'Startup đừng nghĩ nhiều về rào cản mà hãy tập trung vào nội tại'

- Luxstay được ví như là một Airbnb (dịch vụ chia sẻ chỗ ở trực tuyến có trụ sở tại Silicon Valley, California được thành lập trong năm 2008-PV) tại Việt Nam. Khi thành lập Luxstay, anh không lo ngại khó đấu lại Airbnb sao?

Anh Nguyễn Văn Dũng: Vấn đề này tôi đã được hỏi nhiều trong các vòng thuyết minh gọi vốn từ các quỹ đầu tư. Nếu nói rằng không lo ngại cũng không đúng. Các doanh nghiệp ngoại có tiềm lực mạnh. Tuy nhiên, cho tới thời điểm này thì Airbnb vẫn chưa chính thức vào Việt Nam nên Luxstay vẫn còn thời gian và cơ hội để thực hiện chiến lược, kế hoạch của mình.

Nếu chúng tôi làm bài bản, nhanh, ứng dụng có sức phát triển và có mục tiêu rõ ràng thì chúng tôi vẫn có cơ may thành công. Mình đã phát triển mạnh đến một mức nhất định trên thị trường Việt Nam, khi đó họ vào thì cũng sẽ có ít lựa chọn hơn: Một là họ sẽ hợp tác với mình (thông qua thâu tóm, sáp nhập...); hai là mình có thể cạnh tranh trực tiếp với họ.

Tại Việt Nam, nếu không có một ứng dụng như Luxstay do người Việt tạo lập thì thị trường kết nối chia sẻ chỗ ở qua ứng dụng trên Internet sẽ hoàn toàn về tay các doanh nghiệp nước ngoài. Khi đó cũng sẽ không còn cạnh tranh và nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng.

- Như vậy có phải, khi làm startup nên quên đi các lo ngại, hay vì nhìn thấy những tiềm năng và cơ hội như vậy cho nên anh tự tin làm Luxstay?

Một startup thì có rất nhiều nỗi lo khác nhau. Nhưng quan trọng hơn là cần có một tầm nhìn kinh doanh đủ tốt và suy nghĩ tích cực để vượt qua khó khăn và làm được những điều tưởng như không thể. Airbnb có thể sẽ là một đối thủ trong tương lai của Luxstay tại thị trường Việt Nam. Còn hiện nay, dung lượng thị trường kết nối chia sẻ chỗ ở tại Việt Nam cũng như dư địa của nó còn rất lớn. Với thị trường này chỉ dựa vào một nền tảng online như Airbnb không thôi chưa đủ làm nóng và bùng nổ. Hơn nữa thị trường kết nối chia sẻ chỗ ở có đặc thù địa phương khác nhau vì thế cũng cần có nhà cung cấp dịch vụ chuyên biệt hơn như Luxstay.

- Anh có kinh nghiệm ít nhất tại hai doanh nghiệp là Netlink và Luxstay. Từ trải nghiệm của anh, để khởi nghiệp yếu tố cần nào là quan trọng nhất?

Phải có “máu” làm, từ đó mới nghĩ tiếp về ý tưởng, tầm nhìn, chiến lược, kế hoạch... rồi tìm tiếp những thứ khác...

Vẫn đang có những quan điểm và sự nhìn nhận rằng, đã khởi nghiệp thì cứ phải đi đến cùng chứ không phải nửa chừng rồi bán lại. Anh có nghĩ đó là một sự thất bại?

Tư tưởng “đi đến cùng” không sai, chí ít là về mặt tinh thần cần như vậy để mình không dễ bỏ cuộc trong khởi nghiệp vốn gặp đầy dãy những khó khăn. Nhưng trên thực tế một startup “chiến đấu” được tới đâu còn tùy vào hoàn cảnh trong từng thời điểm và nhiều yếu tố khác. Việc thoát ra khỏi một startup với một cục tiền không phải là một thất bại, mà có thể là thành công với nhà đầu tư vì có lãi.

Còn đối với người sáng lập thành công hay thất bại còn tùy thuộc vào tham vọng của họ trong từng thời điểm. Ngay cả trường hợp bán lại bị lỗ cũng chưa chắc là thất bại. Vấn đề là họ tìm thấy được gì và thu nạp thêm được gì ngoài vấn đề tài chính có đúng như họ mong muốn hay không.

Người sáng lập startup cần có niềm tin vững chắc trước hết vào chính mình thì xác suất thành công cao hơn là người thiếu kiên định, dễ bị dao động. Tất nhiên vấn đề quan trọng nữa là tầm tư duy của mỗi người nữa.

- Anh đã khởi nghiệp ít nhất qua hai startup công nghệ được biết đến khá rộng rãi trong giới. Vậy startup thuộc lĩnh vực công nghệ hay có ứng dụng hàm lượng công nghệ cao có khác biệt gì với những startup khác?

Khi đề cập tới khởi nghiệp (startup) chúng ta hay liên tưởng đến công nghệ, những thứ mới. Có hai quan niệm: Start-up giống như một dự án kinh doanh kiếm tiền và startup là tạo dựng một mô hình kinh doanh mới. Sự khác biệt giữa hai bên là ở tư duy. Start-up có ứng dụng công nghệ thiên về sáng tạo. Việc kiếm tiền có thể chạy theo ngắn hạn hoặc dài hạn nhưng đã là tạo dựng mô hình kinh doanh thì chắc chắn phải là dài hạn và tạo ra những giá trị.

Ngày nay, ứng dụng công nghệ dường như là một điều tất yếu đối với các startup. Từ thực tế cho thấy ứng dụng hàm lượng công nghệ càng cao thì sẽ mang lại những giá trị cao hơn, và có khả năng linh hoạt hơn trong việc mở rộng, điều chỉnh hay tùy biến mô hình so với các mô hình kinh doanh chủ yếu dựa vào nhân công theo cách truyền thống.

- Vậy startup và startup trong thời kỳ Công nghiệp 4.0 sẽ đòi hỏi gì khác nhau?

Hiện nay strat-up đa phần liên quan đến công nghệ dù ít hay nhiều, đơn cử như việc thiết lập các ứng dụng; tận dụng mạng xã hội, công nghệ số để truyền thông, marketing và bán hàng. Trong thời kỳ Công nghiệp 4.0 sẽ đòi hỏi doanh nghiệp khởi nghiệp ứng dụng công nghệ nhiều hơn, chủ động hơn, kết nối và sáng tạo nhiều hơn...

- Nhiều bản tin khi đề cập đến Luxstay đã gọi anh là “CEO gốc Việt Steven Nguyễn”. Tìm hiểu thì tôi mới biết Luxstay đặt pháp nhân ở Singapore. Có phải do lo ngại các rào cản về thủ tục, quy định tại Việt Nam như nhiều startup đã phàn nàn trong thời gian qua?

Một số dư luận cho rằng nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp Việt Nam đặt pháp nhân ở Singapore vì vấn đề thuế. Nhưng đối với Luxstay, tôi khẳng định đó hoàn toàn không phải là lý do. Với kinh nghiệm của chúng tôi thì thủ tục không phải là vấn đề đối với Luxstay.

Luxstay đặt pháp nhân ở Singapore trước hết vì những người sáng lập xác định mục tiêu là phát triển ra cả khu vực Đông Nam Á. Vì thế, Luxstay đặt pháp nhân ở Singapore thì sẽ thuận tiện tiếp cận các nhà đầu tư; được hưởng các điều kiện về chính sách, thủ tục và hạ tầng.v.v... giống như các đối thủ. Ngoài ra, chúng tôi cũng còn tiếp cận, tiếp thu và ứng dụng được kiến thức và trình độ quản lý, điều hành doanh nghiệp ở một quốc gia có nền tảng cao như Singapore. Và từ Singapore, Luxstay có thể phát triển chi nhánh ra các quốc gia Đông Nam Á một cách thuận tiện.

- Nhưng rõ ràng vấn đề thủ tục, hành lang pháp lý tác động rất lớn đến doanh nghiệp nói chung và càng ảnh hưởng bất lợi đối với doanh nghiệp khởi nghiệp nói riêng?

Tôi biết vấn đề thủ tục, hành lang pháp lý ở Việt Nam hiện vẫn còn gây nghi ngại đối với nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp và nhiều startup đã bức xúc kể ra rất nhiều chuyện gây phiền hà, khó khăn đối với họ. Nhưng quan điểm của tôi là, đã là startup thì đừng nghĩ quá nhiều về rào cản mà cần tập trung vào ý tưởng, năng lực nội tại, chiến lược phát triển...

Vấn đề là ứng dụng của startup có sức phát triển hay không trên thị trường, nếu có thì sẽ rất khả quan và tập trung trí lực làm cho bằng được đưa ra thị trường chứ đừng để bị phân tâm, sao nhãng. Còn nếu cứ trông chờ chính sách thì sẽ không làm được gì.

- Khi làn sóng khởi nghiệp vừa rộ lên tại Việt Nam thì xu thế Công nghiệp 4.0 cũng lan tỏa đến. Khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ có sự khắc nghiệt riêng. Nhiều chuyên gia cho rằng nếu từ năm thứ 5 trở đi mà vẫn chưa “ra tấm ra món” thì nguy cơ thất bại rất cao hoặc bị thay thế bởi những nền tảng công nghệ khác. Quan điểm của anh thế nào?

Trên thực tế có nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp bước vào năm thứ 5, thứ 6 nhưng vẫn đang tồn tại, chưa thể khẳng định là họ thất bại. Song, sự dịch chuyển hay thay thế của công nghệ mới đối với công nghệ trước đó là xu thế mà nếu không kịp có sáng tạo và đổi mới thì có nguy cơ thất bại rất cao. Có những công nghệ ở giai đoạn này thì là xu hướng nhưng vào thời điểm khác trong tương lai thì không còn là xu hướng được người tiêu dùng quan tâm.

Vì vậy, các doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ và cả những doanh nghiệp nói chung phải luôn nắm bắt xu thế để cải tiến sản phẩm và mô hình kinh doanh cho phù hợp.

Trên thế giới đang có một điển hình là SnapChat, với nền tảng công nghệ và các tính năng cách đây 5 năm về trước được cho là mới lạ và thú vị nhưng hiện giờ những ứng dụng như Facebook Messenger hay Instagram đều đã làm được những tính năng đó. Thế nhưng SnapChat vẫn chưa có cải tiến mới dù đã IPO dẫn đến giá cổ phiếu liên tục bị sụt giảm trên thị trường chứng khoán.

- Cảm ơn anh về cuộc trao đổi!