Sự giả dối và cướp giật của Uber, WeWork và các startup chia sẻ

Minh Phụng - 02/10/2019 18:32 (GMT+7)

Nhà nghiên cứu Matt Stoller của Open Markets Institute khẳng định WeWork, Uber và hàng loạt startup kinh tế chia sẻ hoạt động theo mô hình “chủ nghĩa tư bản hàng giả” nguy hiểm.

VNF

Chuyên gia Stoller - tác giả cuốn Goliath: The Hundred-Year War Between Monopoly Power and Democracy - gọi xu hướng các quỹ đầu tư đổ hàng chục tỷ USD vào nhiều startup kinh doanh lỗ là “chủ nghĩa tư bản hàng giả”. Và ví dụ hài hước nhất, mới nhất chính là WeWork, startup chia sẻ văn phòng đình đám, từng được định giá tới 47 tỷ USD.

Theo ông Stoller, WeWork không hẳn là một mớ rác rưởi vô dụng. Các văn phòng của WeWork được đánh giá là thiết kế đẹp, bài trí tốt. Dịch vụ này hoàn toàn có thể ăn nên làm ra ở quy mô nhỏ, phục vụ nhu cầu các công ty vừa và nhỏ.

Vấn đề là quy mô của WeWork được đẩy lên quá tầm trong khi giá trị vốn hóa cũng được thổi phồng tới mức vô lý: 47 tỷ USD. Cáo bạch IPO của WeWork và các điều tra sau đó cho thấy CEO WeWork Adam Neumann quản lý tệ hại và quá tham lam. Tuy nhiên, Neumann lại được tiếp cận nguồn vốn khổng lồ.

CEO WeWork bị đánh giá là kẻ tham lam và quản lý kém cỏi. Ảnh: Getty. 

“Bản thân Neumann không phải là kẻ quan trọng. Trung tâm quyền lực đằng sau mớ bòng bong này là các nhà đầu tư đã bơm hàng tỷ USD vào WeWork. Đó là Chủ tịch JP Morgan Jamie Dimon và CEO SoftBank Masayoshi Son”, chuyên gia Stoller khẳng định.

Quyền lực đứng sau WeWork và Uber

Ông Stoller đánh giá Dimon là một kẻ tầm thường, thiếu hiểu biết và dễ dàng bị Neumann “thuốc”. Ngược lại, tỷ phú Nhật Bản Son là nhân vật “thú vị” hơn nhiều. CEO SoftBank xây dựng danh tiếng nhờ khoản đầu tư sinh lãi 100 tỷ USD vào Alibaba. “Giống như nhiều nhà tài phiệt khác, Son rất quyền lực và có nhiều mối quan hệ chính trị đáng giá”, ông Stoller nhận xét.

Theo chuyên gia của Open Markets Institute, mô hình đầu tư của SoftBank là dùng biển tiền mặt để dìm chết đối thủ cạnh tranh. SoftBank đầu tư nhiều đợt vào WeWork, mua cổ phần startup này với giá cao hơn nhiều so với giá trị thực tế.

Tổng cộng SoftBank và quỹ Vision Fund đầu tư tới gần 11 tỷ USD vào WeWork. Startup chia sẻ văn phòng này được định giá tới 47 tỷ USD hồi tháng 1 bởi tỷ phú Son nói rằng nó có giá trị cao chứ không hề dựa trên cơ sở thực tế.

WeWork dùng hàng tỷ USD tiền mặt từ SoftBank để cung cấp dịch vụ cho thuê văn phòng với giá rẻ hơn các đối thủ. Công ty này hi vọng sẽ có lãi khi đã dìm chết các đối thủ và chiếm thế độc bá thị trường cho thuê văn phòng chia sẻ.

Như vậy, chiến lược của tỷ phú Son - cũng giống như nhiều nhà đầu tư mạo hiểm khác - là tìm một thị trường lớn, đổ tiền tỷ vào một công ty để nó có đủ nguồn lực đánh bật mọi đối thủ cho đến khi đạt vị thế độc quyền, rồi tận dụng sự độc quyền đó để kiếm lời.

CEO SoftBank Masayoshi Son, người đứng sau vụ bê bối WeWork. Ảnh: Reuters.

Chiến lược này còn được gọi là “định giá ăn cướp”. Trong những năm qua, mô hình này trở nên rất phổ biến. Startup xe trượt Bird (California, Mỹ) lỗ 100 triệu USD trong quý I, doanh thu chỉ đạt vỏn vẹn 15 triệu USD. Trước đó, Bird huy động được tới 718 triệu USD tiền đầu tư.

Tương tự, Uber và Lyft đốt tiền như lửa đốt rừng Amazon. Theo Business Insider, trong quý II Uber lỗ tới 5,2 tỷ USD. Cùng quãng thời gian đó, Lyft cũng lỗ 644 triệu USD. Cả hai công ty gọi xe này đều không đưa ra được chiến lược cụ thể nào để chứng minh rằng chúng có thể kinh doanh lãi trong tương lai.

Cần ngăn chặn chủ nghĩa tư bản hàng giả

Tại sao một công ty gọi xe khổng lồ như Uber lỗ nặng đến vậy? Công ty này không hề tốn nhiều tiền trả lương thưởng cho tài xế, bởi họ không được coi là nhân viên có hợp đồng. Khảo sát của Ridester cho thấy thu nhập của tài xế Uber tại Mỹ chỉ vào khoảng 9,73 USD/giờ, còn thấp hơn cả nhân viên nhà hàng thức ăn nhanh McDonald’s.

Vậy Uber đốt hàng tỷ USD vào đâu? Chính là khách hàng. Để chiếm thế độc quyền trên thị trường, Uber quyết liệt cắt giảm giá dịch vụ và hậu quả là mỗi khi có một khách hàng lên xe Uber là hãng này mất tiền. Nhà báo Dominic Rushe của Guardian, từng đoạt giải Pulitzer, mô tả Uber cũng như nền kinh tế chia sẻ là một “cú lừa”.

Nhà phân tích Stoller cũng gọi mô hình kinh doanh lỗ triền miên liên tục là “chủ nghĩa tư bản hàng giả”. “Chủ nghĩa tư bản hàng giả có thể gây ra những hậu quả kinh tế nguy hiểm. Cuộc khủng hoảng nợ dưới chuẩn tại Mỹ (207-2010) là một ví dụ điển hình”, ông nhấn mạnh.

Uber cũng là một điển hình của "chủ nghĩa tư bản hàng giả". Ảnh: Getty

Cú lừa WeWork bị lật tẩy khi startup này phải công khai sức khỏe tài chính khi xin phép thực hiện phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) theo quy định của Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC). Điều đó có nghĩa là những con số mà SoftBank thổi phồng hoàn toàn không tương thích với tình hình kinh doanh thảm hại của WeWork.

“SEC được thành lập để ngăn chặn độc quyền và lừa đảo chứng khoán. Và nó đã hoạt động hiệu quả. Điều đó có nghĩa là chính sách công chuẩn mực có thể ngăn chặn chủ nghĩa tư bản hàng giả”, chuyên gia Stoller bình luận.

Theo nhà nghiên cứu của Open Markets Insititute, đã đến lúc chính phủ Mỹ khôi phục lại các luật ngăn chặn hành vi “định giá ăn cướp” và quản lý thị trường tài chính hiệu quả hơn. “Chỉ như vậy mới có thể tiêu diệt hoàn toàn mô hình chủ nghĩa tư bản hàng giả”, ông khẳng định.

Theo Zing
Cùng chuyên mục
Chọn mua iPhone phù hợp dịp cuối năm: Flagship đỉnh cao hay giá rẻ?

Chọn mua iPhone phù hợp dịp cuối năm: Flagship đỉnh cao hay giá rẻ?

27/11/25 11:30 (GMT+7)

(VNF) - Không có chiếc iPhone hoàn hảo cho tất cả, mà chỉ có chiếc iPhone phù hợp nhất với bạn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết để chọn mua iPhone năm 2025.

Bắt tay Elon Musk và Jensen Huang, Saudi Arabia muốn thành trung tâm AI hàng đầu thế giới

Bắt tay Elon Musk và Jensen Huang, Saudi Arabia muốn thành trung tâm AI hàng đầu thế giới

27/11/25 08:45 (GMT+7)

(VNF) - Cuộc tái định hình quan hệ với Mỹ cho thấy tham vọng của Saudi Arabia: đưa vương quốc trở thành trung tâm AI hàng đầu thế giới.

Kinh tế số Việt Nam có thể đạt 39 tỷ USD trong năm nay

Kinh tế số Việt Nam có thể đạt 39 tỷ USD trong năm nay

26/11/25 16:43 (GMT+7)

(VNF) - Nền kinh tế số Việt Nam được dự báo đạt 39 tỷ USD tổng giá trị hàng hóa vào cuối năm 2025, tăng trưởng 17% so với cùng kỳ năm trước.

Chuyển đổi hạ tầng chứng thực điện tử quốc gia

Chuyển đổi hạ tầng chứng thực điện tử quốc gia

25/11/25 21:15 (GMT+7)

(VNF) - Việc chuyển đổi hạ tầng dịch vụ chứng thực điện tử quốc gia (Root CA) giúp chuẩn hóa và nâng tầm dịch vụ tin cậy về chữ ký số.

OpenAI sắp ra mắt sản phẩm đe dọa iPhone của Apple

OpenAI sắp ra mắt sản phẩm đe dọa iPhone của Apple

25/11/25 13:45 (GMT+7)

(VNF) - OpenAI có thể đang chuẩn bị cho các sản phẩm phần cứng quy mô lớn, mang đến “trải nghiệm bình yên” - hoàn toàn đối lập với smartphone.

Bitcoin tiếp tục ‘chảy máu’, quỹ đầu tư lớn nhất thế giới rơi vào cảnh tồi tệ

Bitcoin tiếp tục ‘chảy máu’, quỹ đầu tư lớn nhất thế giới rơi vào cảnh tồi tệ

25/11/25 11:00 (GMT+7)

(VNF) - Quỹ ETF Bitcoin của BlackRock đang trải qua tháng tồi tệ nhất kể từ khi ra mắt, trong bối cảnh giá Bitcoin ghi nhận mức giảm mạnh nhất trong hơn ba năm.

FPT đầu tư khu công nghệ số tập trung Tuần Châu 138 tỷ tại Quảng Ninh

FPT đầu tư khu công nghệ số tập trung Tuần Châu 138 tỷ tại Quảng Ninh

24/11/25 15:38 (GMT+7)

(VNF) - Dự án Khu công nghệ số tập trung Tuần Châu do Tập đoàn FPT làm nhà đầu tư có tổng vốn hơn 138 tỷ đồng, với quy mô diện tích khoảng 8,94ha.

Samsung muốn mở rộng sản xuất tại Việt Nam

Samsung muốn mở rộng sản xuất tại Việt Nam

24/11/25 15:01 (GMT+7)

(VNF) - Lãnh đạo Samsung cho biết đang xây dựng chiến lược mở rộng sản xuất tại Việt Nam, trong đó có tỉnh Bắc Ninh, nhất là phát triển các dự án sản xuất màn hình OLED.

Meta của Mark Zuckerberg che giấu việc Facebook gây hại cho người dùng?

Meta của Mark Zuckerberg che giấu việc Facebook gây hại cho người dùng?

24/11/25 10:15 (GMT+7)

(VNF) - Meta được cho là đã dừng một nghiên cứu nội bộ cho thấy người dùng ngừng sử dụng Facebook có xu hướng giảm lo âu và trầm cảm.

Nhà máy 5M vắng bóng người: Robot tự chủ từ lập kế hoạch đến sản xuất

Nhà máy 5M vắng bóng người: Robot tự chủ từ lập kế hoạch đến sản xuất

24/11/25 09:30 (GMT+7)

(VNF) - Cuộc cách mạng công nghiệp đang chuyển sang giai đoạn mới: không chỉ là robot và tự động hóa, mà đã trở thành nhà máy tự chủ (Autonomous Factory) – nơi các dây chuyền sản xuất có thể tự giám sát, tự tối ưu và phản ứng linh hoạt theo biến động thị trường. Trên bình diện toàn cầu, nhiều công ty lớn đã bắt tay xây dựng tầm nhìn này, mở ra kỷ nguyên mới cho sản xuất thông minh.

Xiaomi vượt Apple: Cuộc đổi ngôi bất ngờ trên thị trường smartphone Việt Nam

Xiaomi vượt Apple: Cuộc đổi ngôi bất ngờ trên thị trường smartphone Việt Nam

22/11/25 10:30 (GMT+7)

(VNF) - Với 19% thị phần, Xiaomi đã vượt Apple để vươn lên vị trí thứ hai tại thị trường smartphone Việt Nam, phản ánh sức bật mạnh mẽ của phân khúc giá rẻ và tầm trung.

eBay: ‘Cựu binh’ thương mại điện tử tái sinh nhờ 'mỏ vàng' tích lũy suốt 30 năm

eBay: ‘Cựu binh’ thương mại điện tử tái sinh nhờ 'mỏ vàng' tích lũy suốt 30 năm

20/11/25 16:00 (GMT+7)

(VNF) - Trong bối cảnh các đối thủ thương mại điện tử chạy đua công cụ AI để hút khách, eBay tin rằng chính “tuổi đời” lâu năm lại trở thành lợi thế của họ.

Nvidia cảnh báo 'sốc' OpenAI về gói đầu tư 100 tỷ USD

Nvidia cảnh báo 'sốc' OpenAI về gói đầu tư 100 tỷ USD

20/11/25 11:30 (GMT+7)

(VNF) - Với sự cạnh tranh ngày càng mạnh từ AMD cùng sức ép vốn khổng lồ, tương lai của mối quan hệ Nvidia – OpenAI sẽ còn nhiều biến động.

Cloudflare: ‘Người gác cửa’ Internet và ác mộng sập mạng toàn cầu

Cloudflare: ‘Người gác cửa’ Internet và ác mộng sập mạng toàn cầu

20/11/25 09:00 (GMT+7)

(VNF) - Sự cố Cloudflare không phải cá biệt mà là hồi chuông cảnh tỉnh về sự thống trị của vài nhà cung cấp lớn. Khi một "người khổng lồ" hắt hơi, cả thế giới cảm cúm.

‘Ông trùm’ công nghệ đào tạo trợ lý AI chuyên đi chợ online hộ bạn

‘Ông trùm’ công nghệ đào tạo trợ lý AI chuyên đi chợ online hộ bạn

19/11/25 10:45 (GMT+7)

(VNF) - Khi AI bắt đầu thay đổi cách con người mua sắm trực tuyến, một cuộc chiến của các “ông trùm” đang nhen nhóm cho tương lai của hoạt động này.

Tỷ phú Warren Buffett đặt cược vào Google, cổ phiếu Alphabet tăng vọt

Tỷ phú Warren Buffett đặt cược vào Google, cổ phiếu Alphabet tăng vọt

19/11/25 07:45 (GMT+7)

(VNF) - Từ lời tri ân trong bản cáo bạch IPO đến mối duyên đầu tư muộn, Warren Buffett giờ đây trở thành nhà đầu tư lớn của Alphabet ở giai đoạn cuối sự nghiệp.

Biến động lớn: Apple xé lẻ dòng iPhone, đồng loạt ra mắt các mẫu giá rẻ

Biến động lớn: Apple xé lẻ dòng iPhone, đồng loạt ra mắt các mẫu giá rẻ

17/11/25 14:30 (GMT+7)

(VNF) - Apple được cho là sẽ điều chỉnh mạnh mẽ lịch ra mắt iPhone trong năm tới, iPhone 18, iPhone 18e và iPhone Air 2 trình làng muộn.

Túi vải đựng iPhone giá 6 triệu đồng, đắt khó tin nhưng luôn cháy hàng

Túi vải đựng iPhone giá 6 triệu đồng, đắt khó tin nhưng luôn cháy hàng

17/11/25 14:00 (GMT+7)

(VNF) - Chiếc túi đựng iPhone có giá lên đến 230 USD (khoảng 6 triệu đồng), lấy cảm hứng từ concept một mảnh vải, bất ngờ cháy hàng.

Ứng dụng AI: Trụ cột phát triển bền vững đô thị Việt Nam

Ứng dụng AI: Trụ cột phát triển bền vững đô thị Việt Nam

16/11/25 08:00 (GMT+7)

(VNF) - Việt Nam đang đứng trước một ngã rẽ quan trọng với cuộc tái cấu trúc quy mô lớn hệ thống hành chính địa giới, mở ra một không gian phát triển đô thị - nông thôn hoàn toàn mới. Trong bối cảnh đó, việc ứng dụng Trí tuệ Nhân tạo (AI) được xem là yếu tố then chốt để xây dựng các đô thị thông minh và bền vững.

Máy tính lượng tử: Bước ngoặt mới, định hình tương lai nhân loại

Máy tính lượng tử: Bước ngoặt mới, định hình tương lai nhân loại

15/11/25 08:30 (GMT+7)

(VNF) - Nếu AI là “bộ não” đang học cách suy nghĩ như con người, thì máy tính lượng tử sẽ là bộ não có thể suy nghĩ ở cấp độ của vũ trụ.

'Bầu trời dưới 1.000m sẽ là không gian tăng trưởng mới của Việt Nam'

'Bầu trời dưới 1.000m sẽ là không gian tăng trưởng mới của Việt Nam'

14/11/25 21:23 (GMT+7)

(VNF) - Với tiềm năng được đánh giá có thể đạt 10 tỷ USD, kinh tế tầm thấp được kỳ vọng sẽ là không gian tăng trưởng mới của Việt Nam.

Cuộc chiến ‘tỷ USD’ giữa iPhone 17 Pro Max và Galaxy S26 Ultra bắt đầu

Cuộc chiến ‘tỷ USD’ giữa iPhone 17 Pro Max và Galaxy S26 Ultra bắt đầu

14/11/25 08:00 (GMT+7)

(VNF) - iPhone 17 Pro Max vẫn là một chiếc smartphone đáng kinh ngạc, nhưng Samsung đang chuẩn bị cho một cuộc phản công toàn diện với Galaxy S26 Ultra.

Lừa đảo tài sản số: 'Rug pull' - rút vốn bất ngờ là chiêu thức phổ biến nhất

Lừa đảo tài sản số: 'Rug pull' - rút vốn bất ngờ là chiêu thức phổ biến nhất

13/11/25 15:13 (GMT+7)

(VNF) - Chuyên gia an ninh mạng cảnh báo, trên thị trường tài sản số tại Việt Nam, chiêu thức lừa đảo phổ biến nhất là “rug pull” – nhà phát hành tự tạo token, bơm giá, thu hút nhà đầu tư rồi bất ngờ rút vốn, khiến giá trị tài sản sụp đổ và nhà đầu tư mất trắng.

Doanh thu ngành game và ứng dụng Việt tăng 65%, dẫn đầu châu Á - Thái Bình Dương

Doanh thu ngành game và ứng dụng Việt tăng 65%, dẫn đầu châu Á - Thái Bình Dương

13/11/25 12:06 (GMT+7)

(VNF) - Theo dữ liệu từ AppMagic, Việt Nam đang dẫn đầu khu vực châu Á - Thái Bình Dương với mức tăng 65% doanh thu từ mảng game và ứng dụng, ghi nhận tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khu vực.

Tin khác
Quyết tâm vào chuỗi bán dẫn toàn cầu: Mục tiêu và thách thức nhân lực của Việt Nam

Quyết tâm vào chuỗi bán dẫn toàn cầu: Mục tiêu và thách thức nhân lực của Việt Nam

(VNF) - Trong làn sóng dịch chuyển chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu, các quốc gia không chỉ cạnh tranh bằng ưu đãi đầu tư mà bằng chính năng lực vận hành công nghệ, trong đó nhân lực là yếu tố quyết định.

Chọn mua iPhone phù hợp dịp cuối năm: Flagship đỉnh cao hay giá rẻ?

Chọn mua iPhone phù hợp dịp cuối năm: Flagship đỉnh cao hay giá rẻ?

Bắt tay Elon Musk và Jensen Huang, Saudi Arabia muốn thành trung tâm AI hàng đầu thế giới

Bắt tay Elon Musk và Jensen Huang, Saudi Arabia muốn thành trung tâm AI hàng đầu thế giới

Kinh tế số Việt Nam có thể đạt 39 tỷ USD trong năm nay

Kinh tế số Việt Nam có thể đạt 39 tỷ USD trong năm nay

Chuyển đổi hạ tầng chứng thực điện tử quốc gia

Chuyển đổi hạ tầng chứng thực điện tử quốc gia

OpenAI sắp ra mắt sản phẩm đe dọa iPhone của Apple

OpenAI sắp ra mắt sản phẩm đe dọa iPhone của Apple

Bitcoin tiếp tục ‘chảy máu’, quỹ đầu tư lớn nhất thế giới rơi vào cảnh tồi tệ

Bitcoin tiếp tục ‘chảy máu’, quỹ đầu tư lớn nhất thế giới rơi vào cảnh tồi tệ

FPT đầu tư khu công nghệ số tập trung Tuần Châu 138 tỷ tại Quảng Ninh

FPT đầu tư khu công nghệ số tập trung Tuần Châu 138 tỷ tại Quảng Ninh

Samsung muốn mở rộng sản xuất tại Việt Nam

Samsung muốn mở rộng sản xuất tại Việt Nam

Meta của Mark Zuckerberg che giấu việc Facebook gây hại cho người dùng?

Meta của Mark Zuckerberg che giấu việc Facebook gây hại cho người dùng?

Nhà máy 5M vắng bóng người: Robot tự chủ từ lập kế hoạch đến sản xuất

Nhà máy 5M vắng bóng người: Robot tự chủ từ lập kế hoạch đến sản xuất

Xiaomi vượt Apple: Cuộc đổi ngôi bất ngờ trên thị trường smartphone Việt Nam

Xiaomi vượt Apple: Cuộc đổi ngôi bất ngờ trên thị trường smartphone Việt Nam

eBay: ‘Cựu binh’ thương mại điện tử tái sinh nhờ 'mỏ vàng' tích lũy suốt 30 năm

eBay: ‘Cựu binh’ thương mại điện tử tái sinh nhờ 'mỏ vàng' tích lũy suốt 30 năm

Nvidia cảnh báo 'sốc' OpenAI về gói đầu tư 100 tỷ USD

Nvidia cảnh báo 'sốc' OpenAI về gói đầu tư 100 tỷ USD

Cloudflare: ‘Người gác cửa’ Internet và ác mộng sập mạng toàn cầu

Cloudflare: ‘Người gác cửa’ Internet và ác mộng sập mạng toàn cầu

‘Ông trùm’ công nghệ đào tạo trợ lý AI chuyên đi chợ online hộ bạn

‘Ông trùm’ công nghệ đào tạo trợ lý AI chuyên đi chợ online hộ bạn

Tỷ phú Warren Buffett đặt cược vào Google, cổ phiếu Alphabet tăng vọt

Tỷ phú Warren Buffett đặt cược vào Google, cổ phiếu Alphabet tăng vọt

Biến động lớn: Apple xé lẻ dòng iPhone, đồng loạt ra mắt các mẫu giá rẻ

Biến động lớn: Apple xé lẻ dòng iPhone, đồng loạt ra mắt các mẫu giá rẻ

Túi vải đựng iPhone giá 6 triệu đồng, đắt khó tin nhưng luôn cháy hàng

Túi vải đựng iPhone giá 6 triệu đồng, đắt khó tin nhưng luôn cháy hàng

Ứng dụng AI: Trụ cột phát triển bền vững đô thị Việt Nam

Ứng dụng AI: Trụ cột phát triển bền vững đô thị Việt Nam

Máy tính lượng tử: Bước ngoặt mới, định hình tương lai nhân loại

Máy tính lượng tử: Bước ngoặt mới, định hình tương lai nhân loại

'Bầu trời dưới 1.000m sẽ là không gian tăng trưởng mới của Việt Nam'

'Bầu trời dưới 1.000m sẽ là không gian tăng trưởng mới của Việt Nam'

Cuộc chiến ‘tỷ USD’ giữa iPhone 17 Pro Max và Galaxy S26 Ultra bắt đầu

Cuộc chiến ‘tỷ USD’ giữa iPhone 17 Pro Max và Galaxy S26 Ultra bắt đầu

Lừa đảo tài sản số: 'Rug pull' - rút vốn bất ngờ là chiêu thức phổ biến nhất

Lừa đảo tài sản số: 'Rug pull' - rút vốn bất ngờ là chiêu thức phổ biến nhất

Doanh thu ngành game và ứng dụng Việt tăng 65%, dẫn đầu châu Á - Thái Bình Dương

Doanh thu ngành game và ứng dụng Việt tăng 65%, dẫn đầu châu Á - Thái Bình Dương