêm biện pháp 'giải cứu'

(VNF) - Ngày 17/5, Trung Quốc đã công bố một số biện pháp sâu rộng nhất để ổn định lĩnh vực bất động sản (BĐS) đang bị ảnh hưởng bởi khủng hoảng, cho phép chính quyền địa phương mua một số căn hộ, nới lỏng các quy tắc thế chấp và cam kết nỗ lực hơn nữa để cung cấp những ngôi nhà chưa hoàn thiện.

Bẫy 'Deepfake: Cú lừa siêu hạng 25 triệu USD bằng công nghệ AI

Bẫy 'Deepfake: Cú lừa siêu hạng 25 triệu USD bằng công nghệ AI

(VNF) - Công ty thiết kế và kỹ thuật đa quốc gia Arup của Anh xác nhận rằng mới đây xác nhận công ty đã vướng vào một vụ lừa đảo deepfake nhắm vào một trong những nhân viên của họ ở Hong Kong và khiến người này mất 25 triệu USD.

Cận cảnh biệt thự 'khủng' trong Khu đô thị Dương Nội của Tập đoàn Nam Cường

Cận cảnh biệt thự 'khủng' trong Khu đô thị Dương Nội của Tập đoàn Nam Cường

(VNF) - Căn biệt thự này có diện tích gần 5.000m2, tọa lạc tại lô đất K10 thuộc khu đô thị mới Dương Nội của Tập đoàn Nam Cường.

Vietcombank cảnh báo đối tượng mạo danh ngân hàng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

Vietcombank cảnh báo đối tượng mạo danh ngân hàng lừa đảo, chiếm đoạt tài sản

(VNF) - Vietcombank cho biết thời gian gần đây, ngân hàng nhận được những thông tin phản ánh về việc một số đối tượng mạo danh Vietcombank thực hiện các hành vi có dấu hiệu lừa đào, chiếm đoạt tài sản.

‘Giọt nước nghĩa tình’ vượt hàng trăm km, mát lòng người dân giữa hạn mặn

‘Giọt nước nghĩa tình’ vượt hàng trăm km, mát lòng người dân giữa hạn mặn

(VNF) - Vượt những cung đường xa, 200.000 sản phẩm nước tinh khiết Number 1 cùng 620 khối nước ngọt đã được trao đến tay người dân tại Bến Tre, Tiền Giang. Những giọt nước mát lành mang bao nghĩa tình làm ấm lòng người dân giữa lúc hạn mặn.

Bộ Tài chính công khai 316 dự án giải ngân vốn đầu tư công 0%

Bộ Tài chính công khai 316 dự án giải ngân vốn đầu tư công 0%

(VNF) - Theo Bộ Tài chính, đến hết tháng 4, có 316 dự án, tiểu dự án tại 48 địa phương có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công là 0%.

'Còn sợ sai, sợ trách nhiệm, BĐS còn khó tăng trưởng bền vững'

'Còn sợ sai, sợ trách nhiệm, BĐS còn khó tăng trưởng bền vững'

(VNF) - Ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) chia sẻ với VietnamFinance một số giải pháp để thị trường tăng trưởng trở lại vào năm 2025.

Giá heo tăng vùn vụt, cổ phiếu chăn nuôi đua nhau tăng trần

Giá heo tăng vùn vụt, cổ phiếu chăn nuôi đua nhau tăng trần

(VNF) - Giá heo tăng vùn vụt đã ‘phả’ hơi nóng lên cổ phiếu của các ‘đại gia’ chăn nuôi trên sàn chứng khoán. Kết thúc phiên giao dịch sáng nay ngày 17/5, BAF và HAG tăng hết biên độ trong tình trạng ‘cháy hàng’, trong khi DBC cũng có thời điểm chạm trần.

Cảng Chu Lai đưa vào vận hành hệ thống cẩu chuyên dụng

Cảng Chu Lai đưa vào vận hành hệ thống cẩu chuyên dụng

(VNF) - Công ty Cảng biển Quốc tế Chu Lai - Chu Lai Port (Quảng Nam) thuộc Tập đoàn THILOGI vừa đưa vào vận hành chính thức hệ thống cẩu chuyên dụng mới trị giá hơn 400 tỷ đồng.

Ảnh đẹp về những sân golf bên biển nổi tiếng Việt Nam

Ảnh đẹp về những sân golf bên biển nổi tiếng Việt Nam

(VNF) - Golf đã không còn là môn thể thao xa lạ, xa xỉ như nó đã từng; golf đã và đang hiện hữu trong đời sống của người Việt như là một trong những môn thể thao – giải trí quan trọng, thu hút đông đảo người chơi với gần 80 sân đang hoạt động trên toàn quốc. Dưới đây là hình ảnh đẹp về những sân golf sát biển nổi tiếng Việt Nam.